درسینمای پیش از انقلاب خصوصا دهه 30 و 40 در تیتراژ بسیاری از فیلمهای سینمایی نام مدیر دوبلاژ ذکر نمی شد. عمدتا به ذکر نام عوامل اصلی بسنده می کردند و گاهی هم نام عوامل فرعی مانند مبلمان و آسیستان فیلمبردار و ... در تیتراژ فیلمها می آمد. بهمین علت هیچگاه نمی توان آماری کامل از فعاليت مدیران دوبلاژ فیلمهای فارسی ارائه داد مگر اینکه دست اندرکاران این فیلمها و يا خود مديران دوبلاژ در جایی ثبت و ضبط کرده باشند که با توجه به روحیه برخی از ما ایرانی ها که میانه خوبی با آرشیو کردن نداریم کمی بعید بنظر می رسد.

بهرحال این آماری است از سرپرست گویندگان فیلمهای فارسی از دهه 30 تا امروز:

منوچهر اسماعیلی 74 فیلم / احمد آقالو 3 فیلم / محمد آفرین 1 فیلم

/حمیدرضا آشتیانی پور 1 فیلم/غلامعلی افشاریه 5 فیلم / نوشابه امیری 11 فیلم /

ژرژ پطرسی 17 فیلم / ابوالحسن تهامی 15فیلم/ناصر طهماسب 39 فیلم /

محمدباقر توکلی 1 فیلم /سیروس جراح زاده 5 فیلم / چنگیزجلیلوند 82 فیلم

عباس خسروانه 1 فیلم / خسرو خسرو شاهی 91 فیلم / پرویز خطیبی 2 فیلم/

فریدون دائمی 7فیلم/ احمد رسول زاده  فيلم 2 / ابوالقاسم رضایی 1 فیلم /

ایرج رضایی 33 فیلم /منوچهر زمانی 5 فیلم /بهرام زند 1 فیلم /

فریبا شاهین مقدم 3 فیلم /امیرهوشنگ زند 1 فیلم/ سعید شرافت 4 فیلم

حسین عرفانی 3 فیلم / فرشید فرزان 2 فیلم/اصغر افضلی 1 فیلم /

امیرهوشنگ قطعه ای 6 فیلم / محمود قنبری 22 فیلم/ علی کسمایی 15 فیلم

کنعان کیانی 2 فیلم /هوشنگ لطیف پور 2 فیلم / حسین مدنی 1 فیلم( البته ایشان از پیشگامان دوبله بوده و احتمالا مدیریت دوبلاژ همه فیلمهای خود را برعهده داشته که در تیتراژها نیامده است )

هوشنگ مرادي 3 فيلم / سعيد مظفري 47 فيلم /جلال مقامي 49 فيلم /

عزت الله مقبلي 10 فيلم/ پروين ملكوتي 1 فيلم / اكبرمناني 1 فيلم /

فتح الله منوچهري 1 فيلم / ايرج ناظريان 109 فيلم/ عباس نباتي 1 فيلم /

فريدون نصرتي 6 فيلم / منوچهر نوذري 7 فيلم/ رفعت هاشم پور 1 فيلم/

حسين خدادادبيگي 1 فيلم / محمدعلي ديباج 1 فيلم /سعيد مقدم منش 1 فيلم

* بيشترين آمار دوبله متعلق به زنده ياد ايرج ناظريان است كه مطمئنا بيش از اين بوده است و اگر با مرگ نابهنگامش عرصه دوبله را ترك نمي گفت قطعا در اواخر دهه 60 تا اواسط دهه 70 نيز ركورد شكن بود.

* طبق همان قانون نانوشته دوبله بيشترين مديريت دوبلاژ از آن نقش اول گوها است.

* مرحوم منوچهر نوذري در دهه 40 فعاليت بسياري در دوبله داشته است كه متاسفانه در تيتراژها ثبت نشده است و دامنه فعاليتش بيش از اين بوده است.

*عزت الله مقبلي هم كه تواما در دوبله و بازيگري فعال بوده است ( بويژه دهه 40) قطعا آمار مديريتش بيش از اين چند فيلم است.

* كساني چون مرحوم محمدباقر توكلي ، محمدآفرين ، محمدعلي ديباج ، اكبرمناني، عباس نباتي ،حسين خدادادبيگي ، سعيد مقدم منش كه مكمل گو بوده و هستند هركدام يك فيلم كاركرده اند.

