خسرو خسروشاهي در شماره معروف 145 ماهنامه فيلم (مردادماه 72 ) يادي از دوستان رفته اش مي كند ،چه آنهايي كه از اين دنياي خاكي رخت بربستند و چه آنهايي كه جلاي وطن كردند ( و البته بعضي ها نيز بعدها باز گشتند) . اگر چه در اين دو دهه هنر دوبله هنرمندان بسياري را نيز از دست داده است كه فقدان هر كدامشان ضايعه اي جبران ناپذير بوده است...
مطلبی جالب درباره زنده یاد ایرج دوستدار که در سال 1381 در روزنامه جام جم به طبع رسید .
http://www1.jamejamonline.ir/newstext.as...0004206768
بازهم روزنامه جام جم و این بار درباره نصرالله مدقالچی (و یا ناصرمتقالچی!)- فروردین ماه 1387
آرامگاه دو هنرمند قديمي دوبله ، زنده يادان حشمت الله شكوفنده و رضا اميريان شمس آبادي ، نكته جالب اين كه اين دو گوينده فرزندانشان زهره شكوفنده و ناهيد اميريان از اولين گويندگان بچه گوي دوبله بودند . مرحوم اميريان معمولا در سالهاي دور علاوه بر گويندگي ،افكتور بود و با وسايل ابتدايي همزمان با گويندگان افكتهاي مختلف را اجراء مي نمود.
با تشكر از دوست گرانمايه ،پدرام عزيز
مجله فيلم در ويژه نامه ارديبهشت ماه 1372 گفتگويي عمري با زنده ياد منوچهرنوذري انجام داد كه پس از دو دهه هنوز خواندني است .قسمتهايي از مصاحبه كه درباره دوبله است را به دوستان گرامي كافه تقديم مي كنم...
مهدی فخیم زاده در کتاب سینما و من که برگرفته از خاطرات سالهای فعالیتش در سینما ،تئاتر و تلویزیون است یادی از زنده یاد سعید شرافت کرده است .احتمالا دیدار با ایشان می بایست مربوط به اواسط دهه 40 باشد.
یک بار من و دوستم پرویز اسدی رفتیم به یه استودیو دوبلاژ ، توی خیابان سعدی بود،تقریبا روبروی سینما ادئون ،رفتیم تو ،هیشکی نبود ولی صداهایی از یه اطاق شنیده می شد،لای در رو باز کردیم و دیدیم تصویر فیلمی افتاده روی پرده ،ریچارد برتن و رابرت رایان بازی میکردن ،از این دوتا هنرپیشه خیلی فیلم دیده بودم و هردو رو میشناختم (بعدا فیلم رو روی پرده سینما دیدم ،اسمش قصریخ بود) دزدکی نگاه کردیم ،توی اون یکی اطاق پشت شیشه چندنفر نشسته بودن و داشتن جلوی میکروفن حرف می زدن ،اسدی گفت دارن دوبله می کنن،یه تیکه سه چهاردقیقه ای رو ده دوازده بار تکرار کردن ،هی نگه می داشتن و از اول پخش می کردن.
من خیلی خوشم اومده بود،تا حالا نشده بود که فیلمی رو اینجوری ببینم ،بالاخره این تیکه رو دوبله کردن و همه از اون اطاق اومدن بیرون ، ما سلام کردیم و اونا هم سرسری جوابی دادن.بالاخره سعید شرافت اومد بیرون ،پرویز ظاهرا قیافش رو میشناخت ،شاید هم عکسشو دیده بود،مردی خوش لباس و خوش قیافه ،با موها و سبیل خوش فرم و دوگلاسی . من با دیدن او بلافاصله یاد شخصیت دوریان گری افتادم ،خیلی شبیه توصیفی بود که اسکار وایلد از چهره زیبای دوریان گری کرده بود.
