" زیگموند فروید " یا ( فروید ، عشق مخفی ) / ساختهء جان هیوستون ( کارگردان شاهکارهایی همچون شاهین مالت و... )

در سال 1958 جان هیوستن فیلم ساز امریکایی از ژان پل سارتر می خواهد تا دربارۀ فروید و دستاوردهایش در علم روان کاوی فیلم نامه ای بنویسد . سارتر پیشنهاد را می پذیرد و یک سال بعد فیلم نامۀ قطوری تحویل می دهد که به قول هیوستن : پهن و زمخت بود، مثل ران های من / . 
هیوستن تقاضا می کند تا قسمت هایی حذف یا تغییر داده شود . نسخۀ دوم نیز ، با همان انشای سارتر، حجیم و قطور می شود.
فیلم سرانجام در سال 1961 با عنوان ” فروید ، امیال پنهان ” با هنر نمایی مونتگمری کلیفت در نقش فروید، به نمایش در می آید.

فیلم "زیگموندفروید" که به بازتاب دوران کوتاهی از جوانی فروید روانشناس شهیراهل کشور چک ( امپراطوری اتریش ) پرداخته است بدون شک یکی از شاخص ترین آثار کلاسیک سینمای جهان است که متاسفانه زیاد در موردش ننوشته اند.
فیلمی که برگرفته از واقعیت است و تردیدی در روایت داستانیش نیست ، گرچه رویدادهای آن را نمیتوان دقیق وعین خود آنچه بر فروید گذشته دانست.
داستان فیلم در واپسین دهه های قرن نوزدهم اروپا میگذرد و انعکاسی از سطح دانش روانشناسان و روانپزشکان شهر وین و ارجاعی به چندی از پزشکان پاریسی آن روزگار است.
با وجودی که در نیمهء اول قرن بیستم تا اوایل دههء نود هنرسینما بهره ای از تکنیک ها و امکانات مناسب جلوه های ویژهء بصری امروزی نبرده است ، اما جان هیوستون کارگردان فیلم در خلق و به تصویر کشیدن روئیاهای بیماران فروید موفق بوده و در ارائهء تصاویری از ذهن و ضمیر ناخودآگاه کاراکترهای داستانش با استفاده از تدوین مناسبی که انجام شده کاملآ مفهوم آنچه که در ذهن میگذرد را به نمایش در آورده است.
موضوع خود فیلم هم به دورهء تکامل شناخت ضمیر ناخودآگاه درعلم روانشناسی میپردازد.
فروید میگوید : از اولین نشانه های تمایل جنسی در انسان ، از آغاز دوران نوزادی شروع میشود، پس داده میشود و در دوران بلوغ و بعداز آن دوباره ازسر گرفته میشود.
کودکان دختر به مردان ( بخصوص پدر و یا نزدیکترین مردان درخانواده ) علاقه نشان میدهند و کودکان پسر به زنان ( مادر و سایر اطرافیان ) انس میگیرند. ( اشاره : فروید در فیلم اودیپ مینخواندش )
شرایط اجتماعی ، فرهنگی و بخصوص مذهبی، تاثیر در بازداشت دانش کودکان دارد و گاهآ این محدودیت ها باعثی برای رشد بیماری " هیستری " در افراد میشود که این تنها دلیل بیماری هیستری نیست بلکه یکی از تاثیرگذارترین و مورد توجه ترین احتمالات این بیماریست.
کتابی نیز هست به نام (مطالعاتی دربارهء هیستریات ) که در آن فروید و بروئر از سرکوب جنسی و مورد آزار و اذیت جنسی واقع شدن به عنوان مهمترین علل پیدایش هیستیری نام برده اند.
بیش از این لذومتی ندارد وارد بحثی تخصصی شوم و آن را به متخصصینش واگذار میکنم اما اشاره ای دارم به تاثیر شخص فروید و اثر هیوستون بر روی ( جیمز کامرون ) و فیلم مشهورش ( تایتانیک 1997 ) که در بین گروهی از منتقدین فیلمی ( بی محتوا ) و از نظر گروه دیگری اثری موفق و به گونه ای شاهکار شمرده شده است.
در یکی از اولین سکانسهای فیلم وقتی که ( آقای اسمیت ) مالک کشتی ( از نمایندگان سیستم سرمایه داری ) در مورد زیبایی و شکوه و عظمت کشتیش سخن میگوید ، ( رز دوایت باکیتر) ازاو میپرسد : نظرتان در رابطه با نظریات دکتر فروید ( که درآن دوران 1912در اوج شهرت و فعالیت بوده ) چیست؟

اسمیت میگوید : فروید ! اوکیست ؟ ازمسافرین کشتیست؟

و در جایی دیگر ، وقتی که رز میخواهد از روی عرشهء کشتی خود را به درون اقیانوس بیاندازد ، سروکلهء ( جک ) پیدامیشود و مانع از این کار میشود.
جک : تو مثل دختران چشم و گوش بسته ای

رز : منظورت چیه ؟ من میدونم که درد چیه

جک : مفهومت از درد چیه ؟ من در ویسکانسین بودم ، اونجا با پدرم در یخ ماهی میگرفتیم ، تو اصلآ میدونی ماهی گیری در یخ یعنی چی؟

 برخورد جک و نقش دانای کل ایفاکردن در این سکانس کاملآ برگرفته از سکانسی است که ( سیسیلی ) یکی از بیماران فروید میخواهد خودرا از روی میله های حصار اسکله داخل آب بیاندازد و فروید با بازی دادن سیسیلی توسط سوالات و کلمات مانع خودکشی او میشود.
بهرحال نسخهء سینمایی زندگی فروید به نظرم اثری دیدنی و سرشار از اتفاقات ومعرفی تئوری های فرویدیست به روایت تصویر و پیشنهاد میکنم همه این فیلم را ببینند حتی اگر از فرویدشناسان قدر هستید .

درپایان اشاره میکنم به بازی متفاوت ( مونتگمری کلیفت ) در نقش فروید که از جمله فیلمهای دیگرش (مکانی در آفتاب و از اینجا تا ابدیت ) را بخاطر دارم ( کلیفت همجنس گرا بود و همین دلیل بهم خوردن دوستی نزدیکش با مارلون براندو بود" به نقل از کتاب ترانه هایی که مادرم به من آموخت زندگی نامهء براندو " / علت مرگش را ( حملهء قلبی ) بر اثر افسردگی و مصرف قرص های مسکن اعلام کردند / چندسال قبل از مرگ تصادف شدیدی داشت که چهرهء زیبا و جذابش را دگرگون کرد و یک بار از غرق شدن در یک رودخانهء خروشان نجات یافت ).
همچنین میتوانم اشاره کنم به دوبلهء فیلم که ( استاد ناصر طهماسب ) بجای کاراکتر فروید نقش گفتند ( صدایش درآن روزگاربسیار جوان است ) و از دیگر صداها ( زنده یاد پرویز نارنجی ها ) بجای پروفسورشارکو فرانسوی و ( ابوالحسن تهامی ) راوی اول فیلم که قابل تشخیص بودند. ( البته اگه در تشخیص صداها اشتباه نکرده باشم )
( خودت را بشناس / آخرین دیالوگ فیلم از زبان فروید / به نقل ازسر در یک معبد یهودیان)