شايد به نظر همه چندان خاص و محبوب نباشد اما نمي دانم اين چه نيروي خاصيست كه به نگاه معصومانه اش نيرويي چنين نافذ داده:
Lillian Diana Gish را همان بار اول كه The Wind را ديدم دوست داشتم! اغراق نخواهد بود اگر بگويم پس از خواندن زندگينامه اش اين علاقه بيشتر هم شد! بايد اعتراف كنم كه چندان نديده ام چهره اي كه گذشت زمان آن را ناخوشايند نكرده باشد! آه كه تنها نوآر او را جذاب نكرده بود! در هشتاد سالگي هم هنوز معصومانه فريبا بود و صدايش طنيني دلنشين داشت!
اين هنرپيشه مطرح سينما و تلويزيون در يك دوره زماني هفتاد و پنج ساله از 1912 تا 1987 به فعاليت پرداخته. اوج شهرت وي در دهه ده و بيست ، به ويژه به خاطر همكاريهايش با D. W. Griffith بوده. از نقش وي در Birth of a Nation (1915) معمولا به عنوان برجسته ترين ايفاي نقش او ياد مي شود.
در سال 1893 در اوهايو به دنيا آمد. مادر او هم هنرپيشگي اختيار نموده بود اما نه چون دلبسته هنر بوده؛ بيشتر به خاطر اينكههمسر او و پدر فرزندانش خانواده اش را رها كرده و رفته بود و او مي بايست به جاي او سرپرستي خانواده را به عهده مي گرفت. و اين چنين بود كه ليليان و خواهر كوچكش Dorothy/دوروتي به تئاتر پيوستند و البته اغلب جداگانه با گروههاي تئاتر به مسافرت مي رفتند.زماني هم به عنوان مدل اشتغال داشتند.
در سال 1912 بود كه دوست مشترك آنها Mary Pickford، آن دو را به D. W. Griffith معرفي كرده و حتي در بستن قرارداد با Biograph Studios آنها را ياري نمود.پس از گذشت مدت زمان كوتاهي، Lillian Gish به يكي از محبوبترين هنرپيشه هاي زن آمريكايي آن روزها تبديل شد. با وجود اين كه در آن زمان ديگر نوزده ساله داشت، سن خود را به استوديو شانزده سال گفته بود.
گرچه با به پايان رسيدن دوره صامت و ورود صدا به عرصه سينما، او ديگر مانند گذشته موفقيت چشمگيري نداشت اما همچنان توانست در بعضي فيلمها نقشهايي به ياد ماندني ايفا كند. مثال بارز در اين زمينه را مي توان Duel in the Sun (1946) و يا حتي Night of the Hunter (1955) دانست.
از اوايل دهه پنجاه تا دهه هشتاد هم در تلويزيون به طور پيوسته به فعاليت پرداخت. در سال1987پس از قرار گرفتن در برابر Bette Davis در The Whales of August ، به فعاليتهاي خود در عرصه هنرپيشگي در سينما پايان بخشيد.(AFI) او را در رده هفدهم بزرگترين هنرپيشگان زن همه دورانها قرار داده است.
اولين نقش خود را در فيلم كوتاه An Unseen Enemy/دشمن ناديده به كارگرداني Griffith ايفا نمود و البته اين تنها همكاري وي با اين كارگردان نبود و Lillian در حال تبديل شدن به ستاره تعدادي از فيلمهاي برجسته و موفق گريفيث بود. شايد يكي از به ياد ماندني ترين نقشهاي ليليان، نقش او در Way Down East (1920) باشد كه در يك صحنه آن ليليان بيهوش شده و گيسوان بلندش در آب كشيده شد.
ليليان در بيش از 25 فيلم كوتاه حضور فعال داشته و نكته جالب درباره فعاليت وي اين است كه در همان دو سال او، به هنرپيشه اي شناخته شده تبديل شد. طولي نكشيد كه ليليان را بانوي اول فيلمهاي صامت ناميدند و گرچه برخي نقش آفرينيهاي وي-از جمله نقش وي در فيلم The Wind در آن زمان يك طرح ناموفق شمرده مي شد اما امروزه آن را يكي از تاثيرگذارترين نقشهاي وي مي دانند.
اين هنرپيشه مطرح تجربه كارگرداني نيز داشته چرا كه در يك زمان كه براي گريفيث كاري پيش آمده بود، ليليان كارگرداني فيلم Remodeling Her Husband را به عهده گرفت. البته اين تجربه براي او چندان خوشايند نبود چرا كه به نظر او گروه دست اندركاران به سختي با يك كارگردان خانم همكاري مي كنند.
تنوع نقشهاي ليليان در فيلمهاي مختلف واقعا متفاوت است و توصيف خود او از نقشش در (1936) Hamlet خود گوياي اين تفاوت و تمايز است؛ بنا به گفته وي او در اين فيلم نقش يك اوفليا/ Ophelia ي هرزه را بازي كرده !!!
در سال 1946 به خاطر Duel in the Sun نامزد اسكار بهترين هنرپيشه زن نقش مكمل شد. يكي از جالبترين نكات درباره دوران فعاليت او در سينما اين است كه گرچه براي نقشهاي متفاوتي چون Ellen O'Hara وBelle Watling در فيلم Gone with the Wind/بر باد رفته در نظر گرفته شده بود، اين نقشها در نهايت به هنرپيشگان ديگري واگذار شد.
پس از چند دهه فعاليت موثر و مستمر در برنامه تلويزيوني، ليليان گيش آخرين فعاليت حرفه اي خود را در Show Boat ساخته Jerome Kern ثبت نمود. آخرين جمله اي كه اين زن سالخورده در صحنه پاياني Show Boat بيان مي كند را بسيار تاثيرگذار دانسته اند چرا كه بيان اين جمله به نوعي مصادف است با پاياني بر يك فعاليت نزديك به يك قرن اين هنرمند: "Good night, dear"
ليليان گيش هرگز ازدواج نكرد و فرزندي هم نداشت. البته گفته شده كه رابطه اي بسيار صميمي و نزديك با گريفيث داشته گرچه ايشان هميشه براي او آقاي گريفيث بوده است . ليليان با Charles Duell تهيه كننده و George Jean Nathan ويراستار و منتقد سينما هم رابطه نزديك داشته. البته انتشار اخبار روابطش با چارلز دوئل كه توسط خود دوئل انجام شد منجر به نوعي رسوايي براي ليليان در دهه بيست شد.
ليليان تا پايان زندگي رابطه بسيار نزديك و خوب را با خواهر خود دوروتي و مري پيك فورد حفظ نمود و در روز بيست و هفتم فوريه 1993 در سن 99 سالگي درخواب ديده از جهان فرو بست.