عیّاری، مفهومی قابل ستایش در میان توده‌های تحت استثمار بوده و هست. طغیان در برابر نظم و قانونی که ضعیف را ضعیف‌تر، فقیر را فقیرتر و پایه‌های قدرت ستمگر را مستحکم‌تر می‌سازد، آخرین نزاع در نامعادله تنازع بقاست. تحسین جوانمردان در ادبیات و داستان‌های عامه شرق و غرب پرسابقه است و کمتر ملتی را می‌توان یافت که در ادوار مختلف، شخصیت‌هایی محبوب از این زمره نداشته باشد، بویژه در کشورهایی که تحت هجوم و استیلای نژاد و ملتی دیگر قرار گرفته‌اند، عیار عیّاران بیشتر رخ می‌نماید و چونان پهلوانان به افسانه‌ها می‌پیوندند.

منبع تصویر

جزیره بریتانیا در گذر تاریخ، تحت سیطره اقوام مختلفی قرار گرفته است که نهایتاً با تسلط نورمن‌ها که از شمال فرانسه به این جزیره پای نهاده بودند، داستان پیدایش قومی جدید در این جزیره، به خاتمه رسید. پیش از نورمن‌ها، این جزیره مه‌آِلود، شاهد حضور سلت‌ها، رومی‌ها، انگلزها، ساکسون‌ها،  وایکینگ‌ها، بریتون‌ها، ... بود، طی قرن‌ها از خاک اصلی اروپا به این جزیره آمده بودند. در کشاکش نورمن‌ها با دیگر اقوام ساکن بریتانیا و در طی شکل‌گیری طبقه فئودال، دهقانان و اقشار ضعیف اقوام مغلوب تحت ظلمی مضاعف از سوی هم نژادان نجیب‌زاده خود و حکومت مرکزی بودند. در این اثنا، رفته رفته ساکسون‌های سرسخت به اقصی نقاط شمالی و ولزی‌ها که شاید اعقاب سلت‌های اولیه بودند به غرب جزیره رانده شدند ولی تا به امروز برای استقلال خود، تلاش کرده‌اند.

منبع تصویر

رابین هود مشهورترین یاغی ساکسون بود که بیشتر با کتاب الکساندر دومای فرانسوی به جهانیان شناسانده شد. چهره نمایش داده شده از وی در کتاب دوما، مصداق بارز شیوه جوانمردی و عیاری بود که حق فقرا را از اغنیای ستمگر می‌گرفت و به آنها عودت می‌داد. گرچه شخصیت وی به لحاظ تاریخی کاملاً مشخص نیست.

منبع تصویر

با فاصله حدود  ۲۵۰ سال پس از رابین هود، جوانی ولزی، اقداماتی مشابه وی را در کشور کوچک ولز انجام می‌داد که البته هیچگاه به شهرت رابین نرسید. این قهرمان کم‌نام، تام شون کاتی نام داشت و به رابین هود ولز، مشهور است. برخی نام وی را توماس جونز نیز ذکر کرده‌اند و برخی منابع این دو را دو شخصیت مجزا دانسته‌اند. گفته می‌شود در زمان سلطه کاتولیسم بر دربار انگلستان در دوران ملکه ماری اول، کاتی به مذهب پروتستان گروید و با اقدامات قانون‌گریزانه، به مردم تحت ستم ولز کمک می‌کرد و در نهایت در سال ۱۵۵۷ میلادی مجبور به فرار از جزیره به اروپا شد. با روی کار آمدن الیزابت اول که پایه‌گذار فرقه آنگلیکان بود، کاتی در سال ۱۵۵۹ به ولز بازگشت. گرچه داستان کاتی پس از نیمه دوم قرن هجدهم به صورت مدون درآمد ولی آنچنان که باید، مشهور نشد.

منبع تصویر

در سال ۱۹۷۸ میلادی مجموعه تلویزیونی پنج قسمتی در مورد تام شون کاتی ساخته شد که سالهای میانی دهه ۷۰ شمسی از شبکه دوم سیما، اگر درست به خاطر داشته باشم، دوشنبه شب‌ها پخش می شد. در این مجموعه کاتی از نقابی به شکل شاهین استفاده می‌کند و گویا نام مجموعه، اشاره به این مطلب دارد. متاسفانه تصاویر و مطالب بسیار کمی در مورد این مجموعه وجود دارد و علی‌رغم اینکه توسط بی‌بی‌سی ساخته شده است، خود این شبکه نیز تمایل چندانی به بازپخش آن نداشته است و شاید هم به نوعی از ساخت آن پشیمان شده است؟! تنها ویدئوی قابل دسترسی از آن تیتراژش بود که در صفحه ف.ی.س.ب.و.ک با نام Wales in Movies یافتم. در این صفحه، به مهجوریت این مجموعه اشارتی شده است. در صفحه بی‌بی‌سی وان دو کلیپ کوتاه دیگر از آن وجود دارد که قابل دسترسی نیست. به نظر آخرین نمایش و تنها بازپخش این سریال در این شبکه، سال ۱۹۸۳ بوده است.