برخورد در شب      Clash by Night 

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : کلیفورد آدتس – آلفرد هی یس

فیلمبردار: نیکلاس موزوروکا

موزیک : روی وب

بازیگران : پل داگلاس – باربارا استنویک – رابرت رایان – کیت آندس – مریلین مونرو

محصول 1952 R.K.O – سیاه و سفید – 105 دقیقه

بی توجهی ماهیگیری خوش قلب و ساده دل به نام جری (داگلاس) , نسبت به ارتباط گاه و بیگاه همسرش (استنویک) با یک آپاراتچی سینما (رایان)  ,  زندگی مشترک آنها را تا آستانه فروپاشی پیش می برد ...

فیلم بیش از آنکه درمورد خیانت باشد ,  این حقیقت تلخ را واکاوی می کند که انسان فرشته سیرت در دنیای معاصر تا چه حد آسیب پذیر است . جری فردی خوش بین است نه ساده لوح . اما  در دنیایی که لانگ تصویر می کند , این دو ویژگی تفاوت چندانی ندارند . باربارا استنویک در 45 سالگی برای ایفای نقش زنی هیستریک  که به تازگی مادر شده , مناسب نیست اما پرسوناژ او در غرامت مضاعف (وایلدر – 1944) به عنوان همسری خائن و هوسران , چنان پرقدرت جلوه کرده بود که تا سال ها همچنان انتخاب اول بسیاری از کارگردانان برای چنین نقش هایی به حساب می آمد . مریلین مونرو در واپسین نقش مکمل سینمایی اش , شمه ای از تیپ آشنای خود را به نمایش می گذارد .

حکومت وحشت           Reign of Terror

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : انیس مکنزی – فیلیپ جوردن (براساس داستانی از خودشان)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : سول کاپلان

بازیگران : رابرت کامینز – ریچارد بیسهارت – آرلن دال – چارلز مک گرو – نورمن لوید – آرنولد ماس

محصول 1949 ایگل لاین فیلمز – سیاه و سفید – 88 دقیقه

در اواخر قرن هجدهم میلادی ,  ماکسی میلیان روبسپیر (بیسهارت) از رهبران انقلاب فرانسه  و از اعضائ اصلی کمیته نجات ملی ,  با توسل به سرکوب و ایجاد خفقان سعی در تثبیت حکومت وحشت و حذف رقبا دارد ...

 فیلم نوآری تاریخی از دوره اول فیلمسازی مان که شاید خاص ترین و تجربی ترین ( و نه الزاما بهترین) اثر او در این بین نیز باشد . فیلمبرداری آلتون و طراحی صحنه (کار مارلو و اورنباچ) فضایی تیره و به شدت اکسپرسیونیستی خلق کرده است . صدای غرای بازیگران نقش های اصلی هنگام خواندن خطابه های آتشین و موسیقی پر طنین کاپلان , غنای شنیداری فیلم را افزون کرده است . به یادماندنی ترین صحنه فیلم ,  نه اعدام روبسپیر با گیوتین , که گفت و گوی فوشه (ماس) با افسری ناشناس است که در انتها خود را بناپارت معرفی می کند . نام دیگر فیلم کتاب سیاه است .

نفس دوباره           Le deuxieme souffle / Second Breath / Second Wind

کارگردان : ژان پیر ملویل

فیلمنامه : ژان پیر ملویل و جوز جیووانی

فیلمبردار : مارسل کامبس

موزیک : برنارد ژرارد

بازیگران : لینو ونتورا – پل موریس – ریموند پلگرین – مارسل بزوفی - کریستین فابرگا

محصول 1966 فرانسه – سیاه و سفید – 150 دقیقه

گوستاو ( ونتورا ) به همراه دو تن از همبند های خود از زندان می گریزد و مدتی را مخفیانه با چهره مبدل سر می کند تا با افرادی کاربلد از قماش خودش نقشه یک سرقت جاده ای از خودروی حامل پول های متعلق به بانک را که با نیروی ویژه اسکورت می شود , به اجرا بگذارند . عملیات با موفقیت انجام می شود , اما کم کم پلیس سرنخ هایی به دست می آورد و دزدان به هم خیانت می کنند ...

این آخرین فیلم سیاه و سفید ملویل  یک ساعت اولش کمی کشدار است . از دقیقه 74 به بعد تازه ماجرای اصلی آغاز می شود و ریتم فیلم اوج می گیرد . (هرچند استثنائا  3-4 دقیقه آغازین فیلم جذاب ترین و بی نقص ترین بخش آن نیز هست) فضای فیلم تلفیقی از کلاه و ارتش سایه ها را تداعی می کند . از اشکالات فیلمنامه می توان به فرار ونتورای زخمی و دست و پا شکسته  از بیمارستان در دقیقه 124 اشاره کرد که باورپذیر نیست ; البته شاید بتوان آن را نوعی روایت سینمایی به شیوه  ملویل دانست و آهسته از کنار آن گذشت .  

ماجرای پرالتهاب      Cloak and Dagger

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : آلبرت مالتز و رینگ لاردنر( براساس داستانی از بوریس اینگستر و جان لارکین)

فیلمبردار : سول پولیتو

موزیک : مکس استاینر

بازیگران : گری کوپر – لی لی پالمر – آلبرت آلدا – ولادیمیر سوکولوف – ادوارد برومبرگ – مارک لارنس

محصول 1946 برادران وارنر – سیاه و سفید – 106 دقیقه

در اواخر جنگ جهانی دوم , به دنبال درز اخبار مربوط به پیشرفت برنامه اتمی آلمان ,  اداره خدمات راهبردی ایالات متحد OSS فیزیکدانی به نام آلوا جسپر (کوپر) را مامور رسیدگی به این موضوع می کند . او در سفری مخاطره آمیز به ایتالیا , به پارتیزان ها می پیوندد و در عملیاتی متهورانه شرکت می کند . هدف او برقراری ارتباط با یکی از دانشمندان هسته ای آلمان است که در ایتالیا سکونت دارد ...

چهارمین و آخرین تریلر جاسوسی لانگ در مورد جنگ دوم (سه تای دیگر : جست و جو برای دستگیری (1941) , جلادان نیز می میرند (1943) و وزارت ترس (1944) ) . گری کوپر چندان مناسب نقش یک استاد فیزیک به نظر نمی رسد ; به ویژه آنکه این فیزیکدان با قدی نزدیک به دو متر , می باید تر و فرز هم باشد . فراموش نکنیم که جولانگاه کوپر این بار صحرای آریزونا نیست .  اما  لی لی پالمر در نقش یک مبارز ,  عالی است و شمایل آنا مانیانی در رم شهر بی دفاع (روسیلینی – 1945) را (البته اندکی با روتوش!) تداعی می کند  . لحظاتی که گری کوپر در آزمایشگاه یک دانشگاه درمورد ویژگی های بمب اتم و انرژی هسته ای به اظهار نظر می پردازد , و نیز صحنه ای که بر دیوار یک پناهگاه انتگرال حل می کند , به یادماندنی است . اما جذاب ترین قسمت فیلم از دقیقه 85 آغاز می شود که در آن کوپر (به عنوان مامور oss) و یک جاسوس نازی مقابل هم قرار می گیرند . ترجمه تحت الفظی نام فیلم شنل و خنجر است . حتی در تیتراژ هم تصویر شنل و خنجر دیده می شود . اما این ترکیب ,  معنایی کنایی نیز دارد که باتوجه به موضوع فیلم ,  احتمالا همین مورد مدنظر بوده است .

جیب بری در خیابان جنوب     Pickup on South Street

کارگردان : ساموئل فولر

فیلمنامه : ساموئل فولر (برمبنای داستانی از دوایت تیلر)

فیلمبردار : جوزف مک دانلد

موزیک : لی هارلین

بازیگران : ریچارد ویدمارک – جین پیترز – تلما ریتر – موروین وی – ریچارد کیلی

محصول 1953 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 80 دقیقه

خلافکاری به نام  اسکیپ مکوی (ویدمارک) کیف دختری به نام کندی (پیترز) را در مترو سرقت می کند و به تبع آن به دردسر می افتد ; چراکه کیف مزبور حاوی میکروفیلمی به کلی سری بوده که کندی بدون این که از آن باخبر باشد , برای دوست پسر خود جوی (کیلی) می برده است . جوی که جاسوس یک گروه افراطی چپ گراست , کندی را مجبور می کند تا مکوی را بیابد و به هر نحو ممکن , میکروفیلم مورد نظر را از چنگش درآورد . همزمان , دو مامور مخفی نیز به دنبال کندی روان می شوند تا به میکروفیلم دست یابند . در این میان , پیرزنی دوره گرد و خبرچین که در ظاهر کراوات می فروشد (ریتر) , با FBI  همکاری می کند و پلیس به کلبه محقر مکوی در کنار بار انداز یورش می برد . اما سیاست چماق و هویج پلیس کارساز نیست . از طرف دیگر روش خاص کندی هم راه به جایی نمی برد و مکوی با هیچکدام مماشات نمی کند . او صرفا به منافع مادی و آنی خویش می اندیشد ...

فیلمی گزنده که خشونت بدوی انسان مدرن را در جامعه ای به ظاهر متمدن عیان و آشکار می کند.  اسکیپ مکوی  جیب بری متکی به نفس است که راه و رسم زندگی در جامعه تباه و فاسد را آموخته است . هرچند او خود , جزئی از این تباهی است , اما آئین ویژه ای دارد . از نکات به یادماندنی فیلم این که حضور ناگهانی و نابهنگام پلیس و ماموران FBI یا  CIA و جاسوسان , در هر زمان و هر کجا  حتی امن ترین نقطه خانه ها , کاملا محتمل است و شخصیت های فیلم را چندان شگفت زده نمی کند . مهمترین ضعف این فیلم ارزشمند , پایان خوش آن است که با سرشت تلخ آن هیچ تناسبی ندارد و تنها تماشاگر سهل پسندی را که در طول تماشای فیلم آجیل می خورده , خشنود می کند . 

خشم         Fury

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : بارتلت کورماک و فریتس لانگ ( برمبنای داستانی از نورمن کراسنا )

فیلمبردار : جوزف راتنبرگ

موزیک : فرانس واکسمن

بازیگران : اسپنسر تریسی – سیلویا سیدنی – والتر آبل – بروس کابوت – والتر برنان

محصول 1936 M.G.M – سیاه و سفید – 92 دقیقه

جو و کاترین (تریسی و سیدنی) در آستانه ازدواج اند . اما چون پول کافی در بساط ندارند , دست نگه می دارند تا اوضاع بهتر شود . پس از چندی , موقعی که جو با دست پر باز می گردد تا به نامزدش ملحق شود , او را اشتباها به جای یکی از اعضای باند آدم ربایی دستگیر و تا زمان تشکیل دادگاه روانه زندانی موقتی در کلانتری می کنند . خبر دستگیری دهان به دهان در شهر می پیچد . مردم خشمگین به محل نگهداری متهم حمله می کنند و به رغم تلاش مقامات قضایی برای دفاع از او (که جرمش هنوز اثبات نشده ) ساختمان کلانتری را به آتش می کشند تا او را بکشند  و حتی به نیروهای پلیس و ماموران آتش نشانی هم رحم نمی کنند . در این میان جو به طرزی معجزه آسا از مهلکه جان به در می برد و بطور مخفیانه نزد برادرش پناه می گیرد . دادگاه ایالتی با این فرض که جو ویلسون در آن روز زنده در آتش سوخته , 22 تن را به اتهام قتل و تخریب اموال عمومی مجرم شناخته و به اعدام محکوم می کند . جو که مانند بقیه مردم آمریکا  از طریق رادیو پیگیر ماجرا است , با وجود عطشی که برای انتقام دارد , برای رهایی از انزوا و ادامه زندگی , در دادگاه حضور می یابد و خود را معرفی می کند . متهمان در آخرین لحظات , با حضور او در صحن دادگاه ,  تبرئه می شوند ; در حالی که به قول جو " آنها در حقیقت همگی قاتل اند ! "    

اولین ساخته لانگ در آمریکا ,  تصویری تکان دهنده از رویارویی حقیقت با واقعیت ارائه می دهد . مکانیسم شایعه و خشونت از جنبه های دیگری است که در این فیلم مورد توجه قرار می گیرد . خشم همچنین به  کارکرد رسانه در جامعه مدرن می پردازد ; رادیو و سینما . در سکانس دادگاه ,  پس از آنکه دادستان ( به دلیل دروغگویی و یا سکوت تمام شاهدان و متهمان)  نمی تواند نظر خود را اثبات کند ,  سرانجام برگ آخر را رو می کند : فیلمی مستند که جزئیات مربوط به  روز حادثه را ثبت کرده  و به این ترتیب حرف خود را به کرسی می نشاند و دروغگویان را رسوا می کند . از به یادماندنی ترین لحظات فیلم آنجایی است که شایعه در شهر می پیچد ; چند زن و پیر زن  در اماکن مخلف با شور و هیجان ماجرای دستگیری فرد مظنون به آدم ربایی را با لفت و لعاب , دهان به دهان نقل می کنند و همزمان توده ای از مرغان را می بینیم که قدقد می کنند و سر آنها تند تند به جهات مختلف می چرخد و غبغب شان می لرزد و پلکشان از پایین باز و بسته می شود . از دیگر صحنه های ماندگار فیلم , تصویر مردی است که در بحبوحه آتش سوزی و خشونت و تخریب , با ولع ساندیچ گاز می زند و چشمانش از فرط لذت  از حدقه بیرون زده است .

صف           Lineup

کارگردان : دان سیگل

فیلمنامه : استرلینگ سیلیفانت

فیلمبردار : هال مور

موزیک : میشا باکالینیکف

بازیگران : الای والاک – رابرت کیت – وارنر اندرسون – ریچارد جکل – مری لاروچ

محصول 1958 کلمبیا – سیاه و سفید – 86 دقیقه

در برخی کالاهایی که مسافران از آسیای شرقی به عنوان سوغات می خرند و با خود به آمریکا می برند , هروئین جاسازی شده است (مثلا در سر یک عروسک اسباب بازی یا درون یک وسیله آشپزخانه)  و قاچاقچیان با این تمهید , با ضریب امنیت بیشتری , جابجایی مواد مخدر را به روش برون سپاری (توسط مردم عادی و بی خبر) راهبری و مدیریت می کنند . و پس از رسیدن کالا به مقصد ,  آن را به روش مقتضی از مسافر بینوا که ندانسته حامل مواد مخدر بوده پس می گیرند . وظیفه دو شرور حرفه ای (والاک و کیت) و راننده اجیر شده آنها , این بازپس گیری است ...  

در دهه 1950 سریالی پلیسی و اپیزودیک به نام صف از شبکه تلوزیونی CBS پخش می شد که یکی از کارگردانان آن دان سیگل بود . این فیلم بازسازی سینمایی قسمتی از آن سریال است . الای والاک  انتخاب مناسبی  برای نقش یک قاتل روانی است . او با مهارتی خاص , قربانینش را در هر کجا , حتی در یک حمام سونای عمومی  به ضرب گلوله از پای درمی آورد . سکانس تعقیب و گریز نهایی در خیابان های سان فرانسیسکو و اتوبان های اطراف , جذاب ترین قسمت فیلم است که 10 دقیقه طول می کشد . واژه "صف" به ردیف متهمان اشاره  دارد که در سالنی با حضور شاهدان , مقامات قضایی و خبرنگاران بر روی سکویی زیر نورافکن می ایستند و پیشینه و اتهام آنها بازگو می شود . 

تک تیرانداز       Sniper

کارگردان : ادوارد دمیتریک

بازیگران : آرتور فرانز – آدولف منجو – جرالد مور – مری ویندزور

فیلمنامه : هری براون (براساس داستانی از ادنا آنهالت و ادوارد آنهالت)

فیلمبردار : برنت گوفی

موزیک : جورج آنتیل

محصول 1952 کلمبیا – سیاه و سفید -  87 دقیقه

ادی میلر (فرانز) جوان مودب و محجوب به عنوان راننده در یک بنگاه خدمات لباسشویی و خشکشویی در شهر سانفرانسیسکو مشغول به کار است . وظیفه او تحویل لباس ها به مشتریان است . او تعادل روانی ندارد و دچار دو شخصیتی است . مشکل روانی او جنبه جنسی دارد و نسبت به زنان , به ویژه ارتباط آن ها با مردان دچار عقده است ; تا حدی که به قاتلی حرفه ای تبدیل می شود و با تفنگ دورزن , زنان و دختران را هدف قرار می دهد . کارآگاه پلیس فرانک کافکا (منجو) پیگیر ماجراست و از طریق مدیر لباسشویی , سرنخ هایی به دست می آورد ...

از بهترین های دمیتریک که به دلیل عدم برخورداری از ستاره های روز هالیوود و وضعیت متزلزل کارگردانش , مهجور ماند . اما امروز پس از گذشت 6 دهه هنوز اثرگذار است . تلفیق صحنه های مربوط به میلر کودک صفت و میلر قاتل (که به وضوح نشانه هایی از سادیسم و مازوخیسم در رفتارش دیده می شود) ترکیبی هولناک ایجاد کرده است .وجوه اشتراکی بین تک تیرانداز و شهر برهنه (داسین-1948) وجود دارد ; ازجمله در نوع فیلمبرداری با پس زمینه اماکن شهری , و همچنین شخصیت پردازی برخی کاراکترها . مثلا در تک تیرانداز ,  آدولف منجو مشابه نقشی را به عهده دارد که بری فیتس جرالد در شهر برهنه ایفا کرده بود .از نکات جالب فیلم , حضور جرالد مور در نقش دستیار آدولف منجو است که به نحوی بارز , تقلیدی از ژست های هامفری بوگارت را ارائه می دهد . مری ویندزور در نقش کوتاه پیانیست یک کافه که با تحریک ناخواسته میلر موجبات مرگ خود را فراهم می آورد , برترین بازیگر فیلم است . ادوارد دمیتریک از سرشناس ترین قربانیان مکارتیسم  است . او دو بار به دادگاه فراخوانده شد . بار اول در 1948 به دلیل اهانت به دادگاه از انجام هرگونه فعالیت سینمایی در آمریکا منع شد و به تبعید تن در داد .  وقتی سرانجام  تاب نیاورد و 1951 مجددا به هالیوود بازگشت ,  برای بار دوم به دادگاه احضار شد . او این بار برای آن که بتواند به فیلمسازی ادامه دهد و از این بختک نجات یابد , مجبور شد رفقای سابقش را لو دهد و به دنبال آن با تحسین قضات دادگاه  ویژه بررسی فعالیت های ضد آمریکایی سناتور مکارتی و بایکوت شدید از طرف جامعه سینمایی و رسانه ها مواجه شد . ادوارد دمیتریک در سن 91 سالگی در 1999 درگذشت . از فیلم نوآرهای دیگر او می توان به : جنایت, عزیزم ! ( 1944) , در تنگنا (1945) و  آتش متقابل (1947) اشاره نمود . همچنین شیرهای جوان (1958) از مشهورترین آثار اوست که در ژانر جنگ ساخته است . اما حتی در این فیلم نیز رگه هایی از تمایل او به گنجاندن عناصر فیلم نوآر به چشم می خورد . از جمله شخصیت فم فتال (با بازی می بریت)

خیابان اسکارلت     Scarlet Street

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : دادلی نیکولز (برمبنای رمان و نمایشنامه  ماده سگ  نوشته ژرژ دولا فوشاردیه)

فیلمبردار : میلتن کراسنر

موزیک : هانس سالتر

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – جون بنت – دن دوریا – جس بارکر – رزالیند ایوان – ولادیمیر سوکولوف – مارگریت لیندسی

محصول 1945 یونیورسال – سیاه و سفید – 103 دقیقه

کریستوفر کراس (رابینسون) صندوقدار از خود بیزار فروشگاه بزرگی در نیویورک , برای به دست آوردن تسکین روحی از ازدواج ناموفق و آرزوهای بربادرفته اش , به آغوش زنی هرزه به نام کیتی مارچ (بنت) پناه می برد . کیتی بر اثر اغوای جانی  (دوریا)  دوست پسر سادیست خود , کراس را متقاعد می سازد که پول های کارفرمای فروشگاه را اختلاس کند و آنگاه نه تنها پول ها را برای خود برمی دارد , بلکه تابلوهای نقاشی امضا نشده کراس را نیز تصاحب می کند . کراس سرانجام به خود می آید و در حالت خشم و غضب , کیتی مارچ را به قتل می رساند . اما شواهد و مدارک موجود ,  علیه جانی گواهی می دهند که درنتیجه به اتهام قتل کیتی محاکمه و اعدام می شود . حال ,  کراس نمی تواند خود را از عذاب وجدان و آسیب روحی رها کند . او دیگر قادر به نقاشی نیست و همه چیزش را از دست می دهد : شغلش ,  همسرش ,  نقاشی هایش و دست آخر سلامتی عقلش را . *

مهم ترین اثر دوره آمریکایی فیلمسازی لانگ که فضایی تیره و تار و کابوس گونه دارد . سه بازیگر اصلی درخشان و انگ نقش های خود به نظر می رسند : ادوارد جی رابینسون به عنوان هنرمندی ناشناخته و سودایی , دن دوریا در تجسم یک لمپن مفت خور ,  و جون بنت در نقش یک شهرآشوب , ماندگار ترین بازی های عمرشان را ارائه می دهند . در میان آثار فریتس لانگ , خیابان اسکارلت و زنی در ویترین (1944) را می توان یک دوگانه دانست . تشابه مضمون , فضا و شخصیت ها و همچنین بازیگران یکسان نقش های اصلی , این قرابت را موجب شده است . از جنبه های تاویل برانگیز فیلم سکانس پایانی آن است که کراس پس از لطمات روحی , به ناگاه پیر می شود ; استعاره یا تحولی که بیشتر ریشه در باورهای مشرق زمین دارد . (به عنوان مثال در بوف کور اثر صادق هدایت) . از موارد دیگر که باز تا حدودی غیرمستقیم به آن پرداخته شده ,  رابطه جانی با کیتی و دوست همخانه کیتی ( مارگریت لیندسی) است که به نظر می رسد نوعی رابطه سه گانه را به صورت دوره ای تجربه می کنند و ماجرای فیلم در مقطعی اتفاق می افتد که جانی و کیتی پارتنر هستند . مشابه این تثلیث آنطرف هم وجود دارد (منتها با فواصل زمانی طولانی تر ) ; یعنی همسر کراس (رزالیند ایوان)  هم قبل و هم بعد از کراس با فرد دیگری ارتباط داشته و دارد .

* بهتر آن دیدم خلاصه داستان این فیلم را عینا از کتاب ظهور و سقوط نظام استودیویی در هالیوود ( ترجمه کاظم اسماعیلی – 1379) نقل کنم .          

گردنبند        Locket

کارگردان : جان برام

فیلمنامه : شرایدن گیبنی

فیلمبردار : نیکلاس موزوراکا

موزیک : روی وب

بازیگران : لارین دی – رابرت میچم – برایان اهرن – جین ریموند – شارین مافت – ریکاردو کورتز

محصول 1946 R.K.O – سیاه و سفید – 85  دقیقه

1- نانسی (دی) به عنوان هنرجو به کلاس های آموزش نقاشی و طراحی می رود که معلم او نقاشی سرشناس "نورمن کلاید" (میچم ) است . رابطه آن دو پس از یک تنش ,  وارد فاز جدیدی می شود .

2- نانسی در یک مهمانی با پزشکی موقر و خوش نام آشنا می شود . آنها با هم ازدواج می کنند .

3- نانسی در 10 سالگی ,  در یک جشن ,  بی گناه ,  متهم به دزدیدن گردن بند همبازیش می شود .

4- تداعی برخی یادگارهای ذهنی در مراسم ازدواج نانسی ,  تعادل او را بر هم می زند .

فیلمی سرگذشت نامه ای/ روان شناختی , که تحت تاثیر همشهری کین (ولز – 1941) ساخته شده است . رجعت به گذشته های پی در پی و تو در تو و همچنین  پرداخت سوررئال برخی لحظات ( به ویژه در خصوص تابلوی نقاشی کلاید و تطابق آن با چهره نانسی) و سرانجام , خودکشی  کلاید ,  فیلم را از روال معمول و متعارف یک اثر هالیوودی خارج ساخته و به آثار آوانگارد اروپایی نزدیک کرده است . این جا گردنبند کارکردی مشابه رزباد در همشهری کین دارد , اما از اسرار آن بی بهره است . این فیلم اولین نقش اصلی رابرت میچم نیز هست . هرچند نام او  در تیتراژ , سومین است ,  ولی پیچیدگی کاراکتر و حضور پررنگش , وی را به بازیگر نخست مرد فیلم بدل ساخته است .  لارین دی فاقد آن جذبه افسونگر و  شمایل اثیری ( از نوع هیورث یا تیرنی ) است و کیفیت کار را به سهم خود تنزل داده . نام فیلم در برخی کتاب های مرجع به اشتباه جعبه کوچک ترجمه شده است .  

تو و من         You and Me

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : ویرجینیا ون آپ (براساس داستانی از نورمن کراسنا )

فیلمبردار : چارلز لنگ

موزیک : کرت ویل

بازیگران : سیلویا سیدنی – جورج رافت – رابرت کامینز – بارتن مک لین – روسکو کارنز – جورج استون

محصول 1938 پارامونت – سیاه و سفید – 90 دقیقه

جو دنیس (رافت) که در فروشگاه بزرگی مسئول فروش بخش لوازم ورزشی است ,  با همکار خود هلن (سیدنی) که در بخش دیگری در همان فروشگاه مشغول به کار است , ازدواج می کند . زندگی شیرین آنها پس از آنکه جو چند نامه و یادداشت مشکوک در کمد خانه شان می یابد , دستخوش تنش می شود و به دنبال آن , معاشرت جو با رفقای دوره مجردی زندگی آنها را بیش از پیش متزلزل می کند ...

از آنجایی که فیلم , نامی به بزرگی فریتس لانگ را یدک می کشد , انتظارات به هیچ وجه برآورده نمی شود . موضوع فیلم و حتی نحوه ساخت آن بیشتر مناسب یک سریال خانوادگی است . سکانس پایانی فیلم که در آن باردار شدن هلن منجر به برانگیخته شدن حس عطوفت جو  می شود و همزمان به اشتباه خود در قبال همسرش پی می برد و  کانون زندگی مشترک آنها مجددا گرم می شود , بر کلیشه ای بودن وقایع صحه می گذارد . در ابتدای فیلم شاهد کلیپی حدودا دو دقیقه ای هستیم که ناب ترین قسمت فیلم است . از معدود نماهایی که به عنوان تصویری از لانگ در یاد می ماند , کلوزآپ پس گردن عجیب یکی از بازیگران در دقیقه 62 فیلم است که احتمالا الهام بخش جان هیوستن در سکانس سلمانی فیلم گنج های سیرا مادره (1948) بوده است .     

خشم صحرا      Desert Fury

کارگردان : لوئیس آلن

فیلمنامه : رابرت راسن (برمبنای داستانی از رامونا استیوارت)

فیلمبردار : ادوارد کرونجگر – چارلز لانگ

موزیک : میکلوش روشا

بازیگران : برت لنکستر – جان هودیاک – لیزابت اسکات – مری آستور – کریستین میلر – ویلیام هاریگان

محصول 1947 پارامونت - رنگی - – 96 دقیقه

فریتزی هالر (مری آستور) مالک کازینوی مجللی در ایالت نوادا است . ارتباط دختر 19 ساله او ,  پولا (اسکات) با قماربازی بدنام به نام ادی بندیکس (هودیاک) نگرانی ,  خشم و حسادت سه تن را برمی انگیزد :  فریتزی که از عاقبت کار بیمناک است و مدام هشدار می دهد ; خواستگار سابق پولا ,  پلیسی به نام تام هنسن (لنکستر)  که هنوز با پولا خوش و بشی دارد و بعضی اوقات با هم نوشابه می خورند ,  به اشکال مختلف چوب لای چرخ این ارتباط می گذارد و بالاخره وردست ادی که حسادت گریبانش را گرفته , گذشته تاریک او را برملا می کند ...   

تکنی کالری پر زرق و برق حاصل همکاری هال والیس (تهیه کننده) با  جمعی از بزرگان هالیوود . تنوع لوکیشن فراتر از انتظار است و انتخاب رنگ های متنوع و گرم در انتخاب لباس ها , نوع گریم و طراحی صحنه , با مکان وقوع داستان فیلم کاملا سازگار است . تصور این که تماشاگران سینما در 1947 پس از دیدن بوسه عجیب مادر و دختر (آستور و اسکات) در دقیقه 90 فیلم چه واکنشی داشته اند ,  جالب به نظر می رسد . از فیلم نوآر های دیگر لوئیس آلن می توان به آخرین مهلت شیکاگو (1949) ,  ملاقات با خطر (1951) ,  ناگهان (1954) و غیر قانونی (1955) اشاره کرد .      

غیر قانونی        Illegal

کارگردان : لوئیس آلن

فیلمنامه :  و.ر.برنت و جیمز وب (براساس داستانی از فرانک کالینز)

فیلمبردار : پورل مارلی

موزیک : ماکس استاینر

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – نینا فوگ – هیو مارلو – آلبرت دکر – هاوارد جان - جین مانسفیلد

محصول 1955 برادران وارنر – سیاه و سفید – 88 دقیقه

زنی در آپارتمانش با شش گلوله به قتل می رسد . فردی را به عنوان متهم بازداشت می کنند . دادستان ایالتی ویکتور اسکات (رابینسون) به اشتباه او را مجرم تشخیص می دهد و با مهارت تمام در دادگاه نظر خود را بر کرسی می نشاند . درست در لحظاتی که فرد بینوا قرار است اعدام شود , اسکات به مدارکی دست می یابد که نشان می دهد قاتل فرد دیگری است . تلاش او برای متوقف کردن اجرای حکم , بی نتیجه می ماند و کار از کار می گذرد . عذاب وجدان و احساس پشیمانی , اسکات را به نوشخواری وا می دارد و کار و کسب پر رونقش از سکه می افتد . از آن بدتر این که او در چنین وضعیتی مجبور به همکاری با گروهی از خلافکاران می شود که از پیشینه او آگاهند و حق السکوت طلب می کنند ...

ادوارد جی رابینسون در یکی از دو فیلمی که همان سال برای لوئیس آلن مقابل دوربین رفت * کاراکتری را بازتولید می کند که اول بار در زنی در ویترین (لانگ -1944) ارائه کرده بود . جین منسفیلد به عنوان بلوند خنگ نقش تیپیک و کوتاه خود را به شایستگی (!) ایفا می کند و در زبان اندام و به ویژه فیگور چهره آشکارا تقلید مریلین مونرو را به نمایش می گذارد . در دقیقه 46 فیلم در یک نمای دور تصویری از سردر یک سینما به چشم می خورد که فیلمی به نام معجزه در باران با شرکت ون جانسون و جین وایمن را نشان می دهد .

* فیلم دیگر : گلوله ای برای جوی 

آخرین مهلت شیکاگو       Chicago Deadline

کارگردان : لوئیس آلن

فیلمنامه : وارن داف (براساس داستانی از تیفانی تایر)

فیلمبردار : جان سایتز

موزیک : ویکتور یانگ

بازیگران : آلن لاد – دانا رید – جون هاوک – آیرن هروی - آرتور کندی - بری کروگر

محصول 1949 پارامونت – سیاه و سفید – 86 دقیقه

در جنوب شهر شیکاگو , خبرنگاری به نام اد آدامس (لاد) جنازه دختری جوان , رزیتا جین (رید) را می یابد . از روی دفترچه تلفن او با برخی نفرات تماس می گیرد تا اطلاعاتی کسب کند . بیشتر آنها ادعا می کنند که چیز زیادی از مقتول نمی دانند و یا اصلا او را نمی شناسند . اد کوتاه نمی آید و با سماجت بیشتری به پیگیری ادامه می دهد ...

طرح کلی داستان یادآور قاتلان (سیودماک - 1946) است , اما برخلاف آن یکدست و منسجم نیست . میان آنچه در گذشته روی داده (با محوریت دانا رید در تصاویر فلشبک) و آنچه در زمام حال اتفاق می افتد ( ماجرا های آلن لاد ) هماهنگی برقرار نیست . از گاف های فیلم می توان به سکانسی در اواخر آن اشاره کرد که اد در یک درگیری با خلافکاران به ضرب گلوله زخمی می شود , اما پس از استراحتی مختصر و توریستی در بیمارستان , سرحال و قبراق راه می افتد و به کارش ادامه می دهد .

ناگهان      Suddenly

کارگردان : لوئیس آلن

فیلمنامه : ریچارد سیل

فیلمبردار : چارلز کلارک

موزیک : دیوید راکسین

بازیگران : فرانک سیناترا – استرلینگ هیدن – جیمز گلیسون – نانسی گیتس – کیم چارنی – ویلیس بوچی

محصول 1954 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 75 دقیقه

شهرکی دورافتاده به نام سادنلی (ناگهان) قرار است برای چند دقیقه میزبان رئیس جمهور ایالات متحده باشد که با قطار عازم مقصد دور تری است . به رغم اتخاذ  تدابیر امنیتی از طرف پلیس محلی  و همچنین اعزام گارد ویژه , سه تروریست حرفه ای به سرکردگی جان برون (سیناترا) خانه ای درست مشرف به ایستگاه قطار را نشان می کنند . خود را مامور FBI جا می زنند ,  وارد خانه می شوند و اعضای خانواده را به گروگان می گیرند تا رئیس جمهور آمریکا را با تفنگ دورزن ترور کنند . وقتی افسر پلیس تاد شاو ( هیدن ) به آنجا سر می زند , او را نیز گروگان می گیرند و مضروب می کنند . عاملی پیش بینی نشده ,  باعث می شود نتوانند عملیات را با موفقیت انجام دهند . قطار بدون توقف از سادنلی عبور می کند ...

ترور در فیلم  سادنلی  برخلاف تک تیر انداز (دمیتریک - 1952) جنبه سیاسی نیز دارد . از این نظر می توان آن را با روز شغال ( زینه مان – 1973 ) مقایسه کرد . سیناترا از عهده نقش یک تروریست به خوبی بر آمده است , اما استرلینگ هیدن چندان مناسب نقش یک پلیس منضبط به نظر نمی رسد . ضمن آن که تعلق خاطر او به دختر خانواده ( که تنها بهانه ای است برای رفت و آمد او به خانه مزبور و به گروگان گرفته شدنش ) از بقیه فیلم بیرون می زند  و بار ملودرام کار را زیاد کرده است . حضور فرانک سیناترا در چنین فیلمی و در این نقش به خصوص جلب نظر می کند ; چرا که احتمالا سایر بازیگران سرشناس هالیوود نه تمایل به ایفای چنین نقشی داشتند ( چون نگران محبوبیت خود نزد مخاطب عام بودند  ) و نه جرات آن را ( چون از تبعات آن واهمه داشتند ) .

عکس بردار       Picture Snatcher

کارگردان : لوید بیکن

فیلمنامه : آلن ریوکین – پی.جی. وولوسون – بن مارکسون و ویلیام کیتلی (بر اساس داستانی از دنیل آهرن)

فیلمبردار : سول پولیتو

موزیک : لئو فوربستین

بازیگران : جیمز کاگنی – رالف بلامی – پاتریشیا الیس – آلیس وایت – رالف هرولد – رابرت امت اوکانر

محصول 1933 برادران وارنر – سیاه و سفید – 77 دقیقه

"دنی کین" (کاگنی) پس از سه سال از زندان آزاد می شود . سرقت عکسی منحصر به فرد توسط او , خوراک مناسبی برای یک روزنامه پرتیراژ فراهم می کند . از این پس او با دوربین عکاسی سبک و کوچک خود اقدام به تهیه عکس های خبرساز در موقعیت های خاص می نماید . مثلا به صورت غیرقانونی به درون زندان نفوذ می کند تا از صحنه اعدام یکی مجرمان با صندلی الکتریکی عکس برداری کند ; عکسی که انتشار آن باعث جنجال در محافل حقوقی و قضایی می شود . یا لوندی های یکی از دختران شاغل در خبرگزاری (در زندگی خصوصی اش) که در محیط اداری با محجوب نمایی سعی در برنامه ریزی برای آینده با سردبیر روزنامه دارد را در حافظه تصویر ثبت می کند . همچنین عکس برداری او از آخرین لحظات زندگی مجرمی که توسط ماموران پلیس هدف گلوله قرار می گیرد , تحسین خبرنگاران و رسانه ها را برمی انگیزد ...

غیر از بازی انرژیک و بی نظیر کاگنی که به تنهایی می تواند عامل جذابیت فیلم باشد , موضوع آن هم درخور توجه است . پرداختن به مقوله استفاده از ابزار رسانه در شفاف سازی و نیز  آسیب های آن (درنوردیدن حریم های شخصی) هفتاد سال پیش از فراگیر شدن گوشی های همراه مجهز به دوربین و ...  نشانه هوشمندی نویسندگان و کارگردان اثر است . عنوان فیلم به معنای کسی است که موقعیت های ناب را ناغافل با عکس شکار می کند ; نه یک عکاس عادی .     

