بعضی وقت‌ها فیلم‌های مهجوری از سینمای کلاسیک به تور آدم می‌خورد که می‌بینی با همه‌ی بی‌ادعایی چقدر انسانی و درخشان هستند!

فیلم «قاضی می‌رود» (1948)، ساخته‌ی بوریس اینگستر یکی از همان‌هاست. (لینک IMDb فیلم در اینجا)

تصویر زیر، مشخصات این فیلم در فرهنگ جهانی فیلم بهروز دانشفر

داستان این فیلم، درباره‌ی قاضی عالی‌منصبی است که در پی یکنواختی زندگی بی‌عشق، یکباره زن و دختر تازه‌عروس و جایگاه اجتماعی-اش را رها می‌کند تا برود به صورت ناشناس در حومه‌ی دورافتاده‌ای از کشور در یک رستوران بین راهی برای گذران زندگی به آشپزی بپردازد! دلباختگی‌اش به یک زن بسیار جوان‌تر از خودش که صاحب آن رستوران است، و روزگار خوشی که با آسودگی خاطر و با عشق و مراقبت در کنار آن زن در زندگی جدیدش رقم می‌خورد، بُن‌مایـه‌های این فیلم را تشکیل می‌دهد.

ولی خُب، این شرایط ناپایدار است! دهه‌ی 1940 میلادی است و سینمای اخلاقگرای هالیوود(!) و مگر می‌شود اینقدر راحت قید خانه و خانواده را زد و بی‌مسئولیت و فارغ بود؟! قاضیِ داستانِ ما باید دوباره نزد خانواده‌ و همسرش برگردد؛ همسری که در غیاب‌اش متنبّه شده و آموخته است که شوی-اش را برای خودش دوست بدارد نه مقام و موقعیت‌اش!

خودِ جناب قاضی هم تغییرات زیادی کرده و یاد گرفته است که قضاوت را نمی‌توان همه‌جا (مخصوصاً آنجاها که پای مهر و محبت‌های مادرانه و نظیر آن در میان باشد) با متر و معیارهای دو-دو-تا چهارتا انجام داد!

پایان فیلم، به زعم بعضی‌ها، تحت فشار اداره‌ی سانسور، و برای گذر از توقیفِ دو ساله، تغییر داده شده و حالتی اخلاقی و موعظه‌گرانه یافته است، که البته هیچ هم بد نیست (به قول جناب فراستی!)

از بین بازیگران فیلم، فقط «آن ساترن» ستاره‌ی شناخته‌شده‌ای است و این فیلم در کنار فیلم «نامه‌ای به سه زن» (1949) جزو بهترین کارهایش است. نقش قاضی را الکساندر ناکس بازی می‌کند، که مشکلی در کار بازیگری‌اش نیست به‌جز این‌که ستاره‌ی سینما نیست! همین چهره‌نبودن هم به نظر برخی، باعث شکست تجاری فیلم شد؛ و شاید اگر جلوی ساترن زیبا و جذاب، ستاره‌ی مرد شناخته‌شده‌ای قرار می‌گرفت، در اکران، به یک موفقیت مالی دست می‌یافت! بحث اینجاست که ناکس خودش در نوشتن فیلمنامه مشارکت داشته و آنقدر نقشی را که خود نوشته بود دوست می‌داشته که اصرار به بازی‌اش داشته است!

باری، آخر هفته است و برای سفری در زمان به حال و هوای دهه‌ی چهل آمریکا و سیاحت در فضای کلاسیک و زیبا و اخلاقگرای آن، و به قول بعضی از کاربران سایت IMDb : رفتن به دوره‌ای که هنوز بعضی از کلان‌شهرهای امروزی حالتی روستایی و خلوت داشته‌اند و هر ناشناس پرسه‌زنی در کنار جاده، می‌توانسته بالقوه یک قاضی عالی‌رتبه باشد تا یک جنایتکار(!) تماشای این فیلم پیشنهاد خوبی به نظر می‌رسد.