سندیکا و اعتصاب ها... تا انقلاب:

یکی از وقایع مهم تاریخ ایران در دهه چهل، تشکیل سندیکای گویندگان فیلم در سال 1342 با 240 گوینده رسمی شامل 70 گوینده زن و 170 گوینده مرد و نیز 25 استودیوی فعال بود که اساسنامه آن نیز در سال 1344 تصویب شد. این تشکل در واقع، حرکتی اعتراض گونه با هدف دفاع از حقوق گویندگان و مدیران دوبلاژ در برابر کاهش هزینه های دوبله، پایین آمدن دستمزد گویندگان و به وجود آمدن بازار ناهنجار رقابت بین استودیوهای مختلف بود؛ چه دقیقا در همان دورانی که از آن با عنوان سال های طلایی دوبله در ایران نام می بریم، شاهد کاهش روزافزون دستمزد مدیران دوبلاژ و گویندگان، تاخیر در پرداخت مبالغ و کوشش برای سرعت بخشیدن به کار از جمله استفاده از یک گوینده به جای چند شخصیت و تلاش هایی دیگر نیز بودیم که چنان که قبلا نیز گفته شد، معمولا از سوی مالک یا واردکننده فیلم اعمال می شد. مجموع این وقایع به علاوه افت محسوس این هنر به لحاظ کیفی که با افت فیلم های وارداتی در اواخر دهه چهل نیز مرتبط بود، به نخستین اعتصاب رسمی اعضای سندیکای گویندگان فیلم در سال 1347 انجامید که پس از یکی دو ماه با رسیدن به بخشی از خواسته ها و نیز سازش برخی از اعضا با صاحبان فیلم ها و استودیوها پایان یافت. در سال 1353 و در ادامه سیاست های وزارت فرهنگ و هنر آن زمان، جامعه دوبلاژ ایران به عنوان انجمن پذیرفته شد و بنیادنامه مصوبی حاکی از رعایت حقوق گویندگان، فقط اصالت گفتار فیلم ها، کوشش برای ارتقای سطح کیفی دوبلاژ و ... موارد به ظاهر درست دیگری را به ثبت رساند، اما این انجمن و این بنیادنامه نیز نتوانست برای احقاق حقوقی واقعی گویندگان کاری کند؛ و دومین اعتصاب ایشان در اواخر سال 1353 نزدیک به 9 ماه به طول انجامید؛ و بالاخره سومین اعتراض اعضای انجمن در سال 1355 نیز بار دیگر کار آنان را به مدت 5 ماه دچار وقفه ساخت. این بار اعتراض مدیران دوبلاژ و گویندگان، این بود که چرا با وجود شانزده استودیوی دوبلاژ، عمده فیلم ها بین سه یا چهار استودیو تقسیم می شود... که ناگفته نماند همچنان برنامه ای تعیین شده از سوی انجمن واردکنندگان فیلم های خارجی بود. در این فاصله، مدیران دوبلاژ و گویندگان معروف، عمده فعالیت های خود را به دوبله فیلم های تلویزیونی منحصر کردند که در نتیجه، برخی از استودیوها سعی کردند با بهره گیری از دانشجویان و دیگر افراد تازه کار، جای آنها را پر کنند... و البته نتیجه از پیش معلوم بود. به هر حال با گذشت زمان، مواضع هر و انجمن گویندگان و واردکنندگان فیلم، اندکی تعدیل شد و توافق هایی حاصل آمد که در سایه آن، فعالیت مدیران دوبلاژ و گویندگان خوب ما بار دیگر از سر گرفته شد و جا دارد در این کشاکش ها از فعالیت های مثبت علی اصغر مستان یاد کنیم که تقریبا در تمامی دوره های فعالیت سندیکا و انجمن گویندگان فیلم به عنوان دبیر، رئیس یا عضو هیئت مدیره آن حضور داشت. به هر حال از سال 1340 تا مقطع انقلاب حدود یکصد گوینده به این حرفه افزوده شدند که از مهمترین آنان به جز نام های یادشده تاکنون باید از ثریا قاسمی، اکبر منانی، ناهید امیریان، ناهید شعشعانی، پروین ملکوتی، محمد یاراحمدی، هوشنگ کاظمی، منوچهر انور، آرشاک قوکاسیان، پرویز بهادر، ناصر خاوری، پرویندخت نویدی، صادق ماهرو، شمسی فضل اللهی، پروین چایچی، غلامعلی افشاریه، خسرو شایگان، عباس نباتی، مهدی آرین نژاد، امیرهوشنگ زند، شهلا ناظریان، مرتضی احمدی، جواد پزشکیان، سیامک اطلسی، ناصر احمدی، نصرا... مدقالچی، پرویز ربیعی، بهرام زند، ژرژ پطرسی، ناصر ممدوح، خسرو شمشیرگران، تورج نصر، مهدی علیمحمدی، نوشابه امیری، مینو غزنوی، داود میرباقری، ولی ا... مومنی، سیروس ابراهیم زاده، منصوره کاتبی، محمد عبادی، مهین برزویی، حسین باغی، همایون ایرانپوی، مهوش افشاری، فریبا شاهین مقدم، فیروزه قوانلو، منیژه نویدی، منیره معاون، مریم شیرزاد، عباس بابویهی،... و زنده یادان محمود نوربخش، پرویز نارنجیها، مهدی آژیر و رضا امیریان یاد کرد و با اتکا به حافظه، به جز فیلم های گفته شده تاکنون، فیلم های بن هور، ال سید، کتاب آفرینش، اسپارتاکوس، لورنس عربستان، باراباس، سقوط امپراطوری روم، برباد رفته، دزیره، اتللو، مردی که زیاد می دانست، برف های کلیمانجارو، دو زن، معما، کازابلانکا، پدرخوانده، دایره سرخ، معجزه گر، اتوبوسی به نام هوس، روح، بیلیاردباز، پیرمرد و دریا، شمال از شمال غربی، مری پاپینز، این گروه خشن، یوزپلنگ، پیشخدمت، آپارتمان، رومئو و ژولیت، شیر و باد، گربه ای روی شیروانی داغ، تعطیلات رمی، سابرینا، آسمانخراش جهنمی، دیوانه ای از قفس پرید، جولیا، پارتی، بینوایان، داستان وست ساید، هفت دلاور، فرار بزرگ، پرونده پاراداین، آهنگ برنادت، بانی و کلاید، فارغ التحصیل، وداع با اسلحه، جدال در اوکی کورال، آخرین قطار گانهیل، هفت عروس برای هفت برادر، جدال در آفتاب و ... بسیاری آثار ارزنده دیگر را یادگارهای خوب دوبلاژ ایران پیش از انقلاب دانست.