(۱۳۸۹/۷/۸ صبح ۰۷:۵۷)هری لایم نوشته شده:  

درسته پیتر پن . انتشارات نگاه .

---

کتاب نامه های چاپلین به دخترشاحتمالا یا بهتره بگم قطعا تخیلی هست .

اما خود نامه وجود داره و واقعیه  و ترجمش هم  معتبره و اصلا از نظر ادبی ( در زبان انگلیسی ) بسیار ارزشمنده .

من که تا جایی که گشتم به نتیجه ای نرسیدم. در هیچ منبع معتبری هم ردی ازش نتونستم پیدا کنم.

This is just a fake! in about 30 years ago Farajollah Saba an Iranian journalist wrote this letter for publishing in an iranian magazine under the name "Phantasy" but the publisher did forget to the "Phantasy" title above the letter. In a short period the letter became famous as the real letter chaplin has wrote and has translated in many languages! That's all! Chaplin has never wrote this letter.

همه چیز از روزی شروع شد که هوشنگ گلمکانی در یادداشتی کوتاه در مجله فیلم زمینه پرده‌برداری مجدد از حقیقتی چند ساله اما مغفول را کلید زد. حقیقتی درباره نامه چارلی چاپلین بزرگ، خطاب به دختر جوان و هنرپیشه‌اش. رازی که هر چند کسی قصد در پوشاندن آن نداشت، که حتی بسیاری سعی در افشای آن داشته‌اند، اما گویی سال‌های سال، نتوانسته بودند اذهان عمومی را متقاعد کنند؛ هنوز هم نتوانسته‌اند!

نامه نزدیک به سی‌سال بود که در میان دوست‌داران ایرانی چاپلین، دست به دست و زبان به زبان نقل می‌شد و آنقدر به آنچه از این اسطوره سینمای جهان در ذهن سراغ داشتند، نزدیک بود که هیچکدام اجازه تردید در صحت و سقم آن‌را به خود نمی‌داد. اما بالاخره پروژه پرده‌برداری باید چهره‌ای رسمی‌تر به خود می‌گرفت تا به زودی خبر فضای رسانه‌ها را فراگیرد؛ اما گویی این نیز موثر واقع نشد! نزدیک به چهار سال پیش بود، تیتر برخی رسانه‌ها به نقل از فرج‌الله صبا این‌گونه بود:«این دروغ سی‌سال است وبال گردنم شده است!»

 
اعتراف مستمر اما ناکام

ماجراي نامه چارلی چاپلین به دخترش، به تعبیر «فرج الله صبا» سی سال وبال گردنش شده و هیچ کس به اعتراف او وقعی ننهاده بود، تا پروژه تردید در صحت نامه بار دیگر به دست هوشنگ گلمکانی کلید بخورد و رسانه‌ها به صورت رسمی‌تر پیگیر آن شوند. نامه چارلی به دخترش پس از نزدیک به سی‌سال از نگارش دیگر به یکی از محکم‌ترین اسناد شناخت این چهره جهانی در ایران بدل شده بود و نه فقط در ایران که در قالب یک کتاب، به سه زبان ترکی استانبولی، آلمانی و انگلیسی ترجمه و حتی بارها از روی آن نوار، دکلمه و گزارش‌های تلویزویونی تهیه شده بود.

خلاصه دیگر کمتر کسي بود که نامه تاريخي چاپلين به دخترش را نخوانده باشد، نامه‌ای که مطلع‌اش اینگونه بود: «ژرالدين دخترم: اينجا شب است٬ يک شب نوئل. در قلعه کوچک من همه سپاهيان بی‌سلاح خفته‌اند....» اما در تمام این سال‌ها صدایی بود که خطاب به جماعت، به‌ظاهر حقیقتی را متذکر می‌شد اما شنیده نمی‌شد؛ «نامه را من نوشته‌ام، نه چاپلین!»