پرویز رفت جلو سلام کرد،و برخلاف دیگران با ادب و محبت تحویل گرفت و با هردوی ما دست داد ،پرویز گفت آمدیم برای امتحان دوبلوری . به گوشه ای از اطاق اشاره کرد و گفت بنشینید ،من این تیکه رو ضبط کنم ،چشم.ما رفتیم گوشه اتاق و روی نیمکت نشستیم .دوباره پخش یه تیکه از فیلم شروع شد، من و پرویز حال می کردیم ،بخصوص این تکرارش خیلی باحال بودچون هردفعه یه چیز تازه توی فیلم می دیدم ،این تیکه تموم شد،بعد یک تیکه دیگه رو گذاشتن و بعد یکی دیگه .
ظاهرا آقای شرافت ما رو فراموش کرده بود ،ماهم اصراری نداشتیم که یادش بیاریم چون داشتیم مجانی فیلم می دیدیم و عشق می کردیم،فکر کنم دو یا سه ساعتی اونجا بودیم که یه دفعه پرویز گفت ،آه دارن میان پاشو بیا.رفتیم جلو ،شرافت با دیدن ما تازه یادش افتاد،گفت: شما هنوز اینجائین ،فکر کردم رفتین. برگشت طرف صدابردار و گفت: تو جمع کردی ؟صدابردار گفت : بعله آقا. شرافت روبه ما کرد و گفت : ببخشید دستگاه ها رو خاموش کرده ،باشه برای یه وقت دیگه . پرویز گفت: کی ؟ شرافت گفت ، این هفته که اینجا نیستم ولی هفته آینده شاید بیام ،شما سر بزنید . بعد باز هم با ما به گرمی خداجافظی کرد و رفت. ما دیگه سر نزدیم ولی سالها بعد به کرات آقای سعید شرافت را در استودیوهای مختلف می دیدم ،گرد پیری به چهره اش نشسته بود،از اون چهره زیبا دیگه خبری نبود،ولی من هردفعه با دبدن او تصویر دوریان گری برایم تداعی می شد ....
بینوایان
(۱۳۹۴/۱/۷ صبح ۱۰:۵۴)بانو نوشته شده: [ -> ]در یکی از دیالوگهای پس گردنی، مرحوم ایرج دوستدار عزیز از لفظ (شامورتی) استفاده می کند که به اشتباه (شاقورتی) درج شده است.
دوستان مستحضرند که شامورتی واژه ای ارمنی و به معنی حقه بازی، دغلبازی و حیله گری است. به نوعی همان شعبده بازی و لوده گی یا معرکه گیری در میان جمع را معنا می دهد.
بانوی عزیز
منصور بخوبی میداند که شامّورتی صحیح است. اگر دیدید آنجا بشکل شاقورتی (یا شامقورتی) نوشته ام بدین علت بود که سعی کردم دقیقا همانی نوشته شود که از طرف دوستدار تلفظ میشود. شامورتی (یا شامورتی بازی) شکل صحیح عبارت و شاقورتی شکل عوامانه آنست که در فیلمهای جاهلانه که مقید به ادبیات خاصی نبود ادا میشد
توضیح شما مرا بر آن میدارد که بابی باز کنیم برای توضیح این اصطلاحات که مرحوم دوستدار از آنها استفاده میکرد . در این بخش به چند مورد اشاره میکنیم و اگر حوصله ای بود ادامه خواهیم داد
ناکس
این لغت در مفهوم بی سروپا ، نااهل ، بدذات و فرومایه بکار میرود. گاهی در مفهوم، برای کسی است سرش از خواری به زیرباشد. معنای ظاهری کلمه با توجه به نفی کَس به کسی که صرفا بی کس است نیست بلکه کسی است که شبیه حتی انسانهای معمولی که در مفهوم کَس هستند هم نیست و فرومایه تر است. با گذشت زمان تلفظ این عبارت با کسر کاف و به شکل ناکِس صورت میگیرد که البته هردو تلفظ صحیح است. مرحوم ایرج دوستدار از این عبارت به کرات و در