علل افت:

در ادامه رونق و اعتلای کمی و کیفی دوبلاژ ایران در دهه 1340 از آنجا که هر استقبالی معمولا سودجویان و نااهلان را نیز به طمع وامی دارد، متاسفانه به تدریج عده ای از این هنر به راه های مختلف در پی سوء استفاده برآمدند. اولا برخی از واردکنندگان آثار سینمایی، دوبله را دستاویزی برای ورود بسیاری از فیلم های بی ارزش، ترویج بی فرهنگی و هتک اخلاقیات جامعه ساختند؛ ثانیا با مستحکم تر شدن پایه های فیلمفارسی و رواج لمپنیزم در سینمای ایران، این سینما پایگاهی نیز در دوبلاژ یافت، به این ترتیب که با اجازه ورود به برخی بازیگران منحط و بی استعداد و گذاشتن صدای خوب گویندگان بر چهره آنان، حرمت ناروایی برای برخی از فیلم های مبتذل خود دست و پا کرد؛ و ثالثا به تدریج پنداشته شد که هنر دوبلاژ در کشاندن مردم به سالن های سینما به هر قیمتی خلاصه می شود و بنابراین در دوبله بسیاری از فیلم ها، از تغییر داستان گرفته تا مزه پرانی های نابه جا از دهان بازیگران و ساده انگاری های گوناگون اعمال شد... و البته ناگفته نماند که این مسئله هیچ گاه خواست قلبی مدیران دوبلاژ و گویندگان ما نبود و نکته ای بود که معمولا از سوی تهیه کننده یا مالک فیلم به آنان تحمیل می شد. به این ترتیب پایان دهه چهل خورشیدی برای دوبلاژ ایران، مقطع مهمی ست که معمولا در تضاد با دوران طلایی، از سال های پس از آن با عنوان دوران افت این حرفه یاد می کنند. در سطرهای بالا از سال های درخشش دوبلاژ ایران و زمینه های آن همچون علاقه و دلسوزی گویندگان و مدیران دوبلاژ نسبت به حاصل کارشان، وجود فیلم های معتبر و شوق انگیز برای دوبله، فضای پرشور خرید و ورود و دوبله انواع فیلم های سینمایی از کمپانی های معروف جهان، رقابت سازنده مالکان فیلم ها، مدیران استودیوها و تمامی دست اندرکاران دوبلاژ برای بالا بردن کیفیت کار خود، وجود نظام تشکیلاتی مناسب و قانونمند، رعایت نظم و انضباط حرفه ای در محیط کار و دیگر علل گفتیم. اینک در بیان علل افت این حرفه از اواخر دهه چهل به بعد، کافی ست بگوییم زمینه های گفته شده به مرور زمان و به دلایلی روشن، یکی پس از دیگری رخت بستند و این هنر را با ستاره های درخشان سال های گذشته اش تنها گذاردند. اولا به طور طبیعی و همزمان با افول سینمای کلاسیک آمریکا در آن زمان که در واقع مهمترین منبع دوبلاژ ایران بود، پرده های سینما به تدریج از آن آثار داستان پرداز و پراحساس گذشته و آثاری که برای دوبله خوب جای کار داشتند، فاصله گرفت. ثانیا چنان که گفتیم پایگاه نامشروع این حرفه در سینمای فارسی و نیز طمع سودجویی برخی که از اعتبار و کیفیت دوبله خوب چیزی نمی دانستند، ضربه دوم را بر پیکر این هنر وارد ساخت... و بالاخره تبدیل شدن آن فضای پرشور و صمیمی گذشته و آن روابط و همکاری های پیشین به فضایی گاه ناسالم و روابطی گاه بغض آلود و غیرحرفه ای، ضربه سوم را وارد آورد و دوبلاژ ایران را به مرز پسروی یا خوش بینانه تر، به مرز تکرار رساند. بنابراین در آستانه دهه پنجاه به رغم مهارت های انکارناپذیر گویندگان که از پس سال ها تجربه به دست آمده بود، دوبلاژ ایران، تکخالی برای عرضه نداشت و افقی را رقم زد که تا پس از انقلاب اسلامی و روزگار حاضر نیز ادامه یافت. همچنین دهه پنجاه خورشیدی یا دهه هفتاد میلادی برای سینمای جهان، دوران ظهور جنبش های پیشرو، فیلم های مدرن، فیلمسازان مستقل و در یک کلام، فیلم هایی بود که سامان اخلاقی و اجتماعی جهان کلاسیک را تاب نمی آوردند و متاثر از بحران های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دهه 1960 غالبا حکایتگر بن بست ها، تعارض ها و عصیان انسان معاصر و به خصوص جوان ها بودند و هم از این روست که در عمده آثار این دوران، به جای چهره های شاداب و سرخوش و ستبر جان وین، جیمز استیوارت، کرک داگلاس، گری کوپر، گریگوری پک، چارلتون هستون، آنتونی کویین، مارلون براندو و بسیاری از دیگر بازیگران نسل های پیشین، با چهره های خسته، نگران و پریشان آلن دلون، ال پاچینو، داستین هافمن، رایان اونیل، وارن بیتی، جک نیکلسون، رابرت دونیرو و دیگران روبرو می شویم. از دیدگاه دوبلاژ ایران نیز این تغییر در مقطع یادشده به آن معنا بود که دیگر، صداهای محکم و استواری همچون ایرج دوستدار، عطاءا... کاملی، منوچهر اسماعیلی، چنگیز جلیلوند، حسین عرفانی و ایرج ناظریان بر چهره های این جوانان خسته و رمانتیک نمی نشست و نیاز به صداهایی لطیف تر، خسته تر و احساساتی تر همچون جلال مقامی، خسرو خسروشاهی، ناصر طهماسب، سعید مظفری، منوچهر والی زاده و ... بود که همان تکخال های معدود این دوران را رقم زدند.