بنیان گذار سینمای دلهره یا هیچکاک سینمای ایران

به یاد :

ساموئل خاچیکیان

در سال 1302    در  تبریز   از والدین مهاجر ارمنی به دنیا آمد. سومین فرزند خانواده‌اش بود و به دلیل وجود یک کتابخانه بزرگ در خانه پدری و علاقه به موسیقی در خانواده، به این زمینه‌ها گرایش پیدا کرد در نه سالگی نخستین شعرش را سرود که این شعر با نام زندان در روزنامهء آلیک    (Ալիք օրաթերթ ) چاپ شد در چهارده سالگی در نمایش سویل در تبریز بازی کرد و پس از آن هشت نمایشنامه نوشت که علاوه بر شهرهای مختلف ایران در لس آنجلس, سانفرانسیسکو و یونان نیز اجرا شد    . 

وی پس از فارغ‌التحصیلی از رشته روزنامه‌نگاری، کار خود را به عنوان کارگردان صحنه آغاز کرد    . 

پس از نقل مکان خانواده‌اش به  تهران از موسسان انجمن تئاترارامنه در تهران بود و با افرادی چون آرمان و آرمائیس آقامالیان همکاری داشت. با دعوت ساناسار خاپاطوریان تهیه کننده سینما فعالیت سینمایی را آغاز کرد و نخستین فیلمش را با نام بازگشت در 1331 ساخت. 

خاچیکیان را میتوان از پیشگامان سینمای ایران دانست. شاید جرو نخستین کارگردانانی بود که با دکوپاژ سر صحنه فیلمبرداری می رفت و به این حرفه امتیاز بخشید. به عنوان فیلمسازی نوآور تولید فیلم‌های جنایی را در ایران باب کرد و نخستین آنونس تاریخ سینمای ایران را برای فیلم  دختری ازشیراز ساخت و ده‌ها زمینه فنی دیگر را تجربه کرد. 

بسیاری از بازیگران نامدار سینمای ایران با بازی در آثار خاچیکیان به سینما آمدند و برخی از فیلم هایش هم چون ضربت و عقابها از آثار پرفروش زمان نمایش خود بودند 

در سال ۱۳۳۶ با مشارکت ژوزف واعظیان و دکتر شاهرخ رفیع، استودیو آژیر فیلم را تاسیس کرد. پس از انقلاب و در دهه ی هفتاد نیز با مشارکت پسرش ادوین دفتر تولید یاران فیلم را ایجاد نمود. 

خاچیکیان در سال‌های ۷۸-۱۳۷۷ در صدد برآمد بر اساس فیلم نامه ای از داوود موثقی، فیلم شک را بسازد که به دلیل بیماری موفق به پایان بردن آن فیلم نشد و ادامه کار را به موثقی و پسرش ادوین سپرد .

ساموئل خاچیکیان دارای لیسانس علوم اجتماعی، تاریخ و باستانشناسی بوده و مدت هشت ماه نیز به صورت مکاتبه ای با یکی از مدرسه های سینمایی در آمریکا ارتباط داشته است. 

تولد : 29 مهر 1302

درگذشت : 30 مهر 1380

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ​ــــــــــــــــــــــــــــــ

نزدیکان در سینما

• پسرش: ادوین خاچیکیان (دستیار تدوینگر). 
• برادران : سوریک خاچیکیان (صداگذار) .
  

افتخارات 

• حضور در هشتمین دوره جشنواره فیلم برلین در سال ۱۹۵۸ با فیلم شب نشینی در جهنم 
• ایجاد و توسعه فرصت‌های شغلی در صنوف تولیدی و خدمات فنی کشور 

فعالیت‌ها 

• شروع فعالیت در تاتر با نمایش "سویل" در تماشاخانه "خورشید" تبریز در سال ١٣١٧. 
• از بنیانگذاران تاتر ارامنه در تهران با همکاری واهان آقامالیان، آرمان و ژوزف واعظیان در سال ١٣٣٦. 
• از موسسان "آژیر فیلم" با همکاری ژوزف واعظیان در سال ١٣٣٦. 
• موسس سازمان سینمایی "مشعل" در سال ١٣٥٠. 
• شروع فعالیت سینمایی با فیلم "بازگشت" به عنوان نویسنده و کارگردان در سال ١٣٣٢. 

فیلم شناسی

بلوف۱۳۷۲/ مردی در آیینه۱۳۷۰/ چاووش۱۳۶۹/ شب بیست و نهم۱۳۶۸/ شکار۱۳۶۶/ یوزپلنگ۱۳۶۴/ عقاب ها۱۳۶۳/ پیکرتراش از عوج تا اوج۱۳۶۱/ عفریت۱۳۶۱/ انفجار۱۳۵۸/ کوسه جنوب۱۳۵۶/ اضطراب۱۳۵۴/ مرگ در باران۱۳۵۳/ جعفر جنی و محبوبه‌اش۱۳۵۲/ معشوقه۱۳۵۲/ بوسه بر لب‌های خونین۱۳۵۲/ دیوار شیشه‌ای۱۳۵۰/ قصه شب یلدا۱۳۴۹/ نعره طوفان۱۳۴۷/ جهنم سفید۱۳۴۷/ هنگامه۱۳۴۷/ من هم گریه کردم۱۳۴۷/ ببر مازندران۱۳۴۶/ خداحافظ تهران۱۳۴۵/ بی‌عشق هرگز۱۳۴۵/    عصیان /۱۳۴۵ ضربت۱۳۴۳/ دلهره۱۳۴۱/ فریاد نیمه شب۱۳۴۰/ طوفان در شهر ما۱۳۳۷/ شب نشینی در جهنم۱۳۳۵/ چهار راه حوادث۱۳۳۳    

منبع / ویکی پدیا ( دانشنامهء آزاد ).