اکثر دوبله ها در حق کسانی که با صحبتهای او موافق نبودند یا به نوعی مخالفت میکردند و یا دشمن تلقی می شدند استفاده میکرد. امروزه اصطلاحات زشت تری جایگزین این عبارت شده اند تا بر شدت بار توهین آن بیفزایند که از ذکر آنها خودداری میگردد. این عبارت اگرچه بار معنائی منفی خاصی دارد اما مبتذل نیست و مرحوم دوستدار وقتی تاکید میکرد من هرگز از کلمات زشت و مبتذل استفاده نمیکنم دقیقا میتوان حتی در چنین کلمه ای که در ادبیات ما هم ساری و جاریست ردپای این دقت و حذر را مشاهده کرد
بی پدرمادر
پیشوند "بی" اگر بر سر اسم آید آنرا یا تبدیل به صفت میکند (مانند بیچاره یا بی خرد یا بیکار) و یا تبدیل به قیدمرکب میکند (مانند بی شک یا بی گفتگو) . بطور کلی و در حال حاضر در مفهوم نفی و نداشتن بکار میرود. وقتی میگوئیم بی جنبه یا بی ظرفیت یعنی کسی که فاقد ظرفیت و جنبه است. بی پدر مادر (علیرغم شکل ظاهری آن) در مفهوم کسی که پدرمادر ندارد نیست ، بلکه معرف کسانی است که فاقد تربیت خانوادگی درست هستند و از آنجا که بخش عمده ای از تربیت انسانی را والدین هرکس به او می آموزند بی پدر مادر نماد شخصیتهائی است که فاقد شعور ، احساس ، ادب ، انسانیت و تمام نمادهای مثبت شخصیتی هستند. مرحوم دوستدار از این اصطلاح بازهم به دفعات زیاد در دوبله های خود بهره می جست.
لا اله الا الله - الحمدلله - استغفرلله
معنی این عبارت بر همه آشکار است. خدائی نیست جز خدای یگانه. در شهادتین ، در نمازهای یومیه روزانه و مستحبی و حتی بهنگام تشییع جنازه یک مسلمان بکار میرود. خدا را به هر تسبیحی که بخوانند ثواب است. و لا اله الا الله که اصالتش به قرآن و حتی انجیل و تورات (کتب عهد قدیم و جدید) برمیگردد نمادی از وحدانیت باریتعالی است. امروزه مفهوم دقیق این عبارت به فراموشی سپرده شده است چرا که صرفا در مفهوم نفی بت پرستی در ذهن ها معنی میشود. اینکه بت های امروز صرفا سنگ و چوب نیست و میتواند پول و شهوت و امثالهم هم باشد کمتر در یادهاست. اینکه نماز بخوانیم اما در نماز خود بیاد چک و سفته ها و شهوت باشیم در واقع با زبان بی زبانی برای خدا شریکی قائل شده ایم. شریکهائی مانند پول که میتواند کار ما را خیلی سریعتر از خدا راه بیاندازند. چنین ذهنیتی در واقع بتی به اسم پول را جایگزین الله کرده اند (هرچند به زبان بگوئیم لا اله الا الله). در واقع امروزه خود پول خداست ، غافل ازینکه همین پول را هم خود خدا میتواند با طرق و بهانه های مختلف بدست شما برساند یا برکتش را زیاد کند. مرحوم دوستدار بهنگامی که از موضوعی ابراز ناخرسندی میکرد از این عبارت استفاده میکرد. در واقع مفهومی که دوستدار (با تلفظی خاص) از این جمله به شنونده انتقال میداد فرای مفهوم اصلی آنست. وقتی دوستدار به مخاطب خود میگوید لا اله الا الله ، یا زیر لب با خود آنرا نجوا میکند ، منظورش دلخوری از زمین و زمان و مخاطب است. رسم بود که مردم عادی از چنین