ایرج طهماسب و حمید جبلی هنرمندانی موفق و خوش سابقه در ژانر طنز هستند که همکاری و کارهای مشترکشان همیشه با اقبال زیادی مواجه شده است. البته در کارهای جدی هم نمونه های خوبی ارائه داده اند.

طهماسب از ابتدای فعالیتش به کارهای عروسکی علاقۀ زیادی نشان داد که در دهۀ شصت منتج به ظهور طیف وسیعی از عروسک ها شد. از مشهورترین آنها یکی دکتر عروسکی بود که برای آموزش نکات بهداشتی و بخصوص آماده سازی کودکان برای واکسیناسیون کشوری طراحی شده بود و دیگری سیب زمینی پشندی که در دهۀ فجر سال 1367 همراه طهماسب بود.

از شاخص ترین فعالیت های مشترک طهماسب و جبلی در بیش از 20 سال اخیر، شخصیت های کلاه قرمزی و پسرخاله است که از برنامۀ خردسالان سال 1372 در برنامه ای ویژه به نام صندوق پست، شکل گرفتند که از همان ابتدا هم مخاطب بزرگسال آنها بیش از مخاطب خردسالش بود. یکشنبه ها ایرج طهماسب در ابتدا به همراه سه عروسک جغجغه و فرفره و خواهرشان این برنامه را اجرا می کرد و سه شنبه ها همراه سه عروسک کلاه قرمزی، ژولی پولی و گلابی. مدّتی بعد عروسک پسرخاله هم به جمع عروسک های یکشنبه پیوست. با حضور کلاه قرمزی در ویژه برنامۀ روز جهانی کودک و تلویزیون سال 1373 و متعاقباً به همراه پسرخاله در ویژه برنامۀ نوروز سال 1374، تبدیل به محبوب ترین چهرۀ سیما شدند. سال 1374 اولین فیلم سینمایی از این دو عروسک با نام کلاه‌قرمزی و پسرخاله اکران گردید که با فروش 171 میلیون تومانی حادثه ای عظیم در تاریخ سینمای ایران بود. ولی پس از اکران این فیلم تا مدتها از این عروسک ها خبری نشد.

غیبت چندسالۀ این عروسک ها تا سال 81 در ویژه برنامۀ دهۀ فجر ادامه یافت و این بار عروسک گیگیلی هم همراه آنها بود. می توان گفت این حضور مجدد، مقدمه ای برای یادآوری این شخصیت ها و تبلیغی برای اکران فیلم سینمایی کلاه قرمزی و سروناز بود.

حضور بعدی طهماسب و جبلی به همراه عروسک های کلاه قرمزی و پسرخاله و چند عروسک جدید من جمله پسرعمه زا با صدای محمد رضا هدایتی در نوروز سال 88 اتفاق افتاد و  سالهای بعد هم عروسک های جدیدی چون فامیل دور با صدای بهادر ملکی، ببعی و آقای همساده با صدای محمد بحرانی و دختر همسایه با صدای نگار استخر، گابی و قوچ با صدای علی سرابی، جیگر با صدای کاظم سیاحی، دیبی با صدای هوتن شکیبا، عزیزم ببخشید، آقای ذلاک، بی بی و... به این جمع اضافه شدند که تا کنون تعدادشان به حدود 20 عروسک رسیده است. طهماسب فیلم موفق دیگری با نام کلاه قرمزی و بچه ننه هم با استفاده از تعدادی از این عروسک ها در سال 1390 ساخت که احتمالاً این روند ادامه هم خواهد داشت.

علی ایّ حال قصد و غرض از شروع این جستار، شرکت دوستان در نظرسنجی ای است که در آن عروسک هایی را که برای ادامه کار در این برنامه مناسب تر و جذّاب تر می دانند، انتخاب بفرمایند و در ضمن نظرهای مشروحشان را در مورد اینکه کدام نقش بهتر و موفق تر است، اعلام دارند و یا هر نظر دیگری هم که در مورد این برنامه دارند، بیان کنند.

با احترام

ضمن تشکر از پیرمرد عزیز عارضم که همه چیز این مجموعه خوبه ولی با احترام به علاقمندان پسر عمه زا اگه بشه این عروسک را از مجموعه حذف کنند خیلی عالی میشه.

.

