دو مطلبی که هری لایم درباره فیلمهای آنتونی مان گذاشت، باز این حقیقت تلخ را به من یادآوری کرد که واقعا چقدر کم دیده ایم. فیلمسازان و بازیگران محبوب ما در دوره کلاسیک اکثرا پر کار و پر جنب و جوش بوده اند ولی اکثر سینما دوستان آنها را با کارهای معروفشان بیشتر می شناسند و عجبا که با دیدن همان کارهای محدود محبوب هم می شوند. کلارک گیبل فقید را در نظر بگیرید. او را با چه فیلم هایی به یاد می آوریم: شبی اتفاق افتاد (فیلم اسکاری او)، ناجورها (آخرین فیلمش) و برباد رفته (اظهر من الشمس). اما این همه کارنامه اوست؟ او حدود 70 فیلم داشته که حداقل یک سوم آنها فیلمهای خوب و عالی  هستند که آنها را ندیده ایم. گری کوپر دهه 30 کجاست؟ کمدی های کری گرانت جوان چه؟ جیمز استوارت در اوج خلاقیت و جوانی دهه های 30 و 40 بشدت کم یاب است، چه کسی حداقل یک سوم آن فیلم ها را دیده؟

آلفرد هیچکاک و جان فورد که خوش شانس اند (ما بیشتر البته) اما از 100 فیلمی که رائول والش و هنری کینگ ساخته اند، چند تایش را دیده ایم؟ فیلم های نوآر شکر خدا مورد توجه اند، اما موزیکال ها شدیدا مهجورند. مدتی پیش بود که قطعه هایی از فیلم های دبلیو سی فیلدز را دیدم که به نظر فوق العاده می آمد. اما فیلم کاملی از کارنامه 30 تایی او ندیده ام. همین امشب بود که قطعه فیلمی با بازی گلن فورد را با دوبله جناب جلیلوند در هفت دیدیم. با چهار پنج فیلمی که از او دیده ام می دانم که او فوق العاده است، اما 85 فیلم دیگر او باقیست و فرصت هایی که در کوران مشکلات و پیچیدگی های زندگی کم و کمتر می شوند. فرصت هایی برای «خوب دیدن» و فکر کردن و لذت بردن.

در کتاب راهنمای فیلم می خوانیم که دکتر کاووسی ظاهرا در بین سینما دوستان و منتقدین نفر اول در فیلم دیدن است و انگار تروفوی نازنین با شش هزار فیلم در جهان اول بوده. حالا در این صف طویل خاکستری جای امثال من کجاست خدا می داند. امروز که حرفه ای های ریچارد بروکس را دیدم که تازه آنهم بازبینی بود و این بار بیشتر محو جذابیت برت لنکستر بودم با ردیف دندانهای سفیدش و خنده ای که هزاران دلار می ارزید. این می شود ششمین فیلم دیده شده از بروکس از 25 فیلمی که ساخته. تا فردا و فرداها....