یک موسیقی خاص

در دو فیلم جان فوردی 

آنهایی که طرفدار فیلمهای جان فورد هستند می دانند که کارگردان وسترن ساز نابغه معمولا از پخش موسیقی تم در بیشتر سکانسهای فیلمهایش اجتناب می کند. این امر چیزی است که خودش نیز در مصاحبه با پیتر باگدانویچ  (منتقد مشهور و فیلمساز موج نوی هالیوودی) بدان اذعان نمود. وقتی در جریان گفتمان به موسیقی فیلم چه کسی لیبرتی والانس را کشت، اشاره شد؛

باگدانویچ از او پرسید:"در صحنه های آغازین فیلم مردی که لیبرتی والانس راکشـت، وقتی ورا مایلز به مزرعه و خانه  نیم سـوخته جان وین می آید، آیا موسـیقی همان تم آن راتلیج از فیلم آقای لینکلن جوان نیست؟"

جان فورد اینگونه پاسخ داد: "بله، همان است. ما موسیقی را از آلفرد نیومن خریداری کردیم. من از این تم خاص استفاده کردم تا برانگیزاننده حس تمنایی محال و عشقی فنا شده باشد... خیلی این آهنگ را دوست می دارم، یکی از آهنگ های مورد علاقه ی من است که می توانم آن را زمزمه کنم. من کلا از استفاده از موسیقی در سینما متنفرم. باید کمی موسیقی در اول و آخر فیلم باشد، و تمی مانند آهنگ آن راتلیج خیلی کاربرد دارد. دوست ندارم مردی را تنها در صحرا ببینم که در حال مردن از فرط تشنگی است و ارکستر فیلادلفیا هم پشت سرش در حال نواختن است!..."

اما این موسیقی خاص مورد علاقه و زمزمه فورد بزرگ چیست؟!

در فیلم چه کسی لیبرتی والانس را کشت زمانیکه هیلی با گاری لینک اپلیارد برای گشتی دور شهر به مزرعه سوخته تام دانفین می رود، کاکتوس های روییده بر اتاق نیمســوخته ای که می توانســت حجله ازدواج آن دو باشــد صحنه باشــکوه و حسرتباری می آفریند. لینک پیاده می شود و شاخه گل کاکتوسی برای هیلی می چیند و همزمان موزیک تم آن راتلج از آلفرد نیومن پخش می شود پیِسی با مضمون حسرتبار عشقی ازدست رفته... امواج احساسی تلخ و شیرین توامان مانند نسیم درهوا جاری می شوند.

محقق فیلم شناس کاترین کالیناک معتقد است موسیقی آن راتلج در این صحنه حسرت هیلی در فقدان تام دانافین را می رساند و عشقی که در گذشته بینشان بود و با آمدن وکیل جوان، علاقه هیلی ناخواسته دو شاخه شد و گرایشش به رنس استودارد او را از تام دور نمود. ضربه ای که هیلی از اجبارش در انتخاب یکی از دو مرد زندگیش خورد با هیچ کلامی قابل درک نبود ولی این موسیقی بخوبی مفهوم را به ذهن ما القا می کند.

آلفرد نیومن آهنگساز شهیر که در بسیاری از فیلمهای جان فورد موسیقی های او گوشمان را نوازش می دهد از معدود هنرمندانی است که 9 جایزه اسکار در کارنامه هنریش می درخشد.او در بسیاری از فیلمهای فورد مسئول موسیقی فیلم بوده است و اینجا هم با اینکه موسیقی فیلم مردی که لیبرتی والانس را کشت از سیریل جی مُکریج است اما استثنائا این پیِس خاص آن راتلجِ نیومن در یکی از تراژدی رومانتیک ترین سکانس های وسترنی گنجانده شده است.

این موسیقی در واقع پیش از این در فیلم لینکلن جوان 1939 برای صحنه هایی که آن راتلج در فیلم حضور داشـت توسـط آلفرد نیومن ساخته و گذاشته شده بود. در آن فیلم آن راتلج (پائولین مور)، اولین عشــق لینکلن جوان (هنری فوندا) دختر بیمار رو به مرگی است که حضور رومانتیک و تراژیک کوتاهش در فیلم همراه با این تم تلخ و سوزناک است.

موزیک تم آن راتلج شاهکاری با نسیم ویلون است که با شیفتگی گوش شما را نوازش می دهد.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

قسمتی از صدای فیلم لینکلن جوان را که تم آن راتلج در حال پخش است آپلود کرده ام. از دوستان فعال موسیقی کلاسیک خواهشمندم اگر لینکی از اجرای خالص و ارکسترال این موسیقی روح افزا سراغ دارند، آدرس را بفرمایند چون خودم در نت هرچه گشتم نیافتم...سپاس

منابع : کتاب زنان فیلمهای جان فورد از دیوید موئل- موسیقی در وسترنهای جان فورد از کاترین کولیناک- وبلاگ درخت دانش