لحن و عبارتی بهنگامی که طرف مقابل صحبتها را درک نمیکرد و ساز خودش را میزد و یا اینکه به نوعی دلخوری خاصی که شدید هم نبود پیش می آمد ازین اصطلاح استفاده میکردند. لا اله الا الله های مرحوم دوستدار در بخشهای از فیلم استفاده میشد که بسیار بجا و در نوع خود جالب توجه بود. در این گویش ، تاکید روی واژه الله نیست و اتفاقا این کلمه در انتهای گویش بسیار ضعیف تلفظ میشود. تاکید اصلی روی لای ابتداست که همان نفی و دلخوری را نشان میدهد. با چنین لحنی ، مرحوم دوستدار بارها از عبارت استغفرالله هم استفاده میکرد. استغفرالله در معنای غفران و بخشش خواستن از خداست اما دوستدار از این عبارت در مواقعی که دلخوری خاصی از طرف مقابل داشت بهره می گرفت. او از عبارت الحمدلله را به دوشکل اَلحَمدُ لِلّه و اَلحَمدُلا استفاده میکرد که دومی شکل عامیانه آنست. الحمدلله در مفهوم شکرخدا ، سپاس انسان از خدا بابت برآورده شدن آرزوئی یا دستیابی به نعمتی یا آسایشی است. دوستدار دقیقا میدانست در کجاها از این عبارت بهره گیرد.
اگرچه همه این عبارتها در فیلم وجود خارجی ندارند و همگی ساخته و پرداخته اوست اما یقین بدانید لا اله الا الله از عباراتی ماند "اوه خدای من" غربیها ، بسیار زیباتر و شکلیتر است. واقعا "خدای من" در فرهنگ ما به چه معناست! مترجمین چیره دست ما! حتی بلد نیستند بجای خدای من بنویسند "خدایا" . حتی نمیتوانند حالت ندائی آن که مخاطبش خداست بیشتر به ذهن متبادر نمایند . آه و اوهی که غربیها همیشه در بین جملات خود به راه می اندازند در فارسی ما بشکل "ای" ، "ایا" ، "یا" ، "وای" ، "آی" و با دیگر شکلهای ندائی است. فرهنگ ما هرگز قبول نمیکند که یک مترجم بنویسد "اوه خدای من" . به همین شکل غرولندهائی که غربیها با اوه خالی یا امثال ادا میکنند در فرهنگ ما قابل ترجمه نیست و بی سبب نیست که مرحوم دوستدار برای القای همان مفاهیم دست به دامن اصطلاحات آشنا با فرهنگ خود ما شده بود و کسانی که از وی انتقاد میکنند به جد میگویم افرادی نادان (به سبب درک مفاهیم فرهنگی و ادبی) هستند. کجای دنیا دقیقا یک چیز و یا بهتر است بگوئیم یک جمله را عینا میتوان به زبانی و فرهنگی دیگر ترجمه کرد که دقیقا همان بار معنائی و ظاهری را (یکجا) در خود داشته باشد؟ شما یا باید ظاهر را فداکنید (درست مثل اینکه شعر را نمیتوانید عینا به یک شعر با زبانی دیگر آنهم دقیقا با همان کلمات تبدیل کنید) و یا اینکه باطن و معنی را فدا کنید و ظاهر را حفظ کنید که همین آه و اوه ها و جملات دعائی دینی بخشی از آنهاست. مرحوم دوستدار ترجیح میداد برخلاف همه منتقدین که عقیده دارند ظاهر باید حفظ شود و کلمات کلمه به کلمه ترجمه شوند (اما از بار معنایی که از همین کلمات ترجمه شده و انتقال همان مفهوم غربی به شرقی کاملا غافل بوده و هستند) او ترجیح میداد بار معنائی را حفظ کند هرچند به قیمت از دست رفتن کل ظاهر کلمه و عبارت تمام شود.
