یادی از چند ریشوی خاطره انگیز سینما

توشیرو میفونه در هفت سامورایی:
کیکوچیو شخصیت بامزه و به شدت زمینی هفت سامورایی، دهقان زاده ای که به زور خودش را به گروه تحمیل میکند و در انتها با کشتن آخرین راهزن و کشته شدن خودش کاراکتر خاطره انگیز فیلم میشود. هفت سامورایی بدون او فیلمی بی مزه و خشک است. شمشیر بیش از حد دراز کیکوچیو و سامورایی نبودنش ترکیب معناداری است. بازی استادانه توشیرو میفونه در نمایش کاراکتر همزمان خل و چل، میخواره، هوشمند، طغیانگر و فداکار شاید در بین فیلمهای دیگرش بی نظیر باشد.

.

.

.

پیتر یوستینف در اسپارتاکوس:
باتیاتوس صاحب تپل، حریص و فرصت طلب مدرسه گلادیاتوری و ارباب اسپارتاکوس. علاقمند به گلادیاتورها و کارشناس شکار آنها از بین برده ها. این مرد بد ِ دوست داشتنی در ازای پول حاضر است هرکاری انجام بدهد ولی ترجیح میدهد از خشونت دور باشد. انتهای فیلم وقتی از لج کراسوس، عملیات خطرناک نجات وارانیا و بچه اش را به عهده میگیرد خودش را از صف آدم بدها جدا و به خوبها نزدیک میکند. دوبله جاودانه مرحوم نوربخش در شخصیت پردازی باتیاتوس بی بدیل است. شخصا هرگاه یاد این کاراکتر می افتم صدای نوربخش فقید در گوشم طنین انداز میشود. مخصوصا آنجا که با هیجان و ذوق خاصی میگوید: «وای چه جالب. کاش من اونجا بودم.»

.

.

.

توشیرو میفونه در ریش قرمز:
پزشک اخمو و ظاهرا خشنی که دل رئوفی دارد. در منطقه فقر و فلاکت زده حاشیه شهر، دکتر کیوجو با همه توان و مدیریت خاص خود مصمم به دستگیری از بیماران و نیازمندان است. حتا در جایی که لازم باشد، از نقطه ضعف قاضی - که لابد باید نماد عدالت و درستکاری باشد اما نیست - استفاده میکند بلکه در قبال اشتباهش حاضر به سرپرستی چند کودک بشود. به یاد ماندنی ترین صحنه فیلم بنظرم انجاست که یک تنه دسته ای از اراذل و اوباش را لت و پار میکند و باز خود به مداوای آنان می نشیند. ور رفتن دکتر با ریش وقتی اعصابش بهم ریخته یا درگیر حل مشکلی است، بیادماندنی است. ریش قرمز آخرین فیلم سیاه سفید کوروساوا و آخرین همکاری میفونه با اوست.

.

.

.

آل پاچینو در سرپیکو:
پلیس صادق و آرمانگرا، با لباسهای جالب و تیپ شبه هیپی. در آن روزگار، هیپیسم با اصلی ترین نشانه اش یعنی مو و ریش بلند معروفترین نماد اعتراض و ساختارشکنی بود. هرچه فیلم جلوتر میرود و فرانک سرپیکو بیشتر درگیر مبارزه با خودی ها و خلافکارها میگردد، اندک اندک ریشش بلندتر میشود. شاید بتوان آنرا نمادی از جدا افتادگی از محیط و روحیه معترض و آرمانگرا به حساب آورد. محیطی که پلیسها با نظم و ترتیب و صورت اصلاح شده و لباس مرتب، غالبا درگیر بده بستان با خلافکاران و قاچاقچیان هستند. سکانسی که فرانک لای در گیر افتاده و کوشش میکند از هفت تیرش استفاده کند (رد زخم روی دستش)، بیش از همه به ذهن می ماند.

.

.

.

رابرت دونیرو در شکارچی گوزن:
پس از فیلم راننده تاکسی، درین نقش هم رابرت دونیرو در گیر جنگ میشود. جنگی که زندگی آرام و جمع دوستانه چند مرد را مضمحل میکند و سرنوشت غم انگیزی برایشان رقم میزند. مایکل عاقلترین و مسئولترین مرد فیلم است. فریادهای وحشتناک مایکل بعد از بازی رولت روسی نقطه عطف اصلی فیلم است. به خلاف سرپیکو، در اینجا مایکل با تراشیدن ریش (تغییر در تیپ همیشگی) با تلخی ها مواجه میشود و به بلوغ میرسد. سرخوشی ابتدای فیلم، نگاههای مهربان مایکل و لیندا (مریل استریپ) و ترانه زیبای I Love You Baby... غم و غصه نیمه دوم را دو چندان می کند.

.

.

.

ژان رنو در لئون/حرفه ای:
منفور ترین شغلی که میتوان در ذهن تصور کرد چیست؟ یکی از انتخابها آدم کشی است. آنهم آدمکشی سفارشی. حال تصور کنید آدم کشی را که رفته رفته محبوبتر میشود. شخصیت پردازی فوق العاده لوک بسون، همراهی لئون و ماتیلدا - گویی ماتیلد کودکی لئون است - و خشونت افسار گسیخته فیلم دست به هم میدهند و اثری ماندنی خلق میکنند. در پایان، لئون در آخرین قدمهایش از رسیدن به نور باز می ماند اما انعکاس انفجار روی صورت غرقه بخون او شاید نوید رستگاری باشد. لئون بنظرم شاهکار لوک بسون تا امروز و بهترین نقش آفرینی ژان رنو، از فیلمهایی است که هر از چندی دلتنگ ادمهایش میشوم و به تماشای مجدد شخصیتی می نشینم که شغلش هیچ رغم قابل پذیرش نیست اما در دوست داشتنش تردید ندارم.

.

.

.

تام هنکس در دور افتاده:
چاک کارمند میان رتبه، منظم و به شدت درگیر کار با سقوط هواپیمایش پا به جزیره دور افتاده ای میگذارد و زندگی و سرنوشتش بکلی بهم میریزد.  وقتی چاک را با تنی به شدت لاغر، مو و ریشی بلند و زرد در حالی میبینیم که به خوبی در ماهیگیری استاد شده و راه و روش زنده ماندن را فرا گرفته، اما متوجه میشیویم که هنوز با توپ والیبالش حرف میزند و رابطه عاطفی برقرار میکند. خلا عاطفی در زندگی چاک بعد از نجات از جزیره بخوبی نمایان میشود... صحنه سقوط هواپیما سکانسی بسیار خوب و نفسگیر است. از دیگر لطایف فیلم انجاست که چاک فندک اشپزخانه را چندبار میزند و روشن شدن آتش را نظاره میکند. او و بیننده به یاد می اورند سختی هایی که حتا در روشن کردن یک آتش ساده میتواند پیش روی آدمی قرار بگیرد.

.

منابع
ویکی پدیا :: همشهری آنلاین :: وبسایت آفتاب :: یادداشتهای مهرزاد دانش