برای سالگرد تولد «ویوین لی» بر باد رفته؛ سی گفته دلپذیر از خودش +گفته‌های دیگران: از وودی آلن تا وینستون چرچیل

بر باد رفته یکی از جنجالی ترین فیلمهای تاریخ سینماست؛ هم به خاطر اینکه در زمان خودش هیچ فیلم دیگری در هالیوود چنین پروسۀ طولانی و هزینۀ سنگینی برنداشته بود. و همچنین به این خاطر که تکاپوی تهیه کننده برای یافتن بازیگر مناسب نقش اسکارلت اوهارا دو سال و نیم زمان برد و جنجال آفرین شد.

تعداد زیادی از بهترین بازیگران زن برای ایفای نفش اسکارلت هجوم آوردند: از بت دیویس و کاترین هپبورن و جون کرافورد و میریام هاپکینز و کلودت کولبرت و کارول لومبارد؛ تا بازیگران تازه کاری مثل سوزان هیوارد کاندیدای این نقش بودند و همگی رد شدند. دیوید او سلزنیک تهیه کنندۀ فیلم از تابستان ۱۹۳۶ که پروژه را در دست گرفت، به دانشگاهها و مدارس دراماتیک و سالنهای نمایش سر می زد تا دختری مناسب برای این نقش بیابد.

تا اینکه از این جست و جوی طولانی خسته شد و در سال ۱۹۳۹ فیلمبرداری را بدون بازیگر اسکارلت و از صحنۀ سوختن آتلانتا در آتش جنگ آغاز کرد. همان روز برادر سلزنیک، به همراه دختری جوان به سمت او آمد و بازیگر اسکارلت اوهارا را معرفی کرد.

ویوین مری هارتلی قبل از سفرش به هالیوود برای اهالی سینما در آمریکا چندان شناخته شده نبود. او در لندن در رشتۀ هنرهای دراماتیک درس خوانده بود و در تعدادی فیلم و نمایش انگلیسی ایفای نقش کرده بود. سماجت لی برای گرفتن نقش اسکارلت و دست تقدیر باعث شد تا از همۀ دشواری ها عبور کند و با بازی حیرت انگیزش شخصیت رمان مارگارت میچل را جاودانه سازد. یگانگی بین ویوین لی و اسکارلت اوهارا به حدی بود که حیات بیرونی و درونی این نقش پیچیده در حد کمال روی پرده بازآفرینی شد. بر باد رفته برای لی اسکار و شهرت و محبوبیت بین المللی به ارمغان آورد.

ویوین لی در سالهای بعد و در فیلمهایی چون پل واترلو و آن خانم همیلتن و آنا کارنینا هم حضوری باشکوه و تأثیرگذار داشت. او به وجوه ظریف و خلاقانۀ نقشهایش امکان بروز می داد و از چارچوب شخصیت پردازی نویسنده هم فراتر می رفت. اما ویران کننده ترین بازی لی در نقش بلانش دوبوآی اتوبوسی به نام هوس است. لی در این فیلم با ترسیم تقابل و نوسان میان صداقت و دروغ و سرزندگی و استیصالِ بلانش، بازی دوگانه و رمزآمیزی به نمایش گذاشت.

ویوین لی در هر دو مدیوم سینما و تئاتر تجربه های موفقی داشت و در نمایشهایی به کارگردانی همسرش لارنس الیویر بازی کرد. لی در ۵ نوامبر ۱۹۱۳ در دامنه های هیمالیا در دارجیلینگ هندوستان به دنیا آمد و در ۸ ژوئیۀ ۱۹۶۷ در لندن از دنیا رفت.

این تصویر تغییر اندازه داده شده است. برای مشاهده تصویر کامل روی این جایگاه کلیک کنید. تصویر اصلی دارای اندازه 650x490 می باشد.

نقل قول های ویوین لی:
- وقتی اولین صفحۀ کتاب بربادرفته را خواندم آرزو کردم نقش اسکارلت را خودم ایفا کنم. آن موقع در لندن مشغول بازی در یک نمایش بودم. کتاب خیلی برایم جذابیت داشت و به دوستانم می گفتم اگر یک روز به هالیوود بروم حتما اسکارلت را بازی خواهم کرد. آنها فکر می کردند عقلم را از دست داده ام و به ام می خندیدند.