نسناس
در لغتنامه های مختلف مفاهیم مختلفی برای این کلمه نوشته شده است اما آنچه مهم است اینکه نسناس براساس اسطوره ها موجودی مهیب بوده است. غلامحسین مصاحب در دایره المعارف فارسی میگوید: نسناس براساس اسطوره ها نوعی جن بوده که نیمی از اعضای انسان را داشته است. مانند یک پا ، یک دست و یک چشم. در لغتنامه اسدی آمده است نسناس جانوری واقعی بوده است با 4 چشم با صورتی سرخ با موهائی سبزرنگ و با قامتی بلند که هندیان آنرا شکار کرده و میخورده اند اما نسلش منقرض شده است. در برهان قاطع آمده است نوعی حیوان بوده که روی پاهای خود می جهد (چیزی شبیه به کانگورو) ، در منتهی الارب آمده است بعد از عذاب قوم عاد قومی بجای آنها یا از بقایای آنها بجای ماند که سه گروه بودند : ناس ، نسناس و نسانس (به املای دوتای آخر دقت شود). اشاره شده است که قوم نسناس از قوم نسانس شعور و قدر بیشتری داشت که بعدها یه قوم یاجوج و ماجوج معروف شد. در مجمل التواریخ آمده است موجودی است که از اجنه که نیم تن دارد و روی یک پا چنان میدود که هیچ اسبی به او نمیرسد (یاد خاطره دوست گرامی اکتورز افتادم که از مشاهده چنین موجودی که ناپدید هم شده بود). دکتر معین میگوید موجودی بود از لحاظ فهم و شعور بین انسان و حیوان و....
در منابعی دیگر نسناس را در معنای میمون آدم نما هم بکار برده اند. چیزی شبیه به میمون ، اورانگوتان ، گوریل یا امثالهم.
در مفهوم عمومی ، نسناس برای افراد نافرمان و نافهم و بدذات و بدجنس اطلاق میشود (دوستان آنرا با وسواس اشتباه نگیرند)
وجه اشتراک این منابع آنکه نسناس در مقابل ناس است. ناس ، انسانها را شامل است و نسناس جنیان و موجودات فرامادی یا فرا انسانی. نسناس هرچه هست موجودی رعب انگیز ، غیرقابل احاطه و غیر قابل اعتماد است. مرحوم دوستدار از کلمه نسناس بارها و بارها در فیلمهای دوبله خود استفاده میکرد. در بخشهائی از فیلم که حوصله کسی را نداشت ، کسی را محرم اسرار خود نمیدید ، با نافرمانی کسی مواجه میشد و یا کسی همرنگ جماعتی نبود که وی و دوستانش در آن گروه بودند و صحبتهایش هم جنس دیگران نبود وی را نسناس خطاب میکرد و با توضیحات بالا دوستان متوجه خواهند شد که چه بار معنائی خاصی پشت چنین کلمه ای است وقتی به کسی اطلاق شود.
(این بحث ادامه دارد)
آئین بزرگداشت استاد پرویز بهرام به همراه جشن تولد 82 سالگی ایشان
http://www.isna.ir/fa/news/94051105986/%...9%86%D8%AF
تجلیل از بزرگان در زمان حیاتشان کاری بزرگ و قابل تقدیر است ، و گرنه پس از رفتن آنها این بزرگداشت ها بیشتر به یک کم لطفی و غفلت تاریخی می ماند تا تجلیل از یک عمر فعالیت هنرمندانه ...
سلام خدمت همه دوستان عزیز
بخش کوتاهی از گفت و گو با زنده یاد هوشنگ کاظمی
با وجود این که این گفت و گو درباره دوبله نیست اما شنیدن آن را به همه دوستان پیشنهاد می کنم . ( البته بهتر است بگویم شعرخوانی )
دانلود ( منبع : یوتیوب )
یادی از زنده یاد سعید شرافت و روایتی دست اول از مرگ تلخ و اندوهبار این صدای ماندگار
ایوب شهبازی از پیشکسوتان عرصه صدا در کتابش یادی از این مدیردوبلاژ فرهیخته و توانا می کند:
سعید شرافت ،جزو گویندگان فیلم بود ،که مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را داشت. او در سال 1334 وارد دوبله شد.در فیلم آشپز هنگ بجای دین مارتین صحبت کرد. همچنین در اکثر فیلمهای تروی داناهیو بجای او گویندگی می کرد و خیلی زود مدیر دوبلاژ حرفه ای شد.
