یکی از قدیمی ترین و پیشکسوت ترین بانوان دوبله ایران، صاحب آن صدای شیرین و مقتدر با شخصیتی والا، دوست داشتنی و تحصیل کرده، قبل از آنکه گرفتار بیماری بی رحم فراموشی شود، حافظه قوی او بازگو کننده بخش اعظمی از تاریخ دوبلاژ ایران در ایتالیا و خاطرات گروه آلکس آقابابیان بود.
در روایت ها آمده که سال 1350 تئاتر شهر با نمایش باغ آلبالو (آنتوان چخوف) و با بازی فهیمه راستکار افتتاح شده.
فهیمه راستکار پیش از ایتالیا، دوبله را با ابولقاسم رضایی در استودیو "ایران فیلم" و با فیلم تئودورا آغاز کرده که از همان ابتدا گوینده نقش نخست زن بوده ولی بعدها توانست یکی از شیرین ترین و ماندگارترین تیپ های زنان پیر را در دوبله خلق کند که اوج آن در سریال محبوب و خاطره انگیز خانم مارپل بود.
دوبله اول فیلم اوتللو ساخته سرگی باندارچوک، به مدیریت هوشنگ لطیف پور دوبله شده که این نسخه نایاب است ولی آنان که دیده اند جملگی فهیمه راستکار را بهترین گوینده نقش دزدمونا توصیف کرده اند که در کنار پرویز بهرام به نقش اوتللو، حرف زده است.
از دیگر دوبله های ماندگار و تحسین برانگیز راستکار، گویندگی به جای کاترین هپبون در فیلم شیر در زمستان (به مدیریت ابوالحسن تهامی) بود که صدایش مطابقت عجیبی با چهره و منش سرسخت و خودرأی هپبون داشت و راستکار با هنرمندی تمام توانست شخصیت پیچیده ملکه الینور را جان ببخشد و احساسات متناقضی چون عشق و نفرت، طغیان و ترحم، قدرت و استیصال را همزمان انتقال دهد مخصوصا در سکانس های دوشوار جدال با شاه هنری دوم (پیتر اوتول) در کنار گویندگی متفاوت چنگیز جلیلوند.
قدرت و تسلط بی نظیراش در گویندگی،انواع شخصیت های ماندگار سینما را مجسم می کرد؛ از لحن طنزآمیز و سر زنده مامی ندیمه سیاه پوست اسکارلت در بر باد رفته گرفته تا صدای سرد و حزن انگیز ماریون کرن در روانی و ماریانه در توت فرنگی های وحشی تا گویش جنوب شهری فاطی در گوزنها.
هیچ گاه از سختی ها و نابسامانی های روزگار، گلایه و شکایت نمی کرد اما در سال 1373 یادداشتی در مجله فیلم (شماره164) از او چاپ شد که در آن راستکار اعتراض خود را از شرایط حاکم بر دوبله (سانسور، سرعت بالای کار، ترجمه های نادرست و...) منعکس کرد که نشان از نگرانی و مسئولیت پذیری راستکار در برابر آینده دوبلاژ ایران داشت که در پی آن برای مدتی از دوبله کناره گیری کرد. با آن که بازیگری توانمند بود (مخصوصا در تئاتر) ولی دوبله جایگاه ویژه ای برای او داشت و تا زمانی که بیماری بر وی غالب نشده بود، همواره فعال بود.
روحش شاد و یادش گرامی ...