* نكته جالب دوبله فيلم آن سوي مه (1364) ساخته منوچهر عسگري نسب توسط فريدون نصرتي است . اين فيلم يكي از نمونه اي ترين آثار سينمايي است كه توسط مديران وقت سينمايي بعنوان الگوي فيلمسازي گلخانه اي (عرفاني ) در دهه 60 به فيلمسازان معرفي شد و قطعا مي بايست دوبله اي خوب داشته باشد و جز ء آخرين كارهاي فريدون نصرتي بوده است.

* اين آمار از كتاب فيلمشناخت سينماي ايران تاليف عباس بهارلو و همچنين سايت سوره سينما (بدل مجازي اين كتاب ) استخراج شده  است.

با تشکر از زاپاتای عزیز که نظرات و نوشته هایشان جزو ناب ترین و بهترین اطلاعات کافه است. به نظر می رسد این آمار چندان دقیق نباشد. برای مثال یک فیلم در کارنامه امیر هوشنگ زند یا حمید رضا آشتیانی پور چندان درست به نظر نمی آید. مضاف به این که اسامی افراد دیگری نظیر ایرج دوستدار، کاووس دوستدار، زهره شکوفنده، مهین کسمایی، ژاله علو، ناصر ممدوح و بسیاری از اساتید دیگر از قلم افتاده است.

 آمار فوق در برابر توليدات سينماي ايران بويژه قبل از انقلاب بسيار ناچيز است .همانطور كه توضيح دادم اين اشكال بعلت نقصان در ثبت اطلاعات كامل عوامل فيلمهاست . مثلا ايرج دوستدار از مديران دوبلاژاستوديو مولن روژ بوده و مطمئنا بهمراه استاد كسمايي فيلمهاي ايراني اين استوديو را هم دوبله كرده كه متاسفانه در جايي ثبت نشده است .(البته جبارسرجوخه فراري مستثناست كه دوستان كافه درباره آن توضيح داده اند). در رابطه با خانم ژاله علو هم احتمالا مي بايست آثاري - خصوصا با بازي هاي خودشان - را دردهه 30 دوبله كرده باشند كه بازهم اطلاعات مستندي دراين باره موجود نيست و شايد خود ايشان در جايي ثبت كرده باشند. موارد ديگر هم به اين ترتيب است. ( كساني مانند هوشنگ كاظمي و محمود نوربخش هم در اين حيطه بسيار فعال بوده اندكه كمتر نشاني از آنان وجود دارد).

بهرحال همه اين موارد بر پايه احتمالات است و بجزء منابع فوق ما منبع ديگري تاكنون براي بررسي نداشته ايم . حتي در دايره المعارف دوبله فيلمهاي فارسي كافه كه دوستان زحمت آن راميكشند براي  برخي فيلمها كه نام مدير دوبلاژ در تيتراژ نبوده فرض را بر اين گذاشته اند كه نقش اول گو مدير دوبلاژ بوده است يا با قرائني كه موجود است مانند اين كه فرضا هوشنگ كاظمي در دو نقش صحبت كرده به احتمال زياد مديريت هم با ايشان بوده است. خلاصه اسپونز عزيز اميدوارم تا هنگامي كه  اساتيدي مانند منوچهر اسماعيلي و چنگيز جليلوند فعال هستند ( با توجه به حافظه غبطه برانگيزشان ) جايي اين اطلاعات ثبت و براي آيندگان بيادگار بماند.خصوصا اينكه يكي از اين سه تفنگدار يعني مرحوم ايرج ناظريان متاسفانه در قيد حيات نيست ، اين دو گوينده كه در بسياري از فيلمهاي تاريخ سينماي ايران صحبت كرده اند مي توانند كمك شاياني كنند.

گزیده ای از فعالیتهای شاخص استاد اسماعیلی(ساخته بنده!) از دهه طلایی دوبلاژ تاکنون

در دو پارت: http://www.aparat.com/v/2RBqd

http://www.aparat.com/v/X9U5q

امیدوارم لذّت ببرید...

(۱۳۹۱/۱۰/۲۷ عصر ۰۸:۴۳)همشهری_میثاق نوشته شده:  

گزیده ای از فعالیتهای شاخص استاد اسماعیلی(ساخته بنده!) از دهه طلایی دوبلاژ تاکنون

در دو پارت: http://www.aparat.com/v/2RBqd

http://www.aparat.com/v/X9U5q

ضمن تشکر از ميثاق عزیز و زحمتی که کشیدند...