- در تست گزینش بازیگر برای نقش اسکارلت، تعداد زیادی هنرپیشه شرکت کرده بودند و لباس های طراحی شده برای نقش را پوشیده بودند. طوری که وقتی نوبت به من رسید لباس ها از گرمای بدن دختران هنوز گرم بود.

- می دانم که از پسِ ایفای نقش اسکارلت بر می آیم. حتما می توانم آقای دیوید سلزنیک را متقاعد کنم. (زمان انجام تست بازیگری برای بر باد رفته)
- (وقتی از لی پرسیدند که به نظرش سرگذشت اسکارلت بعد از رفتن رت چه می شود، پاسخ داد) فکر نمی کنم دیگر رت باتلر برگردد؛ اما به نظرم اسکارلت زن بهتری می شود.

- دیگر می توانم بر طبق اراده ام عمل کنم و از همۀ داشته ها و نداشته هایم مطابق میلم بگذرم.

- عاشق سه چیز هستم: شمشیربازی، رقص، و فن بیان.
- در فرانسه کلمات باید خیلی دقیق و واضح تلفظ شوند. یادگیری زبان فرانسه در سنین پایین به فن بیانم کمک بزرگی کرد.

- بعد از یادگیری چند زبان، دیگر در تلفظ و ادای کلمات هیچ مشکلی ندارم.
- وقتی در پاریس درس می خواندم، نزد خانم آنتوان -هنرپیشۀ «کمدی فرانسز»- دورۀ مخصوص آموزش بازیگری می گذراندم و از اینکه در انواع نمایشنامه ها حضور داشتم احساس رضایت می کردم.

- پدر و مادرم از اینکه در زندگی اهداف مشخصی داشتم خیلی خوشحال بودند.
- راجع به متدهای بازیگری چندان نمی دانم. در لحظه های بازی در نقش غرق می شوم.
- بازیگری همۀ زندگی من است؛ چنانچه باید باشد.

- شب های اجرای نمایش خیلی عصبی هستم. اصلا نمی توانم حدس بزنم تماشاگران چه واکنشی به بازی ام نشان خواهند داد.
- به نظر من هر اجرای کلاسیک در تئاتر از ارزش بالایی برخوردار است.

- نمایشنامه های کلاسیک برای یک بازیگر، نیازمند قدرت تخیل بالاتر و تمرین بیشتری هستند. به این خاطر دوست دارم شخصیت های شکسپیر را بهتر از سایر نمایش نویسان ایفا کنم.

- یک بازیگر فقط آنچه را که مد نظر نمایشنامه نویس است اجرا می کند. پس برای یک مؤلف بزرگ، شیوۀ بازیگری شخصیت ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.

- وقتی در تئاتر به موفقیت می رسم احساس امنیت و آرامش می کنم. به تماشاگرم علاقه مندم. و بازی می کنم چون تلاش برای لذت بخشیدن به مردم را دوست دارم.

- اتوبوسی به نام هوس نوشتۀ تنسی ویلیامز شگفت انگیزترین نمایشنامه ای ست که به عمرم خوانده ام.

- به تیپ شدن در بازیگری علاقه ای ندارم.

- کمدی خیلی پیچیده تر از تراژی ست و به تمرین بیشتری نیاز دارد. گریاندن مردم خیلی ساده تر از خنداندن شان است.
- همیشه حد و مرز خودم را می شناسم.

- گاهی از درستی حرفهایم می ترسم. اما نمی خواهم ترسم را بروز دهم.
- من مثل یک عقرب ام. عقرب ها خودشان را نیش می زنند و می سوزانند؛ درست مثل من.
- این نقل قول اسکارلت را یادتان می آید؟ جایی که اسکارلت از اینکه مادرش در این دنیا نیست و نمی بیند اسکارلت چه دختر بدی شده اظهار خوشحالی می کند. خب، الآن همین احساس اسکارلت به سراغ من آمده.