شهردار جهنم           Mayor of Hell

کارگردان : آرچی مایو – مایکل کورتیز

فیلمنامه : ادوارد چودوروف (برمبنای داستانی از ایسلین آستر)

فیلمبردار: بارنی مک گیل – مریت جرستاد (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

موزیک : برنارد کان (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

بازیگران : جیمز کاگنی – مج ایوانس – آرتور بایرون – آلن جنکینز

محصول 1933 برادران وارنر – سیاه و سفید – 90 دقیقه

پنج نوجوان شرور به محل بازپروری بزهکاران منتقل می شوند . پس از چندی کمیسر پتسی گارگان (کاگنی) به عنوان مدیر جدید اردوگاه بازپروری معرفی می شود . او از روش متفاوتی برای اداره امور استفاده می کند که با آیین نامه ها و روال قبلی سازگار نیست . از جمله این که تسهیلات رفاهی و بهداشتی بیشتری برای مجرمان در نظر می گیرد . دیری نمی پاید که اردوگاه به آشوب کشیده می شود ...

در دهه 1930 پرداختن به موضوعاتی با محوریت آسیب های اجتماعی مختص کمپانی برادران وارنر بود و در این میان شهردار جهنم از نمونه های درخور تامل محسوب نمی شود . همکاری کورتیز و کاگنی پنج سال بعد , در فیلم تحسین برانگیز فرشتگان با چهره های آلوده در حال و هوایی مشابه , اما با پختگی و ظرافت بیشتری  ادامه می یابد .

یاسمن آبی         Blue Gardenia

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : چارلز هافمن (براساس داستانی از ورا کاسپاری)

فیلمبردار : نیکلاس موزوراکا

موزیک : رائول کراشار

بازیگران : آن بکستر – ریچارد کنت – آن ساترن – ریموند بر- جف دانل – ریچارد اردمن

محصول 1953 برادران وارنر – سیاه و سفید - 88 دقیقه

کارمند اداره مخابرات نورا لارکین ( بکستر) که نامزدش او را رها کرده تا اوقاتش را با یک پرستار ژاپنی بگذراند ,  برای تلافی , دعوت مردی به نام هری پربل (ریموند بر) را برای رفتن به کافه یاسمن آبی می پذیرد و آن شب در نوشخواری زیاده روی می کند . فردا صبح دچار وهم می شود که شب قبل پربل را به قتل رسانده . وقتی روزنامه ها فردای آن روز خبر به قتل رسیدن هری پربل را منتشر می کنند ,  برای او مسجل می شود که قاتل است . سردبیر یک روزنامه کیسی مایو (کنت) , و همچنین نیروی پلیس , جداگانه پیگیر ماجرا هستند . آنها به نتایج متفاوتی دست می یابند ...

نورا در فیلم با دو زن دیگر زندگی می کند که هیچکدام تعادل روانی ندارند ; یکی از آنها که چندان جوان نیست در حسرت شوهر می سوزد و آن دیگری که جوان تر است , عاشق رمان های جنایی است و مشاعرش کمی تاب دارد . هرچند یاسمن آبی را نمی توان فیلمی زیر متوسط دانست , اما نشانی از بهترین آثار لانگ و اکسپرسیونیسم او با خود ندارد . پایان فیلم به درام  اثر لطمه زده و آن را رفع و رجوع و خنثی کرده است .  ساختار کلی فیلم تا حدود زیادی متاثر از اثر دیگری از خود لانگ به نام  زنی در ویترین ( 1944) است اما به هیچ وجه به پای آن نمی رسد . نام فیلم اشاره به رستوران چینی دارد که نورا و هری در آن قرار می گذارند و همچنین موزیکی که مدام در فیلم تکرار می شود ; هم به صورت زنده در رستوران , توسط پیانیستی سیاهپوست و هم به صورت صفحه گرامافون در خانه هری و همچنین با دستگاهی موسیقایی (با عملکردی شبیه به MP3 Player های امروزی)  که سر میزکافه ای نصب است  که بعدا نورا و کیسی در آن ملاقات می کنند  و کیسی همزمان با ترنم این آهنگ عاشقانه ملایم خطاب به نورا می گوید : " بهترین موزیک برای بکراند یک جنایت ! "   

خون روی خورشید           Blood on the Sun

کارگردان : فرانک لوید

فیلمنامه : لستر کول (براساس داستانی از گرت فورت و ایده ای از فرانک ملفورد)

فیلمبردار : تئودور اسپارکول

موزیک : میکلوش روشا

بازیگران : جیمز کاگنی – سیلویا سیدنی – والاس فورد – پورتر هال – جان امری – رابرت آرمسترانگ

محصول 1945 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 98 دقیقه

در جریان جنگ جهانی دوم ,  وقتی خبرنگار آمریکایی مستقر در توکیو نیک کاندان (کاگنی) حاضر به همکاری با پلیس و نیروهای امنیتی ژاپن نمی شود , او را به عنوان جاسوس مورد بازجویی و پیگرد قرار می دهند ...

فیلمی فرمایشی که امروز غیرمنصفانه و متعصبانه به نظر می رسد . ژاپنی ها موجوداتی عقب افتاده , خرافاتی و گول جلوه داده می شوند که مدام درحال تعظیم به هم هستند و در هنگام اضطرار با شمشیر خودکشی می کنند . در عوض , خبرنگار غربی بسیار شجاع , تیزهوش و  همه فن حریف است . با این وصف شاید بتوان فیلم را اثری پیشا جیمزباندی درنظر گرفت که در راستای مدیریت افکار عمومی ساخته شده . خون روی خورشید حدودا یک ماه قبل از بمباران هسته ای ژاپن و در شرایطی که نبرد به منتهای درجه خود رسیده بود , با تبلیغات گسترده ابتدا در نیویورک و سپس در سایر شهر ها اکران شد .  

خانه کنار رودخانه          House by the River

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : مل دینلی (برمبنای داستانی از ای . پی . هربرت)

فیلمبردار : ادوارد کرونجاگر

موزیک : جرج آنتیل

بازیگران : لوئیس هیوارد – جین وایت – لی بومن – دوروتی پاتریک – جودی گیلبرت

محصول ریپابلیک پیکچرز و بریتیش لاین فیلمز – سیاه و سفید – 88 دقیقه

نویسنده ای متوهم استیفن بایرن (هیوارد) در غیاب همسرش ,  قصد کامجویی از خدمتکار منزل اعیانی شان را دارد که با امتناع و جیغ و فغان او مواجه می شود . برای حفظ آبرو , به ناچار جلوی دهانش را می گیرد , که به خفگی مستخدم نگونبخت می انجامد . سر رسیدن بدهنگام جان برادر علیل استیفن , او را مجبور می کند  رازش را فاش کند تا با کمک هم جسد را در رودخانه محو کنند . پس از چندی با آشکار شدن نشانه ها , هر دو به دادگاه فراخوانده می شوند و جان در مظان اتهام قرار می گیرد . استیفن که هم به رابطه همسر و برادرش مشکوک شده و هم نگران اعترافات رسوا کننده قریب الوقوع برادرش است , چاره ای جز از میان برداشتن او ندارد ...

فیلم بیشتر مضامین مورد علاقه لانگ  نظیر پرداختن به شخصیت های منفعل و سودایی ,  واکاوی روانشناسانه خشونت ,  ضمیر ناخودآگاه ,  وحشت از رسوایی و در نهایت , تقدیر محتوم  را در بر دارد . انتقال زمان وقوع داستان فیلم به اوایل قرن بیستم با دقت صورت گرفته ; چراکه به نظر می رسد برخی از عناصر ایجاد فضای وهم انگیز , با آپارتمان های شهری به سبک دهه 1940 و 1950 چندان سنخیتی نداشته اند . گذشته از آن وجود رودخانه به عنوان یکی از ارکان اصلی , چنین حال و هوایی را طلب می کرده است  . درمیان آثار لانگ ,  راز پشت در (1948) بیشترین شباهت را با این فیلم دارد .

من ,  هیئت منصفه             I , the Jury

کارگردان : هری .ا.س.ک.س.

فیلمنامه :  //   (براساس داستانی از میکی اسپیلن)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : فرانس واکسمن

بازیگران : بیف الیوت – پگی کاسل – پرستن فاستر – الیشا کوک – رابرت سوانگر

محصول 1953 یونایتد آرتیستز– سیاه و سفید – 87 دقیقه

کارآگاه خصوصی مایک همر (الیوت) با روشی خشن و منحصر به فرد و حتی قانون ستیز ,  پرونده قتل یکی از دوستان سابقش را که زمانی همرزم بوده اند , پیگیری می کند . بازرس پلیس پت چمبرز (فاستر) از سر دلسوزی سعی دارد او  را از ادامه این روند باز دارد ... 

براساس شخصیت مایک همر (کارآگاه خصوصی مخلوق میکی اسپیلن) تا کنون 16 داستان , 5 سریال تلوزیونی , 8 فیلم سینمایی و نیز چندین نمایشنامه صحنه ای و رادیویی تولید شده است . من ,  هیئت منصفه اولین فیلم از این سری محسوب می شود که به صورت سه بعدی ساخته شد . مشهورترین و در عین  حال ارزنده ترین فیلم از این مجموعه ی ناپیوسته , شاهکار رابرت آلدریچ مرا مرگبار ببوس (1955) است . وجه تمایز مایک همر با اسلافش  سم اسپید و فیلیپ مارلو خشونت افسار گسیخته و بی اعتنایی اش به قوانین و هنجارها ست ; تا حدی که می شود خود او را به عنوان مجرم مورد پیگرد قرار داد . من ,  هیئت منصفه نه به اتکائ داستانش (که یکی از کلیشه ای ترین فرمول های سینمای پلیسی است) , بلکه با ارائه تصاویری پارانویایی و گاه بی پروا , تماشاگر را با خود همراه می کند . 

تعقیب بزرگ            Big Heat

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : سیدنی بوم (براساس داستانی از ویلیام مک گیورن)

فیلمبردار : چارلز لانگ

موزیک : دانیل آمیتیتروف

بازیگران : گلن فورد – گلوریا گراهام – جوسلین براندو – الکساندر اسکوربی – لی ماروین

محصول 1953 کلمبیا – سیاه و سفید – 90 دقیقه

وقتی افسر پلیس دیو بانیون (فورد) رسیدگی به پرونده خودکشی یکی از همکارانش را آغاز می کند ,  با بی اعتنایی و بعد کارشکنی هماهنگی مواجه می شود . او که نسبت به اصل ماجرا مشکوک است , با سماجت بیشتری به پیگیری  ادامه می دهد . پس از چندی خودروی شخصی دیو که بمب گذاری شده , با هدف ترور او منفجر می شود ,  اما تصادفا همسر دلبندش به جای خود وی به قتل می رسد . اکنون اجرای قانون , جای خود را به انتقام جویی داده است . او از طریق آشنایی با دختری که با گانگستر ها مرتبط است (گراهام) سرنخ هایی به دست می آورد و سرانجام با تبهکاران روبرو می شود ...

لانگ در جایی گفته بود : "مردم ,  دیگر به ابلیس شاخ و دم دار اعتقادی ندارند . بنابراین از مجازات پس از مرگ هم نمی هراسند . آنها (مردم) تنها و تنها از یک چیز می ترسند و آن  آسیب است . و آسیب نتیجه خشونت است ."  این خشن ترین فیلم لانگ برپایه همین نظر ساخته شده است . هرچند نماهای طولانی ,  لوکیشن محدود ,  میزانسن های یکنواخت و کم تحرکی دوربین ,  دیدن این فیلم را برای تماشاگر عصر کلیپ مشکل ساخته , اما وجود یکی از خشن ترین تصاویر سینمای کلاسیک در سکانسی از این فیلم که در آن لی ماروین کتری آب جوش را به صورت گلوریا گراهام می پاشد , برای فراموش نشدن آن کافی است .   

تنها قدم می زنم             I Walk Alone

کارگردان : بایرون هسکین

فیلمنامه : چارلز شنی - رابرت اسمیت - جان برایت (براساس داستانی از تئودور ریوز) 

فیلمبردار : لئو تاور

موزیک : ویکتور یانگ

بازیگران : برت لنکستر – کرک داگلاس – لیزابت اسکات – مارک لارنس -  وندل کری - کریستین میلر

محصول 1948 پارامونت – سیاه و سفید - 97  دقیقه

نیویورک , 1947 .  فرانکی مدیسن (لنکستر) پس از 14 سال تحمل حبس از زندان آزاد می شود و یکراست به سراغ شریک سابقش نول ترنر (داگلاس) می رود تا حق خود را از او بستاند . آن دو در واپسین همکاری مخاطره آمیزشان در 1933 به جرم قاچاق مشروبات الکلی تحت تعقیب قرار گرفته بودند که در نهایت به کشته و زخمی شدن ماموران پلیس و دستگیری فرانکی منتهی شد ,  اما نول گریخت و طی این سال ها مدارج ترقی  را یک به یک پیمود . اکنون در 1947 او مالک یکی از بزرگ ترین کلوپ های شبانه نیویورک است ; با تشکیلاتی عظیم . و با اشخاص سرشناس ,  افراد ذی نفوذ , روسای کارخانه ها  و ... مراوده دارد . وقتی فرانکی بر خواسته خود اصرار می ورزد ,  موجودی اخلال گر تشخیص داده می شود و  او را گوشمالی می دهند . هنگامی که کارگزار نول برای فرانکی مدیسن دلسوزی می کند , توسط رفقای سابقش در دل تاریکی به ضرب گلوله در خیابان به قتل می رسد . مافیای رسانه ای نول , با صحنه سازی ,  این قتل را به فرانکی نسبت می دهند . حالا هیچ کجا برای او امن نیست ...

فیلم نوآری تماشایی با حضور بازیگران جوان و خوش آتیه سینمای هالیوود . سکانس مربوط به اولین برخورد لنکستر و داگلاس از لحظات ماندگار فیلم است . لیزابت اسکات در نقش خواننده کلوپ شبانه که به مرور به سمت لنکستر جذب می شود , در بهترین حالت , باز متوسط است . او با موهای بلوند و ابروهای تیره و  پر , الگویی را ارائه کرد که 40 سال بعد از آن توسط مدونا بازتولید شد .

راز پشت در      Secret Behind the Door

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : سیلویا ریچاردز (برمبنای داستانی از روفوس کینگ)

فیلمبردار : استنلی کورتز

موزیک : میکلوش روشا

بازیگران : جون بنت – مایکل ردگریو – آن روره – باربارا اونیل – ناتالی شیفر

محصول  1947 یونیورسال  – سیاه و سفید – 99 دقیقه

آشنایی و ازدواج زودهنگام سلیا (بنت) و مردی ثروتمند به نام مارک (ردگریو) منجر به تنش و سوئ ظن می شود . سلیا درمی یابد که پیشینه ای مرموز و هولناک , روح همسرش را تسخیر و آرامش را از زندگی آنها  سلب کرده است . پس مصمم می شود با کشف این راز سر به مهر که در اتاقی دربسته  در خانه اعیانی مارک پنهان است ,  خودش و او را از این برزخ برهاند ...

عذاب وجدان و سیطره گذشته بر حال در این فیلم به نحو بارزی نمود دارند . آویختن به فضای ربکا , شخصیت پردازی سطحی و عدم تناسب ردگریو با نقش , پرداخت زیبای اکسپرسیونیستی برخی سکانس ها را بی اجر کرده , راز پشت در   را به یک اثر تاریخ مصرف گذشته بدل ساخته است . فیلم با بودجه ای 615 هزار دلاری در اواخر 1947 ساخته شد و از اول ژانویه 1948 در آمریکا به نمایش درآمد .

شیطان در کمین              * Devil Thumbs  a Ride

کارگردان : فلیکس فیست

فیلمنامه : فلیکس فیست (بر اساس داستانی از رابرت دوسو)

فیلمبردار : روی هانت

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : لارنس تیرنی - تد نورت -  بتی لافورد – نان لسلی – اندرو تامز – هری شنون

محصول 1947 R.K.O   - سیاه و سفید - 62 دقیقه

سارقی مسلح به نام استیو مورگان (تیرنی) که مرتکب قتل شده بعنوان مسافر مجانی بین راه سوار خودروی مردی جوان به نام جیمی فرگوسن ( نورت ) می شود که تازه ازدواج کرده و در روز تولدش عازم ویلای شخصی خود در سواحل سان دیگو است . آنها سر راه به یک پمپ بنزین می روند تا باک را پر کنند . آنجا با دو زن ولگرد مواجه می شوند ; یکی کارکشته و دیگری ناشی . آنها را با خود همراه می کنند . جیمی به علت مستی هنگام رانندگی تحت تعقیب پلیس قرار می گیرد . استیو که از حضور پلیس نگران است ,  خود پشت رل می نشیند و با دنده عقب ,  مامور قانون را زیر می گیرد . رفتار خشن استیو و هشدار و اطلاع رسانی رادیوی محلی , باعث می شود یکی از آن دو زن به هویت استیو پی ببرد ,  اما پیش از آن که بتواند کاری انجام دهد ,  تاوان سختی پس می دهد . همسر جانی که نگران است ,  از یک سو و پلیس از سوی دیگر پیگیر ماجرا هستند. استیو با کمک زن روسپی می گریزد ...

این فیلم رده B از آن جهت اهمیت دارد که سندی دسته اول و واقعی از زندگی انسان در زمان و مکانی مشخص ارائه می دهد . لارنس تیرنی در نقش تبهکاری باهوش و بی رحم , مثل همیشه کمی اغراق چاشنی نقش می کند . از اشکالات فنی فیلم می توان به اواخر دقیقه 59 اشاره کرد که پلیس در تعقیب فرد شرور است . راننده در این صحنه اصلا حواسش به جلو (راندن خودرو) نیست . این مشکل در برخی فیلم های دیگر آن دوره نیز مشاهده می شود و برای تماشاگر امروز قابل قبول نیست و تصنعی به نظر می رسد و مونتاژ کار را به سادگی برملا می کند . با این حال ,  تماشای این اثر پلیسی/جاده ای/نوآر را نباید از دست داد ;  چراکه کلیشه گریز و اصیل است . طراحی صحنه در میزانسن های داخلی از امتیازات فیلم به شمار می آید . شخصیت پردازی فیلم دقیق و حساب شده است . نقش های فرعی هم جذاب از کار درآمده اند ; ازجمله سرایدار دائم الخمری که مدام در تلاش است به همه بقبولاند که حواسش جمع است . و همچنین پلیس با تجربه و لوطی منشی که در آخر فیلم مورد تشویق قرار می گیرد و نشان شجاعت و لیاقت دریافت می کند , اما قمارباز نیز هست ;  آدامس می جود و اهل لهو و لعب است !

* نام فیلم ترکیبی کنایی است که معادل عین به عین آن در زبان فارسی وجود ندارد . معنای آن به مسافر بین راهی اشاره دارد که کنار جاده می ایستد و با بالا بردن دست خود و با شست دست ,  از خودرو های عبوری می خواهد او را نیز با خود همراه کنند .   

هنگامی که شهر به خواب می رود      While the City Sleeps

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : کیسی رابینز ( برمبنای داستانی از چارلز اینستاین)

فیلمبردار : ارنست لاسلو

موزیک : هرشل برک گیلبرت

بازیگران : دانا اندروز – جورج ساندرز – سالی فارست – روندا فلمینگ – آیدا لوپینو – وینسنت پرایس

محصول 1956 R.K.O – سیاه و سفید – 100 دقیقه

قاتلی روان پریش که قربانیان خود را از میان زنان انتخاب می کند , سرانجام با پیگیری خبرنگاری به نام ادوارد مابلی (اندروز) که  اشتیاق و انگیزه زیادی برای پیشرفت دارد ,  به دام می افتد . 

گزندگی فیلم در نمایاندن ناکارامدی قوانین موجود در مواجه با شرایط بحرانی است . قاتل ,  مجرم است و گناهکار بودنش قابل اثبات و پیگیری است . اما ادوارد مابلی که از سادگی نامزدش , درجهت نیل به هدف ( دستگیری قاتل) سوئ استفاده می کند و او را بازیچه قرار می دهد و ذره ای هم دچارعذاب وجدان نمی شود , نه تنها طبق قوانین مجرم نیست , بلکه قهرمان است و درنهایت مورد تشویق و تمجید قرار می گیرد . فیلم این نقیصه را در زندگی مد نظر قرار می دهد که به رغم همه ادعا ها , واقعیت این است که همواره هدف ,  وسیله را توجیه کرده است . ارتباطات تو در تو و پنهانی و جداگانه افراد , دوگانگی نحوه برخورد و تفاوت میزان صمیمیت کارمندان در درون و بیرون محیط کاری ,  و همچنین فضاسازی محیط اداری و آپارتمانی چند واحدی که هریک از واحد های آن محل وقوع ماجراهایی در طول فیلم است , بیشتر وایلدری است تا لانگی .         

توقف کوتاه مدت           Whiste Stop

کارگردان : لئونید موگی

فیلمنامه : فیلیپ جوردن ( برمبنای داستانی از ماریتا وولف)

فیلمبردار : راسل متی

موزیک : دیمیتری تیومکین

بازیگران : جورج رافت - آوا گاردنر – ویکتور مک لاگن – تام کانوی – جورجا کورت رایت

محصول 1946 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 85 دقیقه

مری (گاردنر) پس از دو سال دوری , به زادگاهش باز می گردد تا چند روزی را در آنجا سپری کند . از همان بدو ورود ,  میان دو تن از عشاق سابقش (مک لاگن و رافت),  رقابت و خشونت درمی گیرد که در نهایت به مرگ یکی از آنها منجر می شود .

موضوع فیلم بیشتر می توانست دستمایه فیلمی وسترن قرار گیرد . نوع ارتباطات , قرن بیستمی نیست. شاید بتوان گفت درام اصلی فیلم , خارج از متن آن روی می دهد : در کنار هم قرار گرفتن گاردنر 24 ساله و رافت 51 ساله ; یکی در آغاز و دیگری در آغاز پایان . موسیقی تیومکین در برخی لحظات , تحمیلی به نظر می رسد , اما نبود آن نیز باعث افت کشش نیمبند فیلم است .

اسب صورتی را بران             Ride the Pink Horse

کارگردان : رابرت مونتگمری

فیلمنامه : بن هکت (برمبنای داستانی از دوروتی هیوز)

فیلمبردار : راسل متی

موزیک : فرانک اسکینر

بازیگران : رابرت مونتگمری – وندا هنریکس – آندره آ کینگ – توماس گومز – فرد کلارک

محصول 1947 یونیورسال – سیاه و سفید – 101 دقیقه

شهر مرزی سن پابلو در مرز مکزیک . همزمان با ورود کارناوال شادی و جشن های مذهبی سالیانه ,  مردی کم حرف ,  مصمم و جدی به نام لاکی (مونتگمری) از راه می رسد تا با فردی متنفذ به نام فرانک هوگو تسویه حساب کند . اما از لحظه ورود ,  همه چیز را غیر عادی و عجیب می یابد . در این میان دخترکی محلی , پیشگویانه به او هشدار می دهد تا هرچه زودتر این منطقه را ترک کند . همزمان, کارآگاه پلیس نیز وی  را زیر نظر گرفته است ...

رابرت مونتگمری یک سال پس از ساختن خانمی در دریاچه که از نظر فنی مورد توجه قرار گرفت ,  این بار هم علاوه بر بازیگری , کارگردانی اثر را نیز به عهده دارد . فیلم از شروع خوبی برخوردار است , اما با همان کیفیت پیش نمی رود و افت می کند . "راندن اسب صورتی" ترکیبی کنایی است (اشاره به انجام کار ناممکن) . ضمنا در شهر بازی کوچکی که در سن پابلو بنا شده  ,  از جمله وسایلی که مورد استفاده قرار می گیرد ,  یکی همین چرخ و فلک و اسب گردان صورتی است . آندره آ  کینگ در نقش زن اغواگر , حضوری مختصر اما موثر دارد . موسیقی اسکینر مهمترین امتیاز کار به شمار می رود .   

ملاقات با خطر          Appointment with Danger

کارگردان : لوئیس آلن

فیلمنامه : ریچارد برین – وارن داف

فیلمبردار : جان سایتز

موزیک : ویکتور یانگ

بازیگران : آلن لاد – فیلیس کالورت – پل استیوارت – جان استرلینگ – جک وب – هری مورگان

محصول 1951 پارامونت – سیاه و سفید – 90 دقیقه

گروهی از سارقان مسلح به صورت برنامه ریزی شده به شبکه پست و ارسال محموله ها در شیکاگو دستبرد می زنند و در این روند مرتکب قتل نیز می شوند . آنها قصد دارند یک راهبه به نام خواهر آگستین ( کالورت) را که قاتلان را از نزدیک دیده و می تواند برایشان دردسرساز شود ,  سربه نیست کنند . بازرس اداره پست ال گادارد (لاد) برای پیگیری ماجرا مجبور می شود با جلب اعتماد , به درون باند تبهکاران نفوذ کند . اما رفتار های مشکوک او و بی احتیاطی خواهر آگستین باعث می شود هویتش آشکار گردد ...

فیلم تحت تاثیر خیابان بی نام (کیتلی – 1948) ساخته شده. انتخاب درست گروه بازیگران و استفاده موثر از عنصر تعلیق , از ویژگی های درخور توجه  فیلم است . تاریکی بیش از حد برخی صحنه ها و  نورپردازی نامناسب , تشخیص وقایع و هویت افراد را در پاره ای لحظات مشکل ساخته و جذابیت کار را اندکی کاهش داده است . فیلم در ابتدا با ساختاری مستند/خبری همراه با گفتار متن شروع می شود اما در ادامه , شکل داستانی به خود می گیرد .

هیچکس تا ابد زنده نیست      Nobody Lives Forever

کارگردان : ژان نگولسکو

فیلمنامه : و.ر. برنت (برمبنای داستانی به نام " من دیروز به دنیا نیامده ام" نوشته خودش)

فیلمبردار: آرتور ادیسون

موزیک : آدولف دوچ

بازیگران : جان گارفیلد – جرالدین فیتس جرالد – والتر برنان – فی امرسون – جورج کولوریس

محصول 1946 برادران وارنر – سیاه و سفید – 100 دقیقه

درجه دار نیروی دریایی نیک بلیک (گارفیلد) پس از جنگ به نیویورک بازمی گردد و بی درنگ به سراغ دوست دختر سابقش بلک برن (امرسون) می رود تا پول هایی را که قبل از اعزامش به جبهه نزد او به امانت گذاشته , پس بگیرد . اما این ارتباط ,   نه تنها نیک را به پول هایش نمی رساند , بلکه او را به درون شبکه ای از خلافکاران رهنمون می کند . در این بین ,  آشنایی نیک با دختری به نام گلدیس هالورسون (فیتس جرالد) و نیز همنشینی با پیرمردی مهربان پاپ گرابر ( برنان) , مجالی برای تسکین است . اما تبهکاران او را رها نمی کنند . آنها   گلدیس را گروگان می گیرند و  پاپ را به قتل می رسانند تا نیک را به زانو در آورده , مجبور به همکاری کنند ...

والتر برنان که حتی لحظه ای دست از نوشخواری برنمی دارد ( و تیپ آشنای خود را تکرار می کند)  و نیز خود گارفیلد ( درست پس از موفقیت پستچی همیشه دوبار زنگ می زند) بازی های روان و راحتی ارائه می دهند . اما بازیگران زن فیلم ,  هیچیک چنگی به دل نمی زنند ; نه فیتس جرالد به عنوان محبوب گارفیلد , و نه امرسون در نقش زنی شهرآشوب . جان نگولسکو (کارگردان) و جان گارفیلد در فیلم های دیگری نیز همکاری داشته اند که از آن جمله می توان به موسیقی بداهه ( 1946) و زیر پوست من (1950) اشاره کرد . 

وزارت ترس         Ministry of Fear

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : استون میلر (براساس داستانی از گراهام گرین)

فیلمبردار : هنری شارپ

موزیک : میکلوش روشا – ویکتور یانگ

بازیگران : ری میلاند – مارجری رینولدز – دن دوریا – هیلاری بروک – پرسی وارام

محصول 1944 پارامونت – سیاه و سفید - 86 دقیقه

در کوران جنگ جهانی دوم و بمباران مناطق مختلف انگلستان توسط  آلمان , مردی به نام استفان نیل (میلاند) از یک آسایشگاه مخصوص بیماران روانی خطرناک در انگلستان مرخص می شود . او به محض ترخیص در گردابی از تهدید و اتهام گرفتار می آید و در تقابل با گروهی از جاسوسان نازی قرار می گیرد که در لندن به فعالیت های تروریستی اقدام می کنند ...

نکته جالب درمورد فیلم  این که استفان که در آغاز شاهد خروج او از تیمارستان هستیم ,  از تمام افرادی که در طول فیلم می بینیم موقرتر و موجه تر است . او کمی دیر به این نتیجه می رسد که نباید به هیچ چیز و هیچکس اعتماد کرد ; پشت هر دری ممکن است کسی با اسلحه پنهان شده باشد یا دست کم فال گوش ایستاده باشد . هر چمدانی شاید حاوی بمب باشد . یک نابینای قابل ترحم امکان دارد  از هر بینایی تیزبین تر و دزد و حتی قاتل از آب درآید . هفت تیری که تنها یک گلوله داشته  در چشم به هم زدنی خشابش به جز یگ گلوله تماما پر می شود ... با چنین توصیف وهم آلودی از صحنه زندگی , آن هم زیر بمباران مداوم و آژیر حملات هوایی, اقامت در آسایشگاه به مراتب معقول تر از حضور در جامعه به نظر می رسد . از سکانس های به یادماندنی فیلم می توان به صحنه مربوط به کوپه قطار اشاره کرد (دقیقه 10 تا 14)  پیرمرد به ظاهر نابینایی که تمارض می کند و در نهایت با چوب بر سر میلاند می کوبد و افتان و خیزان متواری می شود . چالاکی و ماهیت متغیر او تماشاگر ایرانی  را به یاد پیرمرد خنزرپنزری در بوف کور هدایت می اندازد . از لحظات دیگر این فیلم که جلب نظر می کند ,  صحنه ای است که دن دوریا در دقیقه 73 با یک قیچی عجیب و بسیار بزرگ که شبیه قمه است ,  شماره تلفن می گیرد ( بجای استفاده از انگشت نشانه ) . او سه بار در فیلم ظاهر و هر بار دگرگون می شود و زهر خود را در کام استفان می نشاند . او حتی 2 بار می میرد!  این حال و هوای عجیب , موید گرایش لانگ از اکسپرسیونیسم به ترکیب آن با سوررئالیسم است .   این فیلم در اوج شکوفایی لانگ در دوره هالیوودی آثارش ساخته شد ;  بعد از تریلر درخشان جلادان نیز می میرند  و قبل از نوآر غبطه انگیز زنی در ویترین .

یخ بلوند         Blonde Ice

کارگردان : جک برنهارد

فیلمنامه : کنت گامت (برمبنای داستانی از ویتمن چمبرز)

فیلمبردار : جورج رابینسون

موزیک : اروینگ گرتز

بازیگران : رابرت پیج – لسلی بروکس – راس وینسنت – مایکل والن – جیمز گریفیث

محصول 1948 – سیاه و سفید – 73 دقیقه

یک گزارشگر امور اجتماعی مطبوعات (بروکس) از طریق ازدواج های مکرر , نام خود را در تیتر اول روزنامه ها تثبیت می کند . او با ترفند های گوناگون , همسران ثروتمند خود را به نوبت قربانی , و فرد نگونبخت بعدی را جایگزین می کند ... 

اثری ضعیف که پرداخت سردستی و ساده انگارانه آن نسبت به استاندارد هالیوود دهه 1940 عقب افتاده به نظر می رسد . لسلی بروکس ( ایفاگر نقش زن مرگبار این فیلم ) برای آخرین بار در همان سال به عنوان بازیگر نقش مکمل در فیلم  پیروزی پوچ (استیو سکلی) ظاهر شد و در 26 سالگی از عالم سینما خداحافظی کرد . البته سینما قبلا با او خداحافظی کرده بود !

موسیقی بداهه           Humoresque

کارگردان : ژان نگولسکو

بازیگران : جان گارفیلد – جون کرافورد – اسکار لوانت – جون چندلر - تام دآنره آ – پگی نادسن

فیلمنامه : کلیفورد ادتس – زاخاری گولد (براساس داستانی از فانی هرست)

موزیک : فرانس واکسمن

فیلمبردار : ارنست هالر

محصول 1946 برادران وارنر – سیاه و سفید – 125 دقیقه

پل بوری (گارفیلد) در یک گروه موسیقی ویولون می نوازد . او از کودکی با موزیک آشنا شده و به رغم مخالفت های پدر و با اتکا به حمایت های مادرش پا در عرصه نوازندگی نهاده است . بین او و یکی از اعضای دیگر گروه ,  جینا (چندلر) رابطه ای عاشقانه برقرار است . پل در یک مهمانی مجلل با زنی به نام هلن رایت (کرافورد) آشنا می شود و از جانب همسر هلن قول مساعدی برای برگزاری کنسرت تکنوازی به پل داده می شود ; فرصتی که همیشه در آرزوی آن بوده و نمی تواند از دست بدهد . به مرور ارتباطات تغییر می کند . پل و هلن (که از زندگی با همسرش ناراضی است) نزدیک تر می شوند و عشق میان نوازندگان جوان (پل و جینا) رنگ می بازد ...

فیلمی قدرنیافته, برخوردار از درامی قوی و شکوه تصویری برترین آثار نوآر . جون کرافورد در نقشی متناسب با پرسوناژ سینمایی اش ظاهر می شود : زنی میانسال و معتاد به الکل که مردی پر شور را در تباهی و افول تدریجی با خود همراه می کند . جلوه های ویژه فیلم ,  به خصوص در صحنه های مربوط به نوازندگی گارفیلد بی نقص ساخته شده است .

آنها از من یک مجرم ساختند       They Made Me a Criminal

کارگردان : بازبی برکلی

فیلمنامه : برترام میلهاسر و بیولا ماری دیکس ( برمبنای داستانی از خودشان)

فیلمبردار : جیمز وانگ هو

موزیک : ماکس استاینر

بازیگران : جان گارفیلد – کلود رینز – آن شرایدن – می رابسون – گلوریا دیکسون

محصول 1939 برادران وارنر – سیاه و سفید – 92 دقیقه

بوکسوری حرفه ای به نام جانی برادفیلد (گارفیلد) زندگی بی بند و باری دارد . در یک میهمانی خصوصی , قتلی اتفاق می افتد و آن را به گردن جانی می اندازند که از شدت افراط در نوشخواری هوشیار نیست . وقتی او به خود می آید درمی یابد که به جرم قتل تحت تعقیب پلیس است . پس  مخفیانه و با مرارت بسیار به ایالتی دیگر می رود و در یک روستا با هویتی تازه زندگی جدیدی را آغاز می کند . درست در شرایطی که او محبوبیت چشمگیری نزد اهالی محل پیدا کرده و نوجوانان شیفته مرامش شده اند ,  سر و کله کارآگاهی سمج (رینز) پیدا می شود ...

نکته قابل توجه حضور گروه نوجوانان شرور هالیوود در این فیلم است . آنها سال قبل از آن در فرشتگان با چهره های آلوده  نیز در نقش هایی مشابه ظاهر شده بودند . جان گارفیلد با این فیلم کاراکتر سینمایی خود را (به عنوان نخستین یاغی بی هدف) شکل داد . او 8 سال بعد نیز دوباره در فیلمی با موضوع مسابقات بوکس و حواشی آن به نام جسم و روح به ایفای نقش پرداخت . 

مزد ترس     The Wages of Fear/La Salaire de la Peur     

کارگردان : هانری ژرژ کلوزو

فیلمنامه : هانری ژرژ کلوزو - ژروم گرونیمی (براساس داستانی از ژرژ آرنو)

فیلمبردار : آرمان تیرار

موزیک : ژرژ اوریک

بازیگران : ایو مونتان – شارل وانل – ورا کلوزو – فولکو لولی – پیتر وان آیک – ویلیام تابز

محصول 1953 فرانسه و ایتالیا – سیاه و سفید – 156 دقیقه (105 دقیقه در آمریکا)

چهار مرد خلافکار اروپایی و وامانده , در یک شهر بختک زده ی آمریکای مرکزی , به عنوان مفری برای گریز , داوطلب می شوند دو کامیون حاوی چند تن نیتروگلیسیرین را برای فرونشاندن آتش چاه های نفت , ده ها کیلومتر در جاده هایی خطرناک برانند ...