صرفا به چند نکته اشاره میکنم: یکی آنکه صدای عنایت بخشی در این کلیپ صدای منوچهر اسماعیلی نیست (این گوینده که عمدا نمیخوام به نام وی اشاره کنم و حدس آنرا به دوستان واگذار میکنم اکثرا در فیلمهای فارسی بجای بدمن های سینمای ایران نظیر احمد معینی و عنايت بخشی و جلال پیشوائیان و ... صحبت میکرد)

نکته دوم اینکه در ساخت یک کلیپ از صحنه های تکراری از یک فیلم تا حد امکان باید اجتناب کرد و بهترین بخش را برگزید

(آوازهائی که اسماعیلی در فیلمهائی چون حسن کچل خواند و یا لهجه های مختلف وی - بخصوص لهجه کردی و عربی - در فیلمهایی مانند غزل کیمیائی و امثالهم میتواند هر کلیپی را در اینخصوص پربارتر نماید)

نکته سوم اینکه در ساخت یک کليپ باید فیلمهای مهم را در ابتدا و انتهای آن قرار داد. حیف است در چنین کليپهائی خبری از باراباس، بیلیاردباز و ... یا حتی درسو اوزالا (با آن ابداع صدای حیرت انگیز بجای ماکسیم مونزوک) نباشد. ارائه بخشهائی از فیلمهای گمنام در وسط کلیپ به زیبائی و جذابیت آن خواهد افزود.

(۱۳۹۱/۱۰/۲۶ عصر ۰۷:۱۱)زاپاتا نوشته شده:  

(در سینمای ایران ) ایرج رضایی 33 فیلم .... (مديريت دوبله کرده اند)

همانطور که دوست ارزنده جناب زاپاتا خود نیز اشاره کرده اند آمارها در این خصوص مختلف است که هیچکدام هم از دقت بالائی برخوردار نیست. بعنوان نمونه من به نام ایرج رضائی ذیل فیلمهای زیر  بعنوان مدیر دوبلاژ فیلمهای ایرانی از کتاب دانشنامه سینمای ایران نوشته ی عباس بهارلو(غلام حیدری) چاپ 1383 اشاره میکنم که اگر شمارش شوند تعداد آنها به بیش از 33 مورد خواهد رسید:

جنگ اطهر (محمد علی نجفی 1357) / فریاد مجاهد(مهدی معدنیان 1358) / کرکس ها می میرند (جمشید حیدری 1359) / از فریاد تا ترور (منصور تهرانی 1359) / مرز (جمشید حیدری 1360) / فرمان (کوپال مشکات 1361) / بازرس ويژه (منصور تهرانی 1361) / ريشه در خون (سیروس الوند 1363) / پیراک (کوپال مشکات 1363) / سیاه راه (کوپال مشکات 1363) / همه ی فرزندان من (زاون قوکاسیان 1363) / پدر بزرگ ( مجید قاری زاده 1364) / پلاک (ابراهیم قاضی زاده 1364) / هوای تازه (تورج منصوری 1365) / حماسه دره شیلر (تحمد حسنی مقدم 1365) / کنار برکه ها (یداله نوعصری 1365) / بی پناه (علیرضا داوود نژاد 1365) / روزهای انتظار (اصغر هاشمی 1365) وکیل اول (جمشید حیدری 1365) / دست نوشته ها (مهرزاد مینوئی 1365) / گرفتار (منصور تهرانی 1366) / بهار در پائیز (مهدی فخیم زاده 1366 که البته در فیلمنامه این فیلم هم مال خود رضائی است) / مسافران مهتاب (مهدی فخیم زاده 1366) / آری این چنین بود (داوود اسماعیلی 1366) / دیده بان (ابراهیم حاتمی کیا 1367) / آب را گل نکنید (شهریار بحرانی 1368) / وسوسه (جمید حیدری 1368) / 53 نفر (یوسف سید مهدوی 1368) / آتش پنهان (حبیب کاوش 1369) / پوتین (عباله یاکیده 1370 ) / پرنده آهنین (علی شاه حاتمی 1370 ) / آشیانه (اسماعیل براری 1370) / تماس شیطانی (حسن قلی زاده 1371) / بازیچه (تورج منصوری 1372) / آنها هیچ کس را دوست ندارند (جعفر سیمائی 1372) / جای امن (مجتبی راعی 1372) / بلندی های صفر (حسین علی لیالستانی 1372) و ...

