(۱۳۹۲/۴/۱۰ عصر ۰۸:۵۳)سم اسپید نوشته شده: [ -> ]
اسپارتاکوس،ساخته استنلی کوبریک،1960،دوبله شده در استودیو شهاب
به مدیریت دوبلاژ محمد علی زرندی
با تشکر از کمک های بی دریغ و بدون چشمداشت الیور عزیز که علیرغم مشلغه زیاد لطفشون همیشه شامل حال بنده و سایر دوستان کافه بوده و سرور گرامی آقای عباس مطمئن زاده که قطعا بدون کمک ایشون حاصل کار تا بدین حد کامل و بدون نقص نبود. مطمئنا هیچ کاری بدون اشکال نخواهد بود با این وجود خوشحالم که بعد از 3 هفته تلاش حاصل کار کاملا راضی کننده بوده و مرجع خوبی برای علاقه مندان دوبلاژ خواهد بود. از دید خودم دوبله این فیلم رو برترین دوبله تاریخ دوبلاژ ایران و شایسته ساعت ها ستایش می دونم.
با سپاس از سم اسپید عزیز
یکی از دشواری‌ها در ثبت گویندگان دوبله‌های قدیمی، شناسایی گویندگان نقش‌های فرعی است. این موضوع دلایل متعددی دارد، از جمله حضور کوتاه‌مدت گویندگان بسیاری که بعد از چند سال فعالیت از دوبله کناره گیری می‌کردند(و از اغلب آن‌ها نام و نشانی هم ثبت نشده)، تفاوت قابل ملاحظه صدای برخی گویندگان در ابتدای فعالیت با صدای تشخص‌یافته و تثبیت شده سال‌های بعدشان(که این مسئله شامل گویندگان نقش‌های اصلی هم می‌شده)، کیفیت نامطلوب صدای برخی دوبله موجود و...
این مشکل در دوبله اسپارتاکوس نیر وجود داشت. برخی صداها علیرغم شنیدن چندباره قابل تشخیص نبودند که به واسطۀ لطف آقای مطمئن‌زاده به لیست نهایی اضافه شدند:
هربرت لوم / تایگرانس لوانتوس / عبدالله بوتیمار
نینا فوش / هلنا گلابروس / منیر امیر (مورین)
هارولد جی. استون / دیوید/ مازیار بازیاران
نماینده سنا / مازیار بازیاران
جنس صدای بازیاران(و نوع گویندگی‌اش) در این فیلم با دیگر گویندگی‌های وی در آن سال‌ها چنان متفاوت است که تشخیص را غیرممکن می‌نماید(نمونه صدای بازیاران در این فیلم). عبدالله بوتیمار هم که ازابتدای دهه 40 در قالب ضدقهرمان و شخصیت‌های منفی در فیلمهای ایرانی جا افتاد و از دوبله کناره گرفت. درباره خانم مورین پیش از این در کافه توضیح کوتاهی نوشته‌ام(با نام اصلی منیر امیر و متولد 1305) ، عمده فعالیت ایشان بازی در تئاتر و سینما(از جمله بازی در فیلم روزهای تاریک یک مادر – در سال1346- به همراه همسرشان منصور متین) و گویندگی در رادیو در دهه 20 تا 40 بوده و در دوبله فعالیت چشمگیری نداشته‌اند. در یکی از مجلات سال 1338 در اشاره به فعالیت متین و همسرش مورین آمده که فیلم زن و بازیچه با گویندگی مورین به جای بریژیت باردو در سینماهای تهران در حال اکران است.
حالا و با ارائه فهرست گویندگان اسپارتاکوس نمونه صدایی از خانم مورین، بوتیمار در جوانی، محمدعلی زرندی(که اسپارتوکوس جز معدود فیلم‌هایست که با صدای اصلی خود در آن در نقش نسبتا مهمی برعهده داشته)، مهدی علی‌محمدی(که بیشتر به عنوان مدیر دوبلاژ شهرت دارد و در اوایل دهه 40 در فیلمهای مدیریت شده توسط زرندی، اغلب به عنوان گوینده حضورداشته) در دسترس علاقمندان، جهت بازیابی این صداهادر دیگر آثار دوبله شده، قرار دارد.
***
اسپارتاکوس اوایل تابستان 1340 به مدیریت محمدعلی زرندی در استودیو شهاب دوبله و از تاریخ 29 شهریور 1340 در سینماهای نیاگارا، رکس، سعدی و پلازا به مدت سه هفته اکران و با استقبال گسترده تماشاگران روبرو شد. (تعداد سینماها و مدت زمان اکران، بیش از روال مرسوم آن سال ها بوده)
تصویر زیر استقبال تماشاگران را در روزهای نخست اکران فیلم نشان می دهد.
در آگهی‌های فیلم هم چنین عباراتی به چشم می خورد: «دلیل موفقیت بی‌مانند فیلم اسپارتاکوس جمع محاسن است، هرکس از هر طبقه و با هر طرز فکر که باشد این فیلم را می پسندد. موضوع فیلم، هنرپیشگان، صحنه‌ها، رنگ، نور، صدا، فیلمبرداری و ده‌ها نکات موثر در تهیه یک فیلم دست به دست هم داده و یک شاهکار جاودان و یک فیلم باعظمت و پرشکوه را به نام اسپارتاکوس به وجود آورده است. به این ترتیب بدیهی است که همه کس از هر دسته که باشند میل دارد حتی یک‌بار این فیلم را ببیند»
و درباره استقبال مردم:« چهارمین روز نمایش فیلم عظیم اسپارتاکوس است. موج جمعیت همچنان در مقابل چهار سینمای بزرگ و مدرن سعدی، نیاگارا، پلازا ، رکس به چشم می‌خورد و مردم، زن و مرد، کوچک و بزرگ در صف‌های طویل برای گرفتن بلیط ایستاده‌اند و جهت دیدن بزرگترین پدیده سینمایی جهان بی‌تابی می کنند.
در گوشه و کنار تهران و در بین تیپ های مختلف مردم مسئله روز، بحث در اطراف فیلم اسپارتاکوس است و هر دسته از مردم از جنبه‌های گوناگون این فیلم عظیم که مورد علاقه‌شان است برای دیگران تعریف می کنند.»
این استقبال گسترده باعث فرصت طلبی برخی و ایجاد بازار سیاه و فروش بلیت فیلم به دو تا سه برابر قسمت اصلی آن شده بود.
