به یادبود جرمی برت

با کسب اجازه از محضر هولمز شناس بزرگ بهزاد خان ستوده

جرمي‌برت با عنوان اصلي پيتر جري ويليامز هاگينز در نوامبر 1933 در وارويكشاير انگلستان به دنيا آمد. برت در مدرسه مرکزی گفتار و نمایش در لندن بازیگری را آموخت. آغاز حرفه‌ای کار او در تئاتر کتابخانه در شهر منچستر در سال ۱۹۵۴ بود، او کار خود را با ایفای نقش های کلاسیک در بسیاری از آثار شکسپیر آغاز کرد ، در ابتدای کارش با اولد ویک و بعداً با تئاتر سلطنتی  ادامه داد. اولین حضور او در برابر دوربين در سال۱۹۵۴ میلادی اتفاق افتاد. ولی دو سال بعد از آن يعنی در سال۱۹۵۶ موفق شد كه در فيلم جنگ و صلح ،اقتباس از رمان مشهور لئو تولستوی فرصت بازی بيابد.جرمي‌برت در دهه 1960 در تلويزيون انگلستان در چندين سريال كلاسيك بازي  كرد. سه تفنگ‌دار (1966)، يكي  از معروف‌ترين آثار تلويزيوني او در اين دهه است. در سال 1973 نيز در نسخه تلويزيوني تاجر ونيزي در كنار لارنس اليويه به ايفاي نقش پرداخت.

به اعتقاد بسياري از منتقدين در كنار شرلوك هولمز كه شاخص‌ترين دستاورد حرفه‌اي جرمي‌برت است، فيلم بانوي زيباي من نيز  در كارنامه هنري او اثر قابل توجهي به حساب مي‌آيد. او در اين فيلم كه در سال 1964 ساخته شد در نقش فردي در كنار آدري هيپورن بازي كرد. در تمام نقش های جرمی برت چیزی که بسیار واضح است طرز تلفظ دقیق کلمات توسط اوست. او در هنگام تولد دارای لکنت زبان بود و نمی‌توانست حرف "ر" را درست تلفظ کند. عمل جراحی ترمیمی در نوجوانی و به دنبال آن سالها تمرین به او قدرت تلفظی داد که رشک برانگیز بود. او بعدها گفت که چه هنگام کار و چه هنگام بی کاری هر روز تمرین سخن گفتن خود را انجام می‌داده.

اگرچه او در طول ۴۰ سال کار خود در شخصیت های بسیاری ایفای نقش کرد، برت هم اکنون به خاطر بازی خود در نقش شرلوک هولمز در طی سالهای ۱۹۹۴ - ۱۹۸۴ در سریالی که شرکت فیلم های تلویزیونی گرانادا تهیه کرد، در ذهن ها مانده است. این سریال که برداشتی از داستان‌های آرتور کانن دویل بود توسط جان هاکس ورث و دیگران نوشته شده بود. اگرچه او همیشه از اینکه در یک نقش ثابت بازی کند بیزار بود، در ۴۱ قسمت از این سریال بازی کرد. بعد از قبول این نقش طاقت فرسا او تنها در چند نقش دیگر بازی کرد و اکنون او به عنوان نماد شرلوک هولمز شناخته می‌شود، همانگونه که بازیل راتبون در دههٔ ۱۹۴۰ این عنوان را داشت. جرمي برت با بازي در نقش شرلوك هولمز با بزرگاني چون كريستوفر پلامر، تام بيكر، يان ريچاردسون، باسيل رابتون، دونالد هاوارد، ادوارد و وودوارد و كريستوفر لي كه پيش از او در نقش هنري در تلويزيون ظاهر شده بودند به رقابت پرداخت، رقابتي كه به اعتقاد بسياري رقيبي جز خود شرلوك هولمز نداشت.

يكی از نكات جالب ميان جرمی برت و نمايش شرلوك هولمز اين است كه او سابقه حضور در اين اثر بر روی صحنه تئاتر را داشته ولی در نقش دكتر واتسن و حتی اذعان داشته كه ارتباط بهتری با اين نقش برقرار نموده است. درآن نمايش چارلتون هستون ايفاگری نقش شرلوك هولمز را بر عهده داشت. نكته جالب ديگر اينكه او چپ دست بود و در نقش شرلوك هولمز راست دست، قرار بر نوشتن در نمای نزديك را يك بدلكار بر عهده می گرفت.

وقتی جرمی برت متوجه شد که شخصیت شرلوک هولمز بین بچه‌ها خیلی محبوب بوده و به او مثل یه فوق قهرمان نگاه میکنند، این حقیقت که شرلوک هولمز مصرف‌کنندۀ کوکائین بوده او را به شدت آزار می داده است. به همین خاطر تلاش می کند تا شخصیت شرلوک هولمز بر اعتیادش غلبه کرده و آن را کنار بگذارد. این مسئله در قسمت رد پای شیطان با خاک کردن سرنگ توسط هولمز حل می شود.

در سال ۱۹۵۸ ، برت با آنا مسی دختر ریموند مسی  ازدواج کرد ولی در سال ۱۹۶۲ به خاطر مردی از او جدا شد. پسر آنها دیوید هاگینز در ۱۹۵۹ متولد شد و هم اکنون هم نقاش کارتون و نوول نویس موفقی در بریتانیا است. چند سال بعد برت و مسی در نمایش ربکا در سال ۱۹۷۸ در شبکه بی بی سی در کنار هم بازی کردند. در سال ۱۹۷۶ برت با جوان ویلسون آمریکایی، تولید کنندهٔ تلویزیون ازدواج کرد ولی جوان در سال ۱۹۸۵ به علت سرطان درگذشت. برت با مرگ ویلسون ویران شد و دیگر هرگز ازدواج نکرد.

جرمي برت قصد نداشت پس از فيلمبرداري داستان پرونده آخر ديگر در اين نقش بازي كند اما سرانجام به اصرار دوستانش و با وجودي كه به  شدت متأثر از مرگ همسرش بود در سال 1986 بازي در سريال را از سر گرفت.

در آخرین دههٔ زندگی خود، برت بارها به خاطر بیماری روانی خود به بیمارستان رفت و وضع سلامتی او در زمان فیلم برداری قسمت های پایانی سریال هولمز به طور محسوس رو به وخامت گذاشت.

برنامه ریزی این بود که همهٔ داستان‌های شرلوک هولمز فیلم برداری شود، ولی بعد از مرگ برت به علت ایست قلبی در لندن ادامهٔ پروژه نا تمام ماند. قلب برت به علت یک تب رماتیسمی در دوران کودکی آسیب دیده بود و بدلیل استفاده از داروهایی مانند نمک لیتیم که برای بیماری روانی خود استفاده می‌کرد و همچنین مصرف سیگار ضعیف تر هم شد. ادوارد هاردویک (بازیگر نقش دکتر واتسون) گفته که برت در روز ۶۰ سیگار می خرید و در تمام روز آنها را مصرف می‌کرد. بعد از اینکه مشکل قلبی او آشکار شد، برت بارها سیگار را کنار گذاشت ولی دوباره آن را ادامه داد تا سرانجام در سن ۶۱ سالگی در ۱۲ سپتامبر ۱۹۹۵ درگذشت. روحش شاد

.

جرمی برت در کنار همسر اولش آنا مسی و فرزندش دیوید هاگینز

جرمی برت و جوان ویلسون