مک کارتیسم و تاثیر آن بر سینمای کلاسیک

قسمت اول : کلیسا، خواستگاه اصلی

سال 1957 یکی از اسطوره های سینمای کلاسیک، یعنی " همفری بوگارت " درگذشت. گرچه جای او را هیچ کس در سینما نگرفت، ولی او تنها فرد تاثیر گذار در هالیوود نبود که در آن سال چشم از جهان فرو بست. چند ماه پس از مرگ " بوگی "، سناتور سابق " جوزف مک کارتی " در دوم ماه می همان سال در حالی تسلیم مرگ شد که عملکرد و عقایدش تاثیر بسزایی نه تنها در هالیوود، بلکه در کل جامعه آمریکا گذاشته بود. جریان و موجی که در تاریخ آمریکا به " مک کارتیسم " شهرت یافت، ریشه ای تاریخی داشت که به قرن دوازدهم میلادی بر می گشت.

از زمان پیدایش دستگاه مقتدر کلیسای کاتولیک تا قرن 12 میلادی، پاپ و کاردینال ها همیشه نگران کاهش نفوذ و اقتدار کلیسا در هرم قدرت بودند و از آنجایی که قدرت مطلق همیشه با فاسد همراه می شود، کلیسا به شدت از به چالش کشیده شدن اقتدارش واهمه و وحشت داشت. در ابتدا مقاومت در برابر کلیسای کاتولیک چندان زیاد نبود ولی با ظهور فرقه ای به نام " کاتارها " در فرانسه، نگرانی کلیسا رو به فزونی گذاشت و پاپ و دستگاه کلیسا را بر آن داشت تا با موعظه های بیشتر، تحرکات و اثر بخشی " کاتاریسم " را خنثی و بی اثر کند. اما کلیسا به زودی دریافت که این راه ثمر بخش نیست پس به رویکرد تقابلی و توصل به زور روی آورد و با دادن وعده بخشایش گناهان و مراتب بالاتر در بهشت، عده زیادی از جنگاوران را از سراسر اروپا برای سرکوب " کاتارها " بسیج کرد.

گرچه نهضت " کاتاریسم " در نهایت سرکوب شده و شکست خورد، ولی این امر نزدیک به 20 سال طول کشید و همین امر باعث شد کلیسا به جای بدنه حرکت های مشابه در آینده، متوجه ریشه این حرکت ها شده و تصمیم بگیرد تا چنین تفکراتی را قبل از ظهور، در نطفه خاموش کند.

به جهت انجام این امر، کلیسا گروه هایی را مامور بررسی عقاید و افکار افراد و شناسایی بدعت گذاران  مختلف کرد. وظیفه این افراد شناسایی افراد متفکر و صاحب اندیشه و هدایت آنها به راه راست، از طریق گفتگو بود. اما به زودی آشکار شد که این افراد با گفتگو به راه راست هدایت نمی شوند، پس کلیسا روش های خشن و سخت گیرانه را برگزید و فتوای تکفیر این افراد را صادر کرد.

زندان، تبعید، شکنجه و اعدام های غیر انسانی در انتظار کسانی بود که حرفشان به مذاق کلیسا خوش نمی آمد. فرقی نمی کرد زن باشید یا مرد و یا حتی کودک، اگر کلیسا تشخیص می داد که شما گناهکارید، چیزی به جز مرگ در انتظارتان نبود. از افکار مردم از قشر های مختلف سوال می شد، حتی اگر افکار شما با باورهای کلیسا همخوانی نداشت، یا باید توبه می کردید و یا آماده مرگ می شدید. در بسیاری از موارد نیز حتی توبه پذیرفتنی نبود و کلیسا با علم خودش تشخیص می داد که شما از صمیم قلب نادم نیستید و یا تنها مرگ می تواند شما را تطهیر کند.

از معروف ترین افرادی که توسط دستگاه تفتیش عقاید محاکمه شد، " گالیله " بود که باور داشت زمین مرکز عالم نیست، گرچه به دلیل نجات جانش، در ظاهر از عقیده اش برگشت و از اعدام گریخت ولی بسیاری مانند او خوش شانس نبودند.

با آغاز دوره انقلاب صنعتی از شدت تفتیش عقاید کاسته شد و سرانجام اروپاییان با برچیدن این سیستم بساط اقتدار کلیسا را بر هم زدند. اما این روش و این اندیشه مانند آتش زیر خاکستر باقی ماند تا اینکه در اواسط قرن بیستم در آمریکا، با ظهور " جوزف مک کارتی " دوباره زبانه کشید.

ادامه دارد...