آقو یه روزی یه سایتی به نام کافه کلاسیک ... یک نظرسنجی گذاشت برای محبوب ترین شخصیت کلاه قرمزی...

تو این نظرسنجی... ما رقابت تنگاتنگی داشتیم با پسرخاله...

از قضا... پلیس انجمن... همشهری ما دراومد...

با دستکاری توی نتایج نظرسنجی... ما با اختلاف 6364 رای، برنده شدیم.

یک دفعه...

از طرف دشمنان سایت، یک حمله سایبری صورت گرفت... آقو نمی دونم چرا این عبارت محبوب ترین شخصیت رو تبدیل کردند به منفور ترین شخصیت...

از بخت بد ما... در همین زمان... آقوی مجری نام یک فیلم وسترن قدیمی رو فراموش کرده بود... از طریق سرچ، کافه کلاسیک رو پیدا کرده بود...

امـــا... یک کاربر از خدا بی خبر لینک این صفحه رو... گذاشته بود توی جعبه...

آقو این ایرج طهماسب به این صفحه هدایت شد و اسم ما رو در صدر نظرسنجی دید...

بدون فوت وقت ما رو گرفت برد خونه... از شدت عصبانیت... چنان این تیغه های قیچی رو بر اعضا و جوارح ما می سابید که تمام گوشت بدن ما ریش ریش شد...

هی منتظر بودیم جونمون در بیاد راحت شیم ولی نمی دونم چرا نمی مردیم... یعنی داغون شدمــــا...

آقو این طهماسب پوست ما رو انداخت بود زیر چرخ خیاطی... هی می دوخت و می شکافت...

تا اینکه... بالاخره موفق شد... با روش آزمون و خطا... ما رو تبدیل به لباس کنه...

آقو ما تبدیل شدیم به لباس زیر آقوی مجری...

یعنی بدترین، وقیح ترین خاطرات من از این دورانه...

بعد از چند روز که به شکل مدام ما رو به تن کرده بود... ما رو انداخت توی ماشین لباسشویی... به مدت 3 ساعت و 17 دقیقه با سرعت 2000 دور در دقیقه شروع کردیم به چرخیدن... یعنی تمام این خون ما سانتریفیوژ شد...

بعد از اینکه خشک شدم... میزان تمیزی ما... نظر طهماسب رو جلب نکرد...

ما رو انداخت توی تشت... 350سی سی، وایتکس روی ما خالی کرد... از قضا... رفت پای تلویزیون... بازی دور چهارم جام اتحادیه انگلیس، بین آرسنال و شفیلدونزدی، رو به طور کامل، با کارشناسی داوری بعد از بازی تماشا کرد...

من در این ماجرا به طور کامل حل شدم... الان تمام ملکول های بدنم، تحت فشار پیوند کووالانسی حاصله درحال له شدن هستن... یعنی له لهمـــا... ها ها ها ها

ضمن تشکر از پیرمرد گرامی و عزیز برای برپایی این نظرسنجی شاد و مفرح:

البته بنده فقط به کلاه قرمزی و پسرخاله رای دادم. بعد با خودم گفتم حکایت "مو" است و "پیچش مو" وقتی از دیدن این عروسک ها شاد می شویم شایسته است از سازنده و عروسک گردان هم یاد کنیم چرا که وجود این ها همه با هم لازم و ملزوم یک دیگرند.

خانم مرضیه محبوب سازنده  عروسک های مجموعه کلاه قرمزی ، سال 1364 پس از اخذ مدرک در رشته نمایش های عروسکی از دانشگاه هنر، فعالیتش را در تلویزیون با عروسک‌گردانی مجموعهٔ "خونهٔ مادربزرگه" آغاز نمود. کلاه قرمزی و پسرخاله مشهورترین مخلوقات دست این بانوی هنرمند هستند. البته ایشان عروسک گردان پسرخاله در مجموعه نیز هستند.

خانم محبوب در مصاحبه ای جالب* که به نظر سنجی ما نیز تا حدی مربوط است وقتی خبرنگار می پرسد از بین عروسکهای مجموعه به کدام علاقه بیشتری دارد جواب می دهد: "همه را دوست دارم، اما گابی را خیلی دوست دارم به خاطر سادگی كاراكترش، كاراكتری ساده كه نمی‌خواهد كم بیاورد...و صدای علی سرابی روی گابی..."