مزد ترس را بی هیچ تردیدی بهترین اثر هانری ژرژ کلوزو می دانند . برنده نخل طلای جشنواره کن 1953 ,  یک تریلر تکان دهنده و میخکوب کننده است که در نیمه اولش به معرفی شخصیت ها و فضا و محیط می پردازد و در نیمه دومش التهابی نفس گیر را بر مخاطب چیره می کند . مزد ترس البته فقط یک فیلم حادثه ای پرتعلیق نیست و به عمق وجود انسان ها نیز نقب می زند . *

* هوشنگ گلمکانی , فیلمنامه همین فیلم

دام         Web

کارگردان : مایکل گوردون

فیلمنامه : ویلیام بوئرز – برترام میلهاسر

فیلمبردار : اروینگ گلاسبرگ

موزیک : هانس سالتر

بازیگران : ادموند اوبراین – الا رینز – وینسنت پرایس – ویلیام بندیکس – فریتس لیبر

محصول 1947 یونیورسال – سیاه و سفید – 87 دقیقه

لئونارد کرونر (لیبر) به جرم اختلاس پنج سال زندانی می شود . او پس از رهایی , وکیل دادگستری اندرو کولبی (پرایس) را که عامل اصلی در محکومیتش بوده به مرگ تهدید می کند .  کولبی به ناچار  باب ریگان (اوبراین) را به عنوان نگهبان شخصی استخدام می کند . سرانجام تهدیدها عملی می شود و کرونر که به دفتر کولبی آمده تا تسویه حساب کند , در یک غافلگیری توسط ریگان و به ضرب گلوله به قتل می رسد . اما ریگان از طریق منشی کولبی (رینز) ,  درمی یابد که بازیچه شده ...

به یادماندنی ترین صحنه فیلم , دومین سکانس آن است . آن جا که باب ریگان به ساختمانی اداری ( محل کار کولبی) می رود تا درمورد قرارداد صحبت کنند . به هر اتاقی که وارد می شود , او را سر می دوانند و یا با بی اعتنایی برخورد می کنند . همه سخت در تلاش اند تا بوروکراسی نمایی کنند و هیچ کاری انجام ندهند .  

وصیتنامه دکتر مابوزه        Das Testament des Dr. Mabuse / The Testament of Dr. Mabuse

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : تئا فون هاربو – فریتس لانگ ( بر اساس داستانی از نوربرت یاک)

فیلمبردار : فریتس آرنو واگنر – کارل فاش

موزیک : هانس اردمان

بازیگران : رودولف کلاین روگه – اسکار برگی – کارل مایکسنر – تئودور لوس – اوتو ورنیکه

محصول 1933 نرو فیلم – سیاه و سفید – 124 دقیقه

وقتی دکتر مابوزه (کلاین روگه) که در آسایشگاه روانی بستری است می میرد , روحش در کالبد مدیر آسایشگاه دمیده می شود . به این ترتیب ایده های تروریستی و مخرب دکتر مابوزه توسط فردی به ظاهر متین و دلسوز راهبری می شود . دیری نمی پاید که آدم ربایی , ترور و هرج و مرج جامعه را دربرمی گیرد ; درحالیکه کسی نمی داند این فجایع از کجا و چگونه هدایت می شود ...

همانند متروپولیس (1927) این بار نیز لانگ دست به خلق اثری پیشگویانه می زند. او نازیسم را مد نظر دارد اما هفت دهه بعد فیلمش به نحو بارزتری قابل تعبیر و تاویل است. شباهت شخصیت کاریزماتیک و نامرئی رهبر شبکه تروریستی با همتایان خود در جهان واقعی سالیان اخیر بار دیگر بر این مفهوم صحه می گذارد که هنرمند اصیل مانند راهدانی پیشاپیش مردم در حرکت است و نمی تواند نسبت به موضوعات ملتهب که گریبان انسان معاصر را گرفته بی اعتنا باشد و کشک خود را بساید .   

میل انسانی        Human Desire

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : آلفرد هایز (براساس داستانی از امیل زولا)

فیلمبردار : بورنت گوفی

موزیک : دنیل آمفی تیاتروف

بازیگران : گلن فورد – گلوریا گراهام – برودریک کرافورد – ادگار بوچانان – کاتلین کیس

محصول 1954 کلمبیا – سیاه و سفید – 91 دقیقه

جف وارن (فورد) پس از سه سال از ژاپن باز می گردد و به عنوان لوکوموتیو ران و تکنیسین قطار مشغول به کار می شود . میان جف و همسر یکی از همکارانش به نام ویکی (گراهام) رابطه ای مبتنی بر هوس ایجاد می شود و این در شرایطی است که ویکی و همسرش کارل (کرافورد) در قتل فاسق قبلی ویکی مشارکت داشته اند . جف و ویکی تصمیم می گیرند کارل را از میان بردارند اما جف در آخرین لحظات منصرف می شود...

از خوش ساخت ترین درام های جنایی دهه 1950 که مانند برخی دیگر از شاهکارهای سینمایی , مورد پسند کارگردانش نبوده است . * تاکید لانگ در نشان دادن حرکت قطار در لحظات مختلف از زوایای گوناگون و نماهای دور و نزدیک از آن و ریل ها , و همچنین پایان باز فیلم , بر ادامه روند مهار ناپذیر هوس تاکید دارد . از سکانس های به یادماندنی فیلم آن جاست که جف به ویکی می گوید به این دلیل کارل را نکشته چون کارل مست و ناهشیار بوده ( یعنی سعی دارد به خودش و ویکی بقبولاند که دچار عذاب وجدان شده ) در حالی که ما از سیمای عرق کرده و مضطرب او و نیز از شهادت دروغش در دادگاه برای نیل به هدف (در چند سکانس قبل)  می توانیم دریابیم که عامل بازدارنده او برخلاف ادعایش ترس بوده و وجدانی در کار نیست .

* نمونه دیگر : خارش سال هفتم (بیلی وایلدر – 1955)

قهرمان        Champion 

کارگردان : مارک رابسون

فیلمنامه : کارل فورمن (براساس داستانی از رینگ لاردنر)

فیلمبردار : فرانز پلانر

موزیک : دیمیتری تیومکین

بازیگران : کرک داگلاس – مریلین ماکسول – آرتور کندی – پل استوارت – لولا آلبرایت

محصول 1949 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید - 99 دقیقه

فیلم , داستان به قدرت رسیدن و موفقیت یک قهرمان مسابقات بوکس ( میج کلی)  با بازی کرک داگلاس را روایت می کند . او همگام با این صعود , از خصایل انسانی فاصله می گیرد ...

از ورزشی/ نوآرهای تماشایی و قابل توجه سینمای کلاسیک  که در زمینه دنیای پر حاشیه مسابقات بوکس ساخته شده است ; با بازی مقتدرانه داگلاس در نقش یک بوکسور حرفه ای که برای پیشرفت به هر کاری تن درمی دهد . اولین حضورش در نقش اصلی , او را کاندیدای دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش اول کرد که البته مقهور برودریک کرافورد ( برای همه مردان شاه) شد . کارگردان فیلم (مارک رابسون) 7 سال بعد نیز در 1956 دوباره به سراغ فیلمی با زمینه مسابقات بوکس رفت به نام  هرچه سخت تر زمین می خورند . مهمترین ویژگی شخصیت داگلاس در این فیلم , همانند نقش آفرینی اش در بد و زیبا (1952) و تکخال در حفره (1951)  خودخواهی محض است . حضور او چنان پررنگ و برجسته است که همه چیز و همه کس را محو و مات کرده است و این برای فیلم (به عنوان یک مجموعه) امتیاز نیست .

مهتاب       Moontide

کارگردان : فریتس لانگ (بدون ذکر نام در عنوانبندی) - آرچی مایو

فیلمنامه : جان اهارا – نونالی جانسون ( براساس داستانی از ویلارد رابرتسون)

فیلمبردار : چارلز کلارک – لوشن بالارد (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

موزیک : کایریل موکریج – دیوید بوتولوف

بازیگران : ژان گابن – آیدا لوپینو – توماس میچل – کلود رینز – ژروم کوآن – هلن رینولدز

محصول 1942 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 94 دقیقه

در بندر سن پابلو , فردی به قتل می رسد. کارگری به نام بوبو (گابن) مظنون به ارتکاب جنایت است. در این شرایط دو تن از اطرافیان واکنش نشان می دهند ; یکی تینی (میچل) که به روش های گوناگون سعی دارد با ایجاد نشانه ها و مدارک جعلی بوبو را مجرم جلوه دهد و دیگری دوستی نکته سنج و مهربان به نام ناتسی (رینز) که بدون اینکه بوبو بداند , آثار جرم و جنایتی را که متوجه اوست ,  از بین می برد ... 

شالوده فیلم  برگرفته از ذهنیت لانگ است , اما تقدیرگرایی سایر آثارش را ندارد . از طرفی فضا سازی آن یادآور برخی آثار مارسل کارنه و به طور عمده بندر مه آلود (1938) است . حضور ژان گابن این همانندی را دوچندان کرده است . او در دوره جنگ به آمریکا رفته بود تا مانند برخی دیگر از بازیگران اروپایی بخت خود را در هالیوود بیازماید که البته توفیق چشمگیری به دست نیاورد . کلود رینز تقریبا همزمان با ایفای نقش ماندگارش در کازابلانکا , در هیئتی به کلی متفاوت , جلب نظر می کند .   

خواب ابدی        Big Sleep

کارگردان : هاوارد هاکس

فیلمنامه : ویلیام فاکنر – لی براکت – جولز فورتمن (بر اساس داستانی از ریموند چندلر)

فیلمبردار : سیدنی هیکاکس

موزیک : مکس استاینر

بازیگران : هامفری بوگارت – لورن باکال – مارتا ویکرز – الیشا کوک – جان ریچلی – دوروتی مالون

محصول 1946 برادران وارنر – سیاه و سفید – 118 دقیقه

عده ای باج خور با تهیه عکس های مستهجن از دختر یک ژنرال ثروتمند در صدد گرفتن حق السکوت اند . کارآگاه خصوصی فیلیپ مارلو (بوگارت) استخدام می شود تا دسته گلی که دخترک به آب داده را رفع و رجوع کند ...

معما گونگی فیلم به دالانی بی انتها می ماند ; تا حدی که می توان گفت پیگیری جزئیات داستان فیلم از اواسط آن به بعد  مشکل است. در عوض , پرسوناژ یگانه بوگارت با آن طنز تلخش و حاضرجوابی باکال  و تقابل این دو , عامل اصلی در جذابیت اثر است . فضاسازی موثر و تصاویر سیاه و سفید چشم نواز , خواب ابدی را به یکی از شاخص ترین فیلم های دهه 1940 تبدیل کرده است . حواشی فیلم , مانند خود آن پیچ و خم زیادی داشه است. وقتی فیلمبرداری پایان یافت , تهیه کنندگان کمپانی برادران وارنر که از پیش نمایش آن راضی نبودند , هاکس را متقاعد کردند که با افزودن یا تعدیل چند سکانس , حضور باکال را پررنگ کند . به ناچار عوامل فیلم در شرایطی که در پروژه های دیگری مشغول بودند , مجددا فرا خوانده شدند تا صحنه های اضافی , فیلمبرداری شود و تدوین مجدد انجام گیرد . همچنین جدایی بوگارت از همسرش (مه یو متوت) و روابط عاشقانه او و باکال در هنگام ساخت این فیلم بود که آشکار شد. ( یا رسانه ای شد ! )

بر اساس شخصیت کارآگاه خصوصی فیلیپ مارلو (مخلوق ریموند چندلر) تا کنون 11 فیلم سینمایی ساخته شده که عبارتند از :

1-     ملاقات با شاهین (اروینگ رایس – 1942) با شرکت جورج ساندرز در نقش اصلی

2-     زمان کشتن (هربرت لیدز – 1942) ,  لوید نولان

3-     جنایت ,  عزیزم (ادوارد دیمیتریک – 1944) ,  دیک پاول

4-     خواب ابدی (هاوارد هاکس – 1946) ,   هامفری بوگارت

5-     خانمی در دریاچه (رابرت مونتگمری – 1946) ,  رابرت مونتگمری

6-     پول خرد (جان برام – 1947) ,  جورج مونتگمری

7-     مارلو (پل بوگارت – 1969) ,  جیمز گارنر

8-     خداحافظی طولانی (رابرت آلتمن – 1973) ,  الیوت گولد

9-     بدرود خوشگل من (دیک ریچاردز – 1975) ,  رابرت میچم

10-   خواب ابدی ( مایکل وینر – 1978) ,  رابرت میچم

11-   پودل اسپرینگز (باب رافلسون – 1998) ,  جیمز کان

گذرگاه تاریک           Dark Passage

کارگردان : دلمر دیوز

فیلمنامه : دلمر دیوز (براساس داستانی از دیوید گودیس)

فیلمبردار : سید هیکاکس

موزیک : فرانتس واکسمن

بازیگران : هامفری بوگارت – لورن باکال – اگنس مورهد – بروس بنت - کلیفتن یانگ – داگلاس کندی

محصول 1947 برادران وارنر – سیاه و سفید – 106 دقیقه

وینسنت پری (بوگارت) که اشتباها به جرم قتل همسرش زندانی است , می گریزد تا شخصا قاتل را بیابد و حق خود را بستاند . او مجبور می شود هویتش را تغییر دهد و با عمل جراحی چهره خود را نیز دگرگون کند تا از پیگرد پلیس مصون بماند ...

از خاطره انگیز ترین فیلم های بوگارت که انتظار بیننده را از تماشای یک نوآر کلاسیک به خوبی برآورده می کند . جذابیت فیلم موقعی بیشتر نمایان می شود که به یاد بیاوریم در 36 دقیقه آغازین , تصویر بوگارت در فیلم دیده نمی شود . * و بعد از آن هم باز تا دقیقه 59 شاهد حضور او با صورت بانداژ شده هستیم و در واقع یک ساعت از فیلم با اتکا به صدای نافذ این اسطوره سینما پیش می رود . سکانسی که در آن بوگارت در کنج صندلی عقب تاکسی می نشیند و چهره اش کاملا در سایه قرار می گیرد , و نیز سکانس رویارویی او با اگنس مورهد ,  انگار برای بارها دیدن ساخته شده اند . مهم ترین ضعف فیلم , پایان خوش تحمیلی آن است که جایگاه اثر را از عالی به خوب تنزل داده است. 

*در این مدت از فیلمبرداری به روش " نمای نقطه نظر"  استفاده می شود و دوربین به جای چشمان بوگارت قرار می گیرد .      

زنی در ویترین           Woman in the Window

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : نانالی جانسن (برمبنای رمانی از جی . اچ . والیس)

فیلمبردار : میلتن کراسنر

موزیک : آرتور لانگ

بازیگران : ادوارد جی. رابینسون – جون بنت – دن دوریا – ریموند ماسی – ادموند برئون – آرتور لافت

محصول 1944  R.K.O – سیاه و سفید – 99 دقیقه

زندگی ریچارد وانلی (رابینسون) استاد مبرز دانشگاه ,  به دنبال آشنایی با یک زن مانکن آلیس فی (بنت) , دستخوش دردسری روزافزون می شود : او در غیاب همسر و فرزندش که به سفر رفته اند ,  به آپارتمان آلیس می رود ,  اما سررسیدن دوست آلیس ( مردی عصبی مزاج و پولدار به نام مازار ) در یک چشم به هم زدن , رویای شیرین وانلی را به کابوسی مرگبار تبدیل می کند . در جریان درگیری ,  وانلی  ناخواسته  باعث مرگ مازار می شود . او با همکاری آلیس ( که ریاکارانه ,  سبب ساز جنایت بوده ) جنازه را با سختی بسیار , به بیرون منتقل و در خارج از شهر گم و گور می کند . در شرایطی که به نظر می رسد این کابوس رو به اتمام است , باج خوری به نام هایت (دوریا) که به طرزی شهودی از ماجرا مطلع است , از آلیس حق السکوت طلب می کند و همزمان , پلیس نیز که جنازه را کشف کرده , سرنخ هایی به دست می آورد . به این ترتیب لحظه به لحظه عرصه بر ریچارد وانلی تنگ تر می شود ...

از فیلم های کلیدی و مهم دوره آمریکایی فیلمسازی لانگ و اثری درخشان در حوزه نوآرهای روان شناسانه . پایان فیلم که در آن وانلی از خواب بیدار می شود و شخصیت های اصلی , همه غیر از آلیس را در مشاغل گوناگون  در اطراف خود می بیند ,  می توانست در دو حالت دیگر موثر تر ساخته شود . یکی این که اصلا خوابی در کار نمی بود و فیلم با خودکشی استاد ممتاز ریچارد وانلی از بیم رسوایی و فضاحت اخلاقی (چنان که در فیلم می بینیم) خاتمه می یافت . و دیگر این که او پس از بیداری , تمامی شخصیت های کابوسش – از جمله آلیس را – در واقعیت می دید . سکانس به یادماندنی آشنایی وانلی و آلیس در اوایل فیلم می توانست به نحوی مشابه و متقارن در انتها تکرار شود و بر تقدیرگرایی مشئوم و محتوم مورد نظر لانگ تاکید کند .

جایی در شب     Somewhere in the Night

کارگردان : جوزف ال منکیه ویتس

فیلمنامه : هووارد دیمسدیل – جوزف ال منکیه ویتس – لی استراسبرگ (برمبنای داستانی از ماروین بوروسکی)

فیلمبردار : نوربرت بروداین

موزیک : دیوید بوتولف

بازیگران : جان هودیاک – نانسی گیلد – لوید نولان – ریچارد کنت – جوزفین هتکینسون

محصول 1946 فوکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 110 دقیقه

درجه دار نیروی دریایی ,  جورج تیلور (هودیاک) که حافظه اش در جنگ آسیب دیده , به خانه اش در لس آنجلس باز می گردد و درمورد هویت خود کنکاش می کند . در این روند , تلاش برای دستیابی به مبلغ قابل توجهی پول و نیز پیگیری قتلی که سه سال پیش اتفاق افتاده , او را به دردسر می اندازد...

بزرگ ترین ضعف فیلم انتخاب نادرست بازیگر نقش نخست آن جان هودیاک است که در مقطعی کوتاه در سال های 1946 تا 1948 در چند فیلم در نقش اصلی ظاهر شد . او شایسته چنین موقعیتی نبود و این مورد را می شود یکی از اشتباهات نظام استودیویی هالیوود در کشف یا تولید ستاره تلقی کرد . در سکانسی کوتاه در اوایل فیلم از تمهید دوربین سوبژکتیو استفاده شده که باتوجه به زمان ساخت فیلم در اوایل 1946 باید آن را مقدم بر هر فیلم دیگری دانست . پیشتر تصور بر این بود نخستین فیلم تاریخ سینما که در آن از این تکنیک استفاده شده , خانمی در دریاچه (رابرت مونتگمری – 1946)  است .

جست و جو برای دستگیری          Man Hunt

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : دادلی نیکولز (براساس داستانی از جفری هاوس هولد)

فیلمبردار : آرتور سی. میلر

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : والتر پیجن – جرج ساندرز – جون بنت – جان کارادین – رادی مک داول

محصول 1941 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 105 دقیقه

اندکی قبل از شروع جنگ , یک شکارچی انگلیسی به نام آلن تورن دایک (پیجن) هنگام گشت زنی در مناطق کوهستانی و جنگلی آلمان ,  تصادفا فرصت ترور پیشوای آلمان را پیدا می کند , اما وقوع بدشانسی باعث می شود نتواند کار را تمام کند و در نهایت دژبان اس اس موضع او را در آخرین لحظه شناسایی و دستگیرش می کنند . پس از اینکه آلن را مورد بازجویی و شکنجه قرار می دهند , رهایش می کنند تا بمیرد , اما دست بر قضا نمی میرد . او پس از مخاطرات فراوان خاک آلمان را به مقصد انگلستان ترک می کند . ورود او به لندن هم با دردسر همراه است ; چراکه جاسوسان نازی همه جا حضور دارند . در دشوارترین شرایط , در حالی که زندگی آلن به تار مویی بند است , زنی ولگرد به نام جری (بنت) ناخواسته و ندانسته او را از مرگ می رهاند , اما ماموران آلمانی دست بردار نیستند و سرانجام آلن را در حفره ای در دل کوه گیر می اندازند ...

عدم قطعیت در این فیلم حرف اول و آخر را می زند! رابطه آلن و جری هرچند به خودی خود تماشاگر را مجذوب می کند , اما تداوم آن از کلیت اثر بیرون می زند . وجود نشانه های تکرار شونده (نظیر تیر کمان) ویژگی دیگری از این فیلم است. پایان باز فیلم بر مصاف آگاهی و اراده با تقدیر دلالت دارد . جست و جو برای دستگیری اولین همکاری فریتس لانگ و جون بنت نیز هست .     

درگیری بزرگ       Big Combo

کارگردان : جوزف لوئیس

فیلمنامه : فلیپ جوردن

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : دیوید راکسین

بازیگران : کرنل وایلد – ریچارد کنت – برایان دانلوی – لی وان کلیف – جین والاس – هلن واکر

محصول 1955 الید آرتیستز – سیاه و سفید – 89 دقیقه

کارآگاه پلیس  لئونارد دایاموند (وایلد) را به روش های مختلف از پیگیری پرونده مربوط به باند اراذل به سرکردگی  فردی موسوم به " آقای براون" (کنت)  بازمی دارند . اما او مصمم تر می شود و سرانجام پس از آن که با دوست دختر مریض احوال براون آشنا می شود ,  به نتایج امیدوار کننده ای می رسد ...  

از نوآرهای شاخص دهه 1950 که از نظر پرداختن به مقوله خشونت و جنسیت نسبت به زمان ساخت گستاخ است . فیلمبرداری جان آلتون تیرگی ها و سایه ها را پر جلوه تر و زیبایی تصویر را دوچندان کرده است . در برخی لحظات در نماهای خارجی (ازجمله نمای پایانی) , مه آلود بودن تصاویر بر رازآلود بودن آن تاکید می کند . موزیک جاز راکسین در هماهنگی کامل با حال و هوای فیلم است . سکانسی که در آن از دروغ سنج برای اعتراف گیری استفاده می شود , به یادماندنی است . تاثیرپذیری فیلم از ساخته فریتس لانگ تعقیب بزرگ (1953) از ارزش های آن نمی کاهد . عنوان فیلم را اجتماع بزرگ , تجمع بزرگ ,  تب و تاب بزرگ  و حتی کمبوی بزرگ هم ترجمه کرده اند .     

طرحی برای جنایت      A Blueprint for Murder

کارگردان : اندرو استون

فیلمنامه : اندرو استون

فیلمبردار : لئو تاور

موزیک : لی هارلاین

بازیگران : جوزف کاتن – جین پیترز – گری مریل – کاترین مک لود – جک کراشن – بارنی فیلیپس

محصول 1953 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 77 دقیقه

یکی از دو کودک یتیمی که توسط نامادری شان  لین کمرون (پیترز) نگهداری می شوند , در اثر بیماری ناشناخته ای جان می سپارد . علائم ناخوشی و مرگ او با پدرش شباهت هایی دارد . همین نکته عموی بچه ها  ویتنی (کاتن) را نسبت به ماجرا مشکوک می کند . حدس او مسمومیت دارویی است . اکنون ویتنی نگران تنها فرزند برادرش است ...

فضای فیلم بیشتر تئاتری است . جوزف کاتن که 10 سال قبل از این فیلم در ساخته آلفرد هیچکاک (سایه یک شک)  نقش دایی خبیث را ایفا کرده بود ,  این بار در نقش عموی مهربان ظاهر می شود. از نکات جالب , استفاده از بازی "مونوپلی" در قسمتی از این فیلم است . کاتن و پیترز در همان سال , در فیلمی از هنری هاتاوی به نام نیاگارا نیز همکاری داشتند .

وحشت در خیابان ها      Panic in the Street

کارگردان : الیا کازان

فیلمنامه : ریچارد مورفی و دانیل فوکس ( براساس داستان هایی از ادنا و ادوارد آنهالت)

فیلمبردار : جو مکدانلد

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : ریچارد ویدمارک – جک پالانس – پل داگلاس – زیرو موستل – باربارا بل گدس – دن ریس – تامی کوک

محصول 1950 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 96 دقیقه

یک مهاجر غیر قانونی وارد بندر نیواورلئانز می شود . او که ناقل طاعون است , در جریان درگیری با دو شرور به قتل می رسد . پلیس و اداره بهداشت آمریکا که با کالبد شکافی به شرایط بحرانی پی برده اند , از بیم شیوع بیماری , تحقیقات گسترده ای را برای یافتن عوامل جنایت آغاز می کنند . به مرور نشانه هایی دال بر انتشار بیماری به برخی افراد مشاهده می شود ...

آخرین فیلم از دوره استاژ کازان , قبل از آن که با تراموایی به نام هوس مورد توجه فراوان قرار گیرد . گرایش های دست راستی و تبلیغاتی فیلم کاملا آشکار است و بارز ترین نمود آن تقابل اوباش ( که بیشتر آنها مهاجرند و چهره شرقی دارند ; نظیر پالانس , موستل و ...) با شهروندان خانواده دوست و متعهد (!)  آمریکایی است که مایه تاسف است ; چرا که کازان , خود یک مهاجر بود و قاعدتا انتظار می رفت فیلمش نشانگر بی پناهی و شرافت این گروه باشد . ریچارد ویدمارک در یکی از معدود نقش های مثبت خود در آن دوره , مجال زیادی برای هنرنمایی ندارد .  

فقط یک بار زندگی می کنید                You Only Live Once

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : جین تاون – گراهام بیکر

فیلمبردار : لئون شامروی

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : هنری فوندا – سیلویا سیدنی – بارتن مک لین – جین دیکسون – ویلیام گارگان

محصول 1937  یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 86 دقیقه 

جون گراهام (سیدنی) با وجود هشدار اطرافیان با فردی تازه از زندان آزاد شده به نام ادی تیلر (فوندا) ازدواج می کند . در جریان سرقتی مسلحانه از خودروی حامل پول های یک بانک ,  پلیس مدرکی به دست می آورد که دست داشتن ادی تیلر را ثابت می کند . بر همین اساس او را به اشتباه دستگیر و مجددا روانه زندان می کنند . ادی می گریزد و در این گیر و دار یک کشیش را به قتل می رساند . پس از پیوستن به همسرش , زندگی مخفیانه ای را آغاز می کنند و مدام تغییر مکان می دهند . حال نه تنها ماموران در تعقیب آنها هستند , بلکه تصویرشان هم در همه جا پخش شده و برای دستگیری و تحویل آنان  10000 دلار جایزه درنظر گرفته شده است ...

طرح کلی فیلم برگرفته از من یک زندانی فراری هستم (مروین لروی -1932 ) است , اما از دقیقه 66  که ادی و همسرش با خودرو می گریزند و از فروشگاه ها و پمپ بنزین ها سرقت می کنند , حال و هوای فیلم تداعی کننده آثاری نظیر جنون اسلحه ( جوزف لوئیس – 1950) یا بانی و کلاید (آرتور پن – 1967) است و فضا سازی آن بر فیلم های مزبور تاثیر به سزایی داشته ; به خصوص سکانس پایانی جنون اسلحه که به طور کامل از پایان این فیلم لانگ الگو گرفته است . از به یادماندنی ترین قسمت های فیلم , آنجایی است که ادی تیلر را محاکمه می کنند و همزمان خبرنگار روزنامه ای را می بینیم که بطور آنلاین اخبار مربوط به دادگاه را با تلفن به دفتر روزنامه رله می کند . در دفتر روزنامه همکارانش سه نوع تیتر جداگانه و سه سرمقاله از پیش آماده کرده اند و با بی تفاوتی منتظرند تا با توجه به اخبار ارسالی و نتیجه نهایی رای دادگاه , تیتر و سرمقاله مورد نظر را برگزینند و صفحه اول روزنامه را ببندند و در کوتاه ترین زمان آن را منتشر کنند تا تیراژ روزنامه را هرچه بیشتر بالا ببرند . در آسمان پر ستاره هالیوود 1937 شاید هیچ بازیگری را نتوان یافت که به اندازه هنری فوندا یا سیلویا سیدنی برازنده نقش های اصلی این فیلم بوده باشد . چهره معصوم آنها پس از قدم گذاردن در دنیای تاریکی که بر آنها سیطره می یابد , حالتی از گیجی و منگی و واماندگی را نیز توامان بازتاب می دهد .

سد راه        Roadblock

کارگردان : هرولد دانیلز

فیلمنامه : جورج برایکر و استیو فیشر ( بر اساس داستانی از ریچارد لاندا )

فیلمبردار : نیکلاس موزوروکا

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : چارلز مک گرو – جون دیکسون – لوئل گیلمور – لوئیس هیت – میلبرن استون

محصول 1951 R.K.O  – سیاه و سفید - 73 دقیقه

مامور بیمه جو پیترز (مک گرو) پس از آشنایی با دایان ( دیکسون) و هماهنگی با صاحب یک فروشگاه کفش , تصمیم می گیرد به شرکت بیمه نارو بزند . پس آتش سوزی عمدی به راه می اندازند و پول بیمه را به جیب می زنند . اما پس از آنکه جو از شریک جرمش خباثتی می بیند , او را به قتل می رساند ; سهم او را  نیز برمی دارد و خودروی حامل وی را به قعر دره هدایت می کند تا همه چیز طبیعی جلوه کند . ماموران بیمه و پلیس پس از وقوع حادثه , خودروی سوخته را مورد بررسی قرار می دهند و خالی بودن کیفی که همراه مقتول بوده  , شک آنان را به یقین تبدیل می کند که تعمدی در کار بوده است ...

تاثیر غرامت مضاعف (وایلدر - 1944) بر این فیلم آشکار است . سد راه بیشتر یک فیلم پلیسی است تا نوآر . به همین دلیل چندان درگیر پیچیدگی روابط و شخصیت ها نمی شود و بیشتر به روایت داستان و جلوه های تصویری بسنده می کند ; ازجمله سکانس نسبتا طولانی تعقیب و گریز در اواخر فیلم که حدود 9 دقیقه طول می کشد و با توجه به زمان کوتاه فیلم , زیاد است . جون دیکسون در نقش معشوقه جو پیترز , از نیمه های فیلم به بعد حضور کمرنگی دارد . ضمن آنکه در اوایل فیلم او را یک زن شهرآشوب می یابیم , اما در ادامه , سر به راه شده و عاشق خانواده به تصویر کشیده می شود . این دوگانگی در پرداخت شخصیت بدون نمایش سیر تحول را می توان از نقایص کار دانست . یکی از لحظات جالب فیلم آن جاست که جو  و صاحب مغازه در درون فروشگاه مشغول صحبت درمورد نقشه سرقت هستند . پیرمردی که خریدار کفش است وارد مغازه می شود . هنوز در آستانه در است که صاحب مغازه می گوید : " هیچ نوع کفشی با هیچ سایزی موجود نیست ! "  ... ( که طرف زودتر شرش را کم کند )  

جانی انجل      Johnny Angel

کارگردان : ادوین مارین

فیلمنامه : فرانک گروبر و استیو فیشر (براساس داستانی از چارلز گوردون بوت)

فیلمبردار : هری وایلد

موزیک : لی هارلاین

بازیگران : جورج رافت – کلر ترور – ساین هاسو – لوول گیلمور – هوگی کارمیشل

محصول 1945 -  R.K.O - سیاه و سفید – 79 دقیقه

کاپیتان جانی انجل (رافت) جست و جوی مخاطره آمیزش را آغاز می کند تا دریابد چه کسی پدرش را که او هم ناخدای کشتی بوده , به قتل رسانده و محموله طلای موجود در آن کشتی را به سرقت برده است . در جریان این پیگیری , با دختری آشنا می شود که پدر او نیز سرنوشتی مشابه داشته و توسط دزدان دریایی از بین رفته است ...

لحن جورج رافت (با وجود پختگی صدایش) بیش از هر فیلم دیگر او یکنواخت است . حضور کارمیشل (پیانیست فیلم داشتن و نداشتن) به عنوان راننده تاکسی ای که گاهی اوقات پیانو نیز می نوازد , بی ربط و وصله پینه ای است . جانی انجل همانند برخی از فیلم های معمایی , این ویژگی (اگر نگوییم نقیصه) را دارد که روند فیلم قربانی باز شدن گره ماجرا در پایان فیلم می شود . از همین رو تماشای آن برای بار دوم , لطفی ندارد .  

کمتر از ثانیه       Split Second

کارگردان : دیک پاول

فیلمنامه : اروینگ والاس (برمبنای داستانی از چستر ارسکاین و خودش)

فیلمبردار : نیکلاس موزوراکا

بازیگران : استیفن مک نالی – الکسیس اسمیت – کیت آندس – جان استرلینگ – آرتور هانیکات

محصول 1953 R.K.O – سیاه و سفید – 85 دقیقه

تبهکاری گریخته از زندان به نام هرلی (مک نالی)  و دو همدستش , چهار تن از جمله یک زوج را گروگان می گیرند و به یک انبار متروک در بیابان های ایالت نوادا منتقل می کنند ; منطقه ای که به دلیل انجام آزمایش های هسته ای به کلی خالی از سکنه است و شمارش معکوس برای آزمایش جدید فرا رسیده ... 

شروع و پایان فیلم از ضرباهنگ مناسبی برخوردار است و تعلیق پایانی موثر از کار درآمده. سکانسی که در آن کی گارون (الکسیس اسمیت) برای رهایی خود و همسرش , نومیدانه به خواسته هرلی تن می دهد , و نیز انفجار بمب اتم و تصویر قارچ گونه آن در انتها , به یادماندنی ترین لحظات فیلم هستند . سرنوشت دیک پاول و ابتلای او به سرطان در اثر قرار گرفتن در معرض تشعشعات رادیواکتیو در ایالت یوتا به هنگام فیلمبرداری فیلم فاتح (1956) , تداعی کننده پیوند زندگی سینماگران و فیلم های شان است . این اولین تجربه کارگردانی پاول نیز بود .

نفرین شدگان گریه نمی کنند !               ! The Damned Don't Cry

کارگردان : وینسنت شرمن

فیلمنامه : هرولد مدفورد ( براساس داستانی از گرترود واکر)

فیلمبردار : تد مک کورد

موزیک : دنیل آمفی تئاتروف

بازیگران : جون کرافورد – دیوید برین – استیو کاکران – کنت اسمیت – هیو ساندرز – سلنا رویل

محصول 1950 برادران وارنر – سیاه و سفید - 103 دقیقه

زنی به نام اتل ویته هد (کرافورد) که در یک شرکت طراحی و تولید پوشاک کار می کند ,  پس از آنکه فرزندش در اثر سانحه می میرد , از همسرش جدا می شود و به شهر دیگری می رود . او درمی یابد که هنوز جذاب است . به دنبال آشنایی با یک ناشر خوش مشرب , به دنیای جدیدی قدم می گذارد که برای او بیگانه است ...

جنبه فمینیستی فیلم امروز عقب افتاده جلوه می کند . تنها نکته مثبت , تمهیدی است که در آغاز دقیقه دوم در زمینه تدوین مشاهده می شود که با توجه به زمان ساخت , مبتکرانه و ارزشمند است و نشانه ایجاز در روایت سینمایی است : کارگران و مهندسان در بیابانها مشغول انجام کار هستند . ناگهان یکی از آنان از فاصله ای دور با دوربین خود جسدی رها شده در تپه را می بیند و به سمت آن می دود . در نمای بعد وقتی به آن می رسد , همراهش چند پلیس نیز دیده می شوند .

تعقیب      Chase

کارگردان : آرتور ریپلی

فیلمنامه : فیلیپ جورد (براساس داستانی از کورنل وورلیچ)

فیلمبردار : فرانک پلانر

موزیک : مایکل مایکلت

بازیگران : رابرت کامینگز - میشل مورگان - استیو کوچران - پیتر لوره - جک هولت – لوید کوریگان

محصول 1946 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید -  86دقیقه

فردی آس و پاس چاک اسکات (کامینگز) کیفی پیدا می کند و از سر خیرخواهی آنرا به صاحبش ادی رومن (کوچران) در فلوریدا می رساند . ادی که فرد ثروتمندی است به پاس قدردانی از امانتداری وی , او را به عنوان راننده مخصوص خود استخدام می کند .چاک به مرور در می یابد که ادی در کارهای خلاف دست دارد و همچنین با همسر او لورنا (مورگان) نیز که به نوعی در بند جاه طلبی ادی است , آشنا می شود .  این ارتباط قوی تر می گردد و آندو به اتفاق نقشه فرار به کوبا را عملی می کنند . اما آنجا به دردسر می افتند . سر و کله ادی نیز پیدا می شود  ...

فیلم شروع خوبی دارد و نوید یک فیلم نوآر دوآتیشه را به تماشاگر می دهد , اما خیلی سریع طراوتش را از دست می دهد . بازی مورگان در نقش زنی زیر سلطه , متکلف است . شکل گیری رابطه عاطفی بین او و چاک هم خوب قوام نمی یابد و باور پذیر نیست . از حدود دقیقه 46 که فضا به آمریکای لاتین منتقل می شود , جذابیت فیلم بصورت مضاعف کم می شود . از معدود جنبه های ارزنده فیلم در نیمه دوم , موسیقی اسپانیایی زیبای آن است . همچنین خودروی شخصی ادی رومن که پدال هایش غیر از زیر پای راننده , در عقب نیز تعبیه شده اند و همین ویژگی , سرنوشت او و دستیارش (لوره) را رقم می زند , به یادماندنی است .

