طوقی    فیلم تحسین برانگیز سینمای ایران

كارگردان، فيلم نامه نويس و طراح لباس و صحنه: علي حاتمي

مدير فيلمبرداري و تدوينگر: مازيار پرتو

دستيار فيلمبردار: حسن پژهان

سرپرست گويندگان: چنگيز جليلوند

افه هاي صوتي : حسن مصيبي

موسيقي متن: اسفنديار منفردزاده

چاپ و لابراتوار: استوديو بديع

عكاس: اصغربيچاره

تيتراژ: احمد مسعودي

مدير تداركات: حميد افشار

تهيه كننده: مهدي مصيبي

بازيگران: بهروز وثوقي، ناصر ملك مطيعي، آفرين، ژاله، نادره، شهرزاد، محسن آراسته، جلال پيشواييان، بهمن مفيد، غلام رضا سركوب، حسين گيل، رسولي، نصرتي

مدت زمان: 110 دقيقه

محصول: سييرافيلم

سال نمايش: 23 مهر 1349

خلاصه داستان

آسيد مرتضي كبوتر باز (بهروز وثوقي)، كه با مادر نابينايش (ژاله) زندگي مي‌كند، يك كبوتر طوقي مي‌گيرد كه چشم همه‌ي كبوتر بازهاي محل دنبال او است. مادر ، كبوتر طوقي را بديمن مي‌داند و آسيد مرتضي را تشويق مي‌كند كه كبوتر را رها كند. در اين اثنا دايي آسید مصطفي (ناصر ملك مطيعي)، آسيد مرتضي را براي خواستگاري نامزدش طوبي (آفرين) به شيراز مي‌فرستد؛ اما مرتضي و طوبي به هم دل مي‌بندند و ازدواج مي‌كنند. مرتضي همسرش را به كاشان مي‌برد، بي آن كه مادر و دايي اش را از اين موضوع با خبر سازد. مادر مرتضي متوجه‌ي رابطه‌ي آن دو مي‌شود، و موقعي كه پسرش را سرزنش و نفرين مي‌كند مصطفي سر مي‌رسد و از ماجرا با خبر مي‌شود. مصطفي كه نمي‌داند طوبي به عقد مرتضي درآمده است عباس گاري‌چي (غلام رضا سركوب) و جواد خالدار (بهمن مفيد) را، كه با مرتضي خصومت دارند، مأمور كشتن مرتضي مي‌كند. وقتي طوبي حقيقت را به مصطفي مي‌گويد مصطفي از كشتن خواهرزاده اش صرف نظر مي‌كند. عباس كه چشمش دنبال كبوتر طوقي است ناخواسته مرتكب قتل طوبي مي‌شود، و مرتضي پس از كشتن عباس هدف گلوله‌ي امنيه‌اي قرار مي‌گيرد و از پا درمي‌آيد.

زمان برای فیلمساز ایرانی ، زمان تلاش بسیار است و کوشش جهت دست یافتن به اوج کسب فضل معنوی و راه یافتن به دنیای خارج . به سینمائی که جهان پسند باشد ، در آن فکر بکار رفته باشد و در آن نشانه هائی از صداقت و صفا باشد . طوقی یکی از فیلمهائی است که میتواند با دارا بودن جنبه های مثبتی در راه ارائه یک سینمای اصیل و واقعی ، به کسب توفیق های چشمگیری نائل شود.

علی حاتمی فیلمسازی که با نخستین کار خود توانست به اوج اشتهار دست یابد و درخشش واقعی خود را نشان دهد ، بر اساس یک درام واقعی زندگی در بدیع ترین نقاط ایران ، به داستان خود رنگ تصویر پاشیده و به قهرمانان روی کاغذ زندگی بخشیده است . داستان ، داستان یک عشق است و یک زندگی. عشقی که در کشاکش نبرد بین گذشته و حال ، جان میگیرد ، رنگ میگیرد و تماشاگر را با خود به عمق احساس می کشاند. بعضی از سکانسهای فیلم آنچنان انبوه از لطافت و زیبائی است و بعضی از سکانسهای آن ، آنچنان از خشونت موج می زند که در کمتر فیلمی به مشاهده آن موفق شده ایم.

فیلم از اصالت ارزشمندی برخوردار است. برای تهیه آن ، "سییرا فیلم" از هیچگونه خرجی مضایقه نکرده است و برای تهیه بعضی از دقایق فیلم ، بودجه ای در حدود یکصدهزار ریال اختصاص داده شده است. کارگردان و فیلمبردار و بازیگران فیلم هرکدام به سهم خویش کوشیده اند که کار خود را از ابتذال بدور نگاهـدارند و تلاش صمیمانه ای بعمل آورده اند که فیلم در حد یک اثر درخشان سینمائی از کار درآید. به همین جهت است که اینک نام طوقی به سر زبانهاست.

گروه بازیگران طوقی را هنرمندانی چون بهروز وثوقی ، آفرین ، ژاله ، بهمن مفید ، سرکوب ، آراسته ، نصرتی و ناصر ملک مطیعی تشکیل میدهند.

علی حاتمی کارگردان فیلم ، برای آنکه اصالت داستان حفظ شود و رنگ ایرانی داشته باشد ، قبل از آغاز فیلمبرداری به کاشان سفر کرد و محل های فیلمبرداری را درنظر گرفت و سپس اکیپی مرکب از 40 هنرپیشه و کارگر فنی ، به مدت یک ماه به کاشان سفر کرده و کلیه صحنه ها را فیلمبرداری کردند.

در فیلم کوشش شده است روال داستان به صورتی حفظ شود و در ضمن کارهای جدیدی به تماشاگر ارائه داده شود. بر خلاف اکثر فیلمهای ایرانی ، داستان فیلم را بر فرض برخورد دو قهرمان در یک میخانه و یا کافه ضربی قرار نداده اند ، بلکه با بودجه ای در حدود 300/000 ريال از مراسم قالی شویان که یک مراسم مذهبی اهالی "مشهد اردهال" است ، فیلمبرداری نموده و برخورد دو بازیگر را در یک چنین صحنه عظیمی قرار داده اند.

امور فیلمبرداری فیلم را مازیار پرتو انجام داده است. فیلمبرداری که با انجام امور فیلمبرداری این فیلم یکی از امیدهای مسلم سینمای ایران جهت کسب جوایز سینمائی امسال است.

برای فیلم طوقی اسفندیار منفردزاده برنده جایزه "سپاس" بهترین آهنگساز سال 1348 ، موزیک متن ساخته است.

مهدی مصیبی مدیر عامل "سییرا فیلم" و تهیه کننده طوقی ، با تهیه این فیلم نشان داد که تهیه کننده ای است که میتوان از او امیدهای بسیار برای تهیه آثار باارزش جهت سینمای  ایران داشت.

طوقی با دارا بودن گروهی از بزرگان سینمای ایران در کنار خود ، فیلمی است که میتواند بار دیگر انبوه بسیاری از علاقمندان سینمای اصیل ایران را به سالنها بکشاند و تحسین آنها را برانگیزد. قرار است طوقی اواخر مهر ماه امسال {1349} به معرض نمایش درآید.

                                                                                                          مجله فیلم و هنر ش 300  دوازدهم شهریور 1349