لازم به ذکر است،عروسک گردان “گابی” حسین نعیمی ذاکر و صدای گابی هم از علی سرابی بازیگر سرشناس تئاتر است.

*این مصاحبه بسیار جالب را در این لینک می توانید مطالعه بفرمایید. 

****************************

اما از بین عروسک گردان های پرتوان مجموعه کلاه قرمزی به عروسک گردان خود کلاه قرمزی اشاره کنم که خانم دنیا فنی زاده دختر مرحوم پرویز فنی زاده است. دنیا خانم بنا به اظهار خودشان در مراسم اختتامیه بیست‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوان* بسیار علاقه داشت راه پدر را در پیش بگیرد . برای همین به علت داشتن انرژی فراوان عروسک گردانی را انتخاب نمود و خود در پشت عروسکها مخفی شد. به نظرم اگر ایشان در نظر سنجی ما شرکت کنند به خود کلاه قرمزی رای می دهند چون  گفته اند: "وقتی کلاه قرمزی وارد کار ما شد همه ما را اسیر کرد. عاشقانه آن را دوست داشتیم و می‌خواستیم هر روز بهتر باشد و خود من تلاش می‌کردم حرکاتش بهتر شود، الان عاقلانه‌تر شده است."

*مشروح این نشست خواندنی را در این لینک مطالعه بفرمایید.

*******************************

در پایان عرایضم سه شخصیت جنتلمن،متین و موقر با لباس تمام رسمی در کافه حضور بهم رساندند تا  مراتب تشکرات فراوانشان را از شرکت کنندگان در این نظرسنجی بزرگ بجا آورند. بفرمایید این شما و این ایشان:

ضمن تشکر از پیرمرد، به کلاه قرمزی رای دادم

همیشه اون کلاه قرمز با پلیور راه راه آبی و سفیدش برام جالب بود

خاطرم هست اوایل دهه 70 که حسابی معروف شد تو خیابون یا مغازه ها عروسکش رو میدیدی که برای فروش قرار گرفته بود

یکبار بین همون سالها پسر نوجوانی رو دیدم که مشغول فروش همین عروسک بود که اتفاقا خیلی جالب ضمن حرکت دادن عروسک صدایی شبیه به صدای کلاه قرمزی رو تقلید میکرد

در هر صورت وقتی صحبت از عروسکهای به یادماندنی میشه ناخوداگاه عناوین زیر رو هم به یاد میارم

شخصیتهای مجموعه های فانوس دریایی، افسانه سه برادر، قورباغه سبز، اُرم و جیرجیر، کار و اندیشه، کلاه قرمزی

مدرسه موشها، گنجشک اشی مشی، پت پستچی، هادی و هدی، مامفی، آفتاب مهتاب و اخیرا هم جناب خان

شخصا از بین مجموعه های عروسکی با خونه مادربزرگه خاطرات بیشتری دارم با اون صفایی که تو خونه و حیاطش موج میزنه، همینطور شخصیتهای دوست داشتنی از مادربزرگ و مخمل تا مراد 

خونه مادربزرگه هزار تا قصه داره

خونه مادربزرگه شادی و غصه داره

خونه مادربزرگه حرفای تازه داره

خونه مادربزرگه گیاه و سبزه داره

کنار خونه ما همیشه سبزه زاره

دشتاش پر از بوی گل اینجا همش بهاره

دل وقتی مهربونه شادی میاد میمونه

خوشبختی از رو دیوار سر میکشه تو خونه

خونه مادربزرگه هزار تا قصه داره

خونه مادربزرگه شادی و غصه داره

خونه مادربزرگه حرفای تازه داره 

خونه مادربزرگه گیاه و سبزه داره

شنیدن یا دانلود آهنگ

یا فانوس دریایی، افسانه سه برادر، پت پستچی، گنجشک اشی مشی که داستان مهیجی داشت

ولی اگه بخوام بهترین شخصیت عروسکی رو انتخاب کنم به مخمل رای میدم ، گربه خجالتی مادربزرگ

همراه با مرضیه برومند درباره خونه مادربزرگ

سلام

من ازاونجا که طرفدار حقوق حیواناتم به جمیع حیوونای گرانقدرسریال کلاه قرمزی رای دادم . البته ایشالا که جناب پسرخاله منو ببخشه چون قصدجسارت نداشتم ایشون رو هم انتخاب کردم چون آدم خیلی دلسوزیه! :

-مگه چیه؟!... همه باید بهم کمک کنیم.میخوای برم نون بگیرم؟میخوای برم نفت بگیرم؟میخوای برم آب بیارم؟ این جروشا هنوز بچه س نمیتونه بگه چی میخواد!!!...