ورای شکی معقول          Beyond a Reasonable Doubt

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : داگلاس مورو

فیلمبردار : ویلیام اسنایدر

موزیک : هرشل برک گیلبرت

بازیگران : دانا اندروز – جون فونتین – سیدنی بلکمر – فیلیپ بورنوف – شپرد استرودویک – آرتور فرانتس

محصول 1956 R.K.O – سیاه و سفید – 80 دقیقه

نویسنده ای به نام تام گارت (اندروز) برای اثبات ناکارامدی قوانین حقوقی و جزایی تصمیم می گیرد با ترفندی دقیق , جرمی را به صورت تصنعی مرتکب شود و پس از آنکه مورد پیگرد قرار گرفت , مستندات خود را ارائه دهد تا ضمن تبرئه, به هدفش نیز دست یابد و رسانه ها و مجامع حقوقی را متوجه نقایص سیستم قضایی نماید . اما اقبال با او یار نیست و فردی که مدارک و عکس های مربوط به صحنه سازی نزد اوست , به ناگاه در تصادف خودرو کشته می شود . حال او واقعا یک مجرم است ...

فیلمنامه مورو با ذهنیت لانگ منطبق است و نقطه قوت فیلم محسوب می شود . اما پرداخت آن که به لانگ برمی گردد مطلوب نیست و فیلمنامه از فیلم پیشی گرفته است . شاید خود او هم به این موضوع پی برده بود که نمی تواند پیوسته در اوج باشد و به همین دلیل پس از اتمام این پروژه , هالیوود را ترک کرد . نقش آفرینی سطحی و انتخاب غلط برخی از بازیگران نظیر جون فونتین از آسیب های اصلی فیلم است . ورای شکی معقول در سال 2009 توسط پیتر هیمز بازسازی شد .    

جلادان نیز می میرند       Hangmen Also Die

کارگردان : فریتس لانگ

فیلمنامه : جان وکسلی ( بر اساس داستانی از برتولد برشت و فریتس لانگ)

فیلمبردار : جیمز وانگ هو

موزیک : هانس آیسلر

بازیگران : برایان دانلوی – والتر برنان – آنا لی – جین لاکهارت – هانس فون تواردوفسکی – دنیس اوکیف – نانا برایانت

محصول 1943 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 134 دقیقه

هایدریش ( ملقب به هایدریش دژخیم ) نماینده رایش و فرماندار نظامی چکسلواکی توسط  پارتیزان ها ترور می شود . در واکنشی تلافی جویانه 400 تن از نخبگان پراگ توسط گشتاپو به گروگان گرفته می شوند و آزادی آنها منوط به معرفی قاتل از سوی مردم اعلام می گردد و تا آن موقع گروگان ها را یک به یک اعدام می کنند . مردم شهر به رغم بهای سنگینی که می پردازند , مقاومت می کنند و عاملان ترور هایدریش را لو نمی دهند . آنها در اقدامی هماهنگ , یکی از شهروندان خائن و خود فروخته چک را با صحنه سازی به عنوان قاتل هایدریش معرفی می کنند . آلمانی ها با وجود اینکه به شگرد اهالی پراگ پی می برند , اما برای پایان بخشیدن به وضع اضطراری , می پذیرند و جاسوس خود را قربانی می کنند ...

لانگ و برشت در مقطعی سرگذشت مشابهی داشتند . هردوی آنها با به قدرت رسیدن نازی ها , ترک دیار کرده و به تبعیدی خودخواسته رضایت داده بودند. همکاری آنان در این فیلم به خلق یکی از بهترین نمونه ها در پیوند ادبیات و سینما منجر شد . فیلم , با وجود زمان طولانی , کشدار نیست و تماشاگر را با خود همراه می کند . عدم برخورداری فیلم از ستاره های روز هالیوود در تداوم تز برشت است و این که او بر اصالت جمع به جای تمرکز بر فرد تاکید دارد . کارگردان اثر در پی بازسازی دقیق و مستندگونه وقایع نیست و این در قید نبودن , در نهایت به نفع فیلم تمام شده است .

من ,  خلافکار      I , Mobster

کارگردان : راجر کورمن

فیلمنامه : استیو فیشر (براساس داستانی از جوزف هیلتون اسمیت)

فیلمبردار : فلوید کراسبی

موزیک : ادوارد آلپرسون و جرالد فرید

بازیگران : استیو کاکران – لیتا میلان – رابرت استراس – سلیا لاوسکی – جان برینکلی

محصول 1958 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 81 دقیقه

در دنیایی سرشار از هرزگی , جو سینت (کاکران) رفته رفته قواعد بازی را یاد می گیرد و به عنوان پادو و وردست یک قاچاقچی مواد مخدر مشغول به کار می شود . سرانجام , وقتی تاریخ مصرفش سر می آید , رئیس باند تصمیم می گیرد که او دیگر کم کم نباشد ... 

نسخه به روز شده فیلم های گانگستری دهه 1930 . استیو کاکران به عنوان خلافکار فیلم ,  نقش تبدیل کننده شمایل اسطوره ای گانگسترهای سینمای کلاسیک به گانگسترهای عصر جدید را به عهده دارد . او دیگر همانند همتایانش کلاه شاپو بر سر ندارد ; از پالتو و بارانی با یقه بالا زده هم استفاده نمی کند و به جای آن , کاپشن چرم و شلوار لی می پوشد . البته پیش از این , لات ها و تینیجرها در فیلم های وحشی (لازلو بندیک - 1953) , یاغی بی هدف (نیکلاس ری - 1955) و کسی آن بالا مرا دوست دارد (رابرت وایز - 1956) با این سر و وضع بر پرده سینما ظاهر شده بودند ,  ولی آنها گانگستر و آدمکش نبودند . این فیلم ضمنا  نمونه ای بارز از روش مقتصدانه کورمن در جمع کردن یک پروژه سینمایی نیز هست . سکانسی که در آن یک رقاصه پس از استریپ تیز روی سن , به عنوان قسمتی از برنامه نمایش , جلوی دیدگان تماشاگران دوش می گیرد , آغازگر فصلی نوین در فروریختن تابوها توسط هالیوود محسوب می شود .    

لارا        Laura

کارگردان : اتو پره مینجر

فیلمنامه : جی دراتلر – رینگ لاردنر جونیور - ساموئل هافن استاین – جری کدی - الیزابت راینهارت (براساس داستانی از ورا کاسپاری)

فیلمبردار : جوزف لاشل

موزیک : دیوید راکسین

بازیگران : جین تیرنی – دانا اندروز – کلیفتن وب – وینسنت پرایس – جودیت آندرسون – دوروتی آدامز

محصول 1944 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 88 دقیقه

کارآگاه خصوصی ,  مارک مک فرسن (اندروز) مامور رسیدگی به پرونده قتل زنی می شود که جنازه اش در آپارتمان لارا (تیرنی) پیدا شده است . ابتدا تصور می کند که مقتول خود لارا است . اما وقتی برخلاف انتظار لارا در کمال ناباوری ,  بی خبر از همه جا  سر و کله اش پیدا می شود , او را به عنوان قاتل مورد پیگرد قرار می دهند ...

پره مینجر در این مهم ترین فیلم  خود , دنیایی غیر قابل پیشبینی و نامطمئن را به تصویر می کشد ; دنیایی که فردی را ابتدا مقتول و بلافاصله قاتل فرض می کنند در حالی که او هیچ کدام نیست . کلیفتن وب نقش خبیث محترم فیلم را به شایستگی ایفا می کند ; نقشی که بعد از آن بارها توسط خودش و دیگران در سایر فیلم ها الگو برداری شد . جین تیرنی به نقش لارای افسونگر بخشی از حافظه سینما را از آن خود کرده است . امروز فارغ از ستایش های گاه افراط گونه درمورد لارا ,  ایستایی  و ریتم کند آن را نمی توان نادیده انگاشت.

دست های خونین مرا با بوسه پاک کن         Kiss the Blood Off  My Hands

کارگردان : نورمن فاستر

فیلمنامه : لئوناردو برکویچی – والتر برنستین (برمبنای داستانی از جرالد باتلر)

فیلمبردار : راسل متی

موزیک : میکلوش روشا

بازیگران : برت لنکستر – جون فونتین – رابرت نیوتن – لوئیس راسل – جی نوولو – کالین کیت جانسن

محصول 1948 یونیورسال –  سیاه وسفید - 79 دقیقه

ویلیام ارل (لنکستر) به طور اتفاقی در یک بار باعث مرگ یک مرد می شود و می گریزد . باز به طور تصادفی به خانه جین وارتون (فونتین) دختری تنها , خوش قلب و مهربان پناهنده می شود و آن دو به مرور به هم علاقمند می شوند . خلافکاری به نام هری کارتر (رایرت نیوتن) که  شاهد قتل مرد نگونبخت بوده , همه جا سایه به سایه  ارل را تعقیب و از او باج خواهی می کند ...

فضاسازی دقایق آغازین , که به تعقیب و گریز لنکستر و پلیس اختصاص می یابد , و همچنین سکانس پایانی که فونتین سرگشته و بی هدف به کوچه و خیابان می رود و در محیطی وهم انگیز و نا امن پرسه می زند , چشمگیر است . تقابل جین محجوب و اخلاق گرا با ویلیام لات مسلک تماشایی است .

جنایت عشقی         Crime of Passion

کارگردان : گرد ازوالد

فیلمنامه : جو ایسینگر (براساس داستانی از خودش)

فیلمبردار: جوزف لاشل

موزیک : پل دانلپ

بازیگران : باربارا استنویک – استرلینگ هیدن – ریموند بر – ویرجینیا گری – فی ری – رابرت گریفین

محصول 1957 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 84 دقیقه

روزنامه نگاری به نام کتی فرگوسن (استنویک) پس از ازدواج با مامور پلیس بیل دویل (هیدن) , شغل خود را رها می کند تا خانه داری کند . خیلی زود زندگی یکنواخت و حرفه پرمسئولیت و نامنعطف همسرش او را کلافه می کند و با پلیسی دیگر (بر) رابطه برقرار می کند . پس از مدتی , از بیم رسوایی با اسلحه همسرش او را به قتل می رساند . تحقیقات پلیس آغاز می شود و بیل دویل متهم می شود ...

فیلم از نظر روان شناسی مشاغل بیش از هر چیز جلب نظر می کند و جنبه آموزشی آن پررنگ است . مضمون آن بیشتر مناسب قسمتی از یک سریال خانوادگی تلوزیونی است که تماشای آن برای نوجوانان می توانسته مفید باشد . استنویک و هیدن بی انگیزه ظاهر می شوند ; به خصوص استنویک که در یکی از واپسین نقش های عمده اش انگار برای خداحافظی از عالم سینما بی تاب است .   

بد رفتاری        Raw Deal

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : لئوپولد اتلس – جان هیگینز (براساس داستانی از آرنولد آرمسترانگ و آدری اشلی)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : دنیس اوکیف – کلر ترور- مارشا هانت – جان آیرلند – ریموند بر – کرت کانوی

محصول 1948 ایگل لاین فیلمز – سیاه و سفید – 79 دقیقه

جو سولیوان (اوکیف)  که در زندان به یک مددکار اجتماعی به نام آن مارتین (هانت) علاقه مند شده , با کمک دوست دختر خود پت کامرون (ترور) می گریزد . گروهی گانگستر به سرکردگی ریک کویل (بر) ترجیح می دهند که او یا در زندان باشد یا اصلا وجود نداشته باشد . دلبستگی آن به جو , او را درگیر ماجرا می کند و هر سه آنها (جو , پت و آن) در گریزی مرگبار از چنگ ماموران پلیس و باند تبهکاران رهسپار مقصدی نامعلوم می شوند ... 

فیلم از نقطه نظر پت کامرون روایت می شود . اما اشکال کار این جاست که او در بسیاری مواقع حضور ندارد و بنابراین ساختار روایی فیلم قابل توجیه نیست . سازنده فیلم بیشتر جان آلتون است تا آنتونی مان ; چون همه فیلم بهانه ای است برای ابتکارات فنی در زمینه قاب بندی تصاویر , زوایای دوربین و نورپردازی . و از این منظر می توان فیلم را یک اثر تجربی محض دانست . تعامل آن و پت به عنوان دو ضلع از ارتباط سه گانه , در عمل , حسی را منتقل نمی کند ; نه رقابت , نه رفاقت , نه تنفر ,  نه ترحم ... رابطه جو با  آن و پت , یادآور مردان دو زنه و سلوک متفاوتشان با مادر بچه ها و خانم کوچیکه است .      

از جان گذشته           Desperate

کارگردان :  آنتونی مان

فیلمنامه : هری ا.س.ک.س. و مارتین راکین (بر اساس داستانی از دوروتی اتلس و آنتونی مان)

فیلمبردار : جورج دیسکانت

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : استیو برودی – آدرشی لانگ – ریموند بر – داگلاس فاولی – ویلیام چاللی – جیسون روبردز

محصول 1947  R.K.O  -  سیاه و سفید - 73 دقیقه

یک گروه گانگستری از سادگی جوانی آبرومند و زحمتکش به نام استیو برودی (رندال) که در آستانه ازدواج است , سوئ استفاده کرده و قتل یک پلیس را به گردن او  می اندازند ...

نقطه قوت فیلم کار فیلمبردارش جورج دیسکانت است که به خصوص در صحنه های داخلی مربوط به مخفیگاه تبهکاران , لحظات نابی خلق کرده است . به یاد ماندنی ترین قسمت فیلم از دقیقه ی 11 شروع می شود که در آن استیو از جانب اوباش گوشمالی می شود . جذابیت این صحنه نه در نشان دادن خشونت , که در القای مفهوم خشونت بدون نشان دادن تصاویر دلخراش است و نشانه کارکرد موفق زبان سینماست .    

فلاماریون بزرگ          Great Flamarion         

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : ریچارد ویل – هاینز هرالد – آن ویگتون (براساس داستانی از آن ویگتون و ویکی باوم)

فیلمبردار : جیمز براون

موزیک : الکساندر لازلو

بازیگران : اریک فون استروهایم – دن دوریا – مری بت هیوز – استفان بارکلی - استر هووارد

محصول 1945 ریپابلیک پیکچرز - سیاه و سفید - 76 دقیقه

فلاماریون ( استروهایم ) کارگردان بزرگ تئاتر , نسبت به ولنگاری های یکی از اعضائ گروه تئاتر خود , کانی ( هیوز )  حسادت می ورزد . همسر کانی , مردی دائم الخمر به نام ال (دوریا) دستیار کارگردان است . فلاماریون , کانی را متقاعد می سازد که در ازای دریافت پول در قتل ال با وی  همکاری کند . این اتفاق می افتد و ال در حالت مستی به قتل می رسد . دقیقا به همین دلیل فلاماریون تبرئه می شود  . در ادامه , کانی به فلاماریون هم کلک می زند و با مرد دیگری می گریزد . فلاماریون سرخورده و مایوس همه جا را به دنبال معشوقه  خائن می گردد و سرانجام رد او را در تئاتری پیدا می کند که قبلا خودش آنجا به روی صحنه می رفته ...

با وجود فیلمنامه منسجم و برخوردار از درامی قوی , پرداخت فیلم ابتداعی است . از بین بازیگران دن دوریا برتر از بقیه است . استروهایم مناسب نقش خود به نظر نمی رسد . چهره و فیگور او بیشتر مناسب نقش های غیر واقعی و خاص است . مثلا میتوان حدس زد که می توانسته از پس نقش غول چراغ جادو به خوبی برآید . تهیه کننده فیلم کسی نیست جز  ویلیام وایلر .

ماجرای مرزی         Border Incident

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : جان هیگینز (برمبنای داستانی از جورج زاکرمن)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : آندره پره وین

بازیگران : ریکاردو مونتالبان – جورج مورفی – هووارد داسیلوا – جیمز میچل – آرنولد ماس – آلفونسو بدویا

محصول 1949 M.G.M – سیاه و سفید – 94 دقیقه

در مرز مکزیک سوداگران مرگ با سوئ استفاده از کشاورزان , محموله های مواد مخدر را به کالیفرنیا قاچاق می کنند . مامور پلیس پابلو رودریگز (مونتالبان) برای انهدام باند تبهکاران , در ماموریتی خطیر ,  به عنوان یک کارگر مهاجر در تشکیلات آنها رخنه می کند ...

مقایسه شیوه فیلمبرداری جان آلتون در این فیلم (به عنوان محصولی از M.G.M) با سایر آثارش در همین دوره ( عمدتا محصولات رده B ایگل لاین فیلمز) جالب است ; چراکه این بار از تجربیات تکنیکی خبری نیست و با توجه به چارچوب های نظام استودیویی , دست او برای ابتکار و خلاقیت بسته بوده است . حضور بازیگران لاتین تبار , تداعی کننده فیلم دیگری به نام گنج های سیرامادره (هیوستن - 1948)  است .    

خیابان فرعی         Side Street  

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : سیدنی بوئم

فیلمبردار : جوزف راتنبرگ

موزیک : لنی هیتون (بخش اورجینال) و کول پورتر (بخش غیر اورجینال)

 بازیگران : فارلی گرینجر - کتی او دانل - جین هیگن – جیمز کریج – پل کلی – چارلز مک گرو

محصول 1950  M.G.M  - سیاه و سفید - 83 دقیقه

یک پستچی برای جور کردن پول ازدواج , سرقتی ناچیز (!)  انجام می دهد و به تبع آن تاوان سختی پس می دهد ...

جین هیگن در همان نقشی ظاهر می شود که همزمان با این فیلم یا کمی قبل تر در جنگل آسفالت اثر جان هیوستن بازی کرده بود . حتی گریمش هم همان است و نقش یک خواننده درجه دوی کافه های جنوب شهر را دارد که با خلافکاران در ارتباط است ; فقط نامش در این فیلم متفاوت است . سکانس تعقیب و گریز خودروها هرچند کوتاه است , محشر از آب درآمده و در نوع خود کم نظیر است . آنتونی مان بعد از این فیلم به وسترن روی آورد . انگار در زمینه فیلم های پلیسی , دیگر هر آنچه در چنته داشت , رو کرده بود  .

از راه به در شده              Railroaded  

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : جان هیگینز (براساس داستانی از گرترود واکر)

فیلمبردار : گای رو

موزیک : آلوین لوین

بازیگران : جان آیرلند – شیلا رایان – هیو بیمانت – جین راندولف – لاری استیرز – فیلیپ موریس

محصول ایگل لاین فیلمز - 1947 – سیاه و سفید - 72 دقیقه

به دنبال سرقتی مسلحانه , پسری به اشتباه دستگیر می شود . خواهر او برای اثبات بی گناهی برادرش وارد ماجرا می شود و نا آگاهانه با تبهکاران ارتباط برقرار می کند ...

این فیلم را نه به عنوان اثری ارزشمند , بلکه به دلیل  تصاویر چشم نواز و منحصر به فرد سینمایی از فضای شهری دهه 1940 می توان دید . در بین بازیگران , زن اغواگر فیلم از بقیه  باورپذیر تر است و تباهی خود را تمام و کمال منعکس می کند . در انتهای فیلم , بر جای ماندن پوشت (دستمال) گانگستر اصلی که منجر به لو رفتنش می شود , ایده چندان موفقی نیست ; چراکه در اوایل فیلم هم از تمهیدی مشابه استفاده شده بود.

ماموران خزانه داری آمریکا            T - Men

کارگردان : آنتونی مان

فیلمنامه : جان هیگینز (براساس داستانی از ویرجینیا کلوگ)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : دنیس اوکیف – مری مید – والاس فورد – آلفرد رایدر – چارلز مک گرو – جین راندولف

محصول 1947 ایگل لاین فیلمز – سیاه و سفید – 92 دقیقه

دو کارآگاه اداره خزانه داری آمریکا  دنیس اوبراین (اوکیف) و تونی گنارو (رایدر) فراخوانده می شوند تا  پرونده جعل اسکناس های 10 دلاری در لس آنجلس را پیگیری کنند . آنها با حضور در پاتوق خلافکاران در محلات پست شهر , قمارخانه ها , حمام های عمومی , مسافرخانه های درجه دو و محله چینی ها , به مرور خود را به دار و دسته باند جاعلان اسکناس می دوانند و در تمام این مراحل از پشتیبانی اطلاعاتی پلیس بهره مند می شوند . یک بدشانسی باعث لو رفتن تونی می شود که به کشته شدنش توسط تبهکاران می انجامد . با مرگ او , تبادل اطلاعاتی دنیس با مدیریت عملیات سخت تر شده و رفتارهای مشکوک او , سرانجام هویتش را برملا می کند ...

گل سرسبد نوآرهای مان و فراتر از آن , از ارزنده ترین فیلم های پلیسی/نوآر تاریخ سینما .  فیلم از زاویه دانای کل روایت می شود و ساختاری شبه مستند دارد . در سه دقیقه ابتدای فیلم ماموران اداره خزانه داری امریکا خطاب به تماشاگران نکاتی را یادآور می شوند و در فواصل سکانس ها راوی , اطلاعاتی را به مخاطب ارائه می دهد ; شکل اولیه تکنیکی که 9 سال بعد استنلی کوبریک در فیلم قتل به کار برد . دوربین جان آلتون تصاویری بکر و بدیع از اماکن شهری خلق می کند . انعکاس تصاویر در شیشه ها , آینه ها  و ویترین مغازه ها در امتداد حس نگرانی و بدگمانی شخصیت های فیلم است . ایجاز و ریتم مناسب , از امتیازات کار به شمار می آید .

او تا شب قدم زد      He Walked By Night

کارگردان : آنتونی مان (بدون ذکر نام در عنوان بندی) - آلفرد ورکر

فیلمنامه : جان هیگینز – کرین ویلبر (براساس داستانی از کرین ویلبر)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : لئونید راب

بازیگران : ریچارد بیسهارت – اسکات بریدی – روی رابرتس – جک وب – ویت بیسل

محصول 1948 ایگل لاین فیلمز  – سیاه و سفید - 79 دقیقه

سارق مسلح روی مارتین (بیسهارت)  در حین سرقت از یک مغازه  تعطیل , وقتی توسط یک مامور پلیس زیر نظر گرفته می شود  , او را به قتل می رساند . تلاش گسترده ماموران آغاز می شود ...

بر اساس داستانی واقعی و از روی پرونده ای جنایی , با همکاری پلیس لس آنجلس فیلمی شبه مستند/ پلیسی ساخته شد که از چند نظر دارای اهمیت است . تمام فرایند عملیات پلیس به طور دقیق مستند سازی شده  : دریافت گزارش های اولیه , مخابره خبر به واحد ها , اعزام نیرو , مصاحبه با شاهدان عینی و مردم محلی , عکس برداری , انگشت نگاری , چهره نگاری مرحله به مرحله به روش آزمون و خطا ( با استفاده از روی هم انداختن چندین اسلاید و تکمیل اجزای چهره با نظر شاهدان عینی) و ... همه این مراحل بسیار دقیق شبیه سازی شده است . از آن طرف , شگرد های فرد شرور هم بازسازی شده ;  از تغییر چهره گرفته تا انواع روش های سرقت و استفاده از راه های در رو مثل کانال های آب و دالان های زیر زمینی نظیر آنچه در فیلم مرد سوم دیده شد . (این دو فیلم تقریبا همزمان ساخته شده اند , اما احتمالا این تشابه در لوکیشن , تصادفی است ; چون اولا  اکیپ مرد سوم  در وین مستقر بودند و این بعد مسافت با در نظر گرفتن امکانات رسانه ای آن دوران به معنای عدم ارتباط موثر بوده است . ثانیا با توجه به رده B بودن فیلم او تا شب قدم زد , عوامل سازنده آن خط شکن تر و خلاق تر از این بوده اند که بخواهند در فیلمی که دست آنها برای هرگونه تجربه جدیدی باز بوده , راه رفته ای را دوباره بپیمایند) فیلمبرداری پر سایه روشن  جان آلتون  بی نظیر است . او استاد مسلم فیلمبرداری با کنتراست شدید و سایه های تیز بود و با اتکا به نورپردازی , فضا های متفاوتی خلق می کرد . ریچارد بیسهارت به دور از ژست های مرسوم هالیوودی , تنهایی و انزوای شخصیت اصلی را به بیننده انتقال می دهد . روی مارتین به سان جف کاستلو در سامورایی ( ملویل- 1967) خلوت پر راز و رمزی دارد و تنها همدمش یک حیوان است . (مارتین در این فیلم یک سگ دارد) و بازهم مانند جف کاستلو وقتی گلوله می خورد و زخمی می شود , افتان و خیزان خود را به خانه می کشاند و خودش خودش را پانسمان می کند . اما برخلاف جف کاستلو مرام او سامورایی وار نیست و تا آخرین لحظه برای زندگی تلاش می کند . با این اوصاف تاثیرپذیری ملویل از مان محتمل بلکه قطعی به نظر می رسد و بر اهمیت فیلم نوآر رده B ,  آنتونی مان و او تا شب قدم زد صحه گذاشته می شود .   

ضربه روحی         Shock

کارگردان : آلفرد ورکر

فیلمنامه : یوجین لینگ و مارتین برکلی (براساس داستانی از آلبرت دیموند)

فیلمبردار : جوزف مک دونالد

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : وینسنت پرایس – لین بری – فرانک لاتیمور – آنابل شاو – استفان دان – رید هادلی - رنی کارسون

محصول 1946 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 70 دقیقه

جنت استیوارت (شاو) از پنجره هتل شاهد قتلی است که در یکی دیگر از اتاق های همان هتل اتفاق می افتد و به دنبال این اتفاق دچار شوک عصبی می شود . او را در یک آسایشگاه بستری می کنند . روان پزشک معالج وی دکتر ریچارد کراس (پرایس) همان فرد قاتل است . او و همدستش الین جوردن (بری) که پرستار است , می دانند که در صورت بهبود بیمار , رسوا خواهند شد ...

شخصیت پردازی سطحی یزرگ ترین ضعف فیلم است . همسر جنت که درجه دار نیروی زمینی است , در لا به لای سکانس ها حضوری بی مایه و بی فایده دارد . لین بری قرار است نقش زنی شیطان صفت را بازی کند . قتلی که کراس در ابتدای فیلم مرتکب می شود و بعدا می فهمیم که همسرش را کشته , به تحریک و اغوای او صورت می گیرد . او مصرانه خواهان کشتن جنت هم هست و به کراس پیشنهاد می کند با داروهای اشتباهی از شر او نیز خلاص شوند . اما نقش آفرینی لین بری چنین خباثتی را نشان نمی دهد . استفاده ریچارد کراس از دستگاه ضبط صوت و اعتراف به جنایت هایی که مرتکب شده و سر رسیدن مامور قانون در واپسین لحظات , درسته از غرامت مضاعف (وایلدر- 1944) کپی برداری شده است . حضور رید هادلی از گویندگان برجسته آنونس و گفتار متن بسیاری از فیلم های دهه 1940 و 50 قابل اشاره است .    

زهر مردی دیگر      Another Man's Poison

کارگردان : ایروینگ راپر

فیلمنامه : وال گست

فیلمبردار : رابرت کراسکر

موزیک : جان گرین وود – پل ساوتل

بازیگران : بت دیویس – گری مریل – املین ویلیامز – آنتونی استیل – باربارا مورای

محصول 1951 اروس فیلمز (Eros Films Ltd)  سیاه و سفید – 90 دقیقه

نویسنده داستان های کوتاه ,  جنت فروبیشر (دیویس) در خانه ای دور افتاده واقع در انگلستان , به دور از همسرش زندگی می کند . نزدیک ترین همسایه او دکتری است که جنت رابطه عاشقانه کوچکی با نامزد منشی او برقرار کرده است . هنگامی که همسر جنت سر می رسد , توسط داروهای دامی مسموم می شود و می میرد . در این میان سر و کله یکی از دوستان مقتول به نام جورج بیتس (مریل) پیدا می شود و به عنوان حق السکوت قبول می کند که در ازای برخورداری از محبت جنت , نقش همسر بازگشته ی او را در انظار عمومی بازی کند ...

فضای غریب و نیمه روستایی فیلم کمکی به جذابیت آن نکرده است . گری مریل بازیگر نقش مقابل دیویس در زمان ساخت فیلم همسر او بود . خنده های عصبی بت دیویس در واپسین لحظات فیلم با کلوآپ دوربین رابرت کراسکر در یاد می ماند.  

زن دلخواه او         His Kind of  Woman

کارگردان : جان فارو

فیلمنامه : فرانک فنتون – جک لئونارد (براساس داستانی از جرالد دریسون آدامز)

فیلمبردار : هری وایلد

موزیک : لی هارلاین

بازیگران : رابرت میچم – جین راسل – وینسنت پرایس – تیم هولت – چارلز مک گرو – مارجری رینولدز

محصول 1951 R.K.O سیاه و سفید - 120 دقیقه

یک گروه مافیایی برای انجام ماموریتی غیر قانونی , قماربازی حرفه ای به نام دن میلنر (میچم)  را به اجبار با 50 هزار دلار اجیر می کنند ...

اگر می خواهید فیلمی ببینید که هم عاشقانه باشد هم موزیکال هم اکشن هم جنگی هم  پلیسی و هم تا حدودی کمدی , این فیلم را تماشا کنید . در سکانسی از فیلم , یک بازیگر سینما ( پرایس) در سالن سینمایی خصوصی در یک کازینوی ساحلی به اتفاق تماشاگران به تماشای فیلمی شوالیه ای ( به سبک فیلم های ارول فلین ) با شرکت خودش می نشیند و مدام واکنش بقیه را زیر نظر می گیرد . پس از تماشای فیلم حضار به او برای این نقش آفرینی تبریک می گویند و یکی از آنها خطاب به پرایس می گوید : " فیلم باید همینطوری باشه ; مفرح و سرگرم کننده ; طوری که بتونی همزمان لم بدی و پاپ کرنت رو بخوری ! "  اظهار نظر او درمورد خود این فیلم (زن دلخواه او ) هم صدق می کند ! از لحظات به یاد ماندنی این فیلم می توان به اتو کشیدن اسکناس ها توسط میچم ,  و همچنین حضور فردی مشکوک از اعضای باند مافیا که در شب با عینک دودی با خودش شطرنج بازی می کند , اشاره نمود . تهیه کنندگی فیلم را هاوارد هیوز به عهده دارد .

در مسیر کج بران          Drive a Crooked Road

کارگردان : ریچارد کوآین

فیلمنامه : بلیک ادواردز و ریچارد کوآین (براساس داستانی از جیمز بنسون نابلو)

فیلمبردار : چارلز لاتن جونیور

موزیک : راس دیماجیو

بازیگران : میکی رونی – دایان فاستر – کوین مکارتی – ویلیام مک اینتایر – هری لندرز – جک کلی

محصول 1954 کلمبیا – سیاه و سفید – 83 دقیقه

تکنیسین یک تعمیرگاه بزرگ خودرو ادی شنون (رونی) که در ارتباط برقرار کردن مشکل دارد , مورد توجه یکی از مراجعان , زنی به نام باربارا (فاستر) قرار می گیرد . بودن در کنار باربارا چنان برای ادی عزیز است که حاضر است به هر خفتی تن دهد . او مجبور می شود در ازای 15000 دلار به عنوان راننده در سرقتی مسلحانه که دو تن از دوستان خلافکار باربارا ترتیب داده اند , همکاری کند ...

فیلمی روان شناسانه که ریتم تند و غافلگیر کننده و تصاویر خشن آن در اواخر کار , سیمای یک فیلم اکشن را به خود می گیرد و تماشاگر را غافلگیر می کند . میکی رونی در نقش یک مرد ناتوان که از عاطفه ای عمیق و خودآزارگونه برخوردار است , عالی است . شخصیت پردازی ضعیف باربارا و عدم تناسب فاستر با این نقش , مهمترین آسیب فیلم است .  

مجری قانون     Enforcer

کارگردان : رائول والش (بدون ذکر نام در عنوانبندی) - برتاین وینداست

فیلمنامه : مارتین راکین

فیلمبردار : رابرت برکس

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : هامفری بوگارت – تد دکورسیا – اورت اسلوان – زیرو موستل – روی رابرتس – مایکل تولن

محصول 1951 برادران وارنر – سیاه و سفید - 87 دقیقه

وکیل دادگستری , مارتین فرگوسن (بوگارت) با همکاری نیروهای پلیس , با گروهی از تبهکاران مقابله می کند ... 

تاکید ابتدای فیلم مبنی بر این که : "  این تصویری از ایالات متحده آمریکاست "  و نیز حال و هوای آن بیشتر مناسب آمریکای حال حاضر است . سایه نیروهای پلیس همه جا به چشم می خورد . روی در و دیوار , بر بام خانه ها و آسمان خراش ها … توقعی جز این هم نیست . گانگستر ها بسیار مخوف و حیوان صفت تصویر شده اند . آنها از ترس لو رفتن , حتی نقشه ترور سردسته خود را نیز که در زندان است , به اجرا می گذارند . در صحنه ای ناخوشایند , یکی از آنان فقط  برای اینکه به دیگری بقبولاند که آدم کشتن چندان کار دشواری نیست و تفاوت زیادی با دوش گرفتن یا لباس پوشیدن ندارد ,  یک فرد بی گناه را با قساوت تمام به قتل می رساند . ماجرای فیلم در شهری ناشناخته در آمریکا اتفاق می افتد و  با فلشبک های تو در تو پیش می رود . خلافکاران فیلم مانند بسیاری از فیلم های مشابه عمدتا از مهاجران ایتالیایی تبار و بلوک شرق هستند .  

با نورث ساید 777 تماس بگیر             Call Northside 777

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : جرومی کادی و جی درتلر (براساس طرحی از لئونارد هوفمن و کوئنتین رینولدز از ماجرایی واقعی)

فیلمبردار : جوزف مک دونالد

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : جیمز استیوارت – ریچارد کنت – لی جی. کاب – هلن واکر – بتی گارد – هووارد اسمیت

محصول 1948 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 111 دقیقه

سال 1932 در شیکاگو جنایتی اتفاق می افتد و در پی آن دو تن دستگیر و مجرم تشخیص داده می شوند و هر یک به 99 سال حبس محکوم می شوند . پس از گذشت 11 سال , خبرنگار روزنامه شیکاگو تایمز جیم مک نیل (استیوارت) پرونده مزبور را بررسی می کند و به ابهاماتی برمی خورد . او تحقیقاتش را پی می گیرد و سرانجام , کشف و ارائه یک عکس توسط او حقیقت را آشکار می سازد ...

فیلمی نیمه مستند که در آن از لوکیشن واقعی استفاده شده است . تاکید بر ساختار گزارش گونه و بدون روتوش و عدم استفاده از ابزارهای مرسوم  سینمای پلیسی , از جذابیت دراماتیک آن کاسته و هیجانی در بیننده برنمی انگیزد . از این نظر تماشاگری که خود را برای دیدن فیلمی حادثه ای آماده کرده , کنفت خواهد شد . اما این ویژگی را نباید یک ضعف برای فیلم تلقی کرد ; چراکه هاتاوی با این فیلم و نیز فیلم دیگرش خانه ای در خیابان نود و دوم (1945) پدید آورنده سبکی نوین در سینما بوده است . به تصویر کشیدن کاربرد فناوری های گوناگون نظیر دستگاه دروغ سنج , فکس و دوربینی کوچک (حتی کوچک تر از گوشی های همراه امروزی) که استیوارت از آن برای عکس برداری از آرشیو روزنامه ها در کتابخانه استفاده می کند , از نکات جالب این فیلم است .     

چهارده ساعت            Fourteen Hours

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : جان پاکستون (براساس داستانی از جوئل سیر)

فیلمبردار : جو مک دونالد

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : ریچارد بیسهارت – پل داگلاس -  دبرا پاجت – جفری هانتر – اگنس مورهد – گریس کلی

محصول 1951 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 92 دقیقه

مردی به نام رابرت کازیک (بیسهارت) تصمیم می گیرد برای پایان بخشیدن به روند کسالت بار زندگی , خود را از طبقات بالای هتل به پایین پرت کند . او روی لبه پنجره می ایستد تا تصمیمش را عملی سازد . درحالی که خیابان به علت ترافیک و انبوه جمعیت  تماشاگر بند آمده و نفس ها در سینه حبس است ,  پلیسی مهربان و وظیفه شناس (داگلاس) با تلاشی خستگی ناپذیر و گفت و گویی هوشمندانه , زمینه را برای نجات رابرت فراهم می کند . این بحران چهارده ساعت طول می کشد و سرانجام پایان می پذیرد . حال نزدیک صبح است و شهر در سکوتی عمیق فرو رفته. رفتگران در تاریک روشنای بامداد خیابان خلوت را تمیز و آب پاشی می کنند ...   

فیلم بدون لفت و لعاب , در دل قصه اصلی , خرده داستان هایی را همزمان پیش می برد. از جمله تلاش بی وقفه و شتابان شبکه های رادیو تلوزیونی , که برای پوشش خبری ماجرا سنگ تمام می گذارند ; در ازدحام جمعیت حاضر در پایین ساختمان هتل , عشقی میان دختر و پسری جوان شکل می گیرد ; مدیر هتل , نه نگران جان یک انسان , که در فکر وجاهت لکه دار شده هتل است  و ...  فیلمی کلاسیک با ساختاری مدرن!

