برخی از مشهورترین فیلمها با محوریت زندان:

      1- پرنده باز آلکاتراز (Birdman of Alcatraz (1962

کارگردان: جان فرانکن هایمر (John Franken Heimer)

فیلمنامه: گای تراسپر (Guy Trosper)  - بر مبنای کتابی نوشته شده توسط توماس-ای-گادیس (Thomas E.Gaddis)

فیلمبردار: برنت گافی (Burnett Guffey)

آهنگساز : المر برن اشتاین (Elmer Bernstein)

بازیگران: برت لنکستر، کارل مالدن، تلما ریتر، بتی فیلد، نویل براند، ادموند اوبراین، هیو مارلو و تلی ساوالاس.

همانگونه که دوستان مستحضرند، این فیلم، داستان زندگی رابرت استرود است. مردی که  به خاطر ارتکاب قتلی در آلاسکا، به زندان می افتد و سپس با قتل یک زندانی و نگهبانی که مانع فرار او از زندان شده بر مجازاتش افزوده شده و به اعدام محکوم می گردد. در این میان با رفتن مادرش به کاخ سفید و درخواست از رئیس جمهور وقت (وودرو ویلسون) مجازات او از اعدام به حبس ابد تخفیف می یابد. داستان زندگی یکنواخت اوست تا آنجا که پرنده ای مجروح را می یابد و با مداوای پرنده، به پرندگان و پرورش آنها علاقمند می گردد و مابقی سالهای محکومیتش را صرف پرورش قناری و مطالعه بر روی این پرنده و روشهای درمان و ساخت داروهای دست ساز برای این حیوان می کند.

فیلم بصورت سیاه و سفید فیلمبرداری شده، و در زمان خودش، فیلمی قدرتمند محسوب می گردد. بازی برت لنکستر شاید از بهترین فیلمهای کارنامۀ هنری اش باشد که متاسفانه چندان در حفظ جایگاه و شان هنری کسب شده اش در این فیلم نکوشید و فیلم بد هم بسیار دارد.... نکتۀ اساسی در این فیلم، شخصیت مقبول ارائه شده توسط لنکستر است برای استرود...اما همگان می دانند که استرود واقعی، چیزی نبود جز مردی متقلب، قانون شکن، حقیر، همجنسباز، بی مبالات ودیگر هیچ... تمامی صفاتی که اورا به حبس ابد محکوم کرده بود...

پرنده باز آلکاتراز در مراسم اسکار 1962 در 4 زمینه کاندیدا شد:

1-      کاندیدای بازیگر اول مرد برای برت لنکستر (که نتیجه را به گری گوری پک فیلم کشتن مرغ مقلد واگذار نمود.)

2-      کاندیدای بازیگر مرد نقش دوم برای تلی ساوالاس (که نتیجه از آن اد بگلی در فیلم پرنده شیرین جوانی شد.)

3-      کاندیدای زن نقش دوم برای تلما ریتر (جایزه به پتی دوک فیلم معجزه گر رسید.)

4-      کاندیدای بهترین فیلمبرداری سیاه و سفید برای برنت گافی (جایزه به گروه فیلمبرداری طولانی ترین روز رسید.)