مرسی پسرخاله جان ولی خودم میگم:

در کل از جیگر بیشتر ازهمه خوشم میاد کاش میتونستم دوتا رای بهش بدم! لطفا هرکی تاحالا رای نداده اگه خودش نمیخواد به جیگر رای بده از طرف من رای بده من جبران میکنم .

کاندیدای محبوب ما برای بهترین عروسک کلاه قرمزی:

جیگر

ممنونم از پیرمرد عزیز به خاطر برگزاری این نظرسنجی جذاب.اگر اشتباه نکنم بعد از تعطیلات نوروزِ 94 در یک نظرسنجی عمومی درباره عروسک های برنامهٔ کلاه قرمزی فامیل دور اول شد.من کلاه قرمزی و پسرخاله را خیلی دوست دارم اما فکر میکنم دلیل اینکه در این برنامه شخصیتهای فرعی محبوب تر شدند این است که  بیشتر به آنها پرداخته میشود تا کلاه قرمزی و پسرخاله. اغلب ماجراهای جذاب برای آنها اتفاق می افتد و مثلا نقش پسرخاله نسبت به سایرین خیلی کمرنگ تر است.

عروسک محبوب من فامیل دور است که همین الان کنارم نشسته و با نگاهی سرزنش آمیز من را برانداز میکند که پاشو برو به درس و مشقت برس.اما اینکه فامیل دور چطور به خانهٔ ما راه پیدا کرد از این قرار است.من از بچگی علاقهٔ عجیبی به ماشین کنترلی داشتم و این علاقه هنوز هم به همان شدت با من است.تابستان امسال در سفر به شمال در رامسر ساکن شدیم.در یکی از بازارهای رامسر چشمم به یک اسباب بازی فروشی ای افتاد که ماشینهای کنترلی رنگارنگ پشت ویترینش خودنمایی می کردند.در حال تماشای ماشینها بودم که چشمم به فامیل دور افتاد .زل زده بود به من و با مهربانی نگاهم میکرد.با ذوق و شوق به طرفش رفتم که دیدم چهرهٔ مغازه دار خیلی آشناست...ناگهان به یاد آوردم این چهره را کجا دیده بودم.با  همان ذوق و شوق فریاد زدم ببخشید شما قلقلی هستید؟ و صدای ایشان که هیچ گاه در تلویزیون صحبت نمی کردند برای اولین بار در گوشم پیچید...بله قلقلی هستم...خیلی خوش اومدید.

خلاصه اینکه متوجه شدم جناب قلقلی در بازار بین المللی آرامش رامسر مغازهٔ اسباب بازی فروشی ای به نام قلقلی دارند.این هم عکس فامیل دورِ من که در خانه  عروسک گردانی و صداپیشگی اش به عهدهٔ بنده است و الان اونقدر باهاش صمیمی شدم که فامیل نزدیک صدایش میکنم!

مردی که به مشکلات می خندد !

چند وقت بود می خواستم از عروسک محبوب خودم که همشهری مون هم هست بنویسم اما وقت نمی شد ! این شخصیت افسانه ای و بی بدیل کسی نیست جز :  آقای همساده

عروسک های کلاه قرمزی هر کدام تاریخ مصرفی داشتند. اوایل کار که خود کلاه قرمزی یکه تاز میدان بود تا اینکه سازندگان برنامه به درستی تشخیص دادند که برای پرهیز از یکنواختی بهتر است هر از چند گاه یک شخصیت جدید به مجموعه اضافه کنند . تقریبا هر عید نوروز یک یا دو شخصیت اضافه می شد. پسر خاله , پسر عمه زا , جیگر , فامیل دور , همساده , عزیزمه ببخشید , دیوی , دختر همسایه , بچه فامیل دور , بعبعی و ....

