جک لمون مرد قابل احترام سینما

جک لمون مرد دوست داشتنی هالیوود و خالق ناب ترین و بیاد ماندنی ترین کاراکترهای تاریخ سینما است. لمون از معدود هنرمندانی بود که از با استفاده از میمک چهره اش و حالت های منحصر به فردی که داشت خود را از دیگران متمایز می کرد. نوع چرخش سر و نگاه های خاصی که در برخی از موقعیت ها ارائه می کرد بدون شک مختص او بود. لمون در بیشتر نقش هایش ایفاگر انسانهای ساده و سالمی بود که بر خلاف جریان کثیف و ریاکارانه اجتماع حرکت می کرد. ­­­­­­­اوج این نقش ها در سه فیلم ماندگارش ایرما خوشگله، شیرینی شانس (کیک تفال) و آپارتمان به چشم می خورد. در هرسه این فیلم ها لمون حکم انسانی وظیفه شناس و مبادی ادب را دارد که در جامعه ای پر از فریب کاری و ریا سرگردان شده است و با سادگی ذاتی و سلامت رفتاری اش در صدد مبارزه و یا حداقل سازش با این جو سنگین بر می آید و در نهایت نیز سربلند و موفق می شود.

جک لمون پس از بازی در چند سریال تلویزیونی و فیلم کوتاه با نقش آفرینی در فیلم ممکن است برای شما هم اتفاق بیفتد (It Should Happen to You) در سال 1954 نام خود را بر سر زبان ها انداخت. وی در سال 1955 با هنرنمایی در فیلم میستر رابرتز (Mister Roberts) موفق به کسب جایزه اسکار نقش مکمل شد. اما آنچه که موجب موفقیت و شهرت جک لمون شد آغاز همکاری او با بیلی وایلدر کارگردان نامدار بود. بازی استثنایی او در کنار تونی کرتیس در فیلم بیاد ماندنی بعضی ها داغشو دوست دارن! در نقش دختران موزیسین یکی از جذاب ترین کمدی های تاریخ سینما را رقم زد. این همکاری ها با فیلم های آپارتمان، ایرما خوشگله و شیرینی شانس (کیک تفال) به اوج رسید. وایلدر شوخ طبع با اضافه کردن والتر ماتائو در کنار لمون در فیلم شیرینی شانس باعث شده تا یکی از برترین زوج های کمدی تاریخ سینما شکل گیرد.

وی تا واپسین سال های عمرش در نقش های مختلف در تلویزیون و سینما ظاهر شد و به خاطر بازی درخشانش در فیلم تلویزیونی سه شنبه ها با موری در 75 سالگی صاحب جایزه امی شد.

این بازیگر توانا و مستعد در 27 ژوئن سال 2001 در اثر بیماری سرطان چشم از جهان فروبست.

نکاتی در مورد جک لمون

• جک لمون 8 بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد: میستر رابرتز(1955)، بعضی ها داغشو دوست دارن (1959)، آپارتمان (1960)، روزهای شراب و گل رز (1962)، ببر را نجات بده (1973)، سندروم چینی (1979)، باج (1980)و گمشده (1982) که یک بار در سال 1955 برنده جایزه نقش مکمل برای فیلم میستر رابرتز شد و در سال 1973 نیز با بازی در فیلم ببر را نجات بده اسکار بهترین بازیگر را بدست آورد.

• لمون در 7 فیلم بیلی وایلدر نقش آفرینی کرد: بعضی ها داغشو دوست دارن (1959)، آپارتمان (1960)، ایرما خوشگله (1963)، شیرینی شانس (1966)، آوانتی (1972)، صفحه اول (1974)، بادی بادی (1981)

• وی در 9 فیلم با والتر ماتائو همبازی بود: شیرینی شانس (1966)، زوج عجیب (1968)، صفحه اول (1974)، بادی بادی  (1981)، جی اف کی (1991)، پیرمردهای غرغرو (1993)، پیرمردهای غرغروتر (1995)، The Grass Harp(1995)، خارج از دریا (1997)، زوج عجیب 2 (1998).

• لمون  یک بار در مقام فیلمساز فیلم کاچ (1971) را با بازی والتر ماتائو کارگردانی کرد.

• لمون با 22 بار نامزدی در گلدن گلوب رکورد دار است.

• در اوایل کار بازیگری اش رئیس کمپانی کلمبیا از ترس اینکه منتقدان با تمسخر نام خانوادگی او را با لیمو (lemmon-lemon) مقایسه نکنند پیشنهاد داد تا نام هنری اش را به لنون تغییر دهد. اما به واسطه نزدیکی تلفظ  این اسم به نام لنین و مسائل مربوط به جنگ سرد و مسئله مک کارتی پشیمان شد و با همان نام هنری جک لمون راضی شد.

• لمون بازی در فیلم های لوک خوش دست و بیلیاردباز را رد کرد و هردوی این نقش ها به پل نیومن رسید.

• وی دوبار ازدواج کرد و از هر همسرش صاحب یک فرزند شد.

• پل نیومن به او پیشنهاد داد تا در فیلم بوچ کسیدی و ساندنس کید همبازی شوند اما لمون در آن هنگام در حال بازی در فیلم زوج عجیب بود. ضمن آنکه به خاطر مصدومیت نمی توانست سوارکاری کند.

• لمون اولین بازیگری بود که توانست دوبار به صورت مستقل به عنوان بهترین بازیگرد مرد در جشنواره کن انتخاب شود. البته دین استاکول نیز قبل از او دوبار این جایزه را به صورت مشترک با دیگران سهیم شده بود.

• در چهل و چهارمین دوره مراسم اسکار در سال 1972، چارلی چاپلین اسکار افتخاری خود را از جک لمون دریافت کرد.

• زنده یاد منوچهر نوذری دوبله اصلی جک لمون بود که در برخی از فیلم هایش به جای او صحبت کرد. از دوبله نایاب بعضی ها داغشو دوس دارن! (طبق فرموده کارشناسان بزرگ دوبله در کافه ) تا سه شنبه ها با موری ...

جک لمون شخصیتی دوست داشتنی داشت و بازیگری منحصر به فرد بود. هنوز هم در ذهن همه طرفدارانش او همان سی سی باکستر فیلم آپارتمان است که با خلوص نیت به خانم کیوبلیک اظهار علاقه می کرد. همان نوستر پاتو پلیس وظیفه شناس فیلم ایرما خوشگله  است که حاضر می شود به خاطر عشقش و عدم تعرض به او نقش بازی کند، همان هری هینکل فیلم شیرینی شانس که دلارهای فراوان را با صداقت و درستی عوض می کند و همان فلیکس آنگر فیلم زوج عجیب است که نظم و انضباط اخلاق گرایانه اش باعث منزوی شدنش می شود و... . آری او جک لمون هست همان مرد متشخص و دوست داشتنی دنیای سینمای کلاسیک. همان مرد قابل احترام سینما ...

سعید وزوایی