در ژانر گانگستري بازيگران شاخص و بزرگ زياد داريم ادوارد جي رابينسون - همفري بوگارت-پل موني و ...  اما بعضي از آنها واقعا دوست داشتني و فراموش نشدني هستند جيمز كاگني يكي از اين قبيل افراد است.شخصيتي خشن و سرد  از او به عنوان پدر  گانگسترها ياد مي شود. كسي كه اين ژانر به نام او عجين شده است.

 جيمز كاگني" با نام كامل"جيمز فرانسيس كاگني جونيور"، 17 ژولاي 1899 در خانواده اي از طبقه فرودست در نيويورك به دنيا آمد. با كار كردن در رستورانها و سالنهاي بيليارد گذران زندگي مي كرد تا اين كه طي سالهاي پس از جنگ جهاني اول، بيشتر وقت خود را صرف بازيگري كرد و به جرأت مي توان گفت كه سينماي گانگستري آمريكا و محصولات كمپاني"برادران وارنر" درخشان ترين دهه فعاليتش را مديون اوست. از همه اينها گذشته، كاگني يكي از اولين بازيگران نسل اول سينماي ناطق بود.
در ناحيه خشن "يوركويل" نيويورك بزرگ شد. سابقه اي چند ساله در بازي تئاتر داشت . پس از ايفاي چندين نقش ناچيز، با بازي در نقش قاتلي خبيث در فيلم "دشمن مردم" (1931، ويليام ولمن) به شهرت رسيد. "دشمن مردم" كه سرگذشت تبهكاري زيرك و زبان باز است كه از خشونت لذت مي برد، تأثير بسيار فراواني بر سينماي گانگستري گذاشت. البته نبايد از دو فيلم ديگر، يعني"سزار كوچك" (1931) و "از دسته محكومين به اعمال شاقه گريخته ام" (1932/ مروين لروي) نيز به آساني گذشت.  در 1938 کاگنی نقش راکی ساليوان رو در فرشتگان آلوده صورت ایفا کرد وو اين شروعي موفقيت آميز براي كاگني بود . اما فيلمي كه جيمز كاگني را به شهرت رساند "نيكي دودل دندي"(1942، مايكل كورتيز) بود. چون كاگني تحت قرارداد كمپاني "برادران وارنر" بود مجبور مي شد كه در هر فيلم فرمايشي اي بازي كند و چون سنت كمپاني اين بود كه هنرپيشگان تحت قرارداد مدام در فعاليت باشند، او را عجولانه و پي در پي در فيلمهاي مختلف جاي مي دادند كه تصويري از "مرد خشن" داشت، هرچند كه با چاشني طنزي هم همراه بود.
پس از مدتي، كاگني توانست كمپاني توليد فيلم شخصي خود را با عنوان "كاگني پروداكشنز" تأسيس كند. امور اين كمپاني را خودش به همراه برادرش "ويليام" كه سابقه بازيگري نيز داشت بر عهده گرفت و بدين ترتيب بود كه او توانست در انتخاب فيلمنامه آزادي عمل و در سودش هم مشاركت داشته باشد؛ اما كمپاني اش شكست خورد و تنها توانست سه فيلم، آن هم از طريق كمپاني "يونايتد آرتيستز" پخش كند، اما باز اين كار او الگويي را ايجاد كرد كه بسياري از آن تبعيت كردند.

 در 1949 با فيلم"التهاب" (رائول والنس) بازگشت درخشاني به كمپاني"برادران وارنر" داشت.

اما طي سالهاي دهه 50 ميلادي او ايفاگر نقش شخصيتهاي تحقيركننده ديگران و خبيث بسياري از استوديوها بود. در اين سالها او دو فيلم را نيز كارگرداني كرد، "راه ميان بر به جهنم" (1957) و آخرين موزيكالش با نام "دله دزدي نكن" (1959).
جيمز كاگني پس از يك بازي عالي در فيلم "يك، دو، سه" (1961، بيلي وايلدر) از سينما كناره گرفت. سال بعد افتخارهاي بسياري نصيبش شد، از جمله جايزه دستاورد يك عمر انستيتوي فيلم آمريكا در 1974.

ولي او باز هم به سينما بازگشت. "ميلوش فورمن" كه دوست و همسايه اش بود او را ترغيب نمود كه نقش يك بازپرس پليس را در "رگتايم" (1981) بپذيرد و "كاگني" اين كار را كرد، ولي وضعيت جسمي اش ديگر به او اجازه بازي در فيلم را نمي داد. "جيمز كاگني" تا پيش از مرگش در30 مارس 1986 تنها در يك فيلم ديگر ظاهر شد. "جو مورال محشر" (1984، جوزف سارجنت) و سال بعد هم كتاب شرح حالش را منتشر كرد: "كاگني به روايت كاگني". 

منبع نوشته: روزنامه قدس