سینمای اقتباسی برگرفته ای از مجموعه تجارب ادبی – انسانی است که ازدیربازمنبع اصلی الهام و اقتباس برای فیلمنامه نویس ها وسایر دست اندرکاران تولید فیلم بوده است.دراین مجموعه که خود به عرصه اقیانوسی بیکران می ماند، وارد یکی از زیرمجموعه هاکه آنهم بسان دریای پهناوری است میشویم : سینمای ملهم از کمیک استریپ واز آنجا که بنده قطعا شناگر قابلی نیستم خواهشمندم در گذران این دریای متلاطم با ارسال مطالب خواندنی وآموزنده تان یاریم بفرمایید... سپاسگزارم

*****************************************************

سوپرمن ،بتمن،مرد عنکبوتی،مردان ایکس،هالک،مرد آهنی،فانوس سبز ،300 ،کنستانتین،کاپیتان آمریکا،باک راجرز،تن تن و.... ،خیلی وقت که نه ولی نزدیک به دو دهه است که کمیک استریپ پهنه سینما را عرصه یکه تازی خودنموده است و باگذشت دو دهه دیگر کمیک استریپ 200سال شده که وارد دنیای انسان ها گشته است! امّا به راستی کمیک استریپ چیست؟از کجا آمد و چرا وچگونه اینهمه ابهت واهمیت یافت؟

***********************************

نقاشی بعبارتی زبان خاموش انسان است گاهی میتوان با یک شکل کوچک پرمفهوم ترین جملات را بگوش جان مخاطبان رساند.برای همین بشراز دیر باز با تصویر میانه خوبی داشته است. .اگرچه شرح روایت و بیان ماجراها به زبان تصویر و بعضاً با استفاده از دیالوگ‌ها، به زمان مصر باستان بر می‌گردد اما حتی انسان‌های نخستین نیزبا گذشت هزاران سال، هنوز باتصاویر موجود بر دیوار غارها، با ما سخن میگویند. 

کمیک استریپ comic stripچیست؟ 

"کمیک‌استریپ "یا داستان مصور که بعضا آن را هنر نهم میخوانند ،از تلفیق دو واژه "کمیک" و  "استریپ" حاصل شده است.کمیک comic به معنای مضحک است و با واژهٔ کمدی comedy هم خوانواده می باشد. استریپ strip نیز به معنای نوار یا باند است. معمولاً در چنین شیوه ای تصاویر گرافیکی متعددی با موضوع واحد، در پی یکدیگر می آیند و داستانی را کامل می کنند به عبارتی  می‌توان گفت کمیک‌استریپ مجموعه‌ای است از نقاشی‌ها ‌و تصاویر دنباله‌دار که یک داستان را روایت می‌کند در این نمونه روایی، نوشته و ادبیات خلاصه می‌شود در فضاهای بالونی یا ابر مانند بین تصاویر و اینها عموما از زبان شخصیت‌های داستان نوشته می‌شوند، برای غافلگیری از علامت تعجب روی سرها استفاده شده و برخی از لغات مثل تالاپ تولوپ و آخ و واخ- برای بیان حالات یا ضربات استفاده میگردد.

 نکته بسیار مهمی که در مبحث کمیک استریپ ناگفته مانده این است که واژهٔ کمیک، مفهوم اصلی خود به معنای مضحک را از دست داده است. توضیح اینکه در دهه نخست تولد این هنر، تمام موضوعات کمیک استریپ، کمدی بود ولی بعدها بسته به ذوق و سلیقه متقاضیان، موضوعات دیگری پیدا کرد که با صفت خشونت و هیجان، قابل توصیف بود در حال حاضر باید پذیرفت که واژه کمیک  معنای دومی را نیز به خود داده است  معنای دوم کلمه نقاشی های متعدد با موضوع واحد است.برای اطمینان خاطر می توانید به فرهنگ آکسفورد نیز مراجعه ای داشته باشید. در آنجا، واژه کمیک را به معنای "داستان مصور دنباله دار" نیز آورده است. بنابراین می توان معنای اولیه کلمه کمیک را کنار بگذاریم و آن را به صورتی کلی تر، یعنی "مجموعه ای از نقاشی های متعدد با موضوع واحد" در نظر بگیریم و کسی که کمیک را نقاشی میکند ، کارتونیست بنامیم.

 «کمیک استریپ همان هنر متوالی است.» ویلیام آیسنر-کارتونیست

****************

خاستگاه داستان مصور یا کمیک‌استریپ از کشور آلمان و انگلستان بود.  اگر چه "ویلیام هوگارت انگلیسی در قرن ۱۸ میلادی برای نخستین بار کاریکاتورهایی با روایات دنباله‌دار طراحی کرد اما گفته می شود که اولین کمیک استریپ چاپ شده تاریخ « ماجراهای اُبادیا اُلدباک Adventures of Obadiah Oldbuck » نام داشته است که اول بار در سال ۱۸۳۷ به زبان انگلیسی وسپس به چند زبان مختلف اروپایی چاپ شد خالق این کمیک استریپ رادولف توپفر نویسنده معلم وکارتونیست از کشور سوئیس بود و عملاً وی را با عنوان پدر کمیک‌استریپ مدرن می‌شناسند.