خانه ای در خیابان نود و دوم         House on 92nd Street

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : بری لیندن – جک مافیت – جان مونک جونیور (براساس داستانی از چارلز جی. بوت)

فیلمبردار : نوربرت بروداین

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : ویلیام ایت – لوید نولن – ساین هاسو – جین لاک هارت – لئو جی. کارول – لیدیا کلیر

محصول 1945 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 88 دقیقه

جاسوسان نازی فعالیت خود را در نیویورک گسترش داده اند . هدف آنها به دست آوردن اطلاعات درمورد برنامه هسته ای آمریکا است . پلیس فدرال آمریکا FBI در عملیاتی ضد جاسوسی وارد عمل می شود و با مدیریت اطلاعات, ابتکار عمل را به دست می گیرد ...

از مهمترین فیلم های جاسوسی تاریخ سینما که اهمیت آن به دلیل ساختار نامتعارفش (درآمیختن افراط گونه عناصر سینمای مستند و داستانی) و همچنین زمان ساخت آن در واپسین ماه های جنگ دوم جهانی است . بیشتر لحظات این فیلم با گفتار متن پیش می رود و گویندگی را رید هادلی به عهده دارد . خانه خیابان نود و دوم به محل تجمع و مخفی گاه جاسوسان نازی اشاره دارد . در قسمت هایی از فیلم , برخی پرسنل FBI در نقش خود ظاهر شده اند . جین لاک هارت که دو سال پیش از این فیلم در ساخته فریتس لانگ جلادان نیز می میرند , در نقش یک خبرچین و خائن (امیل چاکا) ظاهر شده بود , در خانه خیابان نود و دوم نیز به عنوان یک جاسوس ایفای نقش می کند . جاسازی میکرو فیلم در ساعت مچی توسط مامور FBI برای ارسال اطلاعات و نیز تغییر ماهیت زن خبرچین نازی که همانند یک شعبده باز , در کوتاه ترین زمان چهره خود را دگرگون می کند و با ظاهری مردانه قصد فرار دارد , از نکات به یادماندنی است .

گوشه تاریک    Dark Corner

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : جی دراتلر (برمبنای داستانی از لئو راسن و برنارد اسکانفیلد)

فیلمبردار : جوزف مک دونالد

موزیک : کریل ماکریج

بازیگران : مارک استیونس – لوسیل بال – ویلیام بندیکس – کلیفتن وب – کرت کروگر – کتی دانز

محصول 1946 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید - 99 دقیقه

یک شرخر به نام استافر (بندیکس)  اجیر می شود تا کارآگاه خصوصی برادفورد گالت (استیونس) را به قتل برساند . گالت و منشی همه کاره اش کاتلین (بال) ضمن آنکه خطر را موقتا رفع می کنند , تصمیم می گیرند بفهمند در پس ماجرا کیست ...

میزانسن ها بخصوص در فضا های داخلی با دقتی مثال زدنی طراحی شده اند . حضور لوسیل بال برخوردار از نوعی طنز و شیطنت منحصر بفرد است که حاصل نقش آفرینی اش در چندین اثر فانتزی , کمدی و موزیکال است و در این فیلم یکی از منشی های جذاب تاریخ سینما را به تصویر می کشد . کلیفتن وب با آن لهجه غلیظ انگلیسی , خبیث محترم فیلم است و کاراکترش را در لارا (پره مینجر – 1944) بازتولید می کند .

نیاگارا        Niagara

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : چارلز براکت – والتر رایش – ریچارد برین

فیلمبردار : جوزف مک دونالد

موزیک : سول کاپلان

بازیگران : مریلین مونرو – جوزف کاتن – جین پیترز – کیسی آدامز – دنیس اودی – ریچارد آلن

محصول 1953 فاکس قرن بیستم – رنگی- 89 دقیقه

در مجموعه ای توریستی کنار آبشار نیاگارا , مردی همسرش را به دلیل خیانت به قتل می رساند . در این میان , زوج دیگری که برای گذران ماه عسل به این منطقه سفر کرده اند , ناخواسته درگیر ماجرا می شوند ...

تکنی کالری غبطه انگیز و نشانه اوج مهارت هالیوود در خلق (یا تولید؟) فیلم نوآری فاخر* که پس از گذشت حدود 6 دهه همچنان جاذبه خود را حفظ کرده است . زوج جوان (کیسی و اودی) بار طنز تلخ فیلم را به عهده دارند . شور و نشاط  وصف ناپذیر آنها در یکی از زیباترین مناطق تفریحی جهان , مقهور شرایط ملتهب می شود و رویای شیرین شان رنگ می بازد .

* با اینکه  واژه  "فاخر" در چندسال اخیر بدجوری مبتذل شده , اما در معنای درست آن به راستی برازنده این فیلم است . 

بوسه مرگ           Kiss of Death

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : بن هکت – چارلز لدر (براساس داستانی از الیزار لیبسکی)

فیلمبردار : نوربرت بروداین

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : ویکتور ماتیور- کالین گری – برایان دانلوی – ریچارد ویدمارک – کارل مالدن – میلارد میچل

محصول 1947 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 98 دقیقه

تبهکاری به نام نیک بیانکو (ماتیور) و دو همدستش هنگام سرقت مسلحانه از یک جواهر فروشی در یک آسمانخراش در نیویورک دستگیر و زندانی می شوند . نیک می پذیرد که در ازای آزادی , به عنوان جاسوس با پلیس همکاری کند و محل اختفای رفقایش را لو دهد ...

از فیلم نوآرهای برگزیده دهه 1940 که ساختار و محتوای آن به یکی از الگوهای اصلی ژانر تبدیل شد . تعلیق در سکانس سرقت از جواهر فروشی در ابتدای فیلم عالی است . اما به یادماندنی ترین قسمت فیلم که می توان آن را از سکانس های شاخص دنیای فیلم نوآر دانست ,  از دقیقه چهلم آغاز می شود و در آن ریچارد ویدمارک در نقش یک سرباز سابق ارتش آمریکا که اثرات جنگ او را به قاتلی روان پریش تبدیل کرده , پیرزنی افلیج را با لذتی ترسناک , از فراز پلکانی باریک به پایین پرتاب می کند . خنده های سادیستی و جمله ای که او در آخرین لحظات به قربانی خود می گوید , از حافظه تماشاگر محو نمی شود : " فرض کن سوار قطار شدی ! "

شماره سیزده خیابان مادلن             13 Rue Madeleine

کارگردان : هنری هاتاوی

فیلمنامه : جان مانکز - سای بارلت

فیلمبردار : نوربرت بروداین

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : جیمز کاگنی – آنا بلا – ریچارد کنت – فرانک لاتیمور – والتر ایبل – سم جافی

محصول 1947 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 95 دقیقه

اندکی پیش از عملیات D-DAY (پیاده شدن نیروهای متفقین در نورماندی در ژوئن 1944) 4 تن از ماموران OSS (اداره خدمات راهبردی آمریکا) در عملیاتی برون مرزی رهسپار شمال فرانسه می شوند تا درمورد مختصات سایت های پرتاب موشک های V2 آلمان کاوش کنند و زمینه را برای حمله بمب افکن های آمریکایی و انهدام تاسیسات اشغال گران آماده نمایند . آنها به زودی درمی یابند که یکی از خودشان جاسوس دوجانبه است ...

فیلم در ادامه مسیری است که هاتاوی با خانه ای در خیابان نود و دوم آغاز کرد و می توان آن را تریلر جاسوسی نیمه مستند نامید . حضور کاگنی به عنوان یکی از ستارگان سینما در فیلمی که به دلیل ساختار و فرم از اساس ستاره گریز است , هم به کاگنی و هم به فیلم لطمه زده است .

ارتش سایه ها            L'armée des ombres / Army of Shadows

کارگردان : ژان پیر ملویل

فیلمنامه : ژان پیر ملویل (براساس داستانی از ژوزف کسل)

فیلمبردار : پیر لومه – والتر ووتیتز

موزیک : اریک دمارسون

بازیگران : لینو ونتورا – سیمون سینیوره – پل موریس – ژان پیر کسل – پل کراوچت – سرژ رژیانی

محصول 1969 فرانسه و ایتالیا – رنگی – 140 دقیقه

مبارزه گروهی از پارتیزان های فرانسه در برابر اشغال گران نازی از اکتبر 1942 تا فوریه 1943 .

هرچند پارتیزان ها برای آزادی میهن شان می جنگند , اما برای نیل به هدف , در قساوت , گوی سبقت را از آلمانی ها می ربایند . اوج درام فیلم لحظه ای شکل می گیرد که یکی از رهبران مقاومت به نام ژربیه (ونتورا) از بیم همکاری یکی دیگر از فرماندهان گروه به نام ماتیلده (سینیوره) با نازی ها , دستور کشتن او را صادر می کند ; در شرایطی که اندکی قبل تر همین ماتیلده , وی را از مرگ در بازداشتگاه گشتاپو نجات داده بود . فیلم سرشار از ریزه کاری های به یادماندنی است ; ازجمله تالارهای مقر گشتاپو در پاریس یا مارسی که توسط پلیس ویشی و نازی های کاتولیک تر از پاپ , نه با عکس های پیشوای آلمان , که با تصاویر عظیمی از هیملر و هایدریش مزین شده است ! از جمله  لحظات ماندگار فیلم می توان به قسمتی اشاره کرد که در هنگام بمباران لندن توسط بمب افکن های آلمانی اتفاق می افتد : در شرایطی که آژیر حملات هوایی لحظه ای قطع نمی شود و ساختمان های عظیم با انفجارهای مهیب فرو می ریزند , در یک دیسکوی زیرزمینی عده ای تینیجر و سرباز دور هم جمع شده اند و غوغایی به پا کرده اند و بی اعتنا به همه چیز به عیش و نوش و ترقص می پردازند . اما به یادماندنی ترین سکانس فیلم , صحنه ای است که آلمانی ها چند تن از اعضای گروه مقاومت را در دالانی مخوف مثل پیست دومیدانی به خط می کنند و به آنها فرمان می دهند که تا انتهای این تونل تاریک را بدوند . سپس با کمی تاخیر از پشت آنها را به گلوله می بندند . قبل از فرمان حرکت , یک افسر اس اس این نوید را به قربانیان می دهد که هرکس به ته دالان برسد و زنده بماند , این فرصت را پیدا خواهد کرد که با محکومان سری بعد تیرباران شود ! فضاسازی خفقان آور فیلم در نوع خود تک است .

آخرین مهلت سپیده دم          Deadline at Dawn

کارگردان : هرولد کلورمن

فیلمنامه : کلیفورد اودتس (براساس داستانی از کرنل وورلیچ)

فیلمبردار : نیکلاس موزوراکا

موزیک : هانس ایسلر

بازیگران : سوزان هیوارد – پل لوکاس- بیل ویلیامز - اوسا ماسن – جوزف کالیا – لولا لین

محصول 1946 R.K.O – سیاه و سفید -  83 دقیقه

ملوان جوان گاس هافمن (لوکاس) که حافظه خوبی ندارد ,  در دوران مرخصی در نیویورک قصد دارد پول و دستگاه رادیوی تعمیر شده زنی میانسال را به او بازگرداند . پس از آشنایی با یک رقصنده کلوپ شبانه جون گات (هیوارد) , با کمک او محل زندگی فرد مورد نظر را پیدا می کند , اما با جسد آن زن مواجه می شود که در خانه اش به قتل رسیده و به این ترتیب به دردسر می افتد ; چرا که نشانه ها بر مجرم بودن او دلالت دارند . او تنها چند ساعت وقت دارد تا برای بی گناهی اش شاهد یا مدرکی جور کند ...

درجه دار نیروی دریایی (لوکاس) بیش از حد پاک و معصوم و متواضع به تصویر کشیده شده که باورپذیر نیست . کمک خالصانه سوزان هیوارد هم به او سوال برانگیز است و تماشاگر را به یاد حمایت بی دریغ باکال از بوگارت در گذرگاه تاریک (دیوز - 1947) می اندازد با این تفاوت که حمایت باکال از بوگارت در گذرگاه تاریک پشتوانه منطقی/عاطفی داشت اما کمک هیوارد به لوکاس در آخرین مهلت سپیده دم نه . باز از ضعف های دیگر فیلمنامه این است که در یک سوم پایانی , تازه با چند کاراکتر جدید آشنا می شویم که بی ربط به نظر می رسند و دیگر فرصتی برای پرداختن به آنها وجود ندارد . 

آقای ناشناس شگفت انگیز               Amazing Mr. X

کارگردان : برنارد ورهاوس

فیلمنامه : موریل روی بولتن – لن مک لیلان هانتر (براساس داستانی از کرین ویلبر)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : الکساندر لازلو

بازیگران : لین بری - کتی او . دانل - تورهان بی – ریچارد کارلسون – ویرجینیا گرگ – دونالد کرتیس

محصول 1948 ایگل لاین فیلمز – 78 دقیقه

زنی بیوه با خواهر کوچکترش در خانه ای اعیانی برفراز صخره ای مشرف به دریا سکونت دارند . زندگی آنها به دنبال آشنایی با مردی عجیب که انگار از همه چیز آگاه است  , دستخوش تغییر می شود ...

تنها جنبه درخور اعتنای فیلم کار فیلمبردار آن جان آلتون است که در آن زمان ذوق و قریحه خود را در کمپانی های کوچک هالیوود به بوته آزمایش می گذاشت . او از این آزادی عمل به خوبی بهره می برد که حاصلش خلق تصاویری منحصر به فرد در  فیلم هایی نه چندان با ارزش است . * از گاف های فیلم صحنه ای است که لین بری از کوهی سنگی سقوط می کند , اما فقط کمی بی حال می شود ! نکته ای که با دیدن این فیلم به ذهن متبادر می شود این که در تاریخ سینما عموما شعبده بازها , جادوگرها , و افراد خبیث و حقه باز و در عین حال شیک پوش و خوش مشرب لهجه غلیظ انگلیسی داشته اند . طبق برنامه قرار بود کرول لندیس در این فیلم ظاهر شود که با خودکشی او در آستانه فیلمبرداری , این نقش به لین بری سپرده شد .

* حساب برخی شاهکارها جداست ; مثلا ماموران خزانه داری آمریکا (آنتونی مان - 1947)

تعطیلات کریسمس              Christmas Holiday    

کارگردان : رابرت سیودماک

فیلمنامه : هرمن منکیویچ (براساس داستانی از سامرست موآم)

فیلمبردار : الوود بردل

موزیک : هانس سالتر

بازیگران : دیانا دوربین – جین کلی – ریچارد وورف – دین هارنز – گلدیس جورج – جیل ساندرگارد

محصول 1944 یونیورسال – سیاه و سفید – 93 دقیقه

سرباز وظیفه چارلز میسن (هارنز) در تعطیلات کریسمس با یک خواننده کاباره به نام جکی لمونت (دوربین) آشنا می شود و شنونده خاطرات او می شود . جکی تعریف می کند که چگونه پس از ازدواج با  رابرت مانت (کلی) به رابطه بیمارگونه او با مادرش پی برده و دریافته که او در کارهای خلاف دست دارد ...

مضمون اصلی فیلم هنوز با گذشت نزدیک به هفتاد سال مساله دار است . ارتباط مادر و فرزند در لفافه و به طور کنایی مطرح می شود . دیانا دوربین و جین کلی که بیشتر به واسطه حضور در فیلم های فانتزی/موزیکال محبوب بودند , در این فیلم نامتعارف جلوه ای ندارند . جین کلی عمده موفقیت خود را پس از این فیلم به دست آورد . تعطیلات کریسمس را باید به احترام سینمای کلاسیک و رابرت سیودماک بایگانی کرد ! انتخاب غلط بازیگران , میزانسن های کلیشه ای , چفت و بست لق و فضای بی حال , تماشای این فیلم را دشوار ساخته است .        

پول هوشمند            Smart Money

کارگردان : آلفرد گرین

فیلمنامه : کابک گلسمان - جان برایت - لوشن هابارد و جوزف جکسن

فیلمبردار : رابرت کاری

موزیک : لئو فوربستاین - دیوید مندوزا و اسکار پوتوکر (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – جیمز کاگنی – اولین نپ – مارگریت لیوینگستن - نول فرانسیس - موریس بلک

محصول 1931 برادران وارنر - سیاه و سفید - 81 دقیقه

نیک (رابینسون) مالک یک آرایشگاه بزرگ و ضمنا قماربازی حرفه ای ست . او با روش مخصوص خود روز به روز بر ثروت اش می افزاید و مشهورتر می شود ; تا حدی که مطبوعات نیز به تفصیل به او می پردازند . زنان نقش مهمی در زندگی اش دارند و همین ویژگی سرانجام کار دست او می دهد . در این میان وردست و کارگزار وفادار او جک (کاگنی) به خیانت یکی از زنان مورد اعتماد نیک مشکوک می شود , اما وقتی به  رئیسش هشدار می دهد , قربانی شیفتگی غیر قابل وصف نیک به آن زن می شود ...

حضور ادوارد جی رابینسون یک سال پس از سزار کوچک و در اوج شکوفایی و نیز جیمز کاگنی در همان سالی که با دشمن مردم در سکوی پرتاب قرار گرفت ,  همزمان در قاب تصویر , پول هوشمند را به فیلمی خاص بدل ساخته که به رغم ناطق بودن , هنوز متاثر از حال و هوای سینمای صامت است و بازی ها کمی غلو شده اند .* از سکانس های جالب آن می توان به صحنه ای اشاره کرد که نیک برای خرید سیگار به فروشگاه هتل مراجعه می کند و با خانم فروشنده به گفت و گو می پردازد و سرانجام پیشنهاد می کند که شام را با هم بخورند . آن زن بهانه می آورد که مادرش تنهاست و نمی تواند این دعوت را بپذیرد . بلافاصله در نمای بعد می بینیم که آنها با هم سر میز شام نشسته اند ! همچنین در سکانس به یادماندنی دیگری جیمز کاگنی با پانتومیم سعی می کند به رابینسون بفهماند که مهمان او کدامیک از زنان است ...

* بر خلاف تصور رایج , در اکتبر 1927 سینمای ناطق فراگیر نشد , بلکه تنها نسخه ای آزمایشی از این فرمت جدید در قالب فیلمی به نام خواننده جاز ارائه گردید . فراگیر شدن و ناطق شدن فیلم ها از 1930 اتفاق افتاد . به عنوان مثال می توان به بسیاری از فیلم های لورل و هاردی , باستر کیتن و هری لنگدن اشاره کرد که در 1928 , 1929 و حتی 1930 ساخته شده اند و صامت اند . 

گلوله ها یا قرعه ها             Bullets or Ballots

کارگردان : ویلیام کیتلی

فیلمنامه : ستون میلر (براساس داستانی از مارتین مونی و خودش)

فیلمبردار : هال مور

موزیک : برنهارد کان

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – هامفری بوگارت – جون بلوندل – بارتن مک لین – فرانک مک هیو – جو کینگ

محصول 1936 برادران وارنر – سیاه و سفید – 82 دقیقه

کارآگاه جانی بلیک (رابینسون) وقتی پلیس را در برخورد با گروهی از تبهکاران ناتوان می بیند , شخصا اقدام می کند و به دار و دسته آنان نفوذ می کند . یکی از گانگستر ها به نام باگز فنر (بوگارت) به رفتار و ارتباطات جانی مشکوک می شود و به هویت او پی می برد ...

سکانس رویارویی نهایی رابینسون و بوگارت , پاشنه آشیل فیلم است و دقت لازم در ساخت آن صورت نگرفته . سیلی محکمی که بوگارت از بلوندل می خورد به یادماندنی است . شخصیت جسور , زیرک و  خشن جانی بلیک با بازی رابینسون بر اساس شخصیت یک پلیس واقعی ساخته شده است .   

او را به خدا بسپار          Leave Her to Heaven

کارگردان : جان استال

فیلمنامه : جو سوئرلینگ (براساس داستانی از بن ایمز ویلیامز)

فیلمبردار : لئون شامروی

موزیک : آلفرد نیومن

بازیگران : کرنل وایلد – جین تیرنی – جین کرین – وینسنت پرایس – مری فیلیپس – ری کالینز – جین لاکهارت

محصول 1945 فاکس قرن بیستم – رنگی - 105 دقیقه

آشنایی یک نویسنده ریچارد هارلند (وایلد) و یک زن از طبقه مرفه الن برنت (تیرنی) در قطار منجر به ازدواج آنها می شود . به مرور نشانه هایی از جنون در رفتار الن مشاهده می شود . او نسبت به هر چیز و هر کس که توجه ریچارد را جلب کند تنفر پیدا می کند . از جمله نویسندگی او . به مرور این حساسیت اوج می گیرد . الن برای این که همسرش را تماما از آن خود کند , موذیانه باعث خفگی برادر او (که مشکل حرکتی دارد و مورد توجه ریچارد است) می شود . الن حتی نسبت به فرزند هنوز به دنیا نیامده خود نیز حسادت می ورزد و با پرت کردن خود از بالای پلکان از شر او خلاص می شود . سرانجام وقتی به رابطه خواهر کوچکترش (کرین) و ریچارد مشکوک می شود با سم خودکشی می کند .  

تقریبا تمام فیلم غیر از ابتدا و انتهای آن در فلشبک می گذرد . در اواخر فیلم شاهد جلسات دادگاه هستیم که حدود 14 دقیقه طول می کشد و با تعویض لباس و جایگاه اشخاص , مفهوم تعدد جلسات به تماشاگر القا می شود . این قسمت از فیلم طولانی است . البته حضور وینسنت پرایس در نقش دادستان مغتنم است ; به خصوص که لحن و صدای او برای این نقش کاملا مناسب به نظر می رسد . از قسمت های به یادماندنی فیلم می توان به آشنایی الن و ریچارد در کوپه قطار در ابتدای فیلم اشاره کرد : الن در حال مطالعه رمانی به نام زمان بی پایان به قلم نویسنده ای است که مقابلش نشسته یعنی ریچارد هارلند ... همچنین سکانس غرق شدن برادر نوجوان ریچارد در دریاچه و بی اعتنایی تعمدی الن که با بی رحمی از نجات او امتناع می کند و رهایش می کند تا خفه شود ,  تکان دهنده است . جین تیرنی در نقش یک زن ویرانگر عالی است و پرسوناژی ماندگار همسنگ لارا خلق می کند . او برای این فیلم ( او را به خدا بسپار ) کاندیدای دریافت اسکار بهترین بازیگر زن نقش اول سال 1945 شد که البته آن را دریافت نکرد و مقهور جون کرافورد شد . تاثیر این فیلم  از نظر ایجاد حس نا امنی و التهاب نهفته و خشونت پنهان در پس رفتار های به ظاهر مبادی آداب بر آثار کلود شابرول محسوس است . موسیقی آلفرد نیومن در ایجاد این نوع فضاسازی نقش اساسی دارد . لیون شامروی (فیلمبردار اثر) مفتخر به دریافت جایزه اسکار شد .   

پشت درهای بسته              Behind Locked Doors

کارگردان : باد بوتیچر

فیلمنامه : مالوین والد و یوجین لینگ (برمبنای داستانی از یوجین لینگ)

فیلمبردار : گای رو

موزیک : اروینگ فریدمن

بازیگران : لوسیل برمر – ریچارد کارلسون – داگلاس فاولی – رالف هرولد – توماس براون

محصول 1948 ایگل لاین فیلمز – سیاه و سفید – 62 دقیقه

کارآگاه خصوصی راس استیوارت (کارلسون) با پشتیبانی خبرنگاری به نام کتی لارنس (برمر) خود را به دیوانگی می زند تا بتواند به درون  تیمارستان راه یابد و از سرنوشت یک قاضی سرشناس که گفته می شود آنجا محبوس است , مطلع شود ...  

طرح کلی داستان این فیلم جمع و جور و گمنام , الهام بخش ساموئل فولر در دالان شوک (1963) و مارتین اسکورسیسی در جزیره شاتر (2010) بوده است . ناب ترین و سینمایی ترین لحظات فیلم مربوط به سکانسی در اوایل آن است : زنی در تاریکی شب , پس از ره سپردن در کوچه ای خلوت به درون خانه ای می پیچد و به دنبال او سایه مردی را روی دیوار خانه مزبور (کنار در) می بینیم که با کشیدن کبریت بر دیوار سیگارش را روشن می کند . ما تنها سایه او را روی دیوار می بینیم , اما درمی یابیم که آن زن را زیر نظر داشته و با تعقیب او خانه مورد نظر را شناسایی کرده است .

من عاشق دردسرم !            !  I  Love Trouble

کارگردان : سیلوان سیمون

فیلمنامه : روی هاگینز (براساس داستانی از خودش)

فیلمبردار : چارلز لاتن جونیور

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : فرانک تونه - جنت بلیر – جنیس کارتر – گلندا فارل – تام پاورز – استیو گری

محصول 1948 کلمبیا – سیاه و سفید - 93 دقیقه

مردی ثروتمند , کاراگاه خصوصی استوارت بایلی (تونه)  را اجیر می کند تا درمورد پیشینه همسرش اطلاعاتی بدست آورد . کاراگاه پس از دردسرهای بسیار درمی یابد که همسر این مرد کارنامه آلوده ای دارد که همه جور موردی (!) در آن دیده می شود . در همین اثنا جسد این زن پیدا می شود ...

فیلم , بیش از حد پخش و پلا است .  شخصیت اصلی (کاراگاه) دائم بین 4 , 5 زن می چرخد و مدام از جانب برخی افراد مشکوک تهدید می شود ; بدون این که شبکه ارتباطات درست ترسیم شده باشد . از این نظر احتمالا کارگردان اثر مسحور خواب ابدی هاکس بوده است . اما اشکال کار اینجاست که نتوانسته قصه را بپروراند و درنتیجه , بیننده کلافه می شود . موثرترین لحظات فیلم , سکانس درگیری کاراگاه با تبهکاران است که تداعی کننده نوآرهای آنتونی مان است . اتفاقا دو شروری که وی را گوشمالی می دهند , از بازیگران فیلم های مان در همان دوران هستند . موسیقی در برخی لحظات حالت لوده و ابلهانه ای به موقعیت ها می دهد که با فضای فیلم همخوانی ندارد و لطمه زننده است . ( به عنوان مثال دقیقه 60 )

فرشته صورت           Angel Face

کارگردان : اتو پره مینجر

فیلمنامه : بن هکت – اسکار میلارد – فرانک ناجنت

فیلمبردار : هری استرادلینگ

موزیک : دیمیتری تیومکین

بازیگران : رابرت میچم – جین سیمنز – مونا فریمن – هربرت مارشال - لئون ایمز - باربارا اونیل

محصول 1952 R.K.O  – سیاه و سفید - 91 دقیقه

دختری 20 ساله به نام دایان ترماین (سیمنز) در خانه ای مجلل نزد والدینش زندگی می کند . او با پدرش رابطه صمیمانه ای دارد و گاهی اوقات شطرنج بازی می کنند . در تنهایی پیانو می نوازد و ضمنا به مسابقات رالی علاقه دارد . به دنبال حادثه ای که برای پدر و مادرش رخ می دهد , با راننده آمبولانس فرانک جیساپ (میچم) آشنا می شود . رابطه آنها به مرور عمیق می شود . با وجود این که دایان رفتارهای عجیب و غریب و عصبی از خود بروز می دهد , اما اینقدر برای فرانک جذاب هست که دوست دختر قبلی خود را که پرستار یک بیمارستان است , به تاریخ بسپارد . در یک برنامه هماهنگ شده فرانک به عنوان راننده مخصوص به استخدام این خانواده درمی آید تا راحت تر با دایان دیدار کند . کمی بعد والدین دایان به طرز مشکوکی در سانحه خودرو به قتل می رسند . تحقیقات پلیس و جلسات دادگاه از حقیقت امر غافل می مانند (دایان با دستکاری خودرو موجبات مرگ والدین اش را فراهم آورده بود) . فرانک امیدوار است  تا با دایان به عنوان وارث ثروتی هنگفت زندگی جدیدی را آغاز کند …

پره مینجر مانند اثر دیگرش گرداب (1949) در این فیلم نیز به سراغ مضمونی چالش برانگیز رفته و تا آستانه خطوط قرمز هالیوود پیش رانده است . اینکه دختری ظاهرا هیچ مشکلی نداشته باشد و پدر و مادرش را با شقاوت به قتل برساند و همچنین فضای سرد فیلم , یادآور سینمای مدرن سال های بعد اروپا است . از لحظات ماندگار فیلم آنجایی است که خودروی حامل والدین دایان به درون پرتگاه سقوط می کند و بلافاصله در نمای بعد خود دایان را می بینیم که با آرامشی هراس انگیز پیانو می نوازد . اما به یاد ماندنی ترین قسمت فیلم , واپسین لحظات آن است که به تماشاگر یک شوک سینمایی کامل دست می دهد . موسیقی تیومکین فضای ملتهب فیلم را قوت بخشیده است .

ساعت بزرگ         Big Clock

کارگردان : جان فارو

فیلمنامه : جاناتان لتایمر (براساس داستانی از کنت فیرینگ)

فیلمبردار : دنیل فپ – جان سایتس

موزیک : ویکتور یانگ

بازیگران : ری میلاند – چارلز لاتن – مورین او سالی ون – جورج مک ردی – ریتا جانسن

محصول 1948 پارامونت – سیاه و سفید – 95 دقیقه

ارل جانوت (لاتن) مدیر یک نشریه پرتیراژ و از غول های مطبوعاتی آمریکا معشوقه خود  پولینا یورک (جانسن) را به دلیل حسادت به قتل می رساند . جانوت و کارگزارش استیو  (مک ردی) ترتیبی می دهند تا قبل از رسیدن پلیس ماجرا طوری جلوه کند که قاتل فرد دیگری به نظر برسد; فردی که همان شب , اندکی قبل تر چند ساعتی را با مقتول گذرانده و کسی نمی داند که او  یکی از معاونان جانوت به نام جورج استراد (میلاند) بوده است . جانوت پس از دستکاری و جعل صحنه جنایت , از استراد می خواهد که پیگیری کند و قاتل را بیابد تا هم خودش مبرا شود و هم - ظاهرا - با گنجاندن این ماجرای جنایی دست اول , تیراژ مجله بالا برود . استراد به زودی درمی یابد که با تحقیقاتش دارد خودش را به عنوان قاتل شناسایی می کند ...

تمام فیلم در فلشبک می گذرد ; فلشبکی که در ذهن استراد اتفاق می افتد ; موقعی که او در پس بنای عظیم ترین و دقیق ترین ساعت جهان در نیویورک پنهان شده است . ساعت و زمان در این فیلم جنبه ای تکرار شونده و مهم دارند . جانوت به ساعت عشق می ورزد و برایش جنبه حیاتی دارد . غیر از آن , وسیله ای که جانوت قتل را با آن مرتکب می شود نیز یک ساعت فانتزی آفتابی است ...  چارلز لاتن برترین و مورین او سالی ون ضعیف ترین بازیگران این فیلم هستند . او سالی ون همسر کارگردان فیلم جان فارو بود . میا فارو (بازیگر) یکی از هفت فرزند آنها است . ری میلاند تلفیقی از نقش های پیشین خود را ارائه می دهد : به خصوص در وزارت ترس ( فردی که به دلیل گناه مرتکب نشده به دام می افتد) . پیرنگ طنز آلود فیلم در چارچوب یک فیلم جنایی , موقعیتی دشوار را برای جان فارو ایجاد کرده که او از پس پرداخت آن به شایستگی برآمده است .

تبهکاران          Riffraff

کارگردان : تد تتسلاف

فیلمنامه : مارتین راکین

فیلمبردار : جورج دیسکانت

موزیک : روی وب

بازیگران : پت اوبراین – آن جفریز – والتر اسلزاک – پرسی کیلبراید – جرومی کوان – جورج گیوت

محصول 1947 R.K.O – سیاه و سفید – 80 دقیقه

هواپیمایی با دو مسافر از پرو به پرواز درمی آید و تنها با یک مسافر در پاناما فرود می آید . فرد مفقود یا به عبارت بهتر مقتول ( که از درون هواپیما به بیرون پرتاب شده) با خود نقشه گنج به همراه داشته که اکنون نزد فرد قاتل است . او به محض رسیدن به مقصد به دیدار فردی دلال و همه فن حریف دن همر (اوبراین) می رود که ظاهرا همه راه ها به او ختم می شود . وقتی اوباش به وجود نقشه نزد او پی می برند , ابتدا با روش چماق و هویج و بعد با مشت آهنین به سراغش می روند ...

تد تتسلاف بیشتر به عنوان فیلمبردار فعالیت داشت که آخرینش بدنام (هیچکاک - 1946) بود . سپس به طور کامل به  فیلمسازی روی آورد و فیلم نوآرهایی چون تبهکاران (1947) , جانی آلگرو (1949) , پنجره (1949) , اعتراف خطرناک (1949) , قمارخانه (1950) و به زور اسلحه (1951) را کارگردانی کرد . به یادماندنی ترین تصاویر فیلم , دو نمای متقارن از چشمان رباینده نقشه و چشمان یک سگ در ابتدا و انتهای فیلم است . 

به دام افتاده             Lured

کارگردان : داگلاس سیرک

فیلمنامه : لئو راسن (برمبنبی داستانی از ژاک کامپانیز – سیمون گانتیلن – ارنست نوویل)

فیلمبردار : ویلیام دنیلز

موزیک : مایکل مایکلت

بازیگران : لوسیل بال – جورج سندرز – چارلز کابرن – بوریس کارلوف – سر سردیک هاردویک -  جوزف کالیا

محصول 1947 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 102 دقیقه

بازیگر تئاتر ساندرا کارپنتر (بال) از آمریکا به لندن می آید تا در برنامه های نمایشی به ایفای نقش بپردازد . اما چون فعلا نمایشی در کار نیست ,  به عنوان رقصنده کرایه ای* در یک کاباره مشغول می شود . او که از شرایط خود ناراضی است, در قسمت آگهی روزنامه به دنبال شغل مناسب تر می گردد . اما به هر کجا مراجعه می کند , با خواسته ها و رفتارهای عجیب مواجه می شود ...

اغراق در فضاسازی و بازی های غلو شده , گیرایی این فیلم انگلیسی را کاهش داده است . انتخاب برخی از بازیگران نظیر بوریس کارلوف برای یک فیلم شهری و واقع گرا , اشتباه به نظر می رسد ; چون تصویر اولیه این بازیگر در نقش های فانتزی در ذهن مخاطب این فیلم چنان پررنگ است که نمی تواند او را در نقش دیگری باور کند . 

* Taxi Dancer  : کسی که در کاباره ها در ازای اجرت با مشتری می رقصد .

برادران ریکو          Brothers Rico

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : لوئیس ملتزر – مل پری – دالتون ترامبو (براساس داستانی از جورجس سیمنون)

فیلمبردار : برنت گافی

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : ریچارت کنت – دایان فاستر – کاترین گرانت – لری گیتس - جیمز دارن - آرجنتینا برونتی

محصول 1957 کلمبیا – سیاه و سفید - 92 دقیقه

ادی ریکو (کنت) ظاهرا به عنوان یک بازرگان , ولی در واقع به عنوان یکی از اعضای باند مافیا مشغول به کار است و در کنار خانواده اش روزگار می گذراند . به او خبر می دهند که برادرانش تحت پیگرد پلیس هستند و او برای هماهنگی با آنها و انجام تدابیر لازم , مجبور می شود محل زندگی خود (فلوریدا) را به مقصد ایالت دیگری ترک کند . اما به مرور در می یابد که از جانب گروه تبهکاران رودست خورده و او را به دنبال نخود سیاه فرستاده اند ...

فیل کارلسن را باید از کارگردانان قدر نیافته دانست . او از پرکارترین نوآر سازان دهه 1950 است . ورقه رسوایی (1952) , امور محرمانه کانزاس سیتی (1952) , شماره 99,خیابان ریور (1953) , تنگنا (1955) , پنج سارق (1955) , داستان شهر فنیکس (1955) و برادران ریکو (1957)  برخی از آثار او در این دوره هستند . با وجود اینکه برادران ریکو در این بین فیلم متوسطی است , اما تاثیر آن را بر فیلم های مافیایی سال های بعد نمی توان نادیده انگاشت . به عنوان نمونه در یکی از سکانس ها رئیس باند در نهایت ادب و با لحن خیرخواهانه با ادی صحبت می کند و او را برای انجام ماموریتی روانه سفر می کند . به محض این که ادی محل ملاقات را ترک می کند , او (رئیس) به واحدی دیگر در همان ساختمان می رود که در آنجا دارند برادر ادی را آزار می دهند . او تنها نگاهی بی تفاوت می کند ; سری تکان می دهد و با خونسردی از اتاق بیرون می آید . خانواده دوستی و اهمیت کیان خانواده که در بین ایتالیایی تبار های آمریکا بیشتر رواج دارد ( یا دست کم بیشتر رواج داشته) در این فیلم یکی از ارکان اصلی است ; هم در حساسیت ادی نسبت به خانواده نسبی و هم در بروز مهر و عطوفت وی در ارتباط با همسر . اما برادران ریکو بر خلاف فیلم شاخص تاریخ سینما –  پدر خوانده – از باند مافیا و سردسته آنان بت نمی سازد و آنان را با جلال و جبروت نشان نمی دهد . شخصیت اصلی فیلم (ادی ریکو) که در ابتدا خود یکی از اعضای مافیا است , درنهایت مقابل آنان می ایستد .