ذکر دو خاطره از رضائی در خصوص دوبله دو فیلم از موارد یاد شده ازشماره 145 ماهنامه فیلم خالی از لطف نیست:

... آقای حنانه وقتی خواست برای فیلم بی پناه موسیقی بسازد و ما فیلم دوبله شده ذو در اختیارش گذاشتیم با تعجب پرسید چقدر وضعیت صدابرداری سر صحنه در ایران خوب شده است! ...

... برای دوبله بخشی از فیلم پوتین که افراد در اسارت بودند و صداها باید خسته می بود من نمیتوانستم صدای گوینده ای که 9 صبح قبراق و سرحال سرکار می آید را روی این افراد بگذارم. بنابراین گوینده را تا 7 عصر الاف کردم تا هر چه بیشتر عصبی شوند(بدون آنکه خود از علت آن خبر داشته باشند) و وقتی ساعت 7 آن صحنه ها را دوبله کردیم نتیجه کار آنقدر فوق العاده بود که در جشنواره فجر به صدابرداری فیلم جایزه دادند نه به گوینده های آن ! ...

(۱۳۹۱/۱۰/۲۸ عصر ۰۹:۵۹)منصور نوشته شده:   

صرفا به چند نکته اشاره میکنم: یکی آنکه صدای عنایت بخشی در این کلیپ صدای منوچهر اسماعیلی نیست (این گوینده که عمدا نمیخوام به نام وی اشاره کنم و حدس آنرا به دوستان واگذار میکنم اکثرا در فیلمهای فارسی بجای بدمن های سینمای ایران نظیر احمد معینی و عنايت بخشی و جلال پیشوائیان و ... صحبت میکرد)

(۱۳۹۱/۱۰/۲۶ عصر ۰۷:۱۱)زاپاتا نوشته شده:  

(در سینمای ایران ) ایرج رضایی 33 فیلم .... (مديريت دوبله کرده اند)

 

جنگ اطهر (محمد علی نجفی 1357) / فریاد مجاهد(مهدی معدنیان 1358)

با تشکر از همشهری میثاق عزیز و منصور گرامی

در رابطه با گوینده عنایت بخشی باید عرض کنم که 100 درصد منوچهر اسماعیلی به جایش گویندگی کرده و این تیکه فیلم برگرفته از فیلم تنگنا می باشد که اسماعیلی علاوه بر بخشی به جای سعید راد هم گویندگی کرده است.و اگر منظور شما از گوینده ای که نام نبردید فتح الله منوچهری است باید عرض کنم که ایشان هم نیست.

در رابطه با بدمن های سینمای ایران هم باید عرض برسانم اکثرا به جای بازیگرانی که ذکر کردید یا فرشید فرزان - نصرالله مدقالچی - حسین عرفانی - خسرو شایگان و همینطور بزرگ مرد دوبلاژ ایران زنده ایرج ناظریان گویندگی کرده اند.و در بعضی از مواقع هم گویندگانی مثل صادق ماهرو - مازیار بازیاران هم به جایشان گویندگی کرده اند.

در رابطه با فیلم هایی که مدیریت دوبلاژ شان به عهده ایرج رضایی می باشد هم باید به عرض برسانم.که اکثر فیلم هایی که اشاره کردید درست می باشد به غیر از 2 فیلم جنگ اطهر و فریاد مجاهد که مدیر دوبلاژ ایرج رضایی نیست در فیلم جنگ اطهر منوچهر اسماعیلی و در فیلم فریاد مجاهد سعید مظفری مدیر دوبلاژ هستند.(لازم به ذکر است که خودم این دو فیلم را دیده ام).

متاسفانه بعضی از مطالبی که در سایتها و کتابها نوشته است و دوستان به آن استناد میکنند مطلقا صحیح نمی باشند.

(۱۳۹۱/۱۰/۲۹ صبح ۰۲:۳۸)محمد نوشته شده:  

 
جنگ اطهر (محمد علی نجفی 1357) / فریاد مجاهد(مهدی معدنیان 1358)

در رابطه با فیلم هایی که مدیریت دوبلاژ شان به عهده ایرج رضایی می باشد هم باید به عرض برسانم.که اکثر فیلم هایی که اشاره کردید درست می باشد به غیر از 2 فیلم جنگ اطهر و فریاد مجاهد که مدیر دوبلاژ ایرج رضایی نیست در فیلم جنگ اطهر منوچهر اسماعیلی و در فیلم فریاد مجاهد سعید مظفری مدیر دوبلاژ هستند.(لازم به ذکر است که خودم این دو فیلم را دیده ام).

