به تازگی چند تا فیلم ایرانی دیدم که با کمک مالی بنیاد اسکورسیزی و بنیاد لوکاس در پروژهی سینمای جهان مرمت شدهن.
اول «شطرنج باد» توضیح زیر اومده:
فیلم در جشنوارهی جهانی فیلم تهران ۱۹۷۶ نمایش داده شد و سه سال بعد نظام اسلامی ممنوعش کرد.
از آن پس فیلم گمشده تلقی شد و فقط کپیهای VHS بدکیفیت و سانسورشدهاش دست علاقهمندان و کلکسیونرها بود.
سال ۲۰۱۵ نگاتیوهای اصلی/اولیهی فیلم در یک عتیقهفروشی تهران پیدا و به کارگردان فیلم، محمدرضا اصلانی، که توانست آنها رو به محل امنی انتقال دهد، برگردانده شدند.
ترمیم 4K شطرنج باد با استفاده از نگاتیوهای اصلی ۳۵ میلیمتری تصویر و صدا یه انجام رسید.
تصحیح رنگها به کاری دقیق نیاز داشت، بهخصوص در پردههای ۹ و ۱۰ که جلوهی ته رنگ نارنجی گرفته بودند یادآور فیلمهای اولیهی سینمای صامت.
محمدرضا اصلانی و گیتا اصلانی شهرستانی به دقت ترمیم فیلم را نظارت کردند. همچنین هوشنگ بهارلو، فیلمبردار در آخرین مراحل تصحیح رنگ همکاری داشته است.
توضیح ابتدای «رگبار»:
ترمیم با حمایت بنیاد سینمای جهان امکانپذیر شده است. بنیاد سینمای جهان از سال ۲۰۰۷ که مارتین اسکورسیزی تأسیسش کرد به حفاظت و ترمیم فیلمهای در معرض خطری که نمایانگر گوناگونی میراث فرهنگی هستند اختصاص دارد.
منبع این ترمیم چاپ پوزیتیو فیلم با زیرنویس انگلیسی است که از طرف کارگردان بهرام بیضایی فراهم شد.
از آنجا که تنها کپی پیداشده و نجاتیافتهی فیلم همین بوده است - تمام منابع و نسخههای دیگر فیلم پس از مصادرهشان ازبینرفته فرض میشوند - ترمیم نیازمند مقدار زیاد تعمیر فیزیکی و دیجیتالی بود.
چاپ بازماندهی فیلم از خراشهای بسیار، پارگی و سوراخهای پرفراژ و درهمتنیدگی میانی فریمها به شدت آسیب دیده بود. با بیش از ۱۵۰۰ ساعت کار ترمیم به انجام رسید.
اینها رو مقدمه نوشتم تا بگم خیلی خوبه اگه واسهی دوبلههایی که هر از چند گاهی بعد سالها پیدا میشن همچین پروندههایی باز کنیم.
نمونههای سالهای اخیر که الان به ذهنم میرسن اینهان:
پاتن - کابوی نیمهشب - رومئو و ژولیت - سگهای پوشالی - صلیب آهنین - کازابلانکا (دوبلهی اول)
(میدونید این دوبلهها چطور و کجا داشتن خاک میخوردن؟ ریلهای استودیوییشون یافته شدن یا کپی سینمایی با حاشیهی صدای دوبله یا ...؟)