داستان شهر فنیکس              Phenix City Story

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : دنیل مین وارینگ - کرین ویلبر

فیلمبردار : هری نیومن

موزیک : هری سوکمن

بازیگران : جان مک اینتایر – ریچارد کیلی – کاترین گرانت – ادوارد اندروز - جیمز ادواردز - لنکا پترسون

محصول 1955  الید آرتیستز پیکچر – 100 دقیقه

شهر کوچکی به نام فنیکس در ایالت آلاباما . گروه تبهکاران عملا کنترل شهر را در دست دارند . مقر اصلی آنها قمارخانه و عشرتکده بزرگی به نام پاپی کلاب است . آنها با پلیس نیز زد و بند دارند . وکیل دادگستری (جان مک اینتایر) به عنوان نامزد انتخاباتی ایجاد نظم و امنیت و شهری عاری از فساد را به مردم وعده می دهد . تبهکاران پس از آن که به عزم راسخ وی پی می برند و او را موجودی ناراحت و عنصر نامطلوب تشخیص می دهند , با گلوله راحت اش می کنند . اخبار به سرعت منتشر می شود . ارتش , گروهی از نیروهای زبده خود را به فنیکس گسیل می کند ... 

در نظر اول , خط کلی داستان این فیلم تداعی کننده همه مردان شاه (راسن - 1949)  و  در بارانداز (کازان - 1954) است , اما ساختار نیمه مستند و فضا سازی واقع گرا , آن را متمایز کرده است . 13 دقیقه ابتدایی و یکی دو دقیقه پایانی فیلم به توضیحات تکمیلی و مصاحبه با شخصیت های حقیقی در این زمینه اختصاص می یابد. از سکانس های به یادماندنی فیلم آنجایی ست که باند اراذل برای عبرت و ارعاب  مردم , به قتل و غارت و تخریب در شهر مشغول اند  و همزمان گروهی از نیروهای پلیس را می بینیم که با هماهنگی قبلی در یک قمارخانه پرت خود را گم و گور کرده اند که نباشند و نبینند تا بازخواست نشوند .  

پنج سارق          Five Against the House

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : استرلینگ سیلیفانت – ویلیام بوئرز – جان بارن ول (برمبنای داستانی از جک فینی و فرانک تاشلین)

فیلمبردار : لستر وایت

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : گای مدیسن – کیم نوواک – برایان کیت – آلوی مور – کروین ماتئوس – ویلیام کانراد

محصول 1955 کلمبیا – سیاه و سفید – 84 دقیقه

چهار دانشجوی پر شر و شور هنگامی که شبی را در کازینو می گذرانند , از پلیسی می شنوند که کازینوی مورد نظر در مقابل سرقت , از هر نظر ایمن است . همین جمله , برای آنها عاملی تحریک کننده می شود تا به هر روش ممکن به محل مورد نظر دستبرد بزنند . آنها نقشه ای را با جزئیات طراحی می کنند و خواننده کلوپی شبانه (نوواک) را نیز با خود همراه می سازند و با گریم و تغییر چهره , با ظاهر گاوچران ها وارد کازینو می شوند تا نقشه را عملی کنند ...

ظاهرا تب و تاب ساخت فیلم در مورد بر و بچه های همکلاسی در نیمه دهه 1950 بالا گرفته بوده است . یاغی بی هدف , جنگل مدرسه و پنج سارق سه نمونه از این نوع فیلم ها هستند که در 1955 ساخته شده اند . در این میان پنج سارق فیلم موفقی نیست . به رغم تلاش سه فیلمنامه نویس , روابط علت و معلولی موجه نیست ; ازجمله انگیزه اصلی سرقت که برمبنای لج و لجبازی (به سبک کودکانه) شکل می گیرد و پیش پا افتاده به نظر می رسد . روشی که سارقان برای جابجایی خود و انتقال ابزار سرقت به مقصد در پیش می گیرند , از نکات جالب فیلم است . آنها با استفاده از یک کانکس که با خودرو بوکسل می شود , این نقل و انتقال را انجام می دهند و از آن به عنوان یک اتاق نشیمن و انباری سیار استفاده می کنند .

شماره 99 خیابان ریور             99river Street

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : رابرت اسمیت (براساس داستانی از جورج زاکرمن)

فیلمبردار : فرانز پلانر

موزیک : آرتور لینج – امیل نیومن

بازیگران : جان پین – اولین کیز – براد دکستر – فرانک فیلن – پگی کسل – جی آدلر

محصول 1953 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 83 دقیقه

ارنی دریسکول (پین) بوکسوری که دوران افول ورزشی خود را سپری می کند , برای گذران زندگی به عنوان راننده تاکسی در یک آژانس مشغول به کار می شود . همسر او پولین (دریسکول) با مردی عیاش و خلافکار به نام  ویکتور (دکستر) ارتباط دارد . وقتی ارنی به این موضوع پی می برد و قصد ترک همسرش را دارد , با جسد وی مواجه می شود ...

اگر مولفه های فیلم نوآر را یک به یک لیست کنیم , کمتر فیلمی را می توانیم بیابیم که تا این حد تک تک آنها را دارا باشد . سالن دود زده مسابقات بوکس , زد و بند های پشت پرده , دالان های تنگ و تاریک , خیابان های باران خورده حاشیه بار انداز , چراغ های نئون , بار , موزیک جاز و ... اما آنچه این فیلم را تماشایی کرده , فقط چیدن این عناصر در کنار هم نیست , بلکه فیلمنامه دقیق و پرداخت هوشمندانه آن و همچنین نقش آفرینی موفق گروه بازیگران است ; به ویژه اولین کیز در نقش یک بازیگر تئاتر که هم ارنی و هم ویکتور را حسابی بازی می دهد ! فیلم سرشار از پویایی و تعلیق است و می توان آن را از نمونه های ارزنده فیلم نوآرهای اکشن دهه 1950 دانست .

لینک دانلود آنونس فیلم :
http://www.mediafire.com/?bh2u5acwo0yrj5u

امور محرمانه کانزاس               Kansas City Confidential

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : جورج بروس و هرس .ا.س.ک.س. (بر مبنای داستانی از رولند براون و هرولد گرین)

فیلمبردار : جورج دیسکانت

موزیک : پل ساوتل

بازیگران : جان پین – کالین گری – پرستن فاستر – نویل برند – لی وان کلیف – دونا دریک – جک ایلم

محصول 1952 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 99 دقیقه

چهار سارق مسلح با زمانبندی حساب شده , به خودروی حامل پول های یک بانک در کانزاس دستبرد می زنند و بیش از یک میلیون دلار را به سرقت می برند و با بر جای گذاشتن نشانه های گمراه کننده , یک راننده وانت از همه جا بی خبر را همدست خود جلوه می دهند تا با معطوف شدن توجه پلیس به او , فرصت کافی بیابند که فلنگ را ببندند . همین اتفاق هم می افتد و دزدان با ترفند مخصوصی * به مکزیک می گریزند ...

ویژگی منحصر به فرد این فیلم , حضور سه تن از تیپیک ترین بدمن های تاریخ سینما در آن است : جک ایلم , نویل برند و لی وان کلیف ; که هر یک به تنهایی عامل موثر در فضا سازی نوآرها و وسترن های بسیاری بوده اند . ترکیب آنها و سینرجی حاصله کیفیتی را ایجاد کرده که به یادماندنی است .      

* سارقان برای این که دستگیری احتمالی یکی از آنها به لو رفتن بقیه منجر نشود , پیش از رسیدن به محل مورد نظر در مکزیک , هرگز چهره هم را ندیدند (غیر از سردسته گروه که هنگام هماهنگی امور قبل از سرقت , تک تک , چهره آن سه نفر را دیده بود ,  اما دیگران صورت رئیس را ندیدند ; چون ماسک داشت) . آنان با استفاده از نقاب ماموریت شان را انجام دادند و سپس با یک برگ نصف شده کارت بازی (به عنوان کارت شناسایی) جداگانه عازم مکزیک شدند . نصفه دیگر سه کارت , نزد رئیس گروه باقی ماند تا همدستانش او را بازشناسند .  

تنگنا              Tight Spot

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : ویلیام باورز (براساس نمایشنامه ای از لنرد کانتر)

فیلمبردار : برنت گافی

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – جینجر راجرز – برایان کیت – لورن گرین – لوسی مارلو

محصول 1955 کلمبیا پیکچرز – سیاه و سفید 97 دقیقه

مانکنی به نام شری کانلی (راجرز) که به اشتباه و به دلیل قتلی که مرتکب نشده در زندان است , با پیگیری های وکیلی مبرز لوید هالت (رابینسون) آزاد می شود تا با حضور در دادگاه اطلاعات رسوا کننده ای درمورد یک گانگستر به نام کاستین (گرین) ارائه دهد . کاستین و عواملش تصمیم می گیرند به هر نحو ممکن نگذارند این اتفاق بیفتد ...

ضعیف ترین فیلم نوآر کارلسن که حتی حضور رابینسون هم کمکی به جذابیت آن نکرده است ; چرا که به دلیل شخصیت پردازی سطحی نقش , مجال چندانی ندارد. رفتار جینجر راجرز چهل و چهار ساله در نقش یک مانکن شیرین مغز که باید ترحم انگیز باشد , بیشتر مضحک از آب درآمده .  

ورقه رسوایی           Scandal Sheet

کارگردان : فیل کارلسن

فیلمنامه : یوجین لینگ – جیمز پو – تد شردمن (براساس داستانی از ساموئل فولر)

فیلمبردار : برنت گافی

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : برودریک کرافورد – دانا رید – جان درک – رزماری دی کمپ – هنری اونیل – جیمز میلیکان

محصول 1952 کلمبیا پیکچرز – سیاه و سفید – 82 دقیقه

سردبیر یک نشریه نیویورکی مارک چاپمن (کرافورد) بر حسب اتفاق به همسر سابقش برمی خورد که سال ها قبل رهایش کرده ; زمانی که هویت و راه و رسم دیگری داشته . چاپمن از بیم رسوایی سعی می کند زن پرخاشگر را مهار کند , اما ناخواسته باعث مرگ او می شود ... 

فیلم در پی درست کردن معما برای تماشاگر نیست و همه چیز را عیان و شفاف نشان می دهد . تمرکز کارلسن روی تلاطم روحی و تناقضات روانی شخصیت اصلی است و برودریک کرافورد این ویژگی ها را به طرزی موثر به تماشاگر انتقال می دهد . رابطه کارگزارش (جان درک) با او و رفاقت میان آن دو یادآور غرامت مضاعف وایلدر است . ورقه رسوایی کنایه ای است از خود روزنامه که مراحل پیگیری پرونده مزبور را از ابتدا تا انتها در ستون حوادث خود درج می کرد . *

* البته عامل لو رفتن چاپمن هم قطعه ای از کارت متعلق به او بود که در صحنه ارتکاب جا ماند . اما این قطعه کارت کوچک را نمی توان برگه یا ورقه دانست .   

التهاب         White Heat *

کارگردان : رائول والش

فیلمنامه : ایوان گاف – بن رابرتس (براساس داستانی از ویرجینیا کلاگ)

فیلمبردار : سید هیکاکس

موزیک : مکس استاینر

بازیگران : جیمز کاگنی – ادموند اوبراین – استیو کاکران – مارگریت ویچرلی – جان آرچر – ویرجینیا مایو

محصول 1949 برادران وارنر – سیاه و سفید – 114 دقیقه

سردسته باند تبهکاران آرتور کودی جارت (کاگنی) که مبتلا به سرع است و وابستگی عاطفی توصیف ناپذیری به مادرش دارد , خود را به ماموران پلیس تسلیم می کند تا دست پیش را بگیرد و به جای اعدام (به علت  ارتکاب چند مورد جنایت) به یکی دو سال حبس (به دلیل سرقت از یک هتل) محکوم شود . پلیس و مقامات قضایی چون مدارک مستدل در اختیار ندارند , او را به زندان می اندازند . اما یکی از ماموران زبده خود هانک فالون (اوبراین) را با هویت یک مجرم به زندان می فرستند و او را همبند کودی جارت قرار می دهند تا با جلب اعتماد او و گرفتن اطلاعات از وی ,  زمینه دستگیری سایر تبهکاران را فراهم آورند ...

فیلم دارای صحنه های درخور توجهی است : نخستین حمله سرع کودی و آنگاه آرام گرفتن در دامان مادرش , از خود بی خودی دیوانه وارش هنگامی که خبر مرگ مادرش را در زندان می شنود و جنون پر شور و اعجاب انگیزش در لحظه مرگ بر فراز مخازن پالایشگاه که فریاد برمی آورد : " مادر ! بالاخره موفق شدم ... به اوج رسیدم ! " تنها برخی از صحنه های ماندگار فیلم هستند . نه کاگنی , نه کمپانی برادران وارنر دیگر هیچگاه نتوانستند به چنین نقطه اوجی دست یابند . بدون وجود یک عامل موثر و تثبیت شده داستانی (مثلا ماجرایی عشقی یا عرضه جذابی از اخلاقیات) تماشاگران به ناچار به کودی جارت ضد قانون و محکوم به فنا گرایش می یابند . در سکانس پایانی , پلیس نفوذی (با بازی ادموند اوبراین) با تفنگی پرقدرت , چندین گلوله به سوی جارت شلیک می کند و در همان حال زیر لب می گوید : " پس چرا نمیفته زمین؟ " پاسخ به این سوال روشن است : همان منطق عجیب ستاره بودن و اسطوره سازی هالیوود که طی سال ها از فیلم ها و نقش ها روی هم انباشته شده بود , به ستارگانی نظیر جیمز کاگنی و ادوارد جی رابینسون این قدرت را داده بود تا بر جدال ها و لطمات و حتی خود مرگ چیره شوند و دوباره و چند باره جان بگیرند و در نقشی دیگر , حیاتی دیگر و تجسمی دیگر روی پرده سینما یا در ذهن تماشاگر جلوه ای تازه ای بیابند . **

* به معنای گرمایی بیش از 1200 درجه که فلز حرارت دیده در آن دما به رنگ سفید درمی آید . و این ترکیب کنایه ای است از اوج التهاب و غلیان . این فیلم در ایران با نام در اوج قدرت نمایش داده شده است . (ظهور و سقوط نظام استودیویی در هالیوود ,  ترجمه کاظم اسماعیلی – ص  471)

** برگرفته از همان منبع ص 472 و 473

با فردا خداحافظی کن         Kiss Tomorrow Goodbye

کارگردان : گوردون داگلاس

فیلمنامه : هری براون (براساس داستانی از هوریس مکوی)

فیلمبردار : پورل مارلی

موزیک : کارمن دراگان

بازیگران : جیمز کاگنی – باربارا پیتون – هلنا کارتر – وارد باند – لوتر آدلر – بارتن مک لین

محصول 1950 برادران وارنر – سیاه و سفید – 102 دقیقه

مجرم سابقه دار رالف کاتر (کاگنی) که به حبس ابد با اعمال شاقه محکوم شده , با پشتیبانی دوستان خود , می گریزد . او و یارانش بی درنگ , شرارت های شان را از سر می گیرند . یک افسر پلیس رد او را می گیرد , اما به جای به دام انداختنش , می پذیرد که در ازای دریافت مقداری پول , همه چیز را نادیده بگیرد . ضمن آنکه رالف و همدستش در جهت اطمینان بیشتر , با ضبط صدای او در هنگام دریافت رشوه , خاطر خود را از هر حیث آسوده می کنند . درست در شرایطی که به نظر می رسد همه چیز مطابق میل رالف پیش می رود , ارتباط او با دو زن سرانجام کار دستش می دهد ...

جیمز کاگنی شخصیت تندخو , بی رحم و انتقام جوی خود در فیلم التهاب (والش – 1949) را پررنگ تر و با تاکید بیشتری تکرار می کند . اگر در پایان فیلم التهاب , شخصیت اصلی با نقش آفرینی کاگنی نمی مرد , این فیلم را می شد التهاب 2 نیز نام گذاری کرد . با فردا خداحافظی کن فاقد ظرافت های ساختاری التهاب است . به یادماندنی ترین صحنه فیلم در سکانسی اتفاق می افتد که رالف به یک تعمیر کار خودرو که مشکل حرکتی دارد , به دلیل همکاری با پلیس , درس عبرتی فراموش نشدنی می دهد . مشابه این واکنش را در فیلم التهاب هم از او شاهدیم ; آنجا که فرد خائنی را که در صندوق عقب خودرو محبوس کرده , در نهایت خونسردی درحال به نیش کشیدن ران مرغ با شلیک گلوله به قتل می رساند . حضور باربارا پیتون ( از فم فتال های کمتر شناخته شده ) غافلگیر کننده است . او نقش زنی نامتعادل را ایفا می کند که به مرور به جنون می رسد .    

شب طولانی           Long Night

کارگردان : آناتول لیتواک

فیلمنامه : ژاک ویوت – جان وکسلی

فیلمبردار : سال پولیتو

موزیک : دمیتری تیومکین

بازیگران : هنری فاندا – وینسنت پرایس – الیشا کوک – آن دی ووراک – باربارا بل گدس – هاوارد فریمن

محصول 1947 R.K.O – سیاه و سفید – 101 دقیقه

جو آدامز (فاندا) سرباز دیروز و کارگر امروز ,  دلباخته دختری به نام جو آن (بل گدس) می شود . آن رابطه خود با یک شعبده باز متلک گو و خودستا به نام ماکسی میلیان (پرایس) را از آدامز پنهان می کند . وقتی حقیقت آشکار می شود , آدامز در حالت غیظ و غضب ماکسی میلیان را به قتل می رساند . در ادامه , نیروهای پلیس آپارتمان مزبور را یه محاصره درآورده و به آن شلیک می کنند تا  آدامز یا بمیرد یا خود را تسلیم کند ...

فیلم با شلیک چند گلوله و به دنبال آن فرو افتادن پرایس از فراز پلکانی مارپیچ آغاز می شود و بیش از 90% آن در فلشبک اتفاق می افتد . با وجود برخی اشکالات , مثل پایه های سست درام فیلم ,  تمرکز بیش از حد و غیر ضروری روی برنامه شعبده بازی , یا چهره پردازی کاریکاتوری وینسنت پرایس , شب طولانی را به دلیل برخی ویژگی ها نظیر توان بازیگری فاندا در انتقال وقار و انزوای جو آدامز و همچنین طراحی صحنه باورپذیر در فضای محدود , نمی توان فیلمی به کلی بی ارزش  تلقی کرد . صحنه ای که یونیفرم نظامی آدامز (به عنوان نماد خدمت او به میهنش) در کمد مورد اصابت گلوله پلیس قرار می گیرد , به یاد ماندنی است .

بلوند بد ذات            Bad Blonde

کارگردان : رجینالد لی بورگ

فیلمنامه : گای المز – ریچارد لاندا (براساس داستانی از مکس گتو)

فیلمبردار : والتر هاروی

موزیک : ایور اسلنی

بازیگران : باربارا پیتون – فردریک والک – جان سالتر – سید جیمز – تونی رایت – مری برک

محصول : 1953 - سیاه وسفید – 81 دقیقه

در قسمتی از یک شهربازی و در قالب برنامه ای تفریحی , استعدادهای جدید را برای مسابقات بوکس کشف می کنند . ژیسپ ویکی (والک) از این طریق به دنیای مسابقات بوکس راه می یابد . خیلی زود تباهی گریبانش را می گیرد . ژیسپ با زنی هوسران به نام لورنا ویچی (پیتون) همدست می شود و با اغواگری های او , همسر لورنا یا در واقع مدیر برنامه های خود را به قتل می رساند ... 

طرح کلی فیلم برگرفته از غرامت مضاعف (وایلدر – 1944) است . ضمن آنکه نیم نگاهی هم به او را به خدا بسپار (استال – 1945) دارد ; به ویژه در سکانسی که ژیسپ مرتکب قتل می شود . ساختار فیلم ابتداعی و ساده انگارانه است . تنها نکته جالب  که در حاشیه آن قابل بررسی است ,  حضور باربارا پیتون در نقش زنی مرگبار است . او در زندگی شخصی اش نیز همین نقش را چندین سال ایفا کرد . با دو تن از بازیگران هالیوود – فرانک تونه و تام نیل- همزمان رابطه داشت ; ارتباطی که به درگیری و مجروح شدن تونه توسط تام نیل (یا عوامل اجیرشده او) منجر شد . اندکی بعد با تونه ازدواج کرد , اما پس از دو ماه وی را رها کرد تا با تام نیل به سفر برود . غیر از ماجراهای عاشقانه , چهار بار ازدواج کرد . رسوایی اخلاقی و تنهایی اش به دلیل زندانی شدن تام نیل (که زنی را به قتل رسانده بود) او را به انزوا و اعتیاد کشاند و سرانجام در 40 سالگی  در  1967 درگذشت . قبل از مرگش , شرح پرشوری از داستان زندگی اش را در کتابی با عنوان شرمنده نیستم ! به چاپ رساند . برخی از فیلم های او عبارتند از : گرفتار (ریچارد فلایچر – 1949) , دالاس (استوارت هایسلر – 1950) , با فردا خداحافظی کن (گوردون داگلاس – 1950) , فقط شجاعان (گوردون داگلاس – 1951) , جنایت راه و رسم من است (ادگار جی. اولمر- 1955) .

بدرود خوشگل من *               Farewell, My Lovely

کارگردان : دیک ریچاردز

فیلمنامه : دیوید زلاگ گودمن (براساس داستانی از ریموند چندلر)

فیلمبردار : جان آلونزو

موزیک : دیوید شایر

بازیگران : رابرت میچم – شارلوت رمپلینگ – جان آیرلند – سیلویا مایلز – جک اوهالوران – سیلوستر استالون

محصول 1975 AVCO Embassy Pictures – رنگی – 95 دقیقه

فردی تنومند به نام موس مالوی (اوهالوران) که تازه از زندان آزاد شده نزد کاراگاه خصوصی فیلیپ مارلو (میچم) می رود و از او می خواهد تا معشوقه گمشده اش ولما (رامپلینگ) را بیابد . مارلو در ازای دریافت مبلغی پول , جست و جوی مخاطره آمیزش را برای یافتن ولما آغاز می کند ... 

براساس این داستان چندلر دو فیلم دیگر نیز ساخته شده است : ملاقات با شاهین ( اروینگ رایس – 1942) و جنایت,  عزیزم ! (ادوارد دمیتریک – 1944) . بدرود خوشگل من ,  هم در قیاس با این دو , و هم به خودی خود فیلم ضعیف و کسالت باری است و حضور رابرت میچم نیز کمکی به جذابیت آن نکرده . شارلوت رمپلینگ به شمایل فم فتال های درجه یک تاریخ سینما حتی نزدیک هم نشده و تنها به بازسازی شلخته ای از ژست های آنان بسنده کرده است . طنز تلخ نهفته در اثر چندلر , جای خود را به لودگی داده و این دیگر مزید بر علت است . 

 * این فیلم در ایران با نام قدرتمند نیز شناخته شده است .

خواب ابدی            Big Sleep

کارگردان : مایکل وینر

فیلمنامه : مایکل وینر (براساس داستانی از ریموند چندلر)

فیلمبردار : رابرت پینتر

موزیک : جری فیلدینگ

بازیگران : رابرت میچم – سارا مایلز – جیمز استیوارت – جان میلز – ریچارد بونه – کندی کلارک – جون کالینز – ادوارد فاکس

محصول 1978 یونایتد آرتیستز – رنگی – 99 دقیقه

عده ای خلافکار با تهیه عکس های ناجور از دختر یک ژنرال بازنشسته , درصدد باج گیری اند . کاراگاه خصوصی فیلیپ مارلو (میچم) استخدام می شود تا ماجرا را پیگیری کند و جلوی این رسوایی را بگیرد ...

بازسازی ناموفق و هجو گونه ای از فیلمی به همین نام که در 1946 توسط هاوارد هاکس ساخته شده بود . کارگردان (وینر) خیال خود را راحت کرده و زمان وقوع ماجرای فیلم را به دهه 1970 منتقل نموده تا مجبور نباشد برای ایجاد حال و هوای دهه 1940 و طراحی دکور و گریم و لباس و ... هزینه اضافی روی دست تهیه کننده بگذارد . با جرات می توان این فیلم را به عنوان نازل ترین اثر سینمایی ساخته شده  براساس رمانی از چندلر در لیست 100 فیلمی که نباید تا آخر عمر دید , گنجاند . 

خانه بیگانگان                 House of Strangers

کارگردان : جوزف ال. منکه ویتس

فیلمنامه : فیلیپ جوردن (براساس داستانی از جرومی ویدمن)

فیلمبردار : میلتن کراسنرر

موزیک : دنیل آمفی تیاتروف

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – سوزان هیوارد – ریچارد کنت – لوتر آدلر – افرم زیمبالیست – دبرا پجت – هوپ امرسن

محصول 1949 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 101 دقیقه

مکس مونتی (کنت) پس از هفت سال از زندان آزاد می شود و گذشته اش را به یاد می آورد : پدر خانواده جینو مونتی (رابینسون) مالک و مدیر یکی از بانک های معتبر نیویورک , به دلیل تخلف از قوانین بانکداری نوین مورد پیگرد قرار می گیرد و به دنبال آن از کار برکنار می شود . پسرانش – غیر از مکس – فرصت را غنیمت شمرده , امکانات او را تصاحب می کنند و برادر خود , مکس را که مدافع پدرشان است , با دغل بازی و پاپوش روانه زندان می کنند ...

زوال ارزش های موروثی مضمون اصلی فیلم است . نظیر آنچه در فرهنگ شرق یا جنوب جهان شاهدیم و قبلا در غرب و شمال اتفاق افتاد . در برخی موارد هنجارهای سنتی ناکارامد , مملو از ریا , عامل بروز حسادت , کینه ورزی و خشونت به تصویر کشیده می شوند . فیلم به خانواده های آمریکایی در 1949  هشدار می دهد که برای زندگی بهتر باید در نظام ارزشی و معیارهای اخلاقی و آنچه که از نسل های گذشته به آنها منتقل شده ,  تجدید نظر کنند و خود را با ملزومات زندگی معاصر تطبیق دهند , اگر نه , مانند خانواده پدرسالار فیلم خانه بیگانگان با فروپاشی مواجه خواهند بود . از این منظر پیام فیلم کمی گلدرشت و شعاری است . شخصیت پردازی وجه غالب فیلم است . جینو بونتی : کسی که از جوانی در یک سلمانی محقر در ایتالیا سخت کار کرده و مدارج ترقی را یک به یک پیموده . همسر او : در ایتالیا با امکانات محدود بیشتر احساس خوشبختی می کرده تا در خانه ای قصر مانند در نیویورک . فرزند ارشد آنها : با اینکه جینو به او وعده می دهد که پس از او (مرگ جینو) مالکیت بانک به او خواهد رسید , اما فعلا مورد بی احترامی پدر قرار می گیرد و مدام خوار و خفیف می شود . فرزند کوچکتر : پدرش او را به عنوان دربان بانک به استخدام درآورده و کمترین دستمزد را به او می دهد و به دلیل علاقه به ورزش های رزمی او را ملامت می کند ( چون معتقد است تقویت بازو و مغز با هم نسبت معکوس دارند) . کوچک ترین برادر : بیشتر در پی تفریحات و گردش و تفنن است . پدرش او را بیچاره تر از بقیه می داند ; چون حتی نمی تواند آنچه دوست دارد را به زبان بیاورد . و سرانجام خود مکس : او بیشتر مورد توجه و اعتماد پدر است . دختری کم سن و سال را به شیوه سنتی برایش درنظر گرفته اند تا با او ازدواج کند . اما او به ارتباط  با معشوقه خود (هیوارد) راغب تر است . رابطه این پدر خودکامه و مستبد با همسرش (مادر خانواده) هم با زیبایی نشان داده می شود . جینو مونتی نهایت قدرشناسی را نسبت به او به جا می آورد و حتی در مقابل بی تابی ها و گله مندی های او با ملایمت و بردباری برخورد می کند . پایبندی به سنت ها و ارزش های تثبیت شده برای جینو مونتی چنان اهمیت دارد که سرانجام وقتی با طغیان فرزندانش مواجه می شود ,  از غصه می میرد .      

ماموران ویژه اف.بی.آی            G - Men            

کارگردان : ویلیام کیتلی

فیلمنامه : سیتن میلر (براساس داستانی از گرگوری راجرز و داریل اف زانوک ( بدون ذکر نام در عنوانبندی))

فیلمبردار : سال پالیتو

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : جیمز کاگنی – آن دوراک – مارگارت لینزی – رابرت آرمسترانگ – رجیس تومی – ویلیام هاریگان – بارتن مک لین

محصول 1935 برادران وارنر – سیاه و سفید – 85 دقیقه

جیمز بریک (کاگنی) پس از طی دوره آموزشی , به عنوان مامور FBI مشغول به کار می شود و در نخستین ماموریت خود با پشتیبانی اطلاعاتی یک خواننده کلوپ در شیکاگو (دوراک) که با خلافکاران مرتبط است , محل اختفای آنان را شناسایی می کند  و نیروهای پلیس با عملیاتی گسترده آنان را تار و مار می کنند . اما یکی از گنگسترها می گریزد و از زن خبرچین انتقام می گیرد ...

از پر تحرک ترین فیلم های گانگستری دهه 1930 که سرشار از انفجار و شلیک گلوله و تعقیب و گریز خودرو و کشت و کشتار است . به یادماندنی ترین قسمت فیلم لحظه ای است که جیمز بریک (کاگنی) در کوران درگیری , به اشتباه دوست و همکار خود را که گانگستر ها از او به عنوان سپر انسانی استفاده کرده اند , هدف قرار می دهد . وجود یکی دو اشتباه سهوی , ارزش جلوه های ویژه پرقدرت و طراحی صحنه خوب فیلم را اندکی مخدوش کرده است ; اما حتی اگر اشتباهات اینچنینی وجود نمی داشت ,  باز تماشاگر ( به دلیل تصویر اولیه یا First Image ) راغب تر است کاگنی را در نقش گانگستر ببیند تا پلیس !  

دومین شانس     Second Chance

کارگردان : رودولف ماته

فیلمنامه : سیدنی بوئم – دی.ام. مارشمن – اسکار میلارد – ادموند گرینجر

فیلمبردار : ویلیام اسنایدر

موزیک : روی وب

بازیگران : رابرت میچم – لیندا دارنل – جک پالانس - روی رابرتز - دن سیمور - رجینالد شفیلد

محصول 1953 R.K.O   - رنگی – 82 دقیقه

 در شهرکی توریستی در آمریکای لاتین , کلر شپارد (دارنل) از یک آدمکش که سابقا با او در ارتباط بوده (پالانس) می گریزد و به فردی بوکسور (میچم) پناه می برد ...

 بیش از یک سوم این فیلم در تله کابین می گذرد و این محدودیت لوکیشن باتوجه به عدم خلاقیت فیلمبردار و کارگردان , کسل کننده است . * نتیجه تقابل نهایی میچم و پالانس در تله کابین ,  قابل پیش بینی است  و ناشیانه ساخته شده . تهیه کننده فیلم هاوارد هیوز است .

از نیمه دهه 1940 تا اوایل دهه 1950 فیلم نوآر های زیادی در هالیوود ساخته شد که موقعیت مکانی و فضای فیلم در آمریکای جنوبی و به طور اخص مکزیک اتفاق می افتاد . این انتخاب چند ویژگی داشت :

1-  اشرار و تبهکاران , غیر آمریکایی معرفی می شدند و اداره سانسور که نظارتش را مضاعف کرده بود , برچسب سیاه نمایی به این قبیل فیلم ها نمی زد . (یا نمی توانست بزند)

2-  از لوکیشن های متنوع تر و توریستی تر و چشم نواز تر برای مخاطبان بهره برده می شد . چرا که رسانه های تصویری غیر سینمایی  آن دوره بسیار محدود بودند و در نتیجه جنبه های فولکلور و نمایش تصویری از زندگی و آداب و رسوم مردم در روستا های مکزیک , کوبا یا حتی آرژانتین در پس زمینه فیلم  برای شهروندان آمریکایی جذابیت داشت و در راستای کارکرد رسانه ای سینما قرار می گرفت .  

3-  موسیقی آمریکای لاتین و آن چیزی که تحت عنوان فلامینگو و موزیک اسپانیش شناخته می شود ,  برای تماشاگر عام هنوز تازگی داشت . به همین دلیل غیر از تم اصلی و تکرار شونده موزیک فیلم ,  معمولا قطعه ای کوتاه بصورت کلیپ گونه در این نوع فیلم ها با موسیقی محلی در کافه ,  کاباره , ساحل یا کازینو گنجانده می شد ( هرچند کاملا بی ربط با موضوع فیلم  ) و بازیگر نقش اول زن می خواند و عده ای نوازنده محلی می نواختند و به این ترتیب کارکرد سرگرمی سینما نیز مد نظر قرار می گرفت .     

* نمونه موفق در استفاده از فضای محدود : حاشیه باریک (ریچارد فلایچر – 1952)

پیروزی پوچ           Hollow Triumph

کارگردان : استیو سکلی

فیلمنامه : دنیل فاکس (براساس داستانی از مری فوربس)

فیلمبردار : جان آلتون

موزیک : سال کاپلان

بازیگران : پل هنرید – جون بنت -  ادوارد فرانز – لسلی بروکس - جان کالن میبل پیج- هربرت رادلی

محصول 1948 ایگل لاین فیلمز– سیاه و سفید - 83 دقیقه

سارق فراری جان مولر (هنرید) به طور تصادفی با روانکاوی مبرز ویکتور بارتوک (هنرید) آشنا می شود که شباهت زیادی با خودش دارد , تصمیم می گیرد هویت او را تصاحب کند تا خود را از این مخمصه برهاند . برای این کار از منشی دکتر (بنت) کمک می گیرد ...

حضور پل هنرید در دو نقش چندان جالب نیست . تهیه کنندگی فیلم را خود هنرید به عهده داشت و احتمالا از همین روی نقش خود را پررنگ کرده است . برگ برنده فیلم موزیک پر تعلیق کاپلان و فیلمبرداری جان آلتون است  و  خود فیلم – به عنوان یک کلیت – به هیچ وجه در حد و اندازه آن نیست . عمل جراحی ویکتور بارتوک بر روی خودش که با ایجاد زخمی بر صورت  سعی دارد کاملا شبیه دکتر روان پزشک شود ,  نه تنها خلاقانه نیست ,  بلکه باور پذیر هم نیست . به این علت خلاقانه نیست که ایده تغییر تعمدی چهره , یک سال قبل از آن در گذرگاه تاریک ( دلمر دیوز) استفاده شده بود . و به این دلیل باور پذیر نیست که فردی در میانسالی و اوج پختگی اگر تصمیم بگیرد که این کار خطیر و پر زحمت را انجام دهد , قطعا دقت بیشتری می کند ; نه آنطور که در فیلم شاهدیم به جای سمت چپ ,  در طرف راست صورتش این زخم را ایجاد کند و بعد بفهمد که اشتباه کرده ...نام دیگر فیلم زخم است .

راه میانبر         Detour

کارگردان : ادگار جی. اولمر

فیلمنامه : مارتین گلداسمیت (براساس داستانی از خودش)

فیلمبردار : بنیامین کلاین

موزیک : لئو اردودی

بازیگران : تام نیل – آن سویج – کلودیا دریک – ادموند مک دونالد – تیم رایان -  استر هووارد

محصول 1945  PRC  - سیاه و سفید -  68 دقیقه 

ال رابرتس (تام نیل) پریشان و مضطرب در کافه ای پست , سرگذشت شوم خود را به یاد می آورد : اینکه پیانیست یک رستوران بوده ; در مسیر کالیفرنیا برای رفتن پیش نامزدش به عنوان یک مسافر مجانی بین راه , سوار خودروی یک مرد پولدار  شده ; اندکی بعد به نحو مرموز و عجیبی , ناخواسته و کاملا اتفاقی , آن مرد را به کشتن داده . در ادامه راه به زنی ولگرد به نام  ورا (آن سویج) بر خورده . کسی که به گفته خودش به بیماری سمج و ناشناخته ای مبتلا بوده  و احتمالا به زودی دار فانی را وداع می گفته . ال او را با خود همراه کرده و به دردسر بزرگتری افتاده .  ورا از سرگذشت ال به طرز مشکوکی مطلع بوده . خودروی مقتول را فورا بازشناخته و از ال اخاذی کرده است . پس از کشمکشی فرساینده ,  ال باز هم کاملا تصادفی و بی اراده این بار  باعث مرگ ورا شده . اکنون او حیران و مبهوت , منتظر پلیس است . انتظار او زیاد طول نمی کشد ...

از مهمترین نوآرهای ردۀ B تاریخ سینما که می توان آن را کابوسی مصور پنداشت ; کابوسی که به واقعیت می پیوندد و اصلا علمی - تخیلی نیست .  آن سویج در نیمه دهه 1940 به طور پیاپی در چند فیلم در نقش فم فتال ظاهر شد , اما اوج کارنامه اش همین فیلم بود . ورا مانند یک عنکبوت دور ال رابرتس تار می تند و او را آزار می دهد . تام نیل ایفاگر این نقش , در 1951 به دنبال یک رسوایی از طرف فیلمسازان طرد شد . چند سال بعد از آن , همسرش را به قتل رساند و درنهایت , سرنوشتی  مشابه خود  ال رابرتس برایش رقم خورد . این فیلم با حداقل هزینه در مدت تنها چند روز فیلمبرداری شد . راه میانبر از نظر فنی و تکنیکی گواهی بر این مدعا ست که  استفاده درست و خلاقانه از تمهیدات ساده سینمایی چقدر می تواند موثر باشد . (یا می توانسته موثر بوده باشد) گفتار متن که توسط خود تام نیل بیان می شود , در بسط  التهاب و سرگردانی شخصیت اصلی سهم به سزایی دارد .