متاسفانه بعضی از مطالبی که در سایتها و کتابها نوشته است و دوستان به آن استناد میکنند مطلقا صحیح نمی باشند.

دوست عزيز ، نمي دانم شما چگونه كتاب فيلمشناخت سينماي ايران كه كاملترين مرجع امين و قابل استناد تاريخ سينماي ايران - به تائيد بسياري از دست اندركاران و نويسندگان سينماي ايران - مي باشد را درست نمي دانيد. لازم است كه ذكر كنم آقاي عباس بهارلو خودشان كارمند فيلمخانه ملي ايران هستند. يعني جايي كه تمامي نسخه هاي اصل فيلمهاي ساخته شده تاريخ سينماي ايران از 86 سال پيش تا كنون  درآنجا موجود است. ايشان تمامي اطلاعات ابتدا و انتهاي فيلمها را از مطمئنترين مرجع كه همان خود فيلمها ست آن هم بر روي پرده سينما- و نه ويدئو - استخراج كرده است . پس مطمئنا اطلاعات ايشان بسيار مستندتر از اطلاعات بنده و ديگران مي باشد.

هنوز هم اعتقاد دارم كه دايره المعارفهاي ايشان كاملترين و بي نقص ترين مرجع قابل استناد است  كه حاصل سالها زحمت بي شائبه و بي مزد و منت ايشان مي باشد. نبايد بخاطر برخي از اختلاف سليقه ها از اساس زحمات محققان را زير سوال ببريم . لازم به توضيح است در همين كتاب نام دو مدير دوبلاژ جنگ اطهر و مجاهد بترتيب اسماعيلي و مظفري مي باشد كه مويد توضيحات شماست.

ضمنا بعنوان يك شاگرد كوچك كافه كلاسيك از دوستان بزرگوار و با دانشي كه در بخش دوبله فعال هستند خواهش مي كنم فضايي را بوجود آورند كه بتوانيم با فراغ بال به علائقمان برسيم و از اين محيط گرم و صميمي واقعا عاشقانه بهره ببريم . والا تخطئه كردن ، عيب جويي و طعنه و كنايه ما را از مسير اصلي به ناكجا آباد رهنمون مي سازد كه هرگز زيبنده اين مكان خاطره انگيز نخواهد بود.

(۱۳۹۱/۱۰/۲۹ صبح ۱۰:۲۶)زاپاتا نوشته شده:  

دوست عزيز ، نمي دانم شما چگونه كتاب فيلمشناخت سينماي ايران كه كاملترين مرجع امين و قابل استناد تاريخ سينماي ايران - به تائيد بسياري از دست اندركاران و نويسندگان سينماي ايران - مي باشد را درست نمي دانيد.

والا تخطئه كردن ، عيب جويي و طعنه و كنايه ما را از مسير اصلي به ناكجا آباد رهنمون مي سازد كه هرگز زيبنده اين مكان خاطره انگيز نخواهد بود.

دوست عزیز، من کی گفتم همه مطالب اشتباه است گفتم مطلقا صحیح نمی باشد یکبار دیگر بروید بخوانید.(یعنی اکثر موارد درست است اما اشتباهات کوچکی هم دارد.)

شما باز هم می گوید کتاب نوشته، شما بهتر نیست بیشتر فیلم ببیند تا اینقدر استناد به کتاب نکنید.

در رابطه با عیب جویی هم که فرمودید.باید به عرض برسانم بنده در نهایت احترام پست قبلی را نوشته ام و قصد تخریب کسی را هم نداشته ام.

در رابطه دوبلور عنایت بخشی هم دوستان صاحب نظری چون واترلو - بهزاد ستوده - جان دو هم می توانند نظر دهند.

(۱۳۹۱/۱۰/۲۹ صبح ۱۱:۲۷)محمد نوشته شده:  

شما باز هم می گوید کتاب نوشته، شما بهتر نیست بیشتر فیلم ببیند تا اینقدر استناد به کتاب نکنید.

