دوست پرجنب و جوش من کاپیتان عزیز

آیا باید بگردیم واژه ای از واژگان کهن پارسی دوره ساسانی یا حتی هخامنشی را از ناکجا آباد ,  از اعماق تاریخ ,  از روی کتیبه ها ,  دیوارنوشته ها و متون کهن و ... بیابیم و آنها را به زور به  زبان معاصر حقنه کنیم ؟ آیا به عنوان مثال استفاده از واژه تصادفی در ذهن مخاطب دقیقا همان مفهوم رندم را متبادر می کند ؟ یا درصدی از ذهن او را ناخودآگاه حتی در حد کسری از ثانیه می برد به سمت تصادف و تصادم و اتومبیل و برانکار و بیمارستان و ... ؟ * از آن گذشته اگر قرار باشد نوشتار و مفاهیم بخش قهوه خانه با بخش های دیگر تفاوتی نداشته باشد ,  چه نیازی به این بخش با این عنوان بود ؟

به نظر من مقوله زبان شناسی و آوا شناسی چون با حس و درک سر و کار دارد , وسیع تر و عمیقتر از این است که با برخورد قهری و خشک و ریاضی وار و " چنین است و جز این نیست ! " بتوان به نتیجه مطلوب رسید . این راه رفته ای است که حتی برخی از ادبا  آن را تجربه کرده اند . یعنی نشسته اند تک تک برای کلمات , معادل فارسی برگزیده اند و به صورت دستوری و تزریقی آنها را به متون ادبی انتشار داده اند , اما با اقبال مواجه نشدند ; که اگر می شدند ,  زبان فارسی  , امروز می باید از کلمات عربی و انگلیسی و فرانسه و روسی و ... تهی می بود .

عامل مهمی که آمیختگی کلمات بیگانه را در زبان فارسی تسریع نموده ,  از یکسو پیشینه تاریخی است (چنانچه بسیاری از کتب ارزشمند ایرانی تا دویست سیصد سال پیش به عربی نوشته می شده ) و از سوی دیگر شیوه زندگی مدرن است . در گذشته ای نه چندان دور ( حتی تا 20 - 30 سال پیش ) واژگان تخصصی در بین اهالی آن تخصص مکالمه می شد . مثلا پزشکان در خصوص پزشکی ,  مهندسان درمورد اجزا و قطعات الکتریکی و الکترونیکی ,  اهالی تئاتر راجع به تئاتر  ,  نظامیان درباره انواع توپ و خمپاره و ... به گفت و گو می پرداختند . اما الان تقریبا همه کس راجع به همه چیز می شنود و حرف می زند . مثلا کودکی خردسال درمورد قابلیت های بمب افکن B52 از پدرش سوال می کند .   یک مادربزرگ نقلی و جذاب در خصوص تفاوت LED , LCD از نوه اش سوال می کند .  بقال سر گذر درمورد نانو فناوری از رادیو اطلاعاتی کسب می کند و  در اولین فرصت کف دست خریداران می گذارد ... این یک واقعیت است و گریزی از آن نیست . و چون کلمات تخصصی عموما فرنگی اند ,  این وضعیت ایجاد می شود . هرچند که ممکن است دلسوختگان و عاشقان فرهنگ و ادب و هنر ایران و باستان گرایان در کوتاه مدت حرکت هایی انجام دهند ,  اما به نظر می رسد در نهایت مقهور جبر روزگار شوند . ( به امید آنکه آنها بر جبر روزگار چیره گردند !)

در گذشته افرادی در کافه بودند که هیچ نمی نوشتند و نمی گفتند . تمام انرژی خود را ذخیره می کردند و زیج می نشستند و از صبح تا غروب و شب تا صبح فقط نوشته های دیگران را به لحاظ مختلف از زوایای گوناگون ,  خوب بررسی و رصد می کردند و به محض مشاهده کوچکترین خبط و خطایی در نوشتارهای ارسالی ( آن هم با معیار و محک خودشان و کاملا یکسویه ) آن را پیراهن عثمان می کردند و فریاد واویلا و وا مصیبتا به راه می انداختند و معرکه می گرفتند و فضا را آلوده می کردند و بذر نفرت می پراکندند . حال آنکه خود در عمل چندان خروجی خلاقانه ای نداشتند . آنان دیگر اکنون نیستند ; چرا که گذر زمان حقایق را آشکار کرد . 

دوست خوبم ,  اسکای عزیز !  چون در انتقاد شما حسن نیت می بینم ,  برای اینکه حتی 1% آن رفتارها و کردار ها در اذهان تداعی نشود , استدعا دارم , روش برتر پارسی نویسی را با نوشته های پرمغز و جذابتان به من و امثال من بیاموزید تا بیش از این خطوط قرمز را رد نکنیم و وارد حریم های ممنوعه نشویم . ضمنا برخی انتقادات و یادآوری ها را می شود از طریق سامانه پیام خصوصی هم بیان کرد . تصور من این است که اگر من می خواستم به طور مستقیم از فرم نوشتاری شما انتقاد کنم ,  این روش را انتخاب می کردم . کما اینکه پیشتر ,  دوستانی از سر بزرگواری و محبت تذکراتی را در برخی موارد به طور خصوصی به من یادآوری کرده اند و من از ایشان ممنونم .

-------------------------------------------

* مگر خود کلمه تصادف بر وزن تفاعل عربی نیست ؟!