مرد سوم          Third Man

کارگردان : کارول رید

فیلمنامه : گراهام گرین (براساس داستانی از خودش)

فیلمبردار : رابرت کراسکر

موزیک : آنتون کاراس

بازیگران : جوزف کاتن – آلیدا والی – ترور هووارد – اورسن ولز- برنارد لی – پل هوئر بیگر- ارنست دویچ

محصول 1949 لاندن فیلمز – سیاه و سفید – 104 دقیقه

در یک شب سرد زمستان ,  اندکی پس از جنگ ,  درحالی که متفقین  وین را به اشغال درآورده بین خود تقسیم کرده اند , هالی مارتینز (کاتن) نویسنده آمریکایی داستان های عامه پسند , قدم به این شهر نیمه ویران می گذارد . بی درنگ به سراغ دوست قدیم ,  هری لایم (ولز) می رود ; چراکه اصلا به دعوت او و به شوق دیدار و همکاری با وی رنج سفر را تحمل کرده است . به هالی خبر می دهند که هری لایم در تصادف خودرو کشته شده . تناقض در گفتار شاهدان و دوستان هری درمورد نحوه مرگش , هالی را نسبت به ماجرا مشکوک می کند . همزمان پلیس نیز تحقیقات خود را آغاز کرده است . جست و جوی ماموران و کنکاش هالی , آن ها را متقاعد می کند که نه تنها هری لایم زنده است و مرگ او صحنه سازی بوده , بلکه در کارهای خلاف دست دارد. اکنون همه غیر از معشوقه سابق هری (والی) در پی آنند که او را بیابند و مجازات کنند ...

از پرآوازه ترین و باشکوه ترین فیلم های تمام تاریخ سینما که انگار " آنچه خوبان کلاسیک دارند , همه را یکجا دارد . " * امیدواری و تشویش , حضور در عین غیاب ,  تقابل ارزش های اخلاقی با هنجارهای اجتماعی , برخی از مفاهیم و مضامین این فیلم را تشکیل می دهند که در قالب اکسپرسیونیسمی هالیوودیزه اما برخوردار از اصالتی ناب , به مخاطب سینما هدیه شده است . کمتر فیلمی را می توان یافت که نظیر مرد سوم تمام عناصر آن در یک هارمونی کامل به یگانگی رسیده باشند .

لینک دانلود موزیک متن اورژینال فیلم موسوم به تم هری لایم :

http://www.mediafire.com/?hm8jp8uw22hi98p

 -------------------------------------------------- 

* این جمله برگرفته از یادداشت هوشنگ گلمکانی در مورد فیلم مرد سوم است .

به 1119 زنگ بزنید         Dial 1119

کارگردان: جرالد مایر

فیلمنامه : جان مونکس (براساس داستانی از هیو کینگ – دان مگوآیر)

فیلمبردار : پل ووگل

موزیک : آندره پره وین

بازیگران : مارشال تامسون – ویرجینیا فیلد – آندره آ کینگ – سام لوین – ویلیام کانراد

محصول 1950 MGM – سیاه و سفید – 75 دقیقه

قاتلی روان پریش پس از کشتن راننده  اتوبوس به یک بار می رود . در آنجا هم فروشنده ای را که قصد دارد با پلیس تماس بگیرد , به قتل می رساند و سپس پنج نفر را گروگان می گیرد . تلاش پلیس برای ورود به محل مورد نظر از راه کانال کولر ناکام می ماند . روان شناسی بی باک به میل خود نزد گروگان گیر می آید اما جان خود را بر سر این بی احتیاطی از دست می دهد . اکنون کل منطقه توسط نیروهای ویژه و تک تیراندازان پلیس احاطه شده و یک شبکه تلوزیونی لحظه به لحظه اخبار را پوشش می دهد . در این میان , گروگان ها که خود در بطن جریانند , با کنجکاوی ماجرای خود را مثل یک فیلم از طریق تلوزیون دنبال می کنند ...

پرداختن به مقوله رسانه در سینما اتفاق جدیدی نبوده است . پیشتر باستر کیتن در فیلمبردار (1928) , فریتس لانگ در خشم (1936) و اورسن ولز در همشهری کین (1941)  هر یک با رویکردی متفاوت هوش و حواس خود را معطوف به پدیده رسانه کرده بودند . نقش رسانه در بحران های اجتماعی و مدیریت افکار عمومی در آغاز دهه 1950 بار دیگر مد نظر فیلمسازان قرار گرفت و در فیلم های آنان نمود یافت . تکخال در حفره (وایلدر – 1951) و چهارده ساعت (هاتاوی – 1951) نمونه ای از این آثار هستند . اما تاثیر تلوزیون بر زندگی برای نخستین بار , در به 1119 زنگ بزنید مطرح شد . در لحظاتی از فیلم , تلوزیون به یک کاراکتر بدل می شود . ما (تماشاگر) همراه با سایر بازیگران منتظریم ببینیم او چه واکنشی نشان می دهد . به 1119 زنگ بزنید به عنوان اولین فیلم بلند کارگردانش , گواهی بر هرز رفتن استعدادی سینمایی در نظام استودیویی هالیوود است .

سبز به نشانه خطر              Green for Danger

کارگردان : سیدنی گیلیات

فیلمنامه : سیدنی گیلیات و کلود گارنی (براساس داستانی از کریستیانا براند)

فیلمبردار : ویلکی کوپر

موزیک : ویلیام آلوین

بازیگران : لئو جین – سالی گری – ترور هووارد – هنری ادواردز – رونالد آدام – جودی کمبل – ویندی تامسن – آلیستر سیم

محصول 1946 انگلستان  - سیاه و سفید – 91 دقیقه 

1944 منطقه ای دور افتاده در انگلستان . در شرایطی که مناطق مختلف زیر حملات V1 های آلمانی است , در یک بیمارستان که اختصاص به مداوای مجروحان دارد ,  به رغم تلاش های  پزشکان و پرستاران ,  تعداد قابل توجهی از عمل های جراحی با شکست مواجه و منجر به مرگ مصدومان می شود .  بازرس کاکریل (سیم) مامور پیگیری موضوع می شود ...

یک فیلم معمایی/جنایی درجه یک و فراتر از حد انتظار که از اصل غافلگیری در مواجه با مخاطب نهایت بهره را برده است  . توزیع اطلاعات به مخاطب در سراسر فیلم همگن صورت گرفته و همین امر باعث جذابیت کار تا آخرین لحظه شده است . تزریق مایه های طنز به فیلم که عمدتا توسط  بازرس کاکریل انجام می شود , به دور از زیاده روی است . هیجان خوشایند فیلم تداعی کننده محصول دیگری از سینمای انگلستان قاتلین پیر زن (مکندریک - 1955) است .

جنایت راه و رسم من است            Murder Is My Beat

کارگردان : ادگار جی اولمر

فیلمنامه : آبری ویسبرگ (برمبنای داستانی از مارتین فیلد و خودش)

فیلمبردار : هرولد ولمن

موزیک : آلبرت گلسر

بازیگران : پل لنگتون – رابرت شین – باربارا پیتن – سلینا رویل – روی گوردون – تریسی رابرتس

محصول 1955 الید آرتیستز پیکچرز – سیاه و سفید – 77 دقیقه

به دنبال وقوع یک جنایت , کارآگاه پتریک (لنگتون) مامور رسیدگی به پرونده می شود . او در قدم اول یک خواننده کلوپ شبانه به نام ادن لین (پیتون) را بازداشت می کند . هنگامی که آنها سوار بر قطار هستند , لین فرد قاتل را بازمی شناسد ...

هیچ نشانی خلاقیت سال های قبل تر ادگار جی اولمر در این فیلم دیده نمی شود . سکانس طولانی قطار تا آستانه غیر قابل تحمل بودن پیش می رود , اما جهش پیتون و لنگتون از کوپه قطار به بیرون به قدری تصنعی و عجیب است که تماشاگر را برای لحظاتی سرگرم می کند !

دیلینجر        Dillinger

کارگردان : ماکس نوسک

فیلمنامه : فیلیپ جردن و ویلیام کسل (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

فیلمبردار : جکسن رز

موزیک : دیمیتری تیومکین

بازیگران : لارنس تیرنی – مارک لارنس – آن جفریز – الیشا کوک – ادموند لو - فیلیپ لوئیس

محصول 1945 مونوگرام – سیاه و سفید – 70 دقیقه

سرگذشت جان دیلینجر , گانگستر معروف دهه 1930 آمریکا .

طرح کلی داستان فیلم تداعی کننده آثار معتبری چون سزار کوچک ( لروی -1930) ,  دشمن مردم ( ولمن – 1931 ) و صورت زخمی ( هاکس -1932) است , اما در قیاس با آنها   تقلید ناشیانه ای بیش نیست .  

اولین اشتباه , همان دقیقه اول اتفاق می افتد ; در سالن سینما فیلمی به پایان می رسد . عبارت The End   به طور دقیق روی کادر پرده سینما (یعنی انتهای آن فیلم) درج نمی شود و طرفین آن از کادر پرده سینما بیرون می زند و مونتاژ ضعیف فیلم را جار می زند . از اشتباهات دیگر فیلم , صحنه پایانی آن است که دیلینجر و دوست دخترش به یک سینما می روند که میکی ماوس نمایش می دهد . تیرنی ( در نقش دیلینجر) با عینک آفتابی وارد سالن می شود و خیلی جدی کارتون را تماشا می کند . مضحک تر اینکه همه تماشاگران , افراد بزرگ سال هستند و همگی عبوس اند و هیچ کودکی در تصویر دیده نمی شود . البته امروز می توان برداشت متفاوت و مدرنی از آن داشت !

تنها سکانس به یادماندنی این فیلم که تا حدودی ارزش دراماتیک دارد ,  صحنه ای است که جان دیلینجر خود را ماه ها در آپارتمانی مفلوک ,  محبوس کرده و دیوارکوب " تحت تعقیب , جان دیلینجر ,  مرده یا زنده ,  جایزه : 15 هزار دلار " را خود در اتاقش نصب کرده .

سرگذشت جان دیلینجر 5 بار دیگر در سینما و تلوزیون به تصویر کشیده شده که آخرین آنها دشمنان مردم به کارگردانی مایکل مان در سال 2009 با بازی جانی دپ بوده است . سایر آثار :

دیلینجر (1960) – سریال تلوزیونی – با شرکت فیلیپ ابات در نقش اصلی

دیلینجر (1973) – فیلم سینمایی – وارن آتس

دیلینجر (1991)  - سریال تلوزیونی – مارک هارمن

دیلینجر (1994) - فیلم سینمایی – ریمارت سانتیاگو

فریاد خطر          Cry Danger

کارگردان : رابرت پریش

فیلمنامه : ویلیام بوئرز ( برمبنای داستانی از ژروم کادی)

فیلمبردار : جوزف بیروک

موزیک : پل دانلپ – امیل نیومن

بازیگران : دیک پاول – روندا فلمینگ – ریچارد اردمن – ویلیام کنراد - رجیس تومی - جین پورتر - جی آدلر

محصول 1951 R.K.O – سیاه و سفید – 79 دقیقه

راکی مالوی (پاول) پس از پنج سال از زندان آزاد می شود و نزد همسر خود ,  نانسی (فلمینگ) که به طرزی محقرانه در یک کانکس در حاشیه لس آنجلس زندگی می کند , باز می گردد . از همان لحظه برای آزادی همبند سابقش در زندان که با هم به جرم سرقت مسلحانه دستگیر و روانه زندان شده بودند ,  تلاش می کند . اما کاری از پیش نمی برد ; چراکه همه , حتی کسانی که به آزادی خود وی کمک کرده اند ,  باطنا به گناه کار بودن او و دوستش  یقین دارند ...  

مهمترین ضعف های فیلم,  شخصیت پردازی و انتخاب بازیگران است . راکی ( با نقش آفرینی پاول) چنان شیک پوش , و شاد و خرم است که هیچ نشانی از فردی که الآن از زندان بازگشته و رنج کشیده را ندارد . همسر او نیز همینطور ; زنی تنها و بی پناه که هفته ها و ماه ها را در انتظار بازگشت او در شرایطی مفلوک سر می کند , نمی تواند شباهتی به روندا فلمینگ با گونه و بینی عمل کرده و آرایش و ژست هالیوودی او داشته باشد .  

ایستگاه یونیون     Union Station

کارگردان : رودولف ماته

فیلمنامه : سیدنی بوئم (برمبنای داستانی از توماس والش)

فیلمبردار : دنیل فپ

موزیک : هاینز روئمهلد

بازیگران : ویلیام هولدن – نانسی اولسن – بری فیتس جرالد – جان استرلینگ - آلن رابرتس - لیل بتگر

محصول  1950 پارامونت - سیاه و سفید – 81 دقیقه

خبرنگاری جوان به نام جویس (اولسن) که به رفتار دو مسافر در قطار ظنین شده ,  ماجرا را با مسئول کوپه درمیان می گذارد . اما هشدارش جدی گرفته نمی شود . پس از رسیدن به ایستگاه "یونیون" , همین موضوع را با پلیس ایستگاه (هولدن) مطرح می کند . با پیگیری ماموران , مشخص می شود که افراد مشکوک , از اعضای باند آدم ربایی هستند ...

رودولف ماته را به طور عمده در دو حوزه می توان شناخت . ماته  فیلمبردار ; با آثاری نظیر بودن یا نبودن (لوبیچ - 1942) ,  دختر روی جلد ( چ. ویدور - 1944 ) , گیلدا (چ. ویدور – 1946) ,  خانمی از شانگهای (ولز- 1947) و ماته در مقام کارگردان با فیلم هایی چون گذشته تاریک (1948) - D.O.A 1950- شانس دوم (1953) و ایستگاه یونیون . در این میان فیلم اخیر را نمی توان فیلم ارزشمندی دانست . وقایع فیلم بسیار تخت و کپسولی و و بدون هیچ نوآوری و ابتکار در روایت سینمایی پیش می رود . لوکیشن ها و زوایای دوربین نیز به سرعت تکراری و خسته کننده می شوند .  انتخاب برخی بازیگران ازجمله نانسی اولسن در نقش خبرنگاری کنجکاو که شم حرفه ای اش سرآغاز ماجراست , درست انجام نگرفته و برخلاف انتظار اولیه , پخمه به نظر می رسد (درحالیکه نقش او اینگونه ایجاب نمی کند) و همین امر کشش فیلم را ذایل کرده است .

برخورد         Conflict

کارگردان : کرتیس برنهارت

فیلمنامه : آرتور هورمن و رابرت سیودماک ( براساس داستانی از آلفرد نیومن و رابرت سیودماک )

فیلمبردار : مریت جرستاد

موزیک : فردریک هولاندر

بازیگران : هامفری بوگارت – الکسیس اسمیت – سیدنی گرین استریت – رز هوبارت – چارلز دریک – گرانت میشل

محصول 1945 برادران وارنر – سیاه و سفید - 86 دقیقه

ریچارد میسون (بوگارت) که خود در یک سانحه رانندگی آسیب دیده , با صحنه سازی , همسرش را به قتل می رساند و وانمود می کند که او در حین رانندگی به همراه خودرو به دره سقوط کرده و کشته شده است . سپس توجه خود را معطوف خواهر جوان تر همسرش (اسمیت) می کند . اما نه تنها روی خوش نمی بیند بلکه به مرور نشانه هایی دال بر زنده بودن همسرش دریافت می کند ... 

مضمون فیلم و تعلیق آن هیچکاکی است . ریتم فیلم تازه از دقیقه 70 به بعد اوج می گیرد که البته دیگر کمی دیر است و ارتباط موثر بیننده با آن از دست رفته است . هرچند بوگارت روی ویلچر یا با عصا از شمایل اسطوره ای اش دور به نظر می رسد , اما همین جذابیت نصفه نیمه فیلم تماما مرهون حضور اوست .

پلیس فرومایه            Rogue Cop

کارگردان : روی رولند

فیلمنامه : سیدنی بوئم (براساس داستانی از ویلیام مک گیورن)

فیلمبردار : جان سایتز

موزیک : جف الکساندر

بازیگران : رابرت تیلور – جورج رافت - جنت لی – آن فرانسیس –استیو فورست – رابرت الن استاین

محصول 1954 M.G.M  - سیاه و سفید - 92دقیقه

برادر یک درجه دار پلیس شاهد قتلی بوده که توسط گروه تبهکاران به سرکردگی دن بیومانت (جورج رافت)  صورت گرفته . گانگستر ها برای ممانعت از درز ماجرا ,   پیشنهاد حق السکوت می کنند . وقتی مامور پلیس کریستوفر کلوانی (تیلور)  این پیشنهاد وسوسه انگیز را رد می کند , آنها برادرش را که در آستانه ازدواج است ,  به قتل می رسانند . کریستوفر خود را در مرگ برادرش مقصر می داند , چون اگر رشوه را قبول می کرد , اکنون برادرش زنده بود ...

فیلم کم تحرک و دیالوگ محور است . شخصیت پردازی فیلم , ابهامات فراوانی دارد ; ازجمله شخصیت اصلی فیلم – رابرت تیلور – که گوشه چشمی به نامزد برادرش (جنت لی) دارد و این موضوع (شاید به دلیل سانسور) خوب قوام نمی یابد ; یا شخصیت فرعی پلیسی که وردست تیلور است و برای خوشایند رئیسش جانفشانی می کند ... آن فرانسیس در نقش دختری که شمع محافل جورج رافت است و نهایتا از سوی او طرد می شود و به اردوی جناح رقیب ( تیلور – جنت لی ) پناه می آورد ,  غلو شده بازی می کند و بیش از حد حس می گیرد . بهترین بازیگر این فیلم جورج رافت است در نقشی آشنا که تا آن مقطع بارها در طی بیش از 20 سال آن را تجربه کرده بود . در یکی از سکانس ها بی ذوقی کارگردان به اوج می رسد و جنت لی بعنوان خواننده کاباره آواز می خواند که کاملا بی ربط است . بهترین قسمت فیلم , سکانس ابتدای آن است . این سکانس 3 دقیقه ای , در یک کازینو  اتفاق می افتد و ساختار بی نقص آن باعث می شود نقایص بقیه فیلم ,  دوچندان جلوه کند . تبادل اطلاعات تیلور با پیرزنی روزنامه فروش و خبرچین در دکه روزنامه فروشی که به تناوب اتفاق می افتد , از جذابیت های اندک این فیلم است .  

محله چینی ها         Chinatown

کارگردان : رومن پولانسکی

فیلمنامه :رابرت تاونی

فیلمبردار : جان آلونسو

موزیک : جری گلد اسمیت

بازیگران : جک نیکلسن – فی داناوی – جان هیوستن – پری لوپز – جان هیلرمن – رومن پولانسکی

محصول 1974 پارامونت – رنگی – 131 دقیقه

کارآگاه خصوصی جیک گیتس (نیکلسن) از طرف زنی به نام اولین مال ری (داناوی) مامور پیگیری پرونده رابطه همسر او (مسئول تامین آب شهر لس آنجلس) با دختری جوان می شود . به محض آنکه این ماجرا افشا می شود , همسر اولین به قتل می رسد . به مرور گیتس حقایق جدیدی درمورد اولین کشف می کند ; ازجمله اینکه او خواهر فرزند خود نیز هست . این موضوع گیتس را به دیدار نوآ کراس (هیوستن) وا می دارد و سرانجام با او مواجه می شود ; میلیونری که خلق و خوی عجیبی دارد و با اعتماد به نفس کامل اتهام دست داشتن در قتل مسئول آب شهر (همسر قانونی دختر خود) و رابطه با دخترش (اولین)  را می پذیرد ,  اما نه در دادگاه , که در محفلی خصوصی با گیتس , و به او هشدار می دهد که دست از پا خطا نکند . اکنون اولین می خواهد خواهر/دختر خود را از آسیب جسمی و روحی برهاند . اما عوامل کراس مانع می شوند ...

محله چینی ها اشاره ای است به جهانی غیر قابل پیش بینی و رخدادهایی که از ما اجازه نمی گیرند تا به وقوع بپیوندند . لحظات پایانی فیلم چنان تکان دهنده است که کارآگاه گیتس که خود چندان ارادتی به اخلاقیات ندارد , کم می آورد و مات و مبهوت تنها نظاره گر است ;  نظاره گر زد و بند آدم های رذل با ماموران قانون و ناتوانی خودش . جمله نصیحت گونه یک پلیس خطاب به گیتس در آخرین لحظات فیلم در یاد می ماند : " فراموشش کن جیک ,  این جا محله چینی هاس ! "

حاشیه باریک         Narrow Margin

کارگردان : ریچارد فلایچر

فیلمنامه : ارل فلتن (بر اساس داستانی از مارتین گلداسمیت و جک لئونارد)

فیلمبردار : جورج دیسکانت

بازیگران : چارلز مک گرو - مری ویندزور – ژاکلین وایت – گوردون گیبرت - کوئین لئونارد – دیوید کلارک

محصول RKO 1952  -  سیاه و سفید -  71 دقیقه

همسر یک گنگستر (ویندزور)  تصمیم می گیرد علیه شرارت های شوهرش شهادت دهد . برای این کار مجبور می شود مخفیانه با قطار به شهری دیگر برود تا در دادگاه حضور یابد . مامور پلیس والتر براون (مک گرو) بعنوان محافظ شخصی همراه اوست . براون به رغم تلاش بسیار در انجام وظیفه اش موفق نیست . تبهکاران که رد آنها را گرفته اند , سرانجام شاهد را پیش از رسیدن به مقصد ترور می کنند  ...

در این فیلم دوربین همانقدر حرفه ای و حساب شده در این فضای محدود می لغزد که اسباب شعبده بازی در دستان یک تردست  . نقش آفرینی مری ویندزور از بقیه گیراتر است . او متخصص ایفای نقش زنان مرگبار بود . در نیروی شر (آبراهام پولانسکی - 1948) , تک تیر انداز (دمیتریک - 1952) و قتل (کوبریک - 1956) نیز نقش های مشابهی را با قدرت ایفا کرد . از آسیب های فیلم می توان به شخصیت پردازی ضعیف و بازی ناچسب برخی از مسافران قطار اشاره کرد ; مثلا پسربچه ای که به نوعی سرنوشت ساز می شود . صحنه گروگان گیری پایانی هم چندان باور پذیر نیست . فیلم در 1950 تولید شد , اما بنا به دلایلی تا 1952 نمایش آن به تعویق افتاد . نام فیلم به کوپه قطار اشاره دارد . فیلم فاقد موسیقی است و به همین دلیل جلوه های صوتی آن بیشتر جلب نظر می کند .  

خوی حیوانی            Brute Force

کارگردان : جولز داسین

فیلمنامه : ریچارد بروکس (براساس داستانی از رابرت پاترسن)

فیلمبردار : ویلیام دانیلز

موزیک : میکلوش روشا

بازیگران : برت لنکستر – هیوم کرانین – چارلز بیکفورد – وینتر بیسل – سام لیون – ایوون دکارلو – الا رینز – آن بلایت – ری تیل – هووارد داف – چارلز مک گرو

محصول 1947 یونیورسال – سیاه و سفید – 98 دقیقه

گروهی از زندانیان قصد دارند بگریزند . سردسته گروه جو کالینز (لنکستر) در آخرین لحظات در می یابد که یک خبرچین اخبار را به رئیس زندان راپرت داده و نقشه لو رفته است ; با این حال کار را تمام می کند ...

از آثار تحسین شدۀ داسین در دورۀ اول فعالیت سینمایی اش که تم خیانت را دستمایه قرار می دهد . شخصیت پردازی نقطه قوت کار است از جمله یکی از زندانیان که شوخ و شنگ است و شعر می خواند , اما به مرور نطقش کور می شود . در طول فیلم , پیشینه شخصیت ها به تناوب در فلشبک های کوتاه مرور می شود . اصرار و ابرام جو برای به اجرا درآوردن نقشه فرار (با وجود آگاهی از نتیجه منفی احتمالی آن) بیش از هرچیز بر تقدیر محتوم و گریزناپذیر اذعان دارد .  

جنایت طبق قرارداد      Murder By Contract

کارگردان : اروینگ لرنر

فیلمنامه : بن سیمکو و بن مادو (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

فیلمبردار : لوشن بالارد

موزیک : پری بوتکین

بازیگران : وینک ادواردز – فلیپ پاین – هرشل برناردی – کاپریس توریل – مایکل گرینجر – کتی براون – جوزف مل

محصول 1958 کلمبیا پیکچرز – سیاه و سفید - 81  دقیقه

جوان منضبط و تیزهوش کلود (ادواردز) از طرف یک گروه تروریستی اجیر می شود تا طبق قرارداد چند نفر را به قتل برساند . او به خوبی (!) از پس ماموریت محول شده برمی آید . قربانی بعدی در شهرکی اطراف لس آنجلس زندگی می کند ; یک زن پیانیست . کلود همراه با دو نفر دیگر که برای تسهیل امور جانبی با وی همسفر هستند , عازم مقصد می شود . این بار اما شرایط طبق روال پیش نمی رود و او به دردسر می افتد ...

بر خلاف جف کاستلو در سامورایی (ملویل-1967) که آیین و روش کار برای او اهمیت داشت , کلود به تحقق هدف می اندیشد . او برای دستیابی به نتیجه مطلوب طبق مفاد قرارداد , از هیچ تلاشی فروگذار نمی کند . گوشه گیر و منزوی نیست ; عاشق شنا و گلف است . در واپسین ماموریت اش 10 روز فرصت دارد تا کار را تمام کند . او به هر راه ممکن برای کشتن زن پیانیست متوصل می شود . حتی وقتی همراهان خود را مزاحم می یابد , به آنها نیز رحم نمی کند . در سکانس عجیب و به یادماندنی پایانی وقتی سرانجام فرصت مناسب نصیب کلود می شود  و قربانی - که دیگر از این بازی مرگ خسته شده -  خود را تسلیم می کند , او قادر به کشتن نیست . از قسمت های به یادماندنی فیلم که موید فضای غیر واقعی آن است , سکانسی است که کلود به فروشگاهی شیک و بزرگ  مراجعه می کند که در آن انواع و اقسام ابزار کشتار به فروش می رسد . از اسلحه سرد تا تفنگ شکاری و حتی ادوات جنگی نظیر مسلسل و تیربار سنگین ... و جالب آنکه فروشنده مغازه با  ادب و نزاکتی مثال زدنی با ارباب رجوع برخورد می کند . موسیقی زیبای بوتکین فضای شاعرانه این فیلم قدر نیافته و انتزاعی را کامل کرده است . وینک ادواردز بازیگر نقش نخست این فیلم برای اولین بار در 1947 در ساخته دلمر دیوز " گذرگاه تاریک" در نقش فرعی یک پلیس جلوی دوربین رفته بود . 

زنی در ساحل      Woman on the Beach

کارگردان : ژان رنوار

فیلمنامه : فرانک دیویس و ژان رنوار (برمبنای داستانی از میشل ویلسون)

فیلمبردار : لئو تاور – هری وایلد

موزیک : هانس ایسلر

بازیگران : رابرت رایان – جون بنت – چارلز بیکفورد – نان لسلی – والتر ساند - ایرنه رایان

محصول 1947 R.K.O – سیاه و سفید - 71  دقیقه

افسر گارد ساحلی , اسکات (رایان) که قصد ازدواج با دختری چشم و گوش بسته را دارد ,  به طور تصادفی با زنی ساحل نشین به نام پگی (بنت) آشنا می شود . آنها رابطه ای مبتنی بر هوس را آغاز می کنند . همسر پگی (بیکفورد) که نقاشی نابینا است , به خیانت پگی پی می برد ...

کل فیلم براساس یک کابوس شکل می گیرد که در ابتدای فیلم در چند لحظه کوتاه شاهد آنیم و در ذهن تبدار اسکات می گذرد . فضای وهم انگیز و مه آلود و بارانی این فیلم در برخی لحظات تصاویری ناب ایجاد کرده است . ( مثلا صحنه ای که برخورد پرشتاب قطرات باران از پشت شیشه ها در دل شب , حسی از ناامنی و هشدار را به مخاطب القا می کند) ,  اما با وجود این , نشانی از نبوغ کارگردان بزرگ در آن دیده نمی شود . میان بازیگران چارلز بیکفورد نقش آفرینی بهتری دارد . بازسازی لوکیشن های فیلم در استودیو چندان باورپذیر نیست . نان لسلی درنقش نامزد اسکات که از ارتباط او با پگی مطلع است و صبورانه غصه می خورد , کسل کننده ترین جزئ فیلم است .

موج جنایت        Crime Wave

کارگردان : آندره دتات

فیلمنامه : ریچارد وارم سر – برنارد گوردون – کرین ویلبر

فیلمبردار : برت گلنون

موزیک : دیوید بوتولوف

بازیگران : استرلینگ هیدن – جین نلسون – فیلیس کرک – چارلز برانسون – تیموتی کری – تد دکورسیا

محصول 1954 برادران وارنر – سیاه و سفید – 74 دقیقه

... سارقان مسلح دستبرد به یک بانک را به عنوان برنامه بعدی در دستور کار قرار می دهند و برای رد گم کردن , جوانی موقر و خانواده دوست را به زور وا می دارند تا به عنوان راننده با آنان همکاری کند و در جهت ضریب اطمینان همسر او را نیز گرو برمی دارند ...

از لحظات به یادماندنی این فیلم می توان به صحنه معاینه یک جسد توسط یک دامپزشک مست اشاره کرد . آقای دکتر پس از اطمینان از مرگ او , بدون هیچ ترحمی , حق ویزیت خود را از جیب جنازه بر می دارد .  فیلم در ابتدا با نام شهر تاریک است در 1952 ساخته شد , اما بنا به برخی ملاحظات نام آن به موج جنایت تغییر کرد و  در 1954 به نمایش درآمد .

آفتاب سوزان            Pelein Soleil / Purple Noon

کارگردان : رنه کلمان

فیلمنامه : پل ژگوف – رنه کلمان (براساس داستانی از پاتریشیا های اسمیت)

فیلمبردار : هنری دکا

موزیک : نینو روتا

بازیگران : آلن دلون – موریس رونه - ماری لافوره – ارنو کریسا – الویر پوپسکو – فرانک لاتیمور

محصول 1960 فرانسه و ایتالیا – رنگی – 115 دقیقه

تامی (دلون) به دلیل طمع , دوست خوش گذرانش , فیلیپ (رونه) را به قتل می رساند تا کشتی شخصی , پول ها و نامزد او را تصاحب کند ...

رفتار متفرعنانه فیلیپ که عامل تحریک تامی است , خیلی خوب و به دور از تکلف پرورانده شده ;  از جمله در سکانسی در اوایل فیلم که فیلیپ صرفا برای تفریح مبلغ قابل توجهی پول به یک گدای نابینا می بخشد . از جذاب ترین لحظات فیلم , صحنه قدم زدن آلن دلون در بازاری سنتی در رم است که با ترنم موسیقی محلی به یک کلیپ کوتاه تبدیل شده .  

گیلدا          Gilda

کارگردان : چارلز ویدور

فیلمنامه : ماریون پارسونت - بن هکت (بدون ذکر نام در عنوانبندی) برمبنای اقتباس جو آیزینگر از داستانی نوشته ای. الینگتن

فیلمبردار : رودولف ماته

موزیک : هوگو فریدهافر

بازیگران : ریتا هیورث – گلن فورد – جورج مک ردی – جوزف کالیا – استیون گری – رابرت اسکات

محصول 1946 کلمبیا – سیاه و سفید – 110 دقیقه

عشق مثلثی دو مرد و یک زن : صاحب یک کازینو (مک ردی) , وردست و کارگزار او (فورد) و یک خواننده به نام گیلدا (هیورث) .

برای شناخت سینمای آمریکا در دهه 1940 اگر بخواهیم 10 فیلم انتخاب کنیم (نه الزاما از بهترین ها بلکه از موثرترین ها) گیلدا یکی از آنها خواهد بود . همین یک فیلم برای ریتا هیورث کافی بود تا نامش در ردیف تاپ ترین ستارگان سینما ماندگار شود . این فیلم به صورت الگویی برای سینمای عامه پسند در همه دنیا تبدیل شد . برخورداری از داستانی عاشقانه با پس زمینه جنایی ,  هیجان و تعلیق , صحنه های اکشن , رقص و آواز , پایان خوش و ... همه و همه در جعبه شامورتی این فیلم موجود است . آنچه گیلدا را از نمونه های مشابه متمایز می کند ,  بسته بندی یا پکیجینگ یا طرز ارائه آن است .

لینک دانلود قسمتی از موزیک جاز فیلم با صدای ریتا هیورث :

 http://www.mediafire.com/?ppd8d6rd8s1somj

شبح بانو           Phantom Lady

کارگردان : رابرت سیودماک

فیلمنامه : برنارد شوئنفلد (براساس داستانی از کورنل وورلیچ)

فیلمبردار : وودی بردل

موزیک : هانس سالتر

بازیگران : فرانک تونه – الا رینز – توماس گومز – آلن کرتیس- الیشا کوک – آرورا میراندا

محصول 1944 یونیورسال – سیاه و سفید -  87 دقیقه

مردی 32 ساله به نام اسکات (کرتیس) برای این که از اتهام قتل همسرش تبرئه شود ,  باید اثبات کند که در لحظه وقوع حادثه , پیش او نبوده . او کار دشواری در پیش دارد ; چرا که در آن لحظات به اتفاق زنی عجیب , به تماشای یک شوی موزیکال در یک کازینو رفته بوده . حال , نه تنها آن زن غیبش زده , بلکه اصلا هیچکس به یاد نمی آورد که آنها با هم بوده باشند ;  از جمله صاحب کافه که شاهد آشنایی آن دو پشت میز بار بوده , اما موضوع را کتمان می کند . کارآگاه خصوصی (گومز) با همراهی منشی اسکات (رینز) تحقیقات را آغاز می کنند ...

جالب ترین لحظات فیلم یکی صحنه تعقیب مرد کافه چی توسط الا رینز در خیابان های خیس خلوت و ایستگاه مترو است و از آن جذاب تر سکانسی که از دقیقه 40 آغاز می شود و در آن الا رینز به خانه ای می رود  که در آنجا عده ای عشق موزیک که از دم مست و نشئه اند , با شور خاصی موزیک می نوازند که یادآور قسمتی از کارتون گربه های اشرافی است . *

----------------------------------------------

* این سکانس عیان تر و بی پرواتر ساخته شده بود . اداره سانسور هالیوود روی آن دست گذاشت و نمایش عمومی فیلم را منوط به حذف یا تعدیل آن کرد . در نتیجه سیودماک به اجبار آنرا تغییر داد و حاصل , چیزی شد که در فیلم می بینیم و لینک دانلود آن سکانس اینجا موجود است :  

http://www.mediafire.com/?xydfc2uhsplth78

دشمن مردم          Public Enemy

کارگردان : ویلیام ولمن

فیلمنامه : هاروی تیو – جان برایت – کوبک گلاسمن (براساس داستانی از جان برایت و کوبک گلاسمن)

فیلمبردار : دو جنینگز

موزیک : دیوید مندوزا

بازیگران : جیمز کاگنی – ادوارد وودز – جین هارلو – جون بلوندل – دونالد کوک – لسلی فنتون – می کلارک

محصول 1931 برادران وارنر – سیاه و سفید – 83 دقیقه

در دوران بحران اقتصادی آمریکا دو نوجوان بزهکار از دله دزدی شروع می کنند و در طی چند سال با تشکیل یک باند به کارهای غیر قانونی و جرم و جنایت مبادرت می کنند . گروه های گانگستری رقیب که عرصه را بر خود تنگ می بینند , با آنها مقابله می کنند ...

اولین فیلم مهم کاگنی که شکل دهنده شمایل اسطوره ای او نیز بود . سکانس های به یاد ماندنی :

1- کاگنی و وردستش اسبی که در پیست باعث زمین خوردن و کشته شدن دوستشان شده را به مبلغ 1000 دلار می خرند تا بکشند . آنها این عمل را به عنوان یک آئین انجام می دهند که به هر نحو ممکن باید انجام گیرد .

2- کاگنی نصفه یک گریپ فروت را توی صورت دختری که زیاد حرف می زند , له می کند تا ساکت شود .   

بوسه  قاتل         Killer's Kiss

کارگردان : استنلی کوبریک

فیلمنامه : استنلی کوبریک و هووارد سکلر (بدون ذکر نام در عنوانبندی) براساس داستانی از کوبریک

فیلمبردار : استنلی کوبریک

موزیک : جرالد فرید

بازیگران : جیمی اسمیت –  آیرن کین – فرانک سیلورا – لوئیس راسل – فیلیس ارلاندی – جری جرت

محصول 1955  یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید - 67 دقیقه

بوکسوری حرفه ای به نام داوی گوردون (جیمی اسمیت) در ایستگاه قطار نیویورک درحال انتظار , خاطرات خود را مرور می کند ; اینکه در واپسین مسابقه خود که از طریق شبکه های تلوزیونی بطور مستقیم پخش شد , چطور شکست خورد . گلوریا پرایس (آرین کین) دختری که در همسایگی او بود , چگونه مورد آزار یک دلال محبت (سیلورا) قرار گرفت . و در نهایت اینکه چرا و به چه ترتیب مجبور شد آدم بکشد ...