مایرلینگ (1969) و آناستازیا (1965) و بسیاری از فیلمهای شاخص دیگر ، از جمله دوبله دوم و بیادماندنی کازابلانکا و انتخاب حسین عرفانی بجای همفری بوگارت،چنان بجا و حساب شده بود که اگر نمی دانستیم بوگارت یک آمریکایی است فکر می کردیم او اصالتا فارسی زبان است.شاید بشود گفت بیشتر فیلمهای خوب و اسم و رسم دار هندی که پر از دیالوگ و صحنه های عاطفی و اشک برانگیز بود ،سعید شرافت به فارسی دوبله می کرد.
تروی داناهیو
مایرلینگ
سورج
من بیشتر وقتها در استودیو شهاب اورا پشت میز موویلا در حال سینک کردن می دیدم .کاری نداشت چه کسی می آید و چه کسی می رود. دائم فیلم را عقب و جلو می کرد تا اشتباهی در دیالوگها پیش نیاید.تسلط به مقوله زبان ،دقت و ظرافت او را در کار دوبله نشان می داد. منزلش در خیابان جمال زاده بود. من یکی دوسال قبل از مرگش بخاطر نزدیک بودن به منزلش ،با وی رفت و آمد داشتم.
آدم عاطفی و دوست داشتنی بود.به همین خاطر هروقت او را به تنهایی می دیدم ،افسرده و ناراحت به نظر می آمد.گویا مشکلی برایش پیش آمده بود.همکارانش می گفتند جفای سنگینی بر او شده بود که از توان و تحمل او بالاتر بود و تحمل سنگینی چنین حادثه ای ، از هر نظر برایش سخت و ناممکن می نمود اما حرکات و بزرگ منشی او که ناشی از فرهنگ و ادب خانوادگی اش بود ،اجازه بروز و بازگو کردن آن به کسی نمی داد.
هر روز که به اواخر عمر اندوه بارش ،نزدیک می شد،حال و روز بدتری پیدا می کرد.بالاخره همین وضع باعث شد که هنگام پایین آمدن از ساختمان تولید صدا و سیما ،ناگهان دچار سرگیجه شود و از پله ها به پایین پرت شود و تا آمبولانس او را به بیمارستان برساند ، در راه جان به جان آفرین تسلیم کرد.سعید شرافت در زندگی اش اهل هیچ فرقه ای نبود ،آدم سالمی که فقط عاشق کارش بود. اردیبهشت ماه سال 1376 زندگی شرافتمندانه اش ، بایک مرگ غیرقابل باور و دلخراش پایان یافت . روحش شاد...
گفتگوی خواندنی استاد مهدی علیمحمدی
ماجرای شلوغ کاری های فرج الله سلحشور در کلاسهای آموزش دوبله و تلاش برای از راه بدر کردن حمیدرضا آشتیانی پور!
http://jamnews.ir/TextVersionDetail/216337
.jpg)
مسافر کوچولو...
گفتگوی خواندنی مریم شیرزاد با فارس
(۱۳۹۰/۵/۵ صبح ۱۰:۲۲)میثم نوشته شده: [ -> ]دوستان می توانند درباره اکبر مشکین و رامین فرزاد اطلاعاتی بدهند؟
مدتها بود که دنبال مطلبی در مورد اکبر مشکین بودم. تا اینکه اتفاقی این مطلب رو در مورد ایشان پیدا کردم.
منبع: مجله فیلم شماره 153 دی 1372