 در سال ۱۹۲۰ بلژیک از جمله کشورهایی بود که در مقیاس بالایی به انتشار داستان مصور پرداخت. از معروف‌ترین داستان‌های مصور جهان که در سال ۱۹۲۹ و ابتدا در روزنامه‌های بروکسل چاپ شد "ماجراهای تن تن و میلو" بود. نویسنده داستان‌های تن تن شخصی بود با نام مستعار "هرژه". ماجراهای تن تن تا به امروز یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین داستان‌های مصور اروپایی است که بصورت فیلم سنمایی وانیمیشن نیز در آمده است .

البته کمیک استریپ ها گرچه عمدتا نقاشیهای دنباله دار هستند اما گاهی دیده شده با تصاویر واقعی نیز کمیک استریپی خلاقانه ساخته شده است.دراینصورت آنرا فتو کمیک استریپ میخوانیم.

 در چند دهه گذشته ، کمیک استریپ ها در یک سمت و سینما و تلوزیون در سوی دیگر تأثیرات متقابلی را روی یکدیگر گذارده اند. زمانی که صنعت تولید فیلم در یک کشور ، دوران رکود خود را طی می کند ؛ کمیک استریپ می تواند به یاری آن بشتابد و حتی در مواقعی جایگزین شود و ضعف ها را پوشش دهد. بر عکس در زمان رونق فیلم سازی ، کمیک استریپ به عنوان مدیومی مستقل به مسیر خود ادامه داده و بعنوان مکمل یا حتی رقیب انیمیشن مطرح می شودیا از آن یاری میجوید،مثلا با ناطق شدن سینما و محبوبیت  ناشرین كمیك استریپ که به دنبال یافتن كاراكترهای جدیدبودند و شخصیت های كارتونی معروفی همچون باگزبانی و میكی ماوس تام و جری را به عناوین مصور خود اضافه كردند.

 كردند سپس با تکامل هرچه بیشتر روایات سینمایی‏ توسط هنرمندانی مانند گریفیث،هاوکز، لانگ و هیچکاک،ساختار روایی و بصری‏ کمیک‏ها تحول پیدا کرد و سینمایی‏تر شد. نسل طلایی هنرمندان کمیک مثل باب گین‏ و استیو دیتکو به شدت تحت تاثیر تحولات‏ روایی و تصویری سینما بودند.سینمای‏ اکسپریسونیستی آمریکایی‏ که در فیلم‏های نوار و کانگستری نمود یافته‏ بود.تأثیر فراوانی بر فضاسازی و کادرهای‏ کمیک‏ها گذاشت.گاتهام سیتی بتمن،با خیابان‏های تیره و تار و آدم‏های بارانی بلند و کلاه‏شاپو به سر از مهم‏ترین نمونه‏های‏ این تاثیرگذاری است.

 اما همانگونه که در ابتدا اشاره شد،این مبحث بیشتر روی تاثیر کمیک استریپها بر انیمیشن و بالاخص فیلمهای سینمایی تمرکز دارد. دراین رابطه شاید اولین و مهمترین کمکی که یک تهیه کننده انیمیشن یا فیلم می تواند از سوی داستان های کمیک استریپ دریافت کند ؛ ایده و دستمایه اولیه برای شروع به کار یا حتی داستان کاملاً آماده برای تولید باشد!...کتاب های کمیک ، داستان های مصور دنباله دار و رمان های گرافیکی از جمله آسان ترین و بهترین مواد خام برای تولید انیمیشن وفیلم هستند.

تابستان هرسال در شهر سن دیه گو همایشی به نام comic - con برگزار میشود که بزرگترین گردهمایی در زمینه کتاب ها و مجلات مصور دنباله دار در جهان بشمار می رود. در این نمایشگاه مالکیت بسیاری از داستان ها به شبکه ها و استودیو های فیلم سازی فروخته شده اند که آثاری از قبیل ماسک و اسپاون از آن جمله اند.

 دراین جستار بیشتر سعی براین است که فیلمهای به یادماندنی اقتباسی از کمیکها با همت وهمیاری شما عزیزان مورد بررسی قرار گیرند.پیشاپیش از بانوی عزیز جهت هماهنگی وراهنمایهایشان سپاسگزارم .البته یک سورپرایز هم برای خوانندگان گرامی از آرشیو مجلات مادرمحترمه درنظر گرفته ام اولین سری های فوتو استریپ هایی رومانتیک وبس زیبا که در شماره های نخست مجله اطلاعات جوانان در دهه 30 بچاپ رسیده بود که در حال مرمت گرافیکی آن بوده به محض آماده شدن تقدیم حضور میگردد.

با احترام ... لمپرت

________________________

منابع : نشریه پیل بان( مقالات آقای مهدی ترابی مهربانی) - ویکی پدیای پارسی وانگلیسی - فصلنامه انیمیشن خط خطی سال دوم شماره 3و4 - سایت خط ورنگ -سایت دوبله بازار- انجمن animparadise -جدید آن لاین - انجمن تخصصی هنرهای دیجیتال