(۱۳۹۰/۷/۱۴ عصر ۰۳:۴۷)هری لایم نوشته شده:  

یکی از کارتون هایی که در دهه 60 حس ناخوشایندی ایجاد می کرد ,  در مورد یک مرغ ماهیخوار یا پلیکان بود که با وعده دروغ , تعدادی ماهی را فریب می داد تا آنها را به مکانی واهی و خوش آب و هوا منتقل کند .

 این کارتون وطنی که احتمالا براساس حکایت های کهن ادبی ساخته شده بود , بیش از آن که پندآموز باشد (چه پندی ,  چه آشی ؟! چه کشکی !؟) موجی از غم و اندوه را برمی انگیخت .    

در نیمه دوم این دهه ی سرشار از تناقض ,  تقریبا امکان نداشت که در یک روز غیرمناسبتی و معمولی بنشینی پای تلوزیون و کارتون هایی نظیر تنسی تاکسیدو ,  گربه کلونداک ,  یوگی و دوستان ,  زورو *,  معاون کلانتر ,  گالیور ,  پلنگ صورتی ,  بازرس ,  مورچه خوار , دهکده سبزیجات ,  قصه باغ گلها (خپل) و ...  را تماشا کنی .  گناه این برنامه ها این بود که بیشتر آنها ساخت ایالات متحده بودند و گناه  بزرگ تر و نابخشودنی تر اینکه اول بار در دهه 50 پخش شده بودند . پس  یا آنها را به مرور امحا کردند ( با بی توجهی تعمدی و هدفمند و رها سازی و گم و گور کردن و نگهداری در شرایط نامناسب ;  درست مثل تصفیه نژادی ) 

   اسم این کارتون مرغ ماهیخوار بود به کارگردانی جعفر تجارتچی و محصول 1343 وزارت فرهنگ و هنر. یادم هست چندین بار هم در آن سال‌ها پخش شد و هنوز آن صحنه که خرچنگ با دیدن استخوان ماهی‌ها بغض می‌کند، به وضوح در خاطرم مانده است

   یک کارتون مشابه(باز از ساخته‌های جعفر تجارتچی)، کارتونی بود به اسم لاک‌پشت و مرغابی (محصول 1342 وزارت فرهنگ و هنر) که داستان لاک‌پشتی بود که بعد از خشک شدن برکۀ محل زندگی‌اش، تصمیم می‌گیرد همراه با دو مرغابی که از دوستانش هستند به برکه دیگری برود. دو مرغابی با چوبی که لاک‌پشت به دهن گرفته به پرواز درمی‌آیند، در راه خندۀ مردمی که آنها را می‌بینند باعث می‌شود لاک پشت دهانش را باز کرده و بگوید "کور شود هر آنکه نتواند دید" باز کردن دهان همان و سقوط لاک‌پشت همان. این کار بر اساس داستانی از کلیله و دمنه ساخته شده بود و فکر می‌کنم در انتها (و از زبان لاک‌پشت) این جمله هم گفته می‌شد: "لعنت بر دهانی که بی‌موقع باز شود".

     سال 74، 75 که پای کارتون‌های فضایی و فوتبالیست‌ها به تلویزیون باز شد، حاکی از آن بود که ذائقۀ مسئولین هم تغییر کرده است، و دیگر کارتون‌هایی به سبک و سیاق کارتون‌های دهه 60 جایی در میان آثار خریداری شده نداشت و کارتون‌های قدیمی هم کمتر تکرار شد.

     سریال زورو(والت دیسنی) تابستات 75 یا 76 از شبکه یک پخش شد. معاون کلانتر هم که بیشتر در مناسبت‌ها و آن هم چند قسمت خاص تکرار می‌شد. از پلنگ صورتی قدیمی‌ترین تصویری که به خاطر دارم، کلاس دوم دبستان است که معلم‌مان(آقای تدین) گاه با خودش یک آپارت 16 میلی‌متری می‌آورد سر کلاس و روی دیوار یا یک پرده سفید کوچک برایمان فیلم و کارتون پخش می‌کرد. هر چند مجموعه کامل پلنگ صورتی به شکل DVD در دسترس است ولی هنوز تماشای نسخه‌های قدیمی که مرحوم پرویر نارنجی‌ها عنوان قسمت و گاه نریشن آن را می‌گفت لطف دیگری دارد، و هنوز مورچه و مورچه‌خوار و بازرس و دودو با صدای مرحوم حسن عباسی و مهدی آریان‌نژد سر ذوقمان می‌آورد. 

  در مورد شرایط نگهداری آثار قدیمی در آرشیو سیما، تا چند سال قبل که در شرایط مساعدی نگهداری نمی‌شدند. بر خلاف تلویزیون، آرشیو فیلمخانه ملی ایران به مدد مسئولین و کارکنان علاقه‌مند در شرایط مطلوبی حفظ و نگهداری می‌شود.

***

 پیام داشتن برنامه‌های کودک نه یک ایراد، بلکه بخشی از کارکرد چنین برنامه‌هایی‌ست(نگاه کنید به کارتون‌های دوره کودکی که مروج ارزش‌های اخلاقی نظیر مهربانی، گذشت، دوستی و...) بودند، گاه به شکل مستقیم و گاه غیرمستقیم؛ ولی چون در قالب کارتون و شخصیت‌هایی بود که همدلی بیننده را ‌برمی‌انگیخت، تاثیرش را بر مخاطب می‌گذاشت(جدا از آثار داخلی که حجم و نوع پیام‌ها بیشتر دافعه ایجاد می‌کرد). برنامه‌های تلویزیون به عنوان سرگرمی اصلی کودکان دهه 60 نوستالژی مشترک این نسل است، نسلی که خاطرات کودکی‌‌اش با این برنامه و کارتون‌ها پیوند خورده(خاطره مشترک کودکان دهه 80 چه خواهد بود یا اصلا خاطره مشترکی خواهند داشت؟) 

تصویر برگرفته از ویژه‌نامه همشهری جوان(آذر 1385)