محمد عزيز ، بنده زماني از علاقمندان - و نه سينه چاكان - فيلمفارسي بودم . الان هم بسياري از فيلمهاي سينماي گذشته را در دسترس دارم . اما واقعيتش بسياري از اين فيلمها سياه مشق هايي بودند كه امروز ارزش تاريخي اشان بيشتر از خود فيلم است . بنابراين بنده ترجيح مي دهم بجاي تحمل يك اثر واقعا بي كيفيت دهه 40 اگر نيازي به مشخصان آن داشته باشم  به يك مرجع مطمئن مراجعه مي كنم و نيازي نمي بينم از ميان خيل تصاوير مغشوش اطلاعات جمع آوري كنم . (مگر به ضرورت مثلا براي تشخيص صداي گوينده اي و يا ديدن چهره بازيگري در آن سالها).

اگر تلقي ما از كتاب و كتابخواني اين باشد پس كساني چون مانند بهزاد رحيميان و بهروز روشنفكر كه سالهاي بسياري از عمرشان را صرف گردآوري دايره المعارف سترگ فيلمهاي دنيا كرده اند كاري عبث و بيهوده انجام داده اند و  نبايد به اين كتابها استناد كرد و حتما بايد خود فيلمها را ببينيم كه مثلا عوامل فيلمي از دهه هاي پيشين چه كساني هستند؟بنده گفتم و بازهم تاكيد مي كنم كتاب فيلمشناخت بهارلو بي بديل است و كاري كه ايشان كرده ديگر تكرار نخواهد شد. بعنوان مثال و نه خرده گيري عرض مي كنم بنده دو سه بار تيتراژ فيلم مسير رودخانه را ديدم و به كتاب فيلمشناخت هم مراجعه كردم اما نامي از مدير دوبلاژ نديدم اما شما از هوشنگ كاظمي نام برده ايد.اگر در تيتراژ نيست و كتاب فيلمشناخت هم بي ارزش است پس شما از منبع قابل اعتماد ديگري اين نام را استخراج كرده ايد. اگر نوشتاري نيست و تصويري هم نيست پس چه مي تواند باشد ؟

(۱۳۹۱/۱۰/۲۸ عصر ۰۹:۵۹)منصور نوشته شده:  

نکته دوم اینکه در ساخت یک کلیپ از صحنه های تکراری از یک فیلم تا حد امکان باید اجتناب کرد و بهترین بخش را برگزید

(آوازهائی که اسماعیلی در فیلمهائی چون حسن کچل خواند و یا لهجه های مختلف وی - بخصوص لهجه کردی و عربی - در فیلمهایی مانند غزل کیمیائی و امثالهم میتواند هر کلیپی را در اینخصوص پربارتر نماید)

نکته سوم اینکه در ساخت یک کليپ باید فیلمهای مهم را در ابتدا و انتهای آن قرار داد. حیف است در چنین کليپهائی خبری از باراباس، بیلیاردباز و ... یا حتی درسو اوزالا (با آن ابداع صدای حیرت انگیز بجای ماکسیم مونزوک) نباشد. ارائه بخشهائی از فیلمهای گمنام در وسط کلیپ به زیبائی و جذابیت آن خواهد افزود.

با تشکّر از منصور گرامی و توجّهشون...

خدمتتون عرض کنم که بنده علاوه بر مشکلاتی که در ساخت این کلیپ اعم از کمیاب بودن و حتّی نایاب بودن برخی فیلمها(مثل بینوایان با بازی لینو ونتورا و کرامول) داشتم،سعی م بر این بود تا مجموعه ای جامع و کامل از کارهای شاخص استاد که مایل بودم به ترتیب سال(از 39 که با فیلم دروازه پاریس) شروع میشود تا نمونه آخر که(جرم مسعود کیمیایی) ست به صورت پشت سر هم تصویر شود؛که قبول دارم به همین دلیل در جاهایی اواسط کلیپ، کمی ریتم می افتد و برخلاف میلم مدت زمان آن طولانی است! از این رو سعی کردم به انتهای کلیپ جذّابیتی از لحاظ ریتم بدهم.

حال امیدوارم که با این شرایط و محدودیات،کلیپ مورد توجّه دوستان قرار گرفته باشه و تونسته باشم ذرّه ای از عظمت هنر ایشون رو به تصویر بکشم ...

آخرین کار آقای اسماعیلی حکم نبود.اگر اشتباه نکنم آخرین کار ایشون باید همین سریال کلاه پهلوی باشه که در حال پخشه والبته حدود یک ماه پیش به صورت گذری فیلمی از تامی لی جونز را از تلوزیون وطنی دیدم که استاد به جای شخصیت اصلی صحبت می کرد اسم فیلم را البته نمی دانم.