گزیده ای از دوبله های بانو فهیمه راستکار که بخش عمده آن از تاپیک های بانوان دوبله ایران، دایره المعارف دوبله، هنر دوبله و زیرنویس کافه کلاسیک و منابع دیگر جمع آوری شده:
تولد : 1311
درگذشت : دوم آذر 1391
همسر نجف دریا بندری (نویسنده و مترجم)
شروع حرفه ای دوبله : 1335 ( دوبله در ایتالیا از 1338 تا 1342 )
سینمای جهان :
سوفیا لورن ( دو زن – دوبله اول / زیبای میلیونر / پنج مایل به نیمه شب / میلیونرها / آسیابان عشوه گر - دوبله اول /
علامت ونوس / دیروز، امروز، فردا – دوبله اول / غرور و شهوت / آتیلا - دوبله اول؟ / افسانه گمشدگان – دوبله دوم )
جودی دنچ ( شکلات / تقویم ریدیک / ساحل خاطرات / زنان بنفش پوش )
سیمون سینیوره ( شیطان صفتان / ارتش سایه ها / پلیس پیتون 357 )
ملینا مرکوری ( فدرا / یکشبه ها هرگز / میعاد در سپیده دم )
لورن باکال ( قتل در قطار سریع السیر شرق – دوبله اول / تولد / پایان )
اینگرید تولین ( توت فرنگی های وحشی / نور زمستانی / گذرگاه کاساندرا – دوبله اول )
آوا گاردنر ( کنتس پا برهنه / گذرگاه کاساندرا – دوبله دوم )
کاترین هپبورن ( شیر در زمستان / ناگهان تابستان گذشته – دوبله دوم )
مورین اوهارا ( مرد آرام – دوبله اول / مک لین تاک )
کاپوسین ( ظرف عسل / تازه چه خبر پوستی کیت؟ )
ویرنا لیزی ( حمله به کوئین مری / چگونه زن خود را بکشیم؟ )
تلما ریتر ( پرنده باز آلکاتراز – دوبله دوم / بوئينگ بوئينگ )
مارتا اسکات ( بن هور / ده فرمان – دوبله اول )
اینگرید برگمن ( دوباره خداحافظ : آیا برامس را دوست دارید؟ / سونات پاییزی )
آنا مانیانی ( نسل فراری / باد وحشی است )
مگی اسمیت ( دیوید کاپرفیلد - تله فیلم / هری پاتر: قسمت اول و دوم )
کتی بیتس ( سنجاقک / پل سن لوئيز ری )
مرلین مونرو ( بعضی ها داغشو دوست دارن ) ؟
دبورا کار ( چشم شیطان ) ونسا رد گریو ( جک و لوبیای سحر آمیز )
جانا ماریا کاناله ( ملکه تئودورا ) بت دیویس ( خوارز )
جنت لی ( روانی ) سوزان هیوارد ( دیمتریس و گلادیاتورها )
دوریس دی ( بالش سنگی ) السا مارتینلی ( هاتاری )
ژان مورو ( ترن ) لیندا کریستال ( آلامو – دوبله اول )
ایرنا اسکوبسوا ( اُتللو – دوبله اول ) گریر گارسن ( ژولیوس سزار )
دایان بیکر ( 9 ساعت به راما ) آن باکستر ( ده فرمان – دوبله اول )
جون استرلینگ ( هرچه سخت تر زمین می خورند - دوبله اول )
هتی مک دانیل ( بر باد رفته – دوبله دوم ) آنجلا لنزبری ( آبی هاوائی )
کاتینا پاکسینو ( زنگها برای که به صدا در می آید؟ ) جینا لولوبریجیدا ( آنا از بروکلین )
فرانسوا پرهوو ( گوشه گیران آلتونا ) لی.لا کدرووا ( پرده پاره )
جین آرتور ( شین – دوبله اول ) کتی جورادو ( نیزه شکسته )
پگی اشکرافت ( گذری به هند ) گاستی هوپر ( خاطرات آن فرانک )
ماریان کچ ( کلینت قهرمان نوادا ) دانیل ژوبرت ( پرواز از ایشیاء )
کتی جانس ( قاتلین پیرزن - نسخه الکساندر مکندریک )
ایرما هال ( قاتلین پیرزن - نسخه برادران کوئن ) لی.لا پالمر ( جاسوس دو جانبه )
آدل مارا ( شن های ایووجیما ) آن دنری ( مامان را از قطار بیرون بینداز ! )
