ازدواج                  Marriage / El matrimonio

کارگردان : آنتونیو پتروچی

فیلمنامه : ساندرو کانتیننزا – لوئیجی فیلیپو دی آمیکو – آنتونیو پتروچی (براساس نمایشنامۀ خواستگاری نوشتۀ آنتون چخوف)

فیلمبردار : واسلاو ویچ

موزیک : آنجلو فرانچسکو لاواگنینو

بازیگران : ویتوریو دسیکا –  آلبرتو سوردی - والنتینا کورتسا – سیلوانا پامپانینی

1954 ایتالیا – رنگی 87 دقیقه

 

ایوان واسیلی (سوردی) به خواستگاری ناتالیا (کورتسا)، دختر یک بورژوای ملاک می رود. آنها درمورد موضوعات مختلف گفت و گو می کنند اما ملاحظه، حیا و رفتارهای ناشی از اشراف زدگی موجب می شود به بحث اصلی ورود پیدا نکنند. از طرف دیگر گریگوری استفانویچ (دسیکا) برای دریافت طلب خود به خانۀ فرد بدهکار مراجعه می کند اما باخبر می شود که او چند روز قبل مرده و اکنون باید پول را از همسر او النا ایوانوونا (پامپانینی) مطالبه کند ...    

 

غنای طنز چخوف به فیلم راه نیافته و بازیگران به خصوص آلبرتو سوردی به دلقک بازیِ صِرف بسنده کرده اند. این فیلم در دهۀ 1330 در ایتالیا به فارسی دوبله شد و با نام خواستگاری در سینماهای ایران به نمایش در آمد. از بین گویندگان آن می توان به زنده یاد حسین سرشار ، نصرت کریمی و فهیمه راستکار اشاره کرد. 

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

گروه مردان شرافتمند              The Band of Honest Men / La banda degli onesti 

کارگردان : کامیلو ماستروچینکوئه

فیلمنامه : آگنوری اینکروچی – فوریو اِسکارپه لی

فیلمبردار : ماریو فیوره تی

موزیک : آلساندرو چیکنینی

بازیگران : توتو – پِپینو دفیلیپو – جیاکومو فوریا – لوئیجی پاوِسی – گابریئل تینتی – ممو کاروتِنوتو

1958 ایتالیا – سیاه و سفید – 106 دقیقه

 

سرایدار یک مجتمع مسکونی (توتو) به همراه یک نقاش و یک چاپچی، نقشۀ چاپ اسکناس های تقلبی را به اجرا می گذارند. اما فرزند ارشد سرایدار که دوران سربازی خود را به عنوان یک پلیس در ارتفاعات آلپ سپری می کند، ناگهان به زادگاه خود انتقال می یابد و مامور پیگیریِ موضوع جعل اسکناس می شود ...

 

از صحنه های جالب فیلم می توان به سکانس ماقبل پایان آن اشاره کرد که توتو از بیم رسوایی و گرفتار شدن پسرش، در اقدامی مدبرانه تصمیم می گیرد جلوجلو خود را به پلیس معرفی کند و وانمود کند که توسط پسرش به دام افتاده و با این از خود گذشتگی دست کم شرافت فرزندش را پاس بدارد. این فیلم در ایران با نام سه نخالۀ فراری نمایش داده شده.  

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

زندگی آسوده / سبقت گرفتن              The Easy Life / Il sorpasso / The Overtaking

کارگردان : دینو ریزی

فیلمنامه : اتوره اسکولا – دینو ریزی – روگرو ماکاری

فیلمبردار : الفیو کنتینی

موزیک : ریز ارتولانی

بازیگران : ویتوریو گاسمن – ژان لویی ترینتیان – کاترین اسپاک – کلودیو گورا – لوچیانا آنجیولیلو

1962 ایتالیا – سیاه و سفید – 105 دقیقه

 

برونوی 40 ساله (گاسمن)، سرخوشانه و بی قید با روبرتو (ترینتیان) دانشجوی "شش در چهار" و محجوب رشته حقوق آشنا می شود و او را با خود و اتومبیل آخرین مدلش همراه می کند تا در گشت و گذاری بازیگوشانه به تفریح بپردازند. آنها به سراغ خانۀ پدری روبرتو و بعد همسر سابق و فرزند برونو می روند و ساعاتی را در ساحل و مدتی را در کلوپ شبانه و لحظاتی را در رستوران سپری می کنند و بوق زنان با ماشین در جاده ها ویراژ می دهند و از همه سبقت می گیرند ...