- فکر می کنم ادیت ایوانز حیرت انگیزترین هنرپیشۀ زن در دنیاست. نگاه او به دنیا بسیار زیباست.

- عمرمان کوتاه تر از آن است که بخواهیم اینقدر سخت کار کنیم.
- اوا پرون آدم خوش بختی بود که در ۳۳ سالگی از دنیا رفت؛ من الآن ۴۵ ساله ام.
- خدای بزرگ؛ از اینکه هنوز عاشق ام ازت ممنونم.
- هیچ هراسی از مرگ ندارم.

گفته های بزرگان دربارۀ ویوین لی:

- «وقتی بعد از یک جست و جوی طولانی مدت و بی نتیجه برای یافتن بازیگر نقش اسکارلت حسابی کلافه و ناامید شده بودم، تصمیم گرفتم یک فصل از بر باد رفته را بدون اسکارلت فیلم بگیرم: صحنۀ آتش سوزی آتلانتا. روز شروع فیلمبرداری ساعتی منتظر ماندم تا مادر و برادرم از راه برسند و فیلمبرداری اولین سکانس این فیلم بزرگ تاریخی را با حضور آنان آغاز کنم. برادرم مایرن بعد از دو ساعت تأخیر همراه با زنی جوان و بسیار زیبا به طرف من آمد. و با لبخندی رضایت بخش گفت: «هی دیوید! می خواهی با خانم اسکارلت اوهارا آشنا شوی؟!» همان لحظۀ اول یک ندای دورنی به ام گفت: او همان است که دنبالش بودی! خود اسکارلت اوهاراست.»

دیوید او سلزنیک/تهیه کنندۀ بر باد رفته

- «مدتی بعد از اینکه ویوین لی در همۀ تست های دشوار ما شرکت کرد و قبول شد، در یک مهمانی او را دیدم و به اش گفتم: خب خانم، دیگر فکر می کنم همۀ عوامل فیلم درگیرت شده اند!»
جورج کیوکر/کارگردان اول بر باد رفته قبل از انتخاب ویکتور فلمینگ

- «بازی خانم ویوین لی در فیلم آن خانم همیلتون من را خیلی تحت تأثیر قرار داد.»
وینستن چرچیل/سیاستمدار

- «منتقدان باید ویوین را به عنوان یک بازیگر بزرگ قبول کنند و اجازه ندهند که توانمندی های او تحت تأثیر زیبایی فوق العاده اش قرار بگیرد.»

لارنس الیویر/بازیگر و کارگردان و همسر ویوین

- «به نظرم انتخاب ویوین لی برای نقش بلانش دوبوآ (اتوبوسی به نام هوس) بسیار به جا بود. او قبلا این نقش را در نمایش تئاتری اش در لندن بازی کرده بود و از بسیاری جهات مثل بلانش بود؛ بی اندازه زیبا و خیلی آسیب پذیر.»
مارلون براندو/بازیگر

- «هر بازیگری از نسل من می خواهد از ویوین لی تقلید کند.»
ناتالی وود/بازیگر

- «بت دیویس و ویوین لی را خیلی دوست دارم. اما علاوه بر استعداد و توانایی شان چیزی که باعث علاقۀ بیشتر من به آنها شده اینست که خود را بت نمی دانستند و کارشان را درست انجام می دادند.»
ایملدا استنتون/بازیگر

- «ویوین لی در خاطرات ما زندگی می کند؛ مثل یک انسان زنده و پویا.»
اندرو ساریس/منتقد فیلم

- «ویوین لی و مارلون براندو در اتوبوسی به نام هوس دو تا از بهترین نقش آفرینی های تاریخ سینما را ارائه داده اند. بازی لی آنقدر یگانه است که می توان گفت دو احساس متفاوت ترس و ترحم را در بیننده برمی انگیزد.»
پالین کیل/منتقد فیلم

- «تنها هنرپیشۀ زن کلاسیک که آرزو داشتم برایم بازی کند ویوین لی است.»
وودی آلن/کارگردان و بازیگر


تهیه شده توسط:
دنیا میرکتولی

.برگرفته از انجمن عصرجوان