جسیکا تندی ( پرندگان – دوبله دوم ) لوئیز لتهم ( مارنی )
الین مک ماهون ( مردی از لارامی – دوبله دوم ) شلی وینترز ( مامبا )
پنه لوپی آلن ( در جستجوی ریچارد ) ژاکلین بیسه ( تشریفات )
جما جونز ( حس و حساسیت ) گریس زابریسکی ( کردار زشت )
ایلن دبی ( وایکینگ ها – دوبله دوم ) آلا دمی دووا ( آینه - اثر آندری تارکوفسکی )
باربارا لونا ( شیطان در ساعت 4 – دوبله اول ) دانی ساول ( بوئينگ بوئينگ )
رزمری هریس ( هملت - نسخه کنت برانا ) رنه آشرسون ( دیگران )
آن بنکرافت ( تعطیلات در خانه ) دیانا مرل ( تعطیلات در سوئد )
جسی رویس لاندیس ( شمال از شمال غربی – دوبله اول )
سلوا بوندی ( رد گربه ) دایان ویست ( من سام هستم )
ادنا می اُلیور ( رومئو و ژولیت 1936 ) ايون سانسون ( آسیابان عشوه گر - دوبله دوم )
رگینا بیانسی ( کائوس - اپیزود مصاحبه با مادر ) ائل باریمور ( تصویر جنی )
جولیانا کالاندرا ( سرخی عمیق ) گریس کیو ( زندگی خانوادگی )
ناتالی نروال + سوزان فلون ( جف – دوبله اول )
نینا تالبوت + نورما واردن ( یک درخواست خصوصی )
الن آن مک لیری + ماج کندی ( آنها به اسب ها شلیک می کنند، مگر نه؟ )
ماهی برهنه / مردی که لیبرتی والانس را کشت – دوبله دوم / طلسم شده / سراب /
نوادا اسمیت / شاهدی در شهر / یاداشت های کوئیلر / جیسون و آرگونات ها - دوبله اول /
پروفسور دیوانه / ارباب حلقه ها: یاران حلقه / مزرعه / اسکار / دو قلو / شب سن لورنزو / دوبلکس / مظنون /
بدبختی یا خوشبختی / ملکه برفی / گرگهای جوان / پاییز در نیویورک / و ......
سینمای ایران:
حمیده خیرآبادی ( بچه های طلاق / شب بیست و نهم / ریحانه / گرگ های گرسنه / و... )
فخری خوروش ( بگذار زنگی کنم / مترسک / سریال مادر )
ایران دفتری ( قیصر / سکه شانس )
جمیله شیخی ( سریال پاییز صحرا / پدر سالار )
ملیحه نیکجومند ( سریال این خانه دور است / شب دهم )
فرخ لقا هوشمند ( سریال تعطیلات نوروزی / ایستگاه )
صدیقه کیانفر ( جوانی / دلاوران کوچه دلگشا )
نصرت پرتوی ( گوزن ها )
تانیا جوهری ( آوار ) شهلا ریاحی ( گل مریم )
مهری مهرنیا ( اتوبوس ) روح انگیز مهتدی ( مکافات )
مهناز انصاریان ( سریال هفت سنگ ) مهوش وقاری ( گریز از مرگ )
مهین شهابی ( شریک زندگی ) پروین دخت یزدانیان ( سریال دبیرستان خضراء )
آزیتا حاجیان ( دزد عروسکها - به نقش عجوزه جادوگر ) اقدس صحت بخش ( گروهبان )
آنیک شفرازیان ( کلاغ ) محبوبه مقبلی ( سریال پهلوانان نمی میرند )
پروین دولتشاهی ( تحفه ها ) مهری ودادیان ( پدر بزرگ )
پروین نیک سرور ( سریال کاراگاه علوی ) مهین یوزباشی ( وصل نیکان )
مدار صفر درجه ( راشل ) علی کوچولو ( راوی ) و ......
سریال خارجی :
جوآن هیکسون به نقش جین مارپل ( خانم مارپل )
سالهای دور از خانه ( اوشین در کهن سالی ) بی نوایان ( زن تناردیه )
آن شرلی: رویای سبز ( مارگارت هریس ) در برابر باد ( پالی )
پزشک دهکده ( الیزابت ) برادران شیردل ( سوفیا )
ارتش سری ( عمه لوئیز ) رودخانه برفی ( آنیتا + جوآنا )
پرستاران ( ایوان - در چند قسمت ) هایدی / آزرده دل / آینه ، آینه / و ......
انیمیشن :
بچه های کوه آلپ ( مادربزرگ آنت )