 

از نمونه های موفق کمدی به سبک  ایتالیایی که مجموعه ای از شاخصه های ژانر را در کنار هم گرد می آورد: ویتوریو گاسمن، متخصص ایفای نقش افراد پرجنب و جوش، بذله گو و دمدمی مزاج (که بیشتر وانمود می کنند خوشبختند تا اینکه واقعا خوشبخت باشند)، خودرو به مثابه ابزار تفاخر و تفرعن و خودنمایی که در بسیاری از فیلم های دیگر این ژانر نیز حضوری تعیین کننده دارد; از جمله در زندگی دشوار (دینو ریزی – 1961)، موفقیت (دینو ریزی و مائورو موراسی – 1963)، ازدواج به سبک ایتالیایی (دسیکا-1964) و... پایان تراژیک فیلم که به مرگ روبرتو و انهدام ماشین (به عنوان دو کاراکتر از سه کاراکتر اصلی فیلم) می انجامد، تماشاگر را به تامل وا می دارد و به او یادآور می شود که کمدی بودن یک فیلم لزوما به قهقهه زدن و ریسه رفتن منتهی نمی شود. منتقدان خودباخته و خشک مغز که عادت کرده بودند تنها برای فلینی و آنتونیونی و پازولینی هورا بکشند، مانده بودند که در برابر سادگی زیبای فیلم چه واکنشی داشته باشند. زندگی آسوده بدون بهره گیری از ستاره های زن مشهور و بدون داستانی عاشقانه یا حماسی، و نیز عدم برخورداری از پایان خوش مرسوم، نظر مردم را هم متوجه خود ساخت و یکی از پرفروش ترین فیلم های سال 1962 ایتالیا شد.  

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

اولین معشوقۀ او             His First Flame

کارگردان : هری ادواردز

فیلمنامه : فرانک کاپرا – آرتور ریپلی

فیلمبردار : امی کراکت

بازیگران : هری لنگدون – ناتالی کینگ استون – روت هایت – ورنان دنت – باد جامیسن – دات فارلی

تهیه کننده : مک سِنِت

1927 پاته – صامت – سیاه و سفید – 48 دقیقه

 

فارغ التحصیل کالج (لنگدون) عاشق دختری به نام اتل است اما اتلِ پول پرست و تلکه باز ترجیح می دهد با عموی لنگدون باشد تا خود او. از طرف دیگر خواهر کوچک اتل عشق نهان خود به لنگدون را آشکار می کند ...

 

فیلم به طور عمده در چهار موقعیت اتفاق می افتد : 1- کالج  2- آتش نشانی  3- خانۀ عمو  4- آتش سوزی و اطفای حریق (که در دو سکانس جداگانه با آن مواجه هستیم ; بار اول آتش سوزی اتفاقی و ماجرای عمو و اتل، و بار دوم آتش سوزی عمدی و ماجرای هری لنگدون و خواهر اتل). 

