كارگردانهاي ايراني مورد علاقه بنده بترتيب مرحوم علي حاتمي-جناب مهرجويي و پس ازان استاد كيميايي هستند.اگر در مورد ايشان صحبت ميكنم باور كنيد هيچ تعصبي در دفاع از ايشان ندارم بلكه معتقدم ايشان پس از چهار دهه فيلمسازي هنوز شناخته نشده اند وپس زمينه فكري و به تبع ان سبك فيلمسازي ايشان هنوز ناشناخته است.

آنچه در زير ميايد تنها و تنها برداشت شخصي بنده از اين موضوعات است وهرگونه انتقاد مستند را نسبت به انها پذيرا ميباشم. 

عناصر بكار رفته در فيلمهاي كيميايي در اين چهار دهه عبارتند از اعتراض-جوانمردي -انتقام. 

 اما  كيميايي اين عناصر را در كدام فضا بكار ميگيرد.

 سبك خاص كيميايي در همين فضا شكل ميگيرد. و دنبال كردن همين فضا در فيلمهاي ايشان است كه باعث شده سالها پس از قيصر و گوزنها  سينماي كيميايي تماشاگرهاي خاص خود را داشته باشد.

انتقادهاي جناب اسكورپان در پست هاي قبلي از زاويه ديد ايشان به اثار كيميايي درست و بجاست ايشان دوست دارند باز هم از اقاي كيميايي شاهكار ببينند و اقاي كيميايي خيلي وقت است اين كار را انجام نداده اند.  ولي بحث بنده به فضاي فيلمهاي كيميايي باز ميگردد و اين چيزيست كه مرا بدنبال سينماي ايشان كشانده است. 

با نگاهي به متن سناريوهاي ايشان و يكي دومورد اقتباسهايي كه از نويسندگان معروفي چون هدايت و خورخه لوييس انجام داده  و همچنين با توجه به فضاي فرهنگي و فلسفي دهه هاي 40 و 50 دلبستگي و تاثير پذيري  ايشان از ادبيات موسوم به نيهليسم و اگزيستانسياليسم عاديست و عجيب به نظر نميرسد. نه اينكه بخواهم بگويم ايشان معتقد به پوچ گرايي و...هستند ولي در عرصه ادبيات داستاني كه خود نيز دستي در ان دارد علاقه ايشان در اين زمينه را نميتوان انكار كرد.علاقه اي كه ردپاي ان در سبك فيلمسازي ايشان بخوبي مشهود است. وجه هنري اگزيستانسها را در  مكتب سوررئاليسم ميتوان يافت  و شاخص ترين اثار اين مكتب در سينما فيلمهايي چون مهر هفتم(The Seventh Seal)  برگمن   وبرخي اثار ديويد لينچ نظير جاده مالهالند-مخمل آبي و بزرگراه گمشده ميباشد.

بحث ما در مورد كيميايي و ريشه هاي اگزيستانس ان به سوررئاليسم مربوط نيست .ما به وجه اجتماعي اين مكتب وشاخصهاي ان در فيلمشناسي كيميائي ميپردازيم.

دوستاني كه در فلسفه مطالعاتي دارند بخوبي ميدانند اولين خصلت اصالت وجوديها يا همان اگزيستانسها

 اعتراض پيشگي انهاست. نحوه بيان اعتراض هم در انها بيشتر از طريق موسيقي خاص يا ادبيات داستاني نظير داستانهاي سارتر و كامو ميباشد.ادبياتي كه بيشتر به بيان مفهوم پوچي زندگي ميپردازند.در كنار اين موارد در بعد اجتماعي به مسئول بودن انسان در قبال رفتارهايش نيز تاكيد دارند.از ديد انان هيچ اصل اخلاقي از پيش تعيين شده براي رفتارهاي انسان وجود ندارد بلكه هر فرد با رفتار لحظه اي خود كه بر اساس اگاهي  انساني شكل ميگيرد لحظات زندگي خود را ميسازد.خودكشي به عنوان يك انتخاب طبيعي و اگاهانه در بين انها بسيار متداول است.

در نظري كلي به ادبيات داستاني اگزيستانسياليستها ميتوان دريافت هيچ رفتاري از بشر غير طبيعي نيست .انسان به حكم انسان بودن خود حق انتخاب دارد و اعمال بشر غير قابل پيشداوري هستند و نبايد درباره انها قضاوت خوب يا بد كرد .اعمال انسان نتيجه مستقيم و طبيعي شرايطي است كه در ان قرار ميگيرد.

با اين مقدمه و نگاهي به فيلمهاي كيميايي بخوبي ميتوان رد اين طرز فكر را در انها جستجو كرد.

به عبارت بهتر براي درك بهتر فيلمهاي كيميايي بيشتر از انكه نياز به همذات پنداري با قهرمانهاي ان فيلمها داشته باشيم. نياز به همذات پنداري با كيميايي و خط فكري او داريم.

ادامه دارد...