با شنیدن نام آنتونی هاپکینز اول از همه به یاد کدام کاراکترش می افتید؟ دکتر هانیبال لکتر آدمخوار فیلم سکوت بره ها. باشنیدن نام جک نیکلسون به یاد کدام فیلم وی می افتید؟ فیلم تلالو. ما بعضی از بازیگران تاریخ سینما را با نقشهای شریرانه ای که ایفا کرده اند به یاد می آوریم. بازیگرانی که نفرت و بیزاری مردم را به جان خریدند تا ما از دیدن فیلم لذت ببریم. بدون مشاهده رذالت وپستی این بازیگران درفیلم ها ، اعمال قهرمانانه و درست کارانه "آدم خوبه" فیلم معنا پیدا نمی کرد. اگر سرگرد اشتراسر فیلم کازابلانکا نبود، ریک محبوب قلبهای ما نمیشد. اگر جوکر وجود نداشت بتمن ، قهرمان بی مصرف و بیکاره ای بیش نبود. این بخش ادای دینی است به تمام ستاره های شرور فیلمهای تاریخ سینما از ابتدا تا کنون که سهم عمده ای در حظ وافر ما از فیلم دیدن داشتند. امیدوارم دوستان مرا در این راه یاری دهند که بدون همکاری اساتید این کافه ، این تاپیک به انجام نمیرسد.
کنراد وید (1943-1893):
اولین خبیث سینمایی که در اینجا در موردش صحبت می کنیم، کسیست که هم در دوران سینمای صامت و هم بعدا در سینمای ناطق بازیهای خوبی را در نقشهای شریرانه از خود نشان داد. کنراد وید بازیگر انگلیسی و آلمانی الاصل دوران سینمای صامت آلمان ، در برلین متولد شد و در طول عمر نسبتا کوتاهش در بیش از 100 فیلم ظاهر شد. در آلمان پبشرفت سریع و محسوسی داشت. آلمان همانند شوروی سابق در آن زمان پیشگام سینمای هنری و تجربی محسوب میشد. در آن زمان در آلمان یک استودیوی فیلم پیشرفته و مجهز (UFA) وجود داشت و فیلمسازان آن ، سینما را به عنوان هنری منحصر بفرد و بی همتا ، چون بت ستایش می کردند. بنابراین در آنجا ، فضای خوبی برای پیشرفت کنراد مهیا بود. وی در این استودیو در فیلمهای متعدد ،نقشهای زیبا و مختلفی به اجرا گذاشت ؛ از شیطان و شوپن گرفته تا دکتر جکیل و مستر هاید.
در آن زمان سینمای آلمان همچون هنر نقاشیش ، درگیر "اکسپرسیونیزم" بود. فیلمها دارای صحنه های پرکنتراست، پر از جلوه و با موضوعات ترسناک بودند. همه جا صحبت از ترس و واهمه های پس از جنگ(جهانی اول) و موقعیت آن دوران آلمان بود و مسلما هیچ فیلمی ، همانند و به زیبایی مطب دکتر کالیگاری نمیتواند شرایط آن زمان آلمان را نشان دهد. در این فیلم ، کنراد نقش یک خوابگرد روبات گونۀ شریر و فاسد و جنایتکار را داشت. این فیلم آئینه تمام نمای سینمای آن روزگار آلمان است.
... مطب دکتر کالیگاری
یکسال قبل از آن در سال 1919 ، کنراد در فیلم متفاوت از دیگران به کارگردانی ماگنوس هرشفلد بازی کرد. وی در این فیلم به نقش همجنس بازی ظاهر شد که احتمالا اولین کاراکتر همجنس باز تاریخ سینما محسوب می شود.
در سال 1926،وی با بازی در فیلم محصل پراگ بیش از پیش شناخته شد و با این فیلم توجه هالیوود را نیز به خود جلب کرد. هالیوود تازه داشت تحت تاثیر سبک امپرسیونیزم آلمان قرار می گرفت و مشتاق بود مردی را که عصاره زیبائی شناسانه این سبک بود، به سوی خود بکشاند.
کنراد در سال 1927 در فیلم ولگرد محبوب در نقش لوئی یازدهم ظاهرشد و یک سال بعد در فیلم مردی که می خندد ایفای نقش کرد. در این فیلم که برمبنای اثری از ویکتورهوگو ساخته شده بود ، کنراد نقش یک بازیگر سیرک را بازی میکرد که روی صورتش پوزخندی همیشگی حک شده بود! کنراد وید در سال 1931 در فیلم راسپوتین ظاهر گشت.
پس از روی کار آمدن حکومت رایش سوم در آلمان ، کنراد که مخالف نازی ها (و به روایتی یهودی )بود مجبور شد در سال 1933 با نوعروس یهودیش به انگلستان پناهنده شود و مقیم آنجا شود. در انگلستان هم در چند فیلم منجمله سه فیلم به کارگردانی مایکل پاول بازی کرد : جاسوس سیاه پوش(1939) ، قاچاق(1939) و دزد بغداد(1940) که در آن به نقش جادوگر بدجنس و شریری ظاهر شد. در اکثر فیلمهائی که وید در بریتانیا بازی کرد ترس و وحشت از جنگ قریب الوقوع جهانی دوم به نوعی به چشم میخورد.
... جاسوس سیاه پوش
در سال 1942 وید به آمریکا رفت و در هالیوود کارش را ادامه داد. شناخته ترین فیلمهایش ، همانهائی بودند که در هالیوود ساخته شد ، موقعی که جادوی صدا و دیالوگ ، موجب تولد عصر نوین سینما شد و کنراد وید نیز در این دوران طلائی هالیوود ، سهمی به سزا داشت و در تعدادی از تحسین شده ترین و محبوب ترین فیلمهای آن دوران ظاهر شد. جالب اینجاست که با وجود تنفر کنراد وید از نازیها، در خیلی از فیلمها او در نقش نازی ها به ایفای نقش پرداخت که ماندنی ترین آنها نقش سرگرد اشتراسر در فیلم کازابلانکا است، یک افسر اس اس خشن و بیرحم که در نهایت توسط ریک کشته میشود.
... کازابلانکا
در همان سال او در فیلم دیگری هم به نقش یک نازی ظاهر شد: مامور نازی که وید در این فیلم کاراکتر دوگانه داشت ،یک مامور نازی و برادر دوقلویش. در طول جنگ جهانی دوم نیز ، وید در فیلمهای متعددی بازی کرد؛ منجمله : چهره یک زن(1941)، مردی در زندگی آن زن(1941)، صفیری در تاریکی(1941)، سراسر شب(1942 ، همراه با همفری بوگارت) و آخرین فیلمش مظنون(1943) که نقش کنت جسور و خطرناکی را بازی میکرد که خشم خود را با ویران ساختن زندگی یک زن و شوهر جوان در ماه عسلشان به نمایش میگذارد.
کنراد وید در سال 1943 بر اثر حمله قلبی هنگام بازی گلف در گذشت.