دومین فیلم بلند و داستانی کوبریک و اولین اثر مهم او که آن را در 27 سالگی ساخت . عروسک ها و مانکن ها به عنوان نماد اصلی و تکرار شونده در سراسر فیلم در اندازه های مختلف وجود دارند . گلوریا پرایس در خانه اش یک عروسک اسباب بازی دارد . پشت ویترین مغازه ها پر از مانکن و مجسمه است . و درنهایت , صحنه درگیری و قتل در یک کارگاه تولید مجسمه اتفاق می افتد . زمان نسبتا کوتاه فیلم , استفاده محدود از کلام , اتکا به صرف تصویر (یا تصویر و موزیک)  و مستند گونگی , به خصوص در نماهای عمومی شهری و فلش های تو در تو , از ویژگی های این فیلم است . دوربین روی دست و فضا سازی در برخی لحظات یادآور موج نوی سینمای فرانسه است و می توان تاثیر فیلم را بر کارگردانانی نظیر تروفو و گدار محتمل دانست . ارتباط تصویری داوی با گلوریا که در دو آپارتمان جداگانه اما همتراز و نزدیک و روبرو زندگی می کنند ضمن آنکه یادآور فیلم هایی چون به سادگی هرچه تمام تر ( ریچارد کوآین – 1954 ) و پنجره عقبی ( هیچکاک – 1954 ) است , ضمنا اصالت خاص خودش را دارد ; هم به لحاظ ترکیب بصری و هم از نظر ارتباط عاطفی و انسانی که شخصیت ها برقرار می کنند . پلیس در این فیلم یا وجود ندارد یا بود و نبودش یکی است . نیویورک به راستی مخوف , بی در و پیکر و ناامن به تصویر کشیده می شود . موضوع مساله دار فیلم از یک سو و  عدم اعتماد تهیه کنندگان به بازگشت سرمایه موجب شد کوبریک و دوستش هزینه 75 هزار دلاری تولید فیلم را خود تقبل کنند .

قتل        Killing

کارگردان : استنلی کوبریک

فیلمنامه :استنلی کوبریک و جین تامسن (برمبنای داستانی از لایانل وایت) 

فیلمبردار :لوشن بالارد

موزیک :جرالد فرید

بازیگران : استرلینگ هیدن – الیشا کوک – تد دکورسیا – مری ویندزور – کالین گری - وینک ادواردز

محصول 1956  یونایتد آرتیستز - سیاه و سفید - 85 دقیقه

تبهکار حرفه ای به نام جانی کلی (هیدن) عده ای را دور خود جمع می کند تا نقشه سرقت پول های جمع آوری شده در گیشه مسابقات اسب دوانی را به اجرا بگذارند . این افراد عبارتند از : یک پلیس (!) , مسئول فروش تنقلات در ورزشگاه , فردی خبرچین , تیر اندازی زبردست , بلیط فروش و یک کشتی گیر سابق . همه چیز طبق نقشه و  دقیق انجام می شود , اما ارتباط بلیط فروش با یک زن هرزه باعث درز پیدا کردن ماجرا می شود و در پی آن دو شرور دیگر به طمع به دست آوردن اموال مسروقه اعضای گروه را به قتل می رسانند و خود نیز جان می بازند . در این میان جانی که دست بر قضا دیر به محفل رسیده و در نتیجه جان به در برده , به همراه پول ها به فرودگاه می رود تا با نامزدش به شهری دیگر بروند ...

با این حال و هوا تا به حال چند فیلم ساخته شده که از مهمترین آنها می توان به جنگل آسفالت (هیوستن– 1950) و ریفی فی (داسین - 1954) اشاره کرد . تاثیرپذیری قتل از این دو فیلم غیر از مضمون کلی آن که آشکار است , در برخی لحظات به حدی است که انگار کوبریک آن نما ها را عینا باز سازی کرده ; نظیر بررسی نقشه سرقت دور یک میز کوچک با حضور اعضای گروه در دقیقه 19 تا 21 فیلم (که میزانسن و نور پردازی و زاویه دوربین دقیقا کپی برداری از جنگل آسفالت است) یا انتظار بی صبرانه افراد برای رسیدن پول های مسروقه ... باز از وجوه تشابه دیگر این دو فیلم می توان به معشوقه جانی (با نقش آفرینی کالین گری) اشاره کرد که معصومانه و خالصانه او را دوست دارد ; نظیر رابطه هیدن و هیگن در جنگل آسفالت ;  اما با این تفاوت که جین هیگن در ساخته هیوستن بسیار قوی تر شخصیت پردازی شده بود . لو رفتن ماجرا توسط یک روسپی که با یکی از اعضای گروه در ارتباط بوده و هجوم گانگستر های رقیب  هم قبلا در ریفی فی به بهترین نحو ساخته شده بود .  موسیقی از نقاط ضعف کار است که نه تنها کمکی به فضاسازی اثر نکرده , بلکه در بعضی لحظات زائد و گوش خراش است . از گاف های فیلم می توان به شلیک الیشا کوک به مری ویندزور در دقیقه 77 اشاره کرد که جهت نوک اسلحه با هدف ( ویندزور) زاویه دارد اما منجر به مرگ او می شود .  یکی دیگر از اشتباهات فیلم تکرار چند باره لحظاتی از تصاویر مستند در طول فیلم است که توجیه پذیر نیست . فیلم در بسیاری دقایق با گفتار متن پیش می رود و راوی از تصاویر قبلی گره گشایی می کند . پیر زنی که در انتهای فیلم به همراه سگ ملوسش باعث بدبختی جانی می شود از تبار همان پیرزنان سمج , خوش شانس و رسوا کننده در تاریخ سینماست که نمونه های مشابه آن را در قاتلین پیرزن (مکندریک - 1955) و جنایت در قطار سریع السیر شرق ( لومت-1974) دیده ایم . بازی استرلینگ هیدن و صلابت و چالاکی او و همچنین رابطه بیمارگونه الیشا کوک و مری ویندزور خوب پرداخت  شده , اما این اصلا کافی نیست .  

استخر شنا            Swimming Pool

کارگردان : ژاک دوره

فیلمنامه : ژاک دری – ژان کلود دری یری

فیلمبردار : ژان ژاک تاربس

موزیک : میشل لگراند

بازیگران : آلن دلون – ماریا اشنایدر – موریس رونه – جین بیرکین – پل کراچت – استیو ایکارت

محصول ایتالیا و فرانسه 1969  - رنگی – 120/124 دقیقه

رابطه نویسنده ای افسرده حال (دلون) و معشوقه او (اشنایدر) با حضور یک دوست قدیمی (رونه) و دختر نوجوانش (بیرکین) وارد مرحله جدید و خطیری می شود ...

طرح کلی فیلم تحت تاثیر آفتاب سوزان (کلمان-1960) است ; با این تفاوت که مثلث به مربع تبدیل شده و به تبع آن ارتباطات پیچیده تر شده است .  از اشکالات بنیادی فیلم وجود دختر رونه است . چطور امکان دارد دلون به عنوان دوست قدیمی رونه و اشنایدر به عنوان معشوقه سابق رونه از وجود دختر او (حتی با این فرض که والدینش از هم جدا شده اند و او نزد مادرش زندگی می کرده ) بی اطلاع باشند ؟  آلن دلون در فیلم نویسنده است . نویسنده ای که کشتی خلاقیتش به گل نشسته . اما در فیلم هیچ نشانی از نویسنده بودن او نمی بینیم ; غیر از یک سری اداهای مرسوم روشنفکری به سبک دهه 1960 اروپا . ژاک دوره در شخصیت پردازی نویسنده , به دم دست ترین نشانه ها بسنده کرده است ; * مثلا سکوت های طولانی , خیره شدن به دوردست ها و ...

----------------------------------------

* نمونه موفق در این زمینه : خانه کنار رودخانه (لانگ-1950)

کلید شیشه ای            Glass Key

کارگردان : استوارت هایسلر

فیلمنامه : جاناتان لتایمر (براساس داستانی از دشیل همت)

فیلمبردار : تئودور اسپارکول

موزیک : ویکتور یانگ

بازیگران : آلن لاد – ورونیکا لیک – برایان دانلوی – ویلیام بندیکس - بونیتا گرانویل – ریچارد دنینگ

محصول 1942 پارامونت –  سیاه و سفید - 85  دقیقه

در جریان انتخابات ایالتی , یکی از اشخاص پر نفوذ به نام پل مادویگ (دانلوی) حمایت خود را از نامزد مورد نظرش اعلام می کند . او دلباخته دختر کاندیدای مزبور جنت هنری (لیک) نیز هست , اما علاقه جنت معطوف دوست و کارگزار پل ( اد بیومانت با بازی آلن لاد ) است . در این میان پسر کاندیدا (برادر جنت) به قتل می رسد . اکنون همه شخصیت های اصلی در مظان اتهام قرار می گیرند ...

این دومین اقتباس از داستانی به همین نام و به قلم دشیل همت است . نسخه اول در 1935 به کارگردانی فرانک تاتل و بازی جورج رافت در نقش اصلی ساخته شده بود . طنز نهفته و دیالوگ های پرداخت شده از ویژگی های خوب فیلم است که وامدار فیلمنامه جاناتان لتایمر و در واقع داستان دشیل همت است . سیر وقایع  مبتلا به پیچ خوردگی است و در مقام قیاس از این نظر بیشتر شبیه خواب ابدی هاکس است تا شاهین مالت هیوستن . تقابل مادویگ پر انرژی و برونگرا با بیومانت کم حرف ,  تلخ و درونگرا و کش مکش و کلنجار آنها از جذابیت های فیلم است . سکانس پایانی که در آن مادویگ از ارتباط نامزد خود (جنت) و دوست خود (بیومانت) آگاه می شود و در کمال آرامش انگشتر جنت ( که هدیه خودش به او بوده )  را پس می گیرد و با آنها خداحافظی می کند , کمی غیر واقعی  به نظر می رسد و با بقیه فیلم تناسبی ندارد . کلید شیشه ای دومین همکاری آلن لاد و ورونیکا لیک به عنوان یکی از زوج های سینمایی دهه 1940 محسوب می شود . آنها در چند فیلم دیگر نیز در کنار هم ظاهر شدند از جمله : این اسلحه کرایه ای است (1942) , کوکب آبی (1946) و سایگون (1948) . 

شامگاه          Nightfall

کارگردان : ژاک تورنور

فیلمنامه : استرلینگ سیلیفانت (براساس داستانی از دیوید گودیس)

فیلمبردار : برنت گافی

موزیک : جورج دانینگ

بازیگران : آلدو ری – برایان کیت – آن بنکرافت – ژاکلین براندو – جیمز گریگوری – فرانک آلبرتسون

محصول 1957 کلمبیا – سیاه و سفید - 78 دقیقه

دو تبهکار حرفه ای به گمان این که پول های سرقت شده از بانک نزد یک کارشناس امور بیمه به نام جیمز وانینگ ( آلدو ری) است , او را تعقیب می کنند و مورد تهدید و بعد ضرب و شتم قرار می دهند تا پول ها را تصاحب کنند . در ادامه ,  ارتباط یک مانکن ,  مری گاردنر ( بنکرافت) با وانینگ ,  او  را نیز به دردسر می اندازد ...

ژاک تورنور کارگردان فرانسوی مقیم هالیوود , 10 سال پس از ساختن شاهکار خود – از درون گذشته –  و در شرایطی که بیشتر , فیلم ها و سریال های تلوزیونی می ساخت , دوباره به سراغ فیلم نوآر رفت . حاصل کار , متوسط اما سرگرم کننده است . سکانس پایانی فیلم که تقابل نهایی را رقم می زند و در آن یک ماشین یخ شکن مانند هیولایی غول آسا به تعقیب وانینگ می پردازد ,  احتمالا الهام بخش استیون اسپیلبرگ در فیلم دوئل (1971) بوده است .

کابوس           Nightmare

کارگردان : ماکسول شین

فیلمنامه : ماکسول شین (براساس داستانی از کورنل وولریچ)

فیلمبردار : جوزف بایروک

موزیک : هرشل بورک گیلبرت

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – کوین مکارتی – ویرجینیا کریستین – ژیس ویلیامز- ماریان کار

محصول 1956 یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 89 دقیقه

یک نوازنده ترومپت به نام استن گریسن (کوین مکارتی) خواب می بیند که کسی را به قتل رسانده . وقتی بیدار می شود , نشانه هایی دریافت می کند که از وقوع این حادثه در عالم واقع حکایت دارند . او به همراه برادر دلسوز خود رنی (رابینسون) که مامور پلیس است , به تحقیق در این مورد می پردازد و سرانجام پی می برد که توسط فردی هیبنوتیزم شده و به او قبولانده شده که مرتکب چنین جنایتی شده است ...

فیلم متاثر از فضای فرویدی و ادامه مسیری است که با  زنی در ویترین (لانگ-1944) به اوج رسید و سپس کارگردانانی نظیر خود  ماکسول شین در ترس در شب (1947 ) و نیز پره مینجر در گرداب (1950) به آن پرداختند . پس از آن هیچکاک نیز با سرگیجه (1958) سراغ آن رفت . پس زمینه مشترک همه این آثار , پیوند میان واقعیت و کابوس و نقش پررنگ هر یک بر دیگری است ; خواه این کابوس با هیبوتیزم جهتمند شده باشد یا عامل آن ذهن پریشان خود فرد بوده باشد یا توهمات پارانویایی یا هر چیز دیگر . از به یادماندنی ترین قسمت های فیلم سکانسی است که دو برادر و همسران شان برای پیک نیک به دامن طبیعت رفته اند و ناگهان باران می بارد و آنها مجبور می شوند بند و بساط را جمع کنند . تماشای ادوارد جی رابینسون در چنین موقعیت آشنایی در نوع خود جالب است .

کوچه کابوس          Nightmare Alley

کارگردان : ادموند گولدینگ

فیلمنامه : جولز فورتمن (براساس داستانی از ویلیام لیندسی)

فیلمبردار : لی گارمز

موزیک : کریل موکریج

بازیگران : تایرون پاور – جون بلوندل – کالین گری – هلن واکر – تیلور هولمز – مایک مازورکی

محصول 1947 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 110 دقیقه

یک کارناوال در حاشیه شهرها برنامه اجرا می کند . یکی از اعضا به نام استن (پاور) که ارتباطات پنهانی با مدیر گروه , زنی مقتدر به نام زینا  (بلوندل) دارد , با خوراندن الکل صنعتی به همسر دائم الخمر او , سبب مرگش می شود . با وجود اینکه هیچ کس از مجرم بودن استن آگاه نمی شود , اما عذاب وجدان گریبان او را رها نمی کند و سرانجام به بیابان گردی نیمه دیوانه تبدیل می شود ...  

فضای تلخ فیلم و نوع ارتباطات , بیشتر اروپایی است تا آمریکایی ; مثلا قصاب (شابرول – 1970) را به یاد می آورد . تایرون پاور در آغاز دوره جدیدی از بازیگری , توان خود را در ارائه نقش های درام و غیر تاریخی به رخ می کشد . ادموند گولدینگ سال قبل از آن نیز فیلمی را  با همکاری تایرون پاور به نام لبه تیغ جلوی دوربین برده بود .

شهر تاریک           Dark City

کارگردان : ویلیام دیترله

فیلمنامه : جان مردیت لوکاس

فیلمبردار : ویکتور میلنر

موزیک : فرانس واکسمن

بازیگران : چارلتون هستون – لیزابت اسکات – ویوکا لیندفورس – جک وب – مایک مازورکی

محصول 1950 پارامونت – سیاه و سفید - 98 دقیقه

چند کلاهبردار وقتی پی می برند که مردی به نام آرتور وینانت (دان دیفور) بیش از 5000 دلار همراه خود پول نقد دارد , با چرب زبانی او را پای میز پوکر می کشانند و با تبانی و نارو او را سرکیسه می کنند . مرد نگونبخت که در واقع , پول ها متعلق به او نبوده , کمی بعد در اثر شوک و نیز افراط در نوشخواری خودکشی می کند . برادر او سیدنی (مازورکی) از تک تک افرادی که در این ماجرا دست داشته اند ,  انتقام می گیرد . سرانجام نوبت به دنی هالی (هستون) می رسد که حالا با همسر مقتول (لیندفورس) نیز رابطه برقرار کرده است ...

با توجه به این که گره ماجرا در آخرین لحظات باز می شود , ابهام و تعلیق از مهمترین مولفه های فیلم به شمار می آید . صحنه های مربوط به خوانندگی لیزابت اسکات در کاباره ای در لاس وگاس و اساسا وجود ناموجه او  از ضعف های مهم  فیلم به شمار می آید . سکانس به دام افتادن یکی از اعضای گروه (که از زخم معده در رنج است)  در خانه اش , از خوش ساخت ترین لحظات فیلم است . چارلتون هستون در 27 سالگی اولین نقش مهم سینمایی خود را با این فیلم تجربه کرد .       

شهر ترس         City of Fear

کارگردان : ایروینگ لرنر

فیلمنامه : رابرت دیلون – استیون ریچ

فیلمبردار : لوشنن بالارد

موزیک : جری گلد اسمیت

بازیگران : وینک ادواردز – جان آرچر – استیون ریچ – پاتریشیا بلیر – لیل تالبوت – کلی تاردسن

محصول 1959 کلمبیا – سیاه و سفید – 81 دقیقه

تروریست تحت تعقیب وینک رایکر (ادواردز) در حالی در لس آنجلس پناه می گیرد که کپسولی حاوی ماده شیمیایی خطرناکی موسوم به کبالت 60 با خود حمل می کند . پلیس ردش را می گیرد , اما او  می گریزد . به مرور تاثیر مخرب ماده شیمیایی بر سلامت وینک آشکار می شود . پلیس تلاش می کند تا از طریق معشوقه اش  دختری به نام جون مارلو (بلیر) که او نیز ناخوش شده , محل اختفای وینک را بیابد ...

در دوران جنگ سرد , هالیوود با مدیریت افکار عمومی ,  ترس از آسیب و انهدام مردم و شهرهای آمریکا توسط عوامل ناشناخته , بیماری های مهلک , انفجار مواد رادیواکتیو , تروریسم و ... را در جامعه تسری می داد . فیلم هایی نظیر وحشت در خیابان ها (کازان – 1950) ,  قاتل ولگرد نیویورکی (مک ایووی – 1950) و  مرا مرگبار ببوس ( آلدریچ – 1955) با این رویکرد ساخته شدند . شهر ترس هم همینطور . فیلم با سر و شکل یک نوآر جاده ای , دقیق و حساب شده آغاز می شود , اما پس از مدت کوتاهی بی خاصیت می شود  و همانند ضد قهرمان بیمارش , خود را خزان خزان تا انتها می کشاند .  

قاتل ولگرد نیویورکی         Killer that Stalked NewYork

کارگردان : ارل مک ایووی

فیلمنامه : هری ا.س.ک.س (براساس داستان و برگردان میلتن لمن)

فیلمبردار : جوزف بایروک

موزیک : هانس سالتر

بازیگران : اولین کیز – چارلز کوروین – ویلیام بیشاپ – دوروتی مالون – لولا آلبرایت – بری کلی

محصول 1950 کلمبیا پیکچرز – سیاه و سفید - 76 دقیقه

وقتی شیلا از سفر کوبا بازمی گردد , درمی یابد که همسرش جواهرات او را به سرقت برده و با خواهر زنش رابطه برقرار کرده است . شیلا که به بیماری واگیردار و ناشناخته ای مبتلا است , در شهر به جست و جو می پردازد تا همسرش و جواهراتش را بیابد و ناخواسته و ندانسته باعث ابتلای شهروندان نیویورکی می شود . اخبار این بیماری مرگبار در شهر منتشر می شود . وحشت و استیصال شهر را در بر می گیرد . نیروی پلیس و سازمان های بهداشت و درمان بسیج می شوند تا بحران را مهار کنند ...

فیلم نتوانسته دو موضوع با دو ظرفیت و بازخورد متفاوت را که وجه اشتراک آن ها شخصیت اصلی یعنی "شیلا "  است , بطور هماهنگ پیش ببرد : خیانت همسر و سرقت جواهرات  , و بسیج امکانات برای مقابله با بیماری . آن قسمت از فیلم که به بیماری و ... می پردازد , ساختاری شبه مستند دارد  . این دوگانگی در فرم روایی بیشترین لطمه را به فیلم زده است . نام دیگر فیلم شهر وحشت زده است . (The Frightened City )

کله گنده ها *              Big Guns

کارگردان : دوچیو تساری

فیلمنامه : روبرتو گانداس – اوگو لیبراتوره – فراکو وروسی

فیلمبردار : سیلوانو ال پولیتی

موزیک : جیانی فریو

بازیگران : آلن دلون – ریچارد کنت – کارلا گراوینا – مارک پورل – روژه هنن – نیکولتا ماکیاولی

محصول ایتالیا و فرانسه – رنگی – 100 دقیقه

یک آدم کش حرفه ای به نام تونی (دلون) که در استخدام یک باند مافیایی است,  تصمیم می گیرد از شغل "آدم کشتن" دست بشوید و در کنار خانواده خود با آرامش بیشتری زندگی کند . روسای تونی که از تغییر رویه او به خشم آمده اند ,  برای خاطرجمعی تصمیم می گیرند کلکش را بکنند ; چون او اطلاعاتی دارد که نباید داشته باشد . اشتباه محاسباتی قاتلان باعث می شود به جای تونی ,  همسر و فرزند او کشته شوند . حال تونی در پی گرفتن انتقام است ...

کله گنده ها در ارتباط با مخاطب عام فیلم موفقی است . شهرت بین المللی آلن دلون که حتی بر جنبه های غیر سینمایی زندگی مردم در طی دو سه نسل تاثیر گذاشت ,  بیش از آنکه در فیلم هایی نظیر روکو و برادرانش (ویسکونتی - 1960)  یا  کسوف (آنتونیونی - 1962) ریشه داشته باشد ,  مدیون فیلم هایی از نوع  دسته سیسیلی ها (ورنوی – 1966) و کله گنده ها است ; سرشار از حادثه , انفجار , کشت و کشتار ,  تعقیب و گریز و ...   نام دیگر فیلم بن بست است . (No Way Out) 

--------------------------------------

* این فیلم در ایران به نام اسلحۀ بزرگ نمایش داده شد .

آخرین مهلت ,  ایالات متحده آمریکا               Deadline – U.S.A

کارگردان : ریچارد بروکس

فیلمنامه : ریچارد بروکس

فیلمبردار : میلتن کراسنر

موزیک : کریل ماکریج و سال کاپلان (بدون ذکر نام در عنوانبندی)

بازیگران : هامفری بوگارت – اتل باریمور – کیم هانتر – اد بگلی – وارن استیونس – پل استوارت

محصول 1952 فاکس قرن بیستم – سیاه و سفید – 87 دقیقه

وقتی ورثه مالک روزنامه نیویورک دی  اقدام به انحلال و فروش تشکیلات مطبوعاتی می کنند ,  با ممانعت سردبیر سرسخت روزنامه اد هاکسن (بوگارت) مواجه می شوند . اد با پیگیری حقوقی قصد افشاگری دارد اما با تهدید مواجه می شود ...  

ریچارد بروکس تا 1950 در عرصه فیلمنامه نویسی فعالیت داشت که حاصل آن طرح داستانی یا فیلمنامه آثاری چون قاتلان (سیودماک-1946) ,  خوی حیوانی (داسین-1947) , آتش متقابل (دمیتریک-1947) , کی لارگو (هیوستن-1948),  و خیابان راز (استرجس-1950) بود . آخرین مهلت ,  آمریکا سومین فیلم او در مقام کارگردان به شمار می آید . حضور بوگارت مانند اغلب فیلم هایش در این دوره , کسالت بار و بی مایه است . از معدود لحظات فیلم که شاید بتوان آن را اندکی جالب پنداشت ,  قسمتی است که خلافکاران بوگارت را با تهدیدی محترمانه به درون خودرویی پیشرفته هدایت می کنند که مانند ماشین های کارتونی از قابلیت های منحصر به فردی برخوردار است ; از جمله سیستم های مخابراتی , مینی بار و ...     

فرشته سیاه        Black Angel

کارگردان : روی ویلیام نیل

فیلمنامه : روی چنسلر (براساس داستانی از کرنل وورلیچ)

فیلمبردار : پل ایوانو

موزیک : فرانک اسکینر

بازیگران : دن دوریا – جون وینسنت – پیتر لوره – برودریک کرافورد – کنستانس داولینگ – والاس فورد - ماریون مارتین

محصول 1946 یونیورسال – سیاه و سفید - 81 دقیقه

نوستاره هالیوود ماویس مارلو (داولینگ) در آپارتمانش به قتل می رسد . نشانه ها چنین حکایت دارند که عامل این جنایت , مردی متاهل است که به دیدار او می رفته . دادگاه وی را مجرم تشخیص می دهد و روانه زندانش می کند . همسر او کاترین بنت (وینسنت) تلاش همه جانبه ای را آغاز می کند تا بی گناهی شوهر را اثبات کند . در این راه از مارتین بلیر (دوریا) همسر سابق مقتول که پیانیست یک کافه است , کمک می گیرد . آنها تیمی موسیقایی تشکیل می دهند و به اتفاق در کافه ای برنامه اجرا می کنند . ابتدا به مالک کافه, مردی مرموز به نام  مارکو (لوره) مشکوک می شوند , اما حدس شان غلط از آب در می آید . جست و جو برای یافتن قاتل ، درنهایت به خودیابی منجر می شود ...

روی ویلیام نیل در دهه 1940 عمدتا با ساخت فیلم های شرلوک هولمز مطرح شده بود . فرشته سیاه آخرین فیلم اوست . در اواخر  1946 اندکی  پس از اکران همین فیلم  در 59 سالگی درگذشت . انسجام این فیلم ردۀ B تحسین برانگیز است .

قاتل رها شده است           Killer Is Loose

کارگردان : باد باتیکر

فیلمنامه : هرولد مدفورد (براساس داستانی از جان و وارد هاوکینز)

فیلمبردار: لوسین بالارد

موزیک : لایانل نیومن

بازیگران : جوزف کاتن – روندا فلمینگ – وندل کوری – آلن هیل – جان لارچ

محصول 1956  یونایتد آرتیستز – سیاه و سفید – 73 دقیقه

بانکی مورد سرقت قرار می گیرد . تحقیقات پلیس دست داشتن یکی از کارکنان بانک را در این خصوص تایید می کند . بر همین اساس کارمندی به نام لئون فوگی (کوری) دستگیر , محاکمه و مجرم شناخته می شود . او با تمهیدی زیرکانه از چنگ ماموران می گریزد و مرتکب چند مورد جرم و جنایت می شود . اما هدف اصلی فوگی , کشتن پلیسی است که قبلا همسر او را در جریان تعقیب و گریز اشتباها مورد اصابت گلوله قرار داده ; یعنی کارآگاه سم واگنر (کاتن) . یا دست کم آسیب رساندن به همسر او  لیلا واگنر (فلمینگ) ...

فیلم چندان در بند شخصیت پردازی و ایجاد همذات پنداری نیست و با ساختاری شبه مستند پیش می رود . نکته سوال برانگیز فیلم این است که کارآگاه پلیس (کاتن) ,  به هر ترتیب مرتکب خطا می شود و فردی بی گناه را به اشتباه به قتل می رساند ,  اما مورد بازخواست و مجازات قرار نمی گیرد . در حالی که کارآگاه پلیس خطاکار فیلم جایی که پیاده رو تمام می شود (پره مینجر – 1950) سرنوشت دیگری برایش رقم خورد . این ابهام از آن نظر اهمیت دارد که باتوجه به فضای واقع گرای هر دوی این فیلم ها و نزدیکی زمانی ساختشان , تماشاگر درمورد قوانین اجتماعی و حقوقی جامعه ای واحد دچار سردرگمی می شود . 

مردی که به زانو درآمد            Un uomo in ginocchio / A Man on His Knees

کارگردان : دامیانو دامیانی

فیلمنامه : نیکلا بادالوچو و دامیانو دامیانی (براساس داستانی از دامیانی)

فیلمبردار : انیو گوآرنیه ری

موزیک : فرانکو مانینو

بازیگران : جولیانو جما – الیانورا گئورگی – میشل پلاچیدو – تانو سیماروسا – اتوره مانی – لوچیانو کاته ناچی

محصول 1980 ایتالیا – رنگی – 105 دقیقه

صاحب نگونبخت یک دکه در پالرمو  صرفا به این دلیل که برای یکی از اعضای مافیا قهوه می برده ,  از طرف گروه رقیب در لیست ترور قرار می گیرد ...

مضمون فیلم , شرافت و تقلا برای زنده ماندن است و اینکه در دنیایی که با زد و بند اداره می شود , قوائد بازی اینگونه حکم می کند که در نهایت  یا باید ظالم بود یا مظلوم و حالت سومی وجود ندارد . زندگی فلاکت بار و غمزده مردم در شهری دلمرده و کثیف با چنان تاکید و وسواسی به تصویر کشیده می شود که برای تماشاگر جانفرسا است .   

مرده در مقصد       D.O.A)  Dead On Arrival )

کارگردان : رودولف ماته

بازیگران : ادموند اوبراین – پاملا برایتون – لوتر آدلر – بورلی گارلند - لین بگت - ویلیام چینگ

موزیک : دیمیتری تیومکین

محصول 1950 یونایتد آرتیستز –  سیاه و سفید - 83 دقیقه

فرانک بیگه لو (اوبراین) حسابدار شرکتی در یک شهر کوچک در کالیفرنیا , برای تفریح به سانفرانسیسکو می رود . شب هنگام در یک بار ساحلی لنگر می اندازد . فردای آن روز احساس بیماری می کند . وقتی به پزشک مراجعه می کند , به او گفته می شود که مسموم شده و تنها چند روز زنده خواهد بود . پس برآشفته و خشمگین به دنبال قاتل خود می گردد ...

رودولف ماته  D.O.A  را با هزینه اندک در زمان محدود در لوکیشن های واقعی با حداقل تجهیزات به عنوان یک فیلم رده B جلوی دوربین برد .  لحن فیلم دوپاره به نظر می رسد . تا حدود دقیقه 20 (قبل از سکانس کافه) با حال و هوای طناز و شوخی مواجهیم . چشمچرانی و دلگی بیگه لو که با افکت های صوتی مخصوص فیلم های کمدی ترکیب شده , بر این موضوع تاکید دارد . بعد از آن یک گردش 180 درجه ای در فضای فیلم به وجود می آید . حس نا امنی , ترس و انتقام در فضای فیلم موج می زند . موسیقی تیومکین در این تغییر رویه نقش مهمی ایفا می کند .  این تفاوت را می توان پژواکی از حقیقت زندگی دانست ; این که فاصله خوشی و خرمی با رنج و بدبختی چقدر اندک است و هر آن امکان دارد یکی جایگزین دیگری شود .  

برادر ارکید           Brother Orchid

کارگردان : لوید بیکن

فیلمنامه : ارل بالدوین (براساس ایده ای از ریچارد کانل)

فیلمبردار : تونی گادیو

موزیک : هانس رومهلد

بازیگران : ادوارد جی رابینسون – هامفری بوگارت – آن ساترن – آلن جنکینز – رالف بلامی – دانلد کریسپ

محصول 1940 برادران وارنر – سیاه و سفید – 91 دقیقه

وقتی سرکرده گانگسترها جان سالتو (رابینسون) پس از پنج سال به آمریکا باز می گردد , درمی یابد که نه تنها جایگاه خود را در بین زیردستانش از دست داده , بلکه رهبر جدید گروه (بوگارت) دستور کشتنش را نیز صادر کرده ...

از سکانس های به یادماندنی فیلم می توان به سفر رابینسون به اروپا در اوایل فیلم اشاره کرد : با ورود به هر کشور تصویر او را برای لحظاتی با کلاهی متفاوت می بینیم . کلاهی که بیشتر مخصوص کشور میزبان است . ( مثلا در فرانسه کلاه سیلندر ,  در ایتالیا کلاه شاپوی پخت , در انگلیس ... ) صحنه رویارویی بوگارت و رابینسون در اواخر فیلم نیز از ماندگارترین تصاویر فیلم است .  برادر ارکید اسم مستعار جان سالتو (رابینسون) در معبدی است که در دو مقطع از فیلم به آنجا پناهنده می شود .     

دنیای تبهکاران آمریکا                Underworld U.S.A

کارگردان : ساموئل فولر

فیلمنامه : ساموئل فولر (براساس ایده ای از جوزف دینین)

فیلمبردار : هال مور

بازیگران : کلیف رابرتسن – دولورس دورن – بئاتریس کی – پل دوبووو – رابرت امهارت – لاری گیتس

محصول 1961 کلمبیا – سیاه و سفید – 99 دقیقه

تولی که در نوجوانی شاهد قتل پدرش توسط اوباش بوده , تصمیم می گیرد از تک تک آنان که حالا با گذشت  سال ها  به گانگسترهایی مخوف تبدیل شده اند , انتقام بگیرد ...

فضای فیلم به شدت شخصی و واقعیت گریز است . انگار فولر قسمت هایی از چند کابوس را به صورت کلاژ در فیلم گنجانده است . همه جا پر از آشغال و سطل زباله است . زخمی که بر چهره تولی در اوایل فیلم ایجاد می شود ,  تا انتها (پس از گذشت 20 سال) همچنان تازه به نظر می رسد . گانگسترها همگی سیگار برگ می کشند ; حتی یکی از آنان سیگار را می جود . به یادماندنی ترین بخش فیلم , سکانسی است که در آن تولی در حالی که پشت سطل های زباله مخفی شده , صحنه ای از یک کتک کاری را فقط از طریق سایه های غول آسایی که بر دیوار افتاده , نظاره می کند (مانند سینما) و اندکی بعد درمی یابد که در آن لحظات داشته مرگ پدر خود را تماشا می کرده است .    

سراسر شب        All Through The Night

کارگردان : وینسنت شرمن

فیلمنامه : لئونارد اسپیگل گاس – ادوین گیلبرت (براساس داستانی از لئو راسن)

فیلمبردار : سیدنی هیکاکس

موزیک : آدولف دوچ

بازیگران : هامفری بوگارت – کارن ورنی – پیتر لوره – کنراد ویت – جودیت آندرسون – جیمز بورکه

محصول 1941 برادران وارنر – سیاه و سفید - 107 دقیقه

شیرینی پزی زبردست به قتل می رسد . یک قمارباز خوش مشرب به نام داناهیو (بوگارت) که پاتوقش کافه قنادی فرد مقتول بوده , برای کشف راز جنایت ناخواسته درون شبکه ای از جاسوسان نازی نفوذ می کند ...

نمونه ای موفق از سینمای هالیوود  در تلفیق ژانرها . بدون اینکه لحن فیلم دچار اعوجاج شود و به ریتم آن خدشه ای وارد آید ,  تماشاگر فیلمی هستیم که هم کمدی است هم حادثه ای و جنایی . از امتیازات کار این است که وجه کمدی و جنایی اثر آنچنان ممزوج و در تار و پود هم  تنیده شده اند که هیچیک باعث لوث شدن دیگری نمی شود . از جذابیت های دیگر فیلم می توان به دیالوگ های  نیشدار و کنایه آمیز آن اشاره کرد . کارگردان این فیلم (وینسنت شرمن) 100 سال عمر کرد و در سال 2006 درگذشت .  او فیلم نیمه کاره  جان هیوستن (گذر از اقیانوس آرام - 1942) را به عنوان کارگردان جایگزین تکمیل کرد . همچنین از فیلم های دیگر او می توان به آقای اسکیفینگتن (1944) و خیانت (1947) اشاره نمود .    

دو مرد در شهر / Two Men in Town / Due contro la città / Deux hommes dans la ville

کارگردان : جوز جیووانی

فیلمنامه : جوز جیووانی با همکاری جیان فرانکو کلریچی

فیلمبردار : ژان ژاک تاربس

موزیک : فیلیپه ساردی

بازیگران : آلن دلون – ژان گابن – میمسی فارمر – ویکتور لنوکس – سیسیل وسور – ایلاریا اوچینی –ژرار دپاردیو – میشل بوکت

محصول 1973 فرانسه و ایتالیا – رنگی – 100 دقیقه

جینو (دلون) تبهکار سابقه دار پس از 10 سال تحمل زندان , با پادرمیانی و تضمین یک مددکار اجتماعی عالی رتبه (گابن) آزاد می شود . او  زندگی ساده و سالمی را در پیش می گیرد و در یک چاپخانه مشغول به کار می شود . اندکی بعد سر و کله بازرسی سمج  و شکاک (بوکت) پیدا می شود و تمام همت خود را به خرج می دهد تا از جینو دوباره یک مجرم بسازد ...