 

اصل ماجرا به‌روایت صبا

«فرج‌الله صبا» نويسنده و روزنامه‌نگار کهنه‌کاري است. او سال‌ها در عرصه مطبوعات فعاليت داشته و امروز ديگر از پيشکسوتان اين عرصه به شمار مي‌رود. داستان اين سوءتفاهم که به قول خودش يک نوع خرافه روزنامه‌نگاري است، براي نخستين بار نبود که از زبان او روايت مي‌شد اما اميدوار بود که آخرين بار باشد. آخر  نزدیک به سي سالي مي شد که چاپلين وبال گردن او شده بود؛ چهارسال پیش و زمانی که خبرنگاری پیگیر ماجرای نامه با صبا تماس می‌گیرد، او با شلوغي و حرارت هميشگي‌اش حرف را قطع مي‌کند تا بگويد: «ول کن دختر! اين نامه چارلي چاپلين سي سال است بيخ گريبان ما را گرفته است و ول نمي‌کند. آن نامه را من نوشتم نه چاپلين خدا بيامرز. چارلي بيچاره روحش هم خبر نداشت. آن نامه فقط زاده تخيل من است!»

جرالدین در کهن‌سالیو ماجرا آغاز مي‌شود؛ ماجرايي که به يک روز غروب در تحريريه مجله روشنفکر باز مي‌گردد: « سي و چند سال پيش در مجله روشنفکر تصميم گرفتيم به تقليد فرنگي‌ها ما هم ستوني راه بيندازيم که در آن نوشته‌هاي فانتزي به چاپ برسد. به هرحال مي خواستيم طبع‌آزمايي کنيم. اين شد که در ستوني هر هفته‌نامه‌هايي فانتزي به چاپ مي‌رسيد. آن بالا هم سرکليشه «فانتزي» تکليف همه چيز را روشن مي‌کرد. بعد از گذشت يکسال ديدم مطالب ستون تکراري شده. يک روز غروب به بچه‌ها گفتم مطالب چرا اينقدر تکراري‌اند. گفتند: اگر زرنگي خودت بنويس! خب، ما هم سردبير بوديم. به رگ غيرت‌مان برخورد و قبول کرديم. رفتم توي اتاق سردبيري و حيران و معطل مانده بودم چه بنويسم که ناگهان چشمم افتاد به گراوري که روي ميزم بود و در آن عکس چارلي چاپلين و دخترش چاپ شده بود. همان جا در دم در اتاق را بستم و نامه‌اي از قول چاپلين به دخترش نوشتم. از آن طرف صفحه‌بند هم مدام فشار مي‌آورد زود باش بايد صفحه‌ها را ببنديم. آخر سر هم اين عجله کار دستش داد و کلمه فانتزي از بالاي ستون افتاد. همين شد باعث گرفتاري من طي اين همه سال!».

 
آغاز مصایب سی‌ساله

بعد از چاپ اين نامه است که مصيبت شروع مي‌شود، صبا خود می‌گوید: «بعدها آن را نوار کردند، در مراسم مختلف دکلمه‌اش مي‌کردند، در راديو و تلويزيون صد بار آن را خواندند، جلوي دانشگاه آن را مي‌فروختند. هر چقدر که ما فرياد کشيديم آقا جان اين نامه را چاپلين ننوشته کسي گوش نکرد. بدتر آنکه به زبان ترکي استانبولي و آلماني و انگليسي هم منتشر شد. حتي در چند جلسه که خودم نيز حضور داشتم باز اين نامه را خواندند و وقتي گفتم اين نامه جعلي است و زاييده تخيل من، ريشخندم کردند که چه مي‌گويي ما نسخه انگليسي‌اش را هم ديده‌ايم!»

تصویر کتاب منتشر شده از این نامه در ایرانحال حقیقت هرچه باشد، فرج الله صبا چوب خلاقيتش را مي‌خورد. چرا که اين نامه آنقدر صميمي و واقعي نوشته شده که حتي يک لحظه هم به فکر کسي نرسيده که ممکن است دروغين باشد. امروز بیش از سی سال از روزی که صبا نوشت: «دخترم، به دنبال نام تو نام من است؛ چاپلين! با همين نام چهل سال، بيشتر مردم روي زمين را خنداندم و بيشتر از آنچه آنان خنديدند، خودم گريستم..» و بیش از چهار سال از این روایت مجدد صبا از نگارش نامه می‌گذرد، اما هنوز هم صدای او نارساست، نامه حتی در سال‌های اخیر صورتی زیبا‌تر در انتشارات مختلف یافته و به تبع مشتریان بیشتر، مشتریانی که شاید بسیاری نام صبا را هم نشنیده باشند.  چراکه به قول صبا؛ «واي از آن روزي که اين مردم بخواهند چيزي را باور کنند!»