-------------------------------------------------------------

و اما... رابرت اف.استرود واقعی که بود؟

رابرت اف.استرود که با عنوان "پرنده باز الکاتراز" شناخته می شود؛ در سال 1909 در جریان قتلی بسیار فجیع در آلاسکا، که در آن یک متصدی بار مشروب را به خاطر پرداخت پول به زنی فاحشه (که استرود عاشقانه دوستش داشت! ) با شلیک گلوله به قتل می رساند، و حتی پس از قتل ، کیف پول مردک بینوا را می گردد تا مطمئن شود میان این دو تن بده بستان و به اصطلاح مشارکت شغلی نیز بوده یا خیر! دستگیر می شود و در سال 1911 محکوم شده و به زندان ایالتی McNeil Island در ایالت واشنگتن فرستاده می شود. سوابق وی نشان می دهد که در مک نیل بسیار خشن و غیرقابل کنترل بوده است، یکبار برای حمله به یکی از کارکنان بیمارستان زندان (که درخواست مواد مخدر اورا گزارش کرده بود) و بار دیگر برای مجروح کردن یک هم سلولی با 6 ماه حبس اضافه مجازات می شود. اما به خاطر تداوم اینگونه رفتارهای وحشیانه، سرانجام به زندان Leavenworth  در ایالت کانزاس فرستاده می شود.در سال 1916، وقتی زندان مانع ملاقات وی با برادرش می گردد، به شکلی عجیب در مقابل 1100 زندانی، یکی از نگهبانان زندان را در سالن اجتماعات به قتل می رساند و به جرم قتل درجه اول به اعدام با طناب دار محکوم می گردد.

از زمان محکومیت به اعدام تا فرا رسیدن زمان اجرای حکم به انفرادی فرستاده می شود که در خلال این دوران، مادرش ناامیدانه برای ورود به کاخ سفید و گرفتن عفو می کوشید. سرانجام این امر در 1920 با دیدار مادرش با همسر وودرو ویلسون به نتیجه می رسد و موفق می شود مجازات پسرش را به جای مرگ به حبس ابد بدون هیچگونه عفو تقلیل دهد.

در این میان، سرپرست این زندان T.W.Morgan در می یابد که تنها راه مهار این زندانی گستاخ نگهداری وی در انفرادی است...

زندگی 30 سالۀ وی در لیون ورت، آغاز می شود و ناگهان تحولی رخ می دهد... پرنده ای زخمی در حیاط زندان نظرش را جلب می کند، سعی می کند پرندۀ مجروح را با داروهای دست ساز مداوا کند، این امر نتیجه می دهد و استرود به دنیای پرنده بازان وارد می شود.

به او اجازه می دهند تا در سلولش به پرورش قناری دست بزند، دیوارۀ میان دو سلول مجاور را بر می دارند تا بتواند از این فضا استفاده کرده و آزمایشگاهی کوچک دایر کند، مسئولین زندان برایش ابزار و کتب لازم برای مطالعه را فراهم می کنند و موفق به نگارش دو کتاب درخصوص قناریها و بیماری های آنها می گردد و تقریبا 300 پرنده در سلولش پرورش می دهد. حتی داروهایی تولید کرده و به برای فروش ارائه می کند. با وجود آنکه بسیاری بر مفید بودن روشهای وی نظر دادند و تحقیقات اورا موثر دانستند، اما مسئولین زندان متوجه شدند که استرود برخی از مواد شیمیایی را که برای آزمایشهایش سفارش میداده، به واقع صرف ساخت مشروبات الکلی دست ساز می کرده است! تحقیقاتش را تحت نظر می گیرند و فعالیتش را محدودتر می کنند...

دو کتابی که استرود عمرش را صرف آنها نمود

سرانجام در 1942 به آلکاتراز فرستاده می شود. جایی که به واقع در آن پرنده ای نداشت اما به این نام شناخته شد! در آلکاتراز، 17 سال سپری شد... 6 سالش در سلول انفرادی D Block و 11 سال نیز در بیمارستان زندان. در سال 1959 به مرکز درمانی اسپرینگ فیلد در میسوری، فرستاده شد و سرانجام در 21 نوامبر سال 1963 به مرگ طبیعی از دنیا رفت.

درسلولش در آلکاتراز

رابرت استرود هیچگاه اجازه نیافت تا فیلم "پرنده باز آلکاتراز" را تماشا کند...فیلمی که برت لنکستر را به یک نامزدی اسکار رسانید و از استرود چهره ای موجه و معقول در جهان به نمایش گذارد....

--------------------------------------------------------------------

آهنگساز اثر:

المر برن اشتاین(Elmer Bernstein (1922 – 2004

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

کتاب نوشته شده توسط توماس ای.گادیس کسی که با نگارش زندگی او، استرود را به عنوان پرنده باز آلکاتراز به جهان معرفی کرد:

بامهر... بانو