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

چگونه همسر خود را بکشید                How to Murder Your Wife

کارگردان : ریچارد کوآین

فیلمنامه : جورج اکسل رود

فیلمبردار : هری استرادلینگ

موزیک : نیل هِفتی

بازیگران : جک لمون – ویرنا لیزی – تری توماس – ادی میهوف – کلر ترِوِر – مری ویکس

1965 یونایتد آرتیستز – رنگی – 118 دقیقه

 

استنلی فورد (جک لمون) نویسنده و گرافیست موفق داستان های مصور، در 37 سالگی از زندگی مجردی خود راضی است. در یک شب نشینی به طور غیر ارادی و در حال مستی با زنی ایتالیایی (لیزی) آشنا می شود و همان شب ازدواج می کنند. اما فردا صبح پشیمان می شود و این پشیمانی مضاعف می شود وقتی می فهمد که همسرش بلد نیست انگلیسی حرف بزند. ضمن آنکه خدمتکار موظف و با وفایش هم قهر می کند و می رود. استنلی از طریق دوست وکیل خود سعی می کند همسرش را طلاق دهد اما وکیل به او می گوید این کار عملی نیست چون بهانۀ مَحکمه پسندی وجود ندارد. حال استنلی در به در به دنبال راه حلی می گردد که از دست همسر مهربان و پر انرژی خود خلاص شود و همه چیز را به حالت قبل بازگرداند. او از زندگی خود ایده می گیرد و پاورقی های مصور مجلات را با استفاده از ماجراهای زندگی خود طراحی می کند ...

 

نقش آفرینی خوب لمون و جاذبۀ لیزی با فیلمنامۀ بد اکسل رود هدر رفته است. سکانس طولانی دادگاه کلافه کننده است ; ضمن آنکه سنخیتی هم با فضای فیلم ندارد. ماجراهای زوج دیگر (وکیل و همسرش) لوس و بی مزه از آب در آمده; مقایسه کنیم با طنز رفتار زوج مسنِ ایزومر فیلم خواب و خوراک (تروفو - 1970) که چقدر شیرین و دلچسب است. شیوۀ روایت فیلم (تناظر تصاویر واقعی و گرافیکی) از جنبه های مثبت فیلم است که البته مبتکرانه نیست و قبلا بلیک ادواردز در پلنگ صورتی (1963) و گلوله ای در تاریکی (1964) به شکل دیگری آن را انجام داده بود. 

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------

 

 

آقای گانگستر            Monsieur Gangster / Les Tontons flingueurs / Crooks in Clover

کارگردان : ژرژ لوتنر

فیلمنامه : اِی. جِی کاروترز و ژرژ لوتنر برمبنای داستانی از آلبر سیمونین

فیلمبردار : موریس فلو

موزیک : میشل مانه

بازیگران : لینو ونتورا – برنار بلیه – فرانسیس بلانچ – کلود ریچ – پیر برتین - روبردالبان

1963 ایتالیا ، فرانسه و آلمان غربی – سیاه و سفید – 105 دقیقه

 

گانگستر سابق فرنان نادین (ونتورا) حالا فروشندۀ ماشین آلات سنگین کشاورزی در جنوب فرانسه است. دوست دیرین او که رئیس تشکیلات گانگسترهاست، در بستر مرگ، فرنان را فرا می خواند و به عنوان وصیت از او دو چیز می خواهد : اول مراقبت از تشکیلات و دستاوردهای گروه (!) و دوم نگهداری از دختر نوجوانش که سر به هواست و علاقه ای به درس و مشق ندارد. با مرگ رئیس، زیردستان او به تکاپو می افتند که منافع خود را تامین کنند و فرنان را مزاحم می یابند; چرا که او مقید است به قولی که داده وفادار باشد ...

 

اکران اول فیلم شکست خورد اما پس از چهار دهه وقتی DVD فیلم به بازار عرضه شد، مخاطبان نسل بعد طور دیگری با آن برخورد کردند و تنها در عرض یک سال 250 هزار نسخه از آن فروخته شد. بهترین صحنۀ فیلم سکانسی است که گانگسترها در آشپزخانه دور هم جمع شده اند و با بی میلی و بی رغبتیِ هر چه تمام تر با هم گفت و گو می کنند و مِی می نوشند تا وقت تلف شود. این سکانس ابتدا به توصیۀ برخی عوامل فیلم به دلیل بی فایده بودن قرار بود حذف شود که به اصرار لوتنر حذف نشد.