مشکل از آنجا بروز کرد که وقتی شخصیت جدیدی اضافه می شد , شخصیت های قبلی حذف نمی شدند به صورتی که برنامه اینقدر شلوغ پلوغ شد که نقش بسیاری از عروسک ها کمرنگ و زائد گردید. مثلا در حال حاضر جذابیت اصلی به دوش آقای همساده و فامیل دور است و بقیه عروسک ها فقط روی اعصاب هستند ! مثلا پسر عمه زا , دیوی , دختر همسایه و حتی پسر خاله به نظر من راهی جز کوره های عروسک سوزی ندارند. خود کلاه قرمزی هم قاعدتا باید سوزانده شود اما چون نام اصلی برنامه را یدک می کشد , به عنوان یک دکور و یک نماد باید باقی بماند !

کاندیداهای نهایی من آقای همساده و فامیل دور هستند و البته نظر من به آقای همساده نزدیک تر است !  نبوغ محمد بحرانی با دیالوگ های جذاب اش و داستان های بسیار خنده داری که از زبان او بر شخصیت همساده می نشیند باعث می شود که این کاراکتر تاکنون تازگی خود را حفظ کند. در لینک   زیر تیکه هایی از هنرنمایی او را می بینید:

دانلود از سایت آپارات

زمانی کلاه قرمزی و پسر خاله واقعا خیلی توی بورس بودن و خیلی هم محبوب بچه ها بودن..مخصوصا توی دهه هفتاد که امکانات تصویری به اون صورت در دسترس نبود و حتی بزرگترها هم برنامه ها رو می دیدن...

توی این چند سال هم که هر وقت پخش شده برنامه کلاه قرمزی جزء محبوب ترین برنامه تلویزییونی از نگاه مردم بوده..

شخصیت های خوبی به برنامه اضافه شده منجمله فامیل دور.. ببخشید عزیزم و...

ولی تعداد عروسک ها واقعا خیلی زیاده و توی اون وقت برنامه زیاد نمیشه روی شخصیت ها مانور داد و یکی از ایرادات اساسی این برنامه شاد هست که هر سال داره این روند غلط رو ادامه می دهد...

 و من هم فکر کنم دیگه دوران عروسک  کلاه قرمزی بسر اومده.. چون دیگه نگرش بچه های امروزی که دیجیتالی تشریف دارن نسبت به بچه های دیروزی خیلی متفاوت تره...

 از دید بنده فامیل دور بهترین شخصیت این مجموعه عروسکیه...

ای کاش اقای طهماسب عزیز یه تغییراتی در برنامه ایجاد کنن و عروسک ها رو خیلی خیلی کم کنن که همیشه کیفیت مهم تره تا کمیت..

اصطلاح "بچه های کار" زیاد به گوشمان خورده است. با شنیدن آن به یاد کودکانی می افتیم که در سرما و گرما ناچار به فروش گل و آدامس و فال مرغ عشق و ... در سرچهارراه ها هستند، بچه هایی که هیچ گاه در این یکبار فرصت زندگی، فرصتی برای زندکی ندارند. فرصتی برای فارغ البال خندیدن و حتی گریستن ندارند. کودکانی که مقاطع زندگی را جهشی طی می کنند. در هیچ کلاسی درجا نمی زنند و از مرحلۀ کودکی با پریدن از روی نوجوانی و جوانی، یکسره وارد مرحلۀ بزرگسالی می شوند.

در گذشته هم بچه های کار بودند، تلاششان در استثمار بزرگسالان به هدر می رفت، امّا تنها نکتۀ مثبت گذشته این بود که حرفه ای می آموختند و در جوانی می توانستند بر روی پای خود بایستند.

از آنجا که پسرخالۀ کچل و مهربان تنها مروّج فرهنگ جوانمردی کودکانه در بین بچه های لوس امروزی و یگانه نمایندۀ کودکانی است که کودکی نمی کنند، حضور او را در برنامه های کلاه قرمزی کاملاً ضروری می دانم.

انتخاب بین جیگر،دیوی و عزیزم ببخشید سخت بود!

اما بخاطر رای آوردن جیگر تک رای بهش دادم :دی!

بنظرم تمام عروسکهای اضافه شده به سری کلاه قرمزی خوبن و شاید بی مزه ترینشون خود کلاه قرمزی و پسرخاله باشن!!ولی با این وجود شاید تو محبوبیت کلاه قرمزی بخاطر خاطره ای که خیلی از دهه 60یها و دهه 70ایها باهاش